Morgunblaðið - 06.07.1984, Blaðsíða 4

36
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. JÚLÍ1984
Nicolai eina og hann leit út á auglýsingaspjaldi sýningarinnar.
Raudi kjóllinn
Helgisiðir
fólk kýs aö búa eitt né hvernig þaö
hugsar. Viö gerðum þaö þvl aö
gamni okkar að hringja I nokkra
ágæta einstaklinga og ræöa viö þá
um þaö hvort karlmenn séu aö
breytast eitthvað I llkingu viö þaö
sem er að gerast I Bandarlkjunum
eöa hvort þróunin hér hafi tekið aöra
stefnu — eöa er ef til vill allt við það
sama? Þaö skal tekið fram aö hér er
um alls óvlsindalega úttekt aö ræöa
og þaö sem á eftir fer eru aðeins
vangaveltur fólksins um þaö sem
það telur sig sjá og skynja I kringum
sig.
Aðeins lítill hluti miðstéttarinnar hef-
ur lagt hart að sér til að verða nýr
kaupsýslu- og fjármagnsaðall og
ný yfirstétt hámenntaöra sér-
fróðra manna á tæknisviðinu. Hin nýja karlmanna-
gerð, sem við höfum verið að tala um, skipar sér
aðallega í flokk hinna síöastnefndu eða reynir að
minnsta kosti að klóra sig upp bakkann og lafa
þar.“
kerfisins, sem þótti vegsauki aö
gegna; þetta féll þeim fyrirhafnarlltið
I skaut, ef þeir aðeins uröu sér úti um
viöeigandi sérmenntun, reyndust
traustir og trúveröugir starfsmenn og
létu sig ekki vanta á vinnustað. En
þá skullu á hinir langvarandi efna-
hagslegu erfiðleikar um 1970 og ár-
unum þar á eftir og heilu starfsgrein-
arnar hættu aö ráöa til sln nýja
starfskrafta og féllu I áliti og launa-
gildi. Heilu árgangarnir af æsku-
mönnum, sem áöur höföu tilheyrt
miöstéttinni og hlotið tilhlýöilega
æðri menntun, uröu nú að hörfa
niður þjóðfélagsþrepin og gerast
leigubllstjórar, veitingaþjónar eöa
trésmiðir. Þegar ungt fólk tók þá aö
þyrpast I hinar fjárhagslega álitlegri
námsgreinar eins og læknisfræði,
lögfræöi og fyrirtækjastjórnun, uröu
þessar starfsgreinar einnig hættu-
lega ofsetnar.
Höfundurinn segir ennfremu r:
„Samkvæmt athugunum, sem ný-
lega hafa verið geröar á hinni
„hverfandi miöstétt" I Bandarlkjun-
um, virðist meirihluti hennar, sem
enn er viö lýði, riöa til falls. Aöeins
lltill hluti miöstéttarinnar hefur lagt
hart aö sér til aö veröa nýr kaup-
sýslu- og fjármagnsaöall og ný yfir-
stétt hámenntaðra sérfróðra manna
á tæknisviðing. Hin nýja karlmanna-
gerð, sem viö hðfum verið aö tala
um, skipar sér aðallega I flokk hinna
slöastnefndu eöa reynir aö minnsta
kosti aö klóra sig upp bakkann og
lafa þar.“
Fjölbreytnin að
aukast bæði hvað
varðar sambúðarform
og samsetningu
einstaklingsins
Flestir, sem viö ræddum við, virt-
ust á þvl aö þá manngerð, sem lýst
er hér aö ofan, megi finna á Islandi,
en þó kanski ekki alveg I þeirri
mynd, sem hér hefur veriö lýst og
fjöldinn takmarkaður. Gefum
viðmælendum okkar oröiö: „Ég hef
tekið eftir þvl að flestir þeir mann-
llfsstraumar, sem átt hafa uppruna
sinn I Bandarlkjunum og hafa fest
þar einhverjar rætur, hafa fyrr eöa
slðar borist til fslands. Viö erum
nefnilega alveg I þjóöbraut. Það má
þvi gera ráö fyrir þvf aö þessi tegund
karlmanna eigi eftir aö skjóta upp
kollinum I auknum mæli,“ sagöi einn
sem við ræddum viö. „Er ekki fjöl-
breytnin alltaf aö aukast bæöi hvaö
varðar sambúöarform og samsetn-
ingu einstaklingsins sjálfs?“ bætti
hann viö og sagöi svo: „Þvl hefur
verið spáö að fleiri og fleiri eigi eftir
aö leita I rlkara mæli nýrra leiða til
sambúðar,— Ef fólk er illa parað þá
veröi þaö óhræddara við aö leita
Er hinn nýja karlmann
að finna á íslandi?
Viö fórum að velta þvl fyrir okkur,
hvort að finna mætti hinn nýja
karlmann þeirra Amerlkubúa hér á
íslandi. Hvort aö þróunin stefndi I
þessa átt. Við byrjuðum á þvl aö llta
á tölulegar staðreyndir og komumst
aö þvl aö llkt og I Bandarlkjunum
hefur fjöldi ógiftra karla aukist mjög
á slöastliönum áratugum. En nú búa
7,5 milljónir bandarlskra karla einir
miðaö viö aö um 1970 bjuggu helm-
ingi færri karlar einir. A íslandi hefur
þróunin oröiö sú aö þrátt fyrir tals-
veröa fjölgun fólks I aldursflokknum
15—39 ára hefur hlutfall giftra meö-
al 20—24 ára karla lækkað úr 31%
114% 1982 og hlutfall ógiftra kvenna
á þessum aldri hefur lækkaö úr 51%
I 27%. Þessi lækkun hlutfalls giftra
nær upp yfir þrltugt en f ald-
ursflokknum 35—39 ára gætir
hennar lltt. Þetta segir slna sögu, en
segir okkur ekki hvers vegna þetta
áfram. Það er ýmislegt sem auðveld-
ar þessa þróun, eins og að konur
hafa betri tekjur, þó að launajöfnun-
in gangi hægt svo og viðhorfsbreyt-
ingar. Einnig hefur neyslumarkaður-
inn breyst og nú hæfir hann fjöl-
breyttari þörfum og sama er að
segja um húsnæði. Þaö er llka talað
um aö hlutverkasafn hvers og eins
veröi miklu fjölbreytilegra. En þetta
veröur ekki fyrr en við förum aö fær-
ast nær draumalandinu, þegar