Morgunblaðið - 06.07.1984, Blaðsíða 22

54
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. JÚLÍ 1984
DRAUMURINN
Á TALI VIÐ SÁLINA
Draumatákn og
merking þeirra
Draumar um kyn-
ferðisleg efni
Draumar um aö
missa tönn
Draumar um dýr
Draumar um hús
Draumar um peninga
Skóla- og prófdraumar
Draumar um reiöhjól
Orkutákn
Litir í draumum
geta táknaö skapandi krafta.
tákna þverrandi orku þess er
dreymir; slíka drauma má, ef svo
ber undir, setja í samband viö
ýmsa erfiöleika vegna dvínandi
kynhvatar.
láta í Ijós, aö eölishvatirnar eru
vakandi og leita útrásar, þótt
þær viröist blunda meö manni.
eru tákn líkamans og lífsins.
endurspegla samspil orku og
krafta, sem dreymandinn leggur
fram með því aö ganga nærri
sér.
skjóta þá helzt upp kollinum,
þegar einhver þýöingarmikil
ákvöröun stendur fyrir dyrum.
fela oft í sér glaöværð og gam-
ansemi.
eins og flugvélahreyflar eöa bílar
eru tákn mikillar afkastagetu.
gefa greinilega vísbendingu um
sálarástand þess, sem dreymir.
Grænt táknar þá vöxt, en þessi
litur birtist oft í draumum manna.
Hinir dreymandi og óskandi halda
á hinu fínageröara efni lífsins í
höndum sér.“ Franz Katka
flokksins rifji upp fyrir sér drauma
liöinnar nætur, til þess aö hann
megi á þennan hátt læra aö hafa
fulla stjórn á draurnum sínum.
Á máli vísindanna er þá í slíku
samhengi taiaö um „Ijósa", þaö er
aö segja gagnsæja, drauma sem
vitundin getur haft áhrif á. Tilgang-
urinn meö hinum fyrirskipuöu
„morgunskriftum“ eins og hjá
sanoium er aö framkalla breyt-
ingar til hins betra á draumförun-
um: Þessar „skriftir" styrkja jafn-
vægi sálarlífsins og stuöla aö
þróun persónuleikans.
Að hafa hönd
í bagga með
draumum sínum
Bandaríkjakonan Patricia Gar-
field, sem gert hefur víötækar
vísindalegar rannsóknir á ríkjandi
helgisiöahaldi meðal sanoía-þjóö-
flokksins, álítur sig hafa komizt á
þennan hátt aö ýmsu forvitnilegu
um náin tengsl manna viö heim
draumanna. I nýlega útkominni
bók sinni, „Aö dreyma á skapandi
hátt,“ birtir hún ýmsar niöurstööur
þeirra tilrauna, sem hún hefur gert
og samantekt á því efni, sem hún
safnaöi meöal sanoía. f bókinni
gefur dr. Garfield vissar þjálfun-
arleiöbeiningar, sem eru svo ein-
faldar, aö þaö ætti aö vera einkar
auövelt, jafnvel fyrír hvaöa tauga-
trekkta, draumlausa stórborgar-
búa sem er, aö fylgja þeim leiöar-
visi og komast þannig fljótt upp á
lagiö meö aö njóta reglulega
„skapandi draumsvefns", án þess
aö þurfa aö vera áöur í nokkurri
meöhöndlun hjá sálfræöingi til aö
undirbúa draumsvefninn.
f bók sinni ræöst þessi kunni
rannsakandi drauma, dr. Patricia
Garfield, til atlögu gegn hleypi-
dómum eins og, aö sjálft draum-
minnið sé einhver sérstök guösgjöf
— en þaö er, aö hennar áliti, öllu
heldur áunnin venja. Sá sem leitast
viö að rifja upp fyrir sér sérhvern
draum um leið og hann (eöa hún)
vaknar af svefni og reynir ákveðið
aö muna drauminn í smáatriöum,
jafnvel þau atriöi, sem fljótt á litiö
viröast ósköp léttvæg og skipti
engu máli, skrifar svo drauminn
niöur og lætur alla frásögnina vera
í nútíö, reynir aö laga hann til og
færa í búning; sá hinn sami veröur
brátt fær um aö móta drauma sína
á ákveöinn hátt og þá af fullum
ásetningi.
Eitt þýöingarmesta atriöiö í upp-
hafi slíkra draumatilrauna er þetta:
f draumnum veröa menn aö láta
sér lærast aö bjóöa alltaf hættunni
birginn og sigrast á henni. Hin
öskrandi risagórilla, King Kong,
sem eltir hinn dreymandi meö því
aö lesa sig eftir ósýnilegum tágum
— yröi þá, meö því aö hinn dreym-
andi heföi beinan og meövitaöan
hemil á svo skelfilegum draumi,
allt í einu aö hjálpfúsum vini, sem
tæki aö fylgja hínum sofandi „í
blíöu og stríöu" um gil, klungur og
frumskóga draumsýnanna. Reynd-
ar þekkjum viö öll til þannig kring-
umstæöna, þar sem viö höfum í
hendi okkar visst drauma-eftirlit
meö þvi aö tala okkur sjálf til í
svefninum: „Æ, vertu ekki hrædd-
ur, þaö er svo sem ekkert aö
óttast, því þetta er allt sama-' ein-
tómur draumur. Ef ástandiö ætlar
aö veröa alveg óviöráðanlegt og
óþolandi, get ég bara vaknaö,
hvenær sem er.“
En jafnvel aöeins meö því aö
beita ósköp venjulegum hagnýtum
lífsreglum, er vel unnt aö halda
óttalegum draumum i skefjum: f
því sambandi má nefna þægilegan
náttfatnaö og kyrrlátt svefnher-
bergi. Sé á hinn bóginn sofiö í
óþægilegu rúmi, í óvistlegri
herbergiskytru, maöur uppþembd-
ur af þungum mat, hitinn í her-
berginu of mikill og einasta aöferð-
in, sem vionoto er tn ao taiia i
svefn, sé aö bylta sér fram og aftur
í rúminu, þá eru öll líkindi á, aö í
staö rólegs svefns til hvíldar og
hressingar líkama og sálar, veröi
úr svefninum martröö og þrúgandi
svefnfarir.
Listin að laða
fram drauma
Þaö var alis ekki aö ófyrirsynju,
aö forfeöur okkar gengu til svefns
í tjölduöum lokrekkjum eöa lögö-
ust upp í himinsængur, skreyttar
rósaútflúri og dýrölingamyndum;
þeim var umhugaö um svefnró
sína og sæta drauma. En sá sem
hefur gleypt í sig „draumeyöandi"
lyf eins og svefntöflur eöa hressi-
lyf, áfengi eða nikótín, hann hefur
fyrirgert tækifærinu til „skapandi
draumsýna' eöa til aö leysa í
draumi vandamál sín.
En þaö er annars hægt aö laða
fram drauma, til þess þarf ekki
annaö en ósköp einfalt bragö:
Maður reynir einfaldlega aö fást
viö þá hluti í huganum á daginn,
sem maöur vill láta sig dreyma um
á nóttunni. Skapandi andar á sviöi
lista og vísinda geta meira aö
segja oft fengiö innblástur aö þeim
verkum, sem þeir eru aö vinna aö í
draumum sínum. Þannig sagöist
hinn frægi myndlistarmaður Al-
brecht Dúrer í Núrnberg iöulega
hafa fengiö innblástur aö verkum
sínum frá draumsýnum: „Ó, hve oft
hef ég litiö mikilfengiega list og
marga góöa hluti í svefni, sem
aldrei hafa komið mér fyrir augu í
vöku.“
Þeir sem starfa aö rannsóknum
á draumum hafa komizt aö raun
um, aö fólk sem lifir kyrrlátu,
reglusömu lífi dreymir fjörlegar
heldur en þeir, sem eru á stööugu
spani og unna sér aldrei hvíldar í
störfum eöa tómstundum aö degi
til. Þaö gefur augaleiö, aö mun
auöveldara veröur aö rifja upp fyrir
sér hinar oft á tíöum óljósu myndir
næturinnar, ef menn geta veitt sér
þann munaö aö vakna upp á eðli-
legan hátt, útsofnir og fullir vellíö-
unar, án þess aö nokkur vekjara-
klukka, umferöarskarkali eða aör-
ar truflanir hafi rofiö svefninn. Þaö
er meira aö segja álitiö afar þýö-
ingarmikiö, aö hinn sofandi skipti
ekki um stellingar, þegar hann
vaknar, því aö sérhver snögg lík-
amshreyfing, þegar menn eru í
svefnrofunum, fær hinar lifandi
myndir draumsýnarinnar til aö
slitna í sundur — samhengiö eyði-
leggst og myndirnar afmást.
Bandaríski drauma-rannsakandinn
Reed útskýrir þetta meö einkar
glöggu og skondnu dæmi: „Aö
ætla sér aö reyna aö rifja upp fyrir
sér draum og vera um leiö í skökk-
um stellingum, nú þaö líkist einna
helzt því aö rétthentur maöur sé
aö reyna aö skrifa með vinstri
hendinni."
Mælingar,
skráning,
túlkanir
Eftir aö sálgreinirinn Hans Berg-
er haföi fundiö upp tæki til aö
mæla breytingar á heilastarfsem-
inni við hinar ýmsu aöstæöur,
þ.e.a.s. heilalínuritann, er svefninn,
sjálf aöalforsenda draumanna,
oröinn aö mælanlegu fyrirbrigði.
Eftir aö maöur sofnar, fellur hann
eftir léttari svefn í fyrstu þrjátíu
mínúturnar (stig I) í djúpsvefn (stig
IV). Hinn svonefndi REM-þáttur
Skápur teiknaöur af ítalanum Matteo Thun.
í gestaherberginu má m.a. sjá snyrtiborð eftir
þekktan bandartskan arkitekt, Michail Graves.
Heimili án fortíðar
Svipmyndir frá heimili tískuhönnudar i Monte Carlo
Maöur nokkur heitir Karl
Lagerfeld, og hefur m.a.
unniö sér til frægöar aö
vera meö þekktari tískuhönnuöum
nútímans. Lagerfeld þessi á hús-
næöi víöa um heim, í Róm, París
og Bretlandi, og nú síöast keypti
hann sér íbúö í fjölbýlishúsi í
Monte Cario. Við rákumst á nokkr-
ar myndir af innréttingum hans þar
i The New York Times Magazine,
og fannst ekki úr vegi aö sýna þær
lesendum, þar sem þær eru nokk-
uö nýstárlegar.
„Heimili án fortíöar" kallar Lag-
erfeld þetta heimili sitt, sem er á
21. hæö stórhýsis í Monte Carlo.
Innréttingarnar eru allar eftir
Memphis-hópinn, en þaö er hópur
sem samanstendur af fjölda arki-
tekta og hönnuöa hvaðanæva úr
heiminum. Innréttingar Memphis-
hópsins sá Lagerfeld í fyrsta sinn í
sýningarsal í Mílanó í september
1981, en á þeim tíma var hann ekki
á þeim buxunum aö kaupa innrétt-
ingar i nýtt húsnæöi.
Þaö var ekki fyrr en hann keypti
sér íbúöina í Monte Carlo, aö hann
lét til skarar skríöa. Og eins og sjá
má á myndunum kennir þarna
margra grasa. Lagerfeld þessi er
aö eigin sögn hinn mesti vinnu-
hestur og ver mestum tíma sínum
bak viö vinnuborö í svefnherberg-
inu. Hann segist veröa þreyttur af
því aö taka lífinu meö ró og lifi
eingöngu fyrir starfiö. „Þetta er
ekkert frístundaheimili. Þeir gestir
sem koma til min veröa aö gang-
ast undir reglur hússins og elda
ofan i sig sjálfir, því ég sýö ekki
einu sinni egg hérna" segir hinn
nútímalegi hönnuöur.
Á heitum sumarnóttum sefur tískuhönnuóurinn Karl Lagerfeld úti á
svölunum á íbúö sinni í Monte Carlo.
Hnefaleikar í setustofunni? Nei,
ekki aldeilis, heldur hugmynd
hins japanska hönnuöar Masan-
ori Umeda um „samræðuhring".
í svefnherberginu. Skrifboröiö og
skápurinn er hannaö af Michele
De Lucchi og lamparnir af Ettore
Sottsass.