Morgunblaðið - 06.07.1984, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. JÚLÍ 1984
37
Konur
í Galerie Liliane Francois viö rue de
Seine númer 15 gaf aö líta sýningu á
verkum ungs íslendings í vor, sem kall-
ar sig Nicolai. Hans íslenska nafn vit-
um viö ekki hvert er, því tilraunir
blaöamanna af Morgunblaöinu til aö
komast aö meiru um manninn hafa
reynst meö öllu árangurslausar. Þaö
eina, sem viö getum gert fyrir lesendur
okkar er því aö sýna þeim nokkrar
myndir af sýningunni! Nicolai hefur
sýnt nokkuö víöa eins og kemur fram í
sýningarskrá, meöal annars á samsýn-
ingu í Núrnberg árið 1975 og ’83 sýndi
hann á sýningu sem kallaöist MOD
MOD! í Centre Culturel de Joinville og
á þessu ári voru sýndar myndir á sýn-
ingunni Figuration critique í Grand-
Palais í París. Af einkasýningum má
nefna sýningu á Kjarvalsstööum áriö
1978 og áriö eftir var hann meö sýn-
ingu í Galerie Furu-Koga í Tokyo og
síöan 1980 hefur hann nær árlega ver-
iö meö einkasýningu í Galerie Liliane
Francois í París.
tækniþróunin er komin á það stig aö
menn hafa tlma til að sinna fleiri
áhugamálum sfnum. Þeir framtlð-
arspekingar, sem hér er verið að
vitna til, telja þó ekki aö sambúðar-
formið eigi eftir að liða undir lok
nema að slður sé. Mér finnst til
dæmis sjálfum, sagði þessi viðmæl-
andi okkar, að þó að mikið sé um
skilnaði, er þetta fólk ef til vill skilið I
nokkur ár, en fer svo aftur I gamla
góða fjölskylduformið.“
Edlileg viðbrögd viö
vitundarvakningu
kvenna
„Ég þekki svona menn,“ sagði
annar viðmælandi okkar er við höfð-
um lýst hinni nýju gerð karlmanna.
„Einhverntlmann voru þeir kallaöir,
lausir og liöugir piparsveinar, sem
slðar voru pressaðir I hjónabandið.
En ég tel að þessi nýi karlmaður sé
eölileg viðbrögð við vitundarvakn-
ingu kvenna. Sumir karlanna hafa
oröið eins og þessir.sem þú varst að
lýsa, aðrir hafa orðið mjúkir, kúgaðir
eiginmenn kvenréttindakvenna,
þriðji hópurinn er svo karlmenn, sem
styrkst hafa I karlrembunni og svo
hafa sumir oröið hommar. Ég tel
að fjölbreytnin sé slfellt aö
aukast og hlutverk karla sé
ekki skilgreint eins
þröngt og áöur.“
Rekja má hinn nýja
lífsstíl til kröf-
unnar um sífellt
meiri hagvöxt í
nútíma þjóöfélagi
„Eg væri ekki undrandi þó að
svipuð þróun ætti eftir að eiga sér
HINN NÝI
KA Rl ÍN tAD im
ERHANNTIL
HER?
stað hér og vlöar, eins og lýst er I
greininni I THE NEW YORK TIMES,“
sagði þriðji viðmælandi okkar. „Er
ekki tilhneigingin sú, að menn vilja
ekki vera I allt of bindandi og kostn-
aðarsömum samböndum, né sam-
böndum, sem þeir vita að þeir þurfa
að hafa mikið fyrir. Þvi aö þeir hafa
gert sér Ijóst, að ef þeir ætla að
komast eitthvað áfram á frama-
brautinni þá hafa þeir ekki nægi-
legan tlma til að njóta barna né
hjónabands. Gerir ekki samfélagið
kröfu til þess aö einstaklingurinn sé
sveigjanlegur og sæki fram og upp á
viö, ef hann ætlar aö taka þátt I hinni
nýju tækniþróun? Möguleikarnir til
að njóta llfsins á annan hátt hafa llka
aukist mjög. Ég tel aö þennan nýja
Iffsstfl megi rekja til hins mikla álags
sem er á einstaklingnum, vegna
kröfunnar um slfellt meiri hagvöxt I
nútíma þjóðfélögum. Fólk er hætt aö
treysta sér að stofna til hjónabands
og eignast börn og kemur þetta
fram i lækkandi fæðingartölu vlöa á
Vesturlöndum."
Það er talað um aukna llkams-
rækt hjá körlum I greininni og látiö I
það skina að hún stafi af hégóman-
um einum saman. Ég tel aftur á móti
að til að mæta þvl mikla álagi, sem
er á fólki I nútima þjóðfélagi, bæði
konum og körlum, þá hafi þau farið
að stunda ýmiss konar likamsrækt,"
sagöi þessi sami maður. Fólk er llka
farið að leita meira I alls konar útl-
vist, til þess að finna aðrar leiðir til
samskipta en efnishyggjuheimurinn
býður upp á. Þvl fólk hefur það I
vaxandi mæli á tilfinningunni að þaö
ráði ekki feröinni og vill þvl skapa sér
önnur samskipti en almennt er boöið
upp á. Maðurinn er llka farinn að
gera sér grein fyrir þvl að hagvaxt-
arguöinn getur ekki komið I staöinn
fyrir þá hlýju, sem örvar menn and-
lega. Þvl hagvaxtarguðinn er fyrst
og fremst krefjandi en það sem hann
gefur til baka eru stærri hús, finni bfll
o.s.frv. Ég tel ekki að sóslalismi sé
nein lausn heldur.
Þú spyrð hvort ég hafi tekið eftir
þvl hvort karlmenn virðist opnari en
áður, og tjáningarþörf þeirra sé
meiri? Já, en ég tel að þetta sé oft
æði yfirborðsleg tjáning og ekki eins
uppbyggjandi og af er látiö, eins og
kemur fram I amerlsku greininni. I
raun er þetta fremur breyting á stfl
en að karlmenn tjái meira né gefi
meira af sér sem einstaklingar. Þetta
stafar af þvi að að mlnu mati að I
rauninni er búið aö taka svo mikið
innan úr mörgum þeirra I þessu sam-
keppnisþjóðfélagi að það er ekki vlst
að þaö sem þeir búa til sé ekta. Ég
tel þessa viðleitni karla til að tjá sig
betur vera sprottna af þörf og von
um aö fá einhver viðbrögð til baka.
Hér er um jákvæðan hlut að ræða,
sem er að öllum llkindum undanfari
meiri breytinga, sem koma I kjölfar
aukinnar tæknivæðingar, sem gerir
mönnum kleift að eyöa meiri tlma I
sjálfan sig og aðra."
„ Velour“-pabbinn
Fjórði viðmælandi okkar kvaðst
hafa orðið var við þá tilhneigingu hjá
bæði konum og körlum og þá ekkert
slður hjá konum að þau vildu búa ein
og vera frjáls, eins og hann orðaði
það. „Það er ekki hægt að einbeita
sér nógu vel að vinnunni, ef annað
tekur hugann eins og heimilisstörf og
barnauppeldi. Það er svo llka alltaf
þessi hugsun, að hafa flnt og fágað I
kringum sig, eiga fln húsgögn og
fatnað og helst enga krakka til að
spilla þessu," sagöi þessi viðmæl-
andi okkar. „En ég tel það dæmi um
firringu fólksins aö vilja ekki eiga ná-
in samskipti viö aöra og vilja halda
öllu út af fyrir sig. Er ekki fólkið að
afneita barninu I sjálfu sér með þvl
að vilja ekki eiga börn? Þaö hlýtur
að vanta alla fyllingu og dýpt I llf af
þessu tagi," sagöi hann. „En Það er
ðnnur “týpa" af karlmönnum, sem
mér finnst ég sjá oftar hér,“ sagði
þessi viðmælandi okkar, „og það er
„velour“-pabbinn, sem reynir að til-
einka sér hin mjúku gildi konunnar.
Klæðist þá gjarnan „velour“-fötum,
sem eru mjúk og eftirgefanleg, en er
ekki I stlfpressuðum fötum, sem ekki
mega krumpast, af þessu er nafnið
„velour“-pabbar dregið. Þetta eru
venjulega menntaðir menn I milli-
stétt, sem hafa ef til vill séð þetta
fyrir sér erlendis meðan þeir voru I
námi. Annars virðist sem töluverð
breyting sé að verða á karlmönnum,
mér finnst þeir vera tilfinningalega
opnari og ábyrgari. Hér áður fyrr
heyrði þaö til undantekninga að
karlmenn hefðu einhverjar stólpa-
áhyggjur af börnum slnum við skiln-
að. En nú bera þeir mun meiri um-
hyggju fyrir börnunum. Þeir hafa
áhyggjur af þvf hvað verður um
börnin eftir skilnaöinn, hvaða upp-
eldi þau hljóta, hvernig þeir geta
haldið sambandi við þau o.s.frv."
Er hann rétti
maöurinn?
Svo virðist sem kvenfrelsiskonur I
Bandarlkjunum séu ekkert sérlega
hrifnar af hinum nýja karlmanni af
orðum Ehrenreich að dæma þvl I
greininni segir meðal annars: „Við
kvenfólkið höfum fagnað öllum um-
merkjum þess, að karlmenn væru
teknir að taka breytingum til batnaö-
ar og láta tilfinningar ráða meiru I
ýmsum viöhorfum slnum eins og um
verulega framþróun væri að ræða I
fari þeirra. Við konur höfum jafnvel
tekið þvl einkar vel, þegar kvenlegra
áhrifa fór að gæta I smekk karl-
manna á ýmsum sviöum, og bjugg-
umst reyndar við, að sá karlmaður,
sem væri orðinn góður matreiðslu-
maður og kynni að búa sér smekk-
legt og aðlaöandi umhverfi á heimili
slnu við 25 ára aldur, myndi reynast
góður og ástrlkur faðir og maki ná-
lægt miðjum aldri. En þaö er bara
alls ekki nægilegt framar að stefna
að þvl, að karlmenn verði llkari kon-
um I hátterni og viðhorfum, konur
ættu fremur að æskja þess, að þeir
verði llkari þvl samtvinnaða mann-
lega Igildi, sem jafnt karlar og konur
eiga að vera. “
Svo virðist sem hinn nýja karl-
mann sé einnig að finna á íslandi þó
að hann sé ekki áberandi. Hvort
mönnum sem kjósa þann llfsstll sem
Ehrenreich lýsir fjölgi skal ósagt látiö
en búast má við að fjölbreytni (llfsstll
eigi eftir aö aukast eftir þvl sem
tæknivæðing eykst og fólk hefur
meiri tlma til aö sinna margvlslegum
hugðarefnum slnum.
Samantekt Hildur Einarsdóttir