Morgunblaðið - 16.06.1985, Blaðsíða 17

16 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. JÚNÍ 1985
Þessi nrein segir frá göngu
okkar feðga á Mont Blanc, í ágúst-
mánuði 1984.
Sem oftar var ákveðið að eyða
sumarleyfinu á meginlandi Evr-
ópu og héldum við hjónin ásamt
sonum okkar tveimur, Tómasi og
Hákoni, og 4 ára dóttur okkar,
Ingibjörgu, með bíl og viðleguút-
búnað yfir hafið til Kaupmanna-
hafnar.
Þaðan héldum við síðan rakleitt
suður Þýskaland og Sviss til
fjallabæjarins Chamonix-Mont
Blanc í frönsku Ölpunum, en það-
an liggja margar gönguleiðir um
nærliggjandi fjöll og meðal ann-
ars auðveldasta leiðin á hæsta
tind Evrópu, Mont Blanc. Gangan
á fjallið átti því að vera hápunkt-
ur ferðarinnar í tvennum skiln-
ingi. Síðan var ætlunin að aka víð-
ar um Frakkland á heimleiðinni.
Bærinn Chamonix er í 1036 m
hæð yfir sjávarmáli og stendur
hann í þröngum dal á bökkum jök-
ulárinnar I’Arve. Austanmegin
dalsins rís mikill fjallshryggur og
er hann hæstur þar sem Mont
Blanc gnæfir við himin í 4.707 m
hæð y.s. Eftir hrygg þessum endi-
löngum, á vatnaskilum, liggja
landamæri Frakklands og Ítalíu.
fbúar Chamonix-Mont Blanc
eru um 900 og stunda þeir einkum
þjónustu við ferðamenn. Fjöldi
hótela er í bænum og viða í daln-
um eru góð tjaldstæði. Eitt þeirra
er í útjaðri bæjarins rétt hjá
kláfferjunni sem liggur upp til
klettadrangsins AiguiIIe du Midi.
Þaðan má síðan halda áfram til
Entréves sem er Ítalíumegin
landamæranna við mynni jarð-
ganganna undir Mont Blanc stutt
frá ítalska bænum Courmayeur.
Mont Blanc-göngin sem liggja
milli Chamonix og Entréves eru
11,6 km að lengd og voru opnuð
árið 1965.
Mont Blanc. Aiguille du Midi (3842m) neðst til vinstri, þá Mont-Blanc du Tacul (4248m), hæst ber Mont Blanc (4807m) og til
hægri við hann er Bosses-hryggur.
í Chamonix er ferðaskrifstofa,
Office de Tourisme, við torgið
Place de l’Eglise. Starfsfólk
skrifstofunnar talar frönsku,
ensku og þýsku. Þar eru gefnar
allar nauðsynlegar upplýsingar
fyrir ferðamenn og auk þess veitir
skrifstofan aðstoð við útvegun
gistingar í þeim fjallaskálum sem
hafa símasamband. f flestum
skálanna verður að panta gistingu
með nokkurra daga fyrirvara.
Handan torgsins er veðurstofa,
Méteorologi Nationale — Prévis-
ions, en þar má fá veðurlýsingu og
veðurspá fyrir fjallasvæðið. í
bænum er einnig fjöldi verslana
sem selja allan nauðsynlegan kost
og útbúnað til fjallaferða.
Við komum til Chamonix á
hæsta tíndi
Evrópu
- eftir Guðbjart Kristófersson
Skálinn hjá Aiguille du Goutér (3817m), þaðan sem lagt var upp í seinni
áfanga ferðarinnar.
þriðjudagskvöldi í mjöggóðu veðri
eftir að hafa ekið frá borginni
Montreux við Genfarvatn um
fjallaskarðið Col des Montets.
Tjaldstæðið reyndist yfirfullt þeg-
ar okkur bar að garði en stúlkurn-
ar sem þar höfðu umsjón voru svo
elskulegar að hleypa okkur inn
þótt varla mætti stinga niður
tjaldhæl fyrir þrengslum.
Næsta morgun hafði veður
breyst til hins verra. Þykknað
hafði upp og lá þoka yfir dalnum
og stormur var sagður á fjallinu.
Því var ekki um annað að ræða en
bíða átekta. Við þurftum heldur
ekki að láta okkur leiðast því
gönguleiðir liggja frá bænum til
allra átta. Þaðan ganga líka marg-
ar kláfferjur hátt upp í hlíðarnar
til fallegra útsýnisstaða eins og
t.d. klettadrangsins Aiguille du
Midi sem er í 3.842 m hæð og áður
hefur verið minnst á. Þar má svo
ganga út á jökulinn eða halda
áfram með kláfferjunni til Ítalíu.
Á leiðinni niður má síðan hæglega
fara úr á miðri leið og velja ein-
hvern af hinum fjölmörgu göngu-
stígum niður í bæinn. Spölkorn
frá bílastæðinu við mynni fyrr-
nefndra jarðganga, Frakklands-
megin, er jökulsporður skriðjök-
ulsins Glacier des Bossons. Þar er
oft fjöldi fólks að æfa sig i að príla
á jöklinum og margir hverjir í
Göngumenn mætast á Bosses-hrygg,
en hann þykir meðal stórfenglegustu
gönguleiða.
skipulögðum hópum undir leið-
sögn leiðbeinenda.
Velja má um margar gönguleið-
ir í Mont Blanc og eru sumar
þeirra eingöngu fyrir þaulvana
fjallagarpa. Sé hins vegar farin
hin svonefnda „venjuleg leið“ get-
ur ganga á Mont Blanc þó naum-
ast talist mjög erfið fyrir þá sem
vanir eru göngu og útivist í mis-
jöfnum veðrum. Þetta fer þó mikið
eftir því hversu vel menn þola
kulda og súrefnisskort vegna há-
fjallaloftsins. Auk þess að vera vel
á sig kominn Ifkamlega er mikil-
vægt að hafa réttan útbúnað. Þar
skal fyrst nefna góðan klæðnað
eins og hlý ullarnærföt, góða
sokka, hlýja jöklaskó með mátu-
legum mannbroddum ásamt
sokkahlífum. Nauðsynlegt er að
klæðast góðum vindþéttum jakka
eða stakk með áfastri hettu sem
smeygja má undir fjallgöngu-
hjálminn, en hjálmurinn verður
að teljast ómissandi. Hann þarf að
vera með góðu áspenntu ljósi til
göngu í náttmyrkri. Ullarvettl-
ingar með vinylglófum utanyfir
reyndust okkur vel í kuldanum.
Fyrir aukabúnað, nesti, myndavél
og fleira þarf lítinn þægilegan
bakpoka helst með festingum fyrir
ísöxi til göngu, en ísöxin er nauð-
synleg ásamt göngulínu og belt-
um. Ekki má gleyma sólgleraug-
unum sem helst þurfa að vera
jöklagleraugu með nefhlíf til
varnar bruna. Spegilkrem er einn-
ig gott til þess að verja varirnar.
En í mikilli hæð er allra veðra von
og þrátt fyrir góðan útbúnað ætti
því aðeins að hugsa sér til hreyf-
ings þegar veðurútlit er hagstætt.
Eftir 4 daga bið á tjaidstæðinu í
Chamonix tók loks að létta til og
nú skyldi lagt upp. Á meðan við
feðgarnir gengum á fjallið voru
mæðgurnar Guðbjörg og Ingibjörg
um kyrrt á tjaldstæðinu þennan
hálfan annan sólarhring sem
gangan tók. Frá Chamonix fórum
við árla morguns til bæjarins
Les-Houches neðar í dalnum en
þaðan fórum við með kláfferju til
Hótel la Chalette í veg fyrir tann-
lest sem fer þar hjá á leið sinni frá
borginni St.-Geevais-Les-Bains
upp til endastöðvarinnar við Nid
d’Áigle í 2.372 m hæð. Best er að
ná fyrstu lestinni og hafa þannig
daginn fyrir sér fyrir fyrsta
áfanga göngunnar sem hefst við
endastöðina.
Lestin reyndist full af fólki
vegna þess að margir lögðu á
brattann þennan dag í glampandi
sólskini og logni. Fyrsti hluti leið-
arinnar lá um greiðfæran göngu-
Grand les Bosses (4513m), Bosses-
hryggur og Mont Blanc í baksýn.
stíg upp að skála við jökulinn
Glacier de Téte Rousse í 3.230 m
hæð. Þá gerðist leiðin ógreiðfær-
ari og brátt var komið að einum
viðsjárverðasta hluta leiðarinnar
þar sem slóðin lá yfir gilið le Grd
Couloir. í bröttu gilinu var skafl
og að því er virtist þelaurð þegar
ofar dró. Þarna er því mjög hætt
við steinkasti og skriðum og hafa
slys hlotist af. Þegar komið var
yfir gilið tóku við snarbrattir
klettar með u.þ.b. 45° halla og
þurfti að príla þar eftir einstigi.
Leiðin var merkt og handfestur
voru góðar, enda veitti ekki af því
oft þurfti að mæta þeim sem voru
á niðurleið. Þetta var eina prílið á
leiðinni og tók um 3 tíma að klifa
547 m hæð til fjallaskálans sem er
á bjargbrúninni í 3.817 m hæð yfir
sjó, skammt frá tindinum Aiguille
du Goutér (3.863 m). í klettunum
sóttist okkur leiðin seint því að
þunnt loftið var þá þegar farið að
segja til sín. Við vorum því fegnir
þegar í skálann kom en þar áttum
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. JÚNÍ1985
B 17
Tómas,
Guðbjartur
og Hákon
á tindi
Mont Blanr
(4807m)
Aiguille du Midi (3842m) séð frá Aiguilli du Goutér.
við frátekið svefnpláss.
Skálinn er einlyft hús, byggt á
bjargbrúninni, og hýsir hann vel
40 til 50 manns. Svo tæpt stendur
skálinn á brúninni að aðeins
metra breið gangbraut með hand-
riði liggur fram með honum og að
baki hans tekur jökullinn við.
Heldur er leiðin til náðhúsanna
nöturleg þó stutt sé því þau hanga
nánast á bjargbrúninni og gín
hengiflugið við fyrir neðan.
Feðgar sáu um rekstur skálans
og höfðu þeir tvær aðstoðarstúlk-
ur til að sjá um matseld og þrifn-
að, en heitan mat var hægt að
kaupa í skálanum tvisvar á sól-
arhring. Aðstaðan þarna var öll
hin erfiðasta til veitingarekstrar.
Allt vatn þurfti að bræða úr snjó
og matföng voru fengin úr byggð
með þyrlu. Reksturinn mun víst
varla hafa staðið betur undir sér
en svo að óvíst er um framhald
næstu árin.
í góðu veðri er mjög gestkvæmt
í skálanum og komið hefur fyrir
að í þessum 40 manna skála dvelji
rúmlega 100 manns. í þetta sinn
vorum við þó ekki nema 80. Ekki
var hlaupið að því að komast að
borðum til að snæða ágætan þrí-
réttaðan málsverð hússins, og ekki
tók betra við í svefnklefanum en
þar sváfu 18 manns í herbergi sem
ætlað var 12. Loftleysið sagði því
enn frekar til sín með höfuðverk
og ógleði og lítið varð um svefn, en
áætiað hafði verið að sofa frá
18.00 til 01.00 áður en lagt skyldi
upp á jökulinn, kl. 02.00, í seinni
áfanga ferðarinnar. Við vorum því
þeirri stundu fegnastir að komast
af stað eftir að hafa endurskipu-
lagt útbúnaðinn og nestið. Við
ákváðum að létta farangurinn sem
mest og tókum aðeins með okkur
nauðsynlegasta aukafatnað,
súkkulaði og 1 lítra af vatni á
mann.
Þegar við héldum af stað um
nóttina hafði þoka lagst yfir svo
að ekki sá handa skil. Við þurftum
því að vera fljótir að tygja okkur
af stað, til að missa ekki af hópn-
um. Það var einkennileg sjón að
sjá hvernig gönguljósin á hjálm-
unum mynduðu nær samfellda
keðju og hurfu síðan í þokunni þar
sem þau liðuðust til suðurs og upp
jökulinn í áttina að tindinum
Dome du Gouter. Eftir 2 tíma
göngu hvessti af suðvestri með
skafbyl og um leið frysti. Við
mættum nokkrum göngumönnum
sem höfðu snúið við. Þeir töldu
óráðlegt að halda áfram, enda var
það vafasamt við slíkar aðstæður
skarðsins. Þegar þangað kom
hvíldum við okkur stutta stund við
skálann, fengum okkur hressingu
og lögðum síðan á les Boss-
hrygginn en hann er síðasti og
jafnframt mikilfenglegasti hluti
leiðarinnar. Suðaustan kaldi var,
heiður himinn og mikið frost, á að
giska 20°C. Kuldi leitaði á fæt-
urna og gangan sóttist seint upp
snarbrattan hrygginn enda varð
loftið æ þynnra. Skrefin urðu því
enn styttri og hvíldarhléunum
fjölgaði.
Efsti hluti hryggjarins er svo
mjór að naumast er hægt að mæt-
ast þar með góðu móti. Þar er því
nauðsynlegt að ganga bundinn við
línu, á góðum mannbroddum og
með ísöxi til göngu. Einkum þarf
að sýna aðgát þegar menn mætast
og víkja úr vegi.
Klukkan 8.30 náðum við tindi
Mont Blanc eftir 6'/Í!.tíma göngu.
Allt erfiði og strit var fljótt að
gleymast þegar komið var á tind-
inn í heiðríkju og glampandi sól.
Fyrir neðan okkur í dölunum
breiddu skýin úr sér svo langt sem
augað eygði. Þetta var ógleyman-
leg stund og vel þess virði að vinna
til hennar.
Eftir stutta viðdvöl á tindinum
héldum við síðan niður sömu leið
til baka. Við gengum fremur rösk-
lega en á fallegum útsýnisstöðum
gáfum við okkur góðan tíma til að
njóta stórkostlegs útsýnis og taka
myndir.
En síðar kom i ljós að okkur
dvaldist of lengi á niðurleiðinni
því síðasta tannlestin frá Nid
d’Aigle var farin og urðum við því
að ganga þaðan niður í dalinn til
les-Houches en þangað komum við
23.30 um kvöldið. Þá höfðum við
því verið rúma 21 klukkustund á
samfelldri göngu.
Höíundur kennir jardíræði rið
Menntaskólann í Reykjarík.
Snúið til baka af tindinum.
einkum ef skæfi svo í slóðina að
ekki yrði unnt að fylgja henni til
baka. Þarna er jökullinn víða
sprunginn og því mikilvægt að
rata réttu leiðina. Einnig var til
lítils að halda áfram ef skyggni
yrði ekkert þegar á tindinn kæmi.
Við ræddum þann möguleika að
snúa við og hætta ekki á neitt en
komum okkur saman um að óþarfi
væri að taka þá ákvörðun fyrr en
birti af degi. Við héldum því
áfram með vindinn í fangið. Nú
var loftleysið farið að gera enn
frekar vart við sig og skrefin voru
orðin í styttra lagi. Mikilvægt var
að halda jöfnum en hægum göngu-
hraða til að ofbjóða ekki líkaman-
um.
Þegar skammt var eftir ófarið á
tindinn Dome du Gouter léttist
gangan því gengið var lárétt á snið
austanmegin í hlíðinni til suðurs.
Þá tók að birta af degi og skyndi-
lega gekk veðrið niður. Framund-
an blasti við fögur sjón þar sem
máninn speglaðist í tindrandi
hjarni les Bosses-hryggs sem bar
við himin og öðru hvoru sáust eld-
ingaglampar í skýjabreiðunni sem
fyllti dalina svo að aðeins hæstu
tindarnir stóðu uppúr.
Nú hýrnaði heldur betur ýfir
okkur og við gengum rösklega
niðurávið og yfir skarðið Col du
Dome og upp að neyðarskýlinu
Refuge-Biciyac Vallot sem er I
4.362 m h.y.s. hinum megin
Ekki vantaði Ingibjörgu viljann til að klífa tindinn.
Á leið uppá
Grand les
Bosses
(4513m).