Morgunblaðið - 08.09.1985, Blaðsíða 32

í gær opnaði Karl
Kvaran sýningu á
verkum eftir sig í List-
munahúsinu við
Lækjargötu.
Blaöamaöur Morgun-
blaðsins gekk á fund
Karls sl. þriðju-
dagsmorgun til að
ræða við hann um
sýninguna.
Viðtalið fór
fram á kaffihúsinu
Mensu. Þar við kringlótt
gamalt borð breiddi
ég úr blöðum mín-
um og mundaði penn-
ann meðan ung stúlka í
grænum slopp setti
gríðarstóra
súkkulaðibolla fyrir
framan mig og málarann.
Karl átti í brasi með að kveikja
í pípunni sinni, þegjandi fylgdist
ég með viðureign þeirra. Loks þeg-
ar eldurinn hafði læst sig farsæl-
lega um tóbakið bar ég fram
fyrstu spurninguna. Hvernig
myndir ætlaði hann að sýna í
Listmunahúsinu? Málaranum
vafðist tunga um tönn — hvernig
myndir, jú stórar myndir, allt að
2x1,50. Hvers slags myndir? Ja
það er nú það. Myndirnar voru enn
í innrömmun, kæmu ekki fyrr en í
kvöld. Þá yrði farið að hengja upp
og þá lægi líka ljóst fyrir hversu
margar olíumyndir yrðu fyrir val-
inu. Hitt væri hins vegar víst að
tússmyndir, málaðar með kín-
versku bleki, yrðu margar á sýn-
ingunni, en þær væru miklu minni
en olíumyndirnar.
Samtalið er fremur slitrótt. Það
er morgunn í borginni og fáir
leggja leið sína á Mensu. Tvær
stúlkur arka þó á háum hælum um
gamla timburgólfið, panta sér
kökur og draga til stóla með tölu-
verðu skarki. Þegar aftur kemst ró
á fæ ég að vita að Karl Kvaran er
fæddur á Borðeyri 1924 en fór það-
an fjögurra ára gamall til Reykja-
víkur þar sem hann ólst upp. Ung-
ur segist hann hafa farið að mála
gömul hús í Skerjafirði, en segist í
mestu einlægni ekki hafa hug-
mynd um af hverju hann hafi far-
ið að mála, aldrei hugsað út í það,
enda langt síðan, 45 ár.
Lengi framan af vann hann hjá
Landsímanum jafnhlíða því að
mála, en þótti það fara illa saman.
Síðari ár hefur hann eingöngu
málað. „Ég mála á hverjum degi
og tek það eins og hverja aðra
vinnu. Fæ eiginlega aldrei inn-
blástur, það er ekki til fyrir mér,“
segir Karl. „Ég bara byrja, það er
eins og að fara yfir götu, maður
bara skellir sér í það. Að mála er
að hafa eitthvað fyrir stafni og
það er ekkert sérstakt við það. All-
ir hafa eitthvað fyrir stafni."
Nú byrjar stríðið við pípuna aft-
ur og þegar því lýkur með sigri
Karls kemur hann sér ögn betur
fyrir á hörðum tréstólnum, fær
sér sopa af súkkulaðinu og er á
svipinn rétt eins og hann viti ekki
að verið er að taka við hann viðtal.
Ég ræski mig og slæ pennanum
nokkrum sinnum laust á blaðið,
eins og til að minna á ætlunar-
verkið. Þá kemur í ljós að Karl er
með hugann við efnið: „Þú talaðir
um guðlegan innblástur áðan,“
segir hann og ýkir dálítið orð mín.
„Það getur annars vel verið að ég
hafi fengið hann, ef það er þá
löngunin til að mála. Það getur vel
verið að þannig sé það.“
Hann segist hafa verið í skóla
hjá ýmsum málurum, hér heima
og í Danmörku, hér aðallega hjá
Þorvaldi Skúlasyni. Hann var þá
kennari við Handíða- og myndlist-
arskólann. Okkur kemur saman
um að Þorvaldur hafi verið mjög
listamannslegur, alltaf með alpa-
húfu eins og Picasso. “Ég hef aldr-
ei átt alpahúfu,“ segir Karl og
dvelur svolítið við orðin. „Ég hef
enga reynslu af svoleiðis húfum,
kannski skiptir slíkt einhverju
máli, svo getur einfaldlega verið
þægilegt að hafa húfu ef manni er
kalt. Eg held þó að það sé ekki
höfuðatriðið hvernig ytri búnaður
manna er, það er málverkið sem
skiptir máli.“
Ég spyr hann um álit hans á
„nýja málverkinu". Hann segist
lítið hafa skoðað af slíku og það
litla sem hann hafi séð lítist hon-
um ekki á. Það gæti alveg eins
verið gamla málverkið þess vegna.
Karl segir mér að hann fylgist til-
tölulega lítið með hvað menn séu
að mála núna og þá sérstaklega
þeir yngri. Líklega stafi það bæði
af leti og áhugaleysi og svo sé
hann ekki eins forvitinn og hann
hafi áður verið. „Ég hef meiri
áhuga á formum og litum en ein-
hverjum boðskap. Kveikjan að því
að maður byrjar á nýrri mynd er
kannski sú að vilja reyna að gera
betur en i síðustu mynd. Annars
hugsa ég ekki mikið um þetta, hef
mig bara að verki."
Nú verður þögn meðan ég skrifa
niður en Karl horfir annars hugar
á bláan himininn milli hvítra
gluggatjalda. Svo segir hann lágt:
„Ég vildi gjarnan víkja aftur að
þessari nýju list.“ Ég hætti að
skrifa og segi það velkomið. „Það
skiptir ekki sköpum hver stíllinn
er“, segir Karl hægt. „Mynd er
hvorki betri né verri fyrir það að
vera í þessum eða hinum stílnum.
Rætt við
Karl Kvaran
listmálara
Texti:
Guðrún Guðlaugsdóttir
Ljósmyndir:
Ólafur K. Magnússon