Morgunblaðið - 03.12.1987, Page 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. DESEMBER 1987
Bestu gæslumenn
Tjamarinnar
eftir Grétar Eiríksson
Því er þannig farið, að sumar
þær framkvæmdir, sem ráðist skal
í, eru þeirrar gerðar, að hver og
einn teiur sig hafa þar best vit á.
Upphefst þá stundum mótmælafár
stutt hinum furðulegustu fullyrð-
ingum.
Þannig var þegar vatnsveitan var
lögð, þá mótmæltu menn á þeirri
forsendu, að allir nema verkfræð-
ingar vissu, að vatn rennur ekki
upp í móti.
Þó nokkur hópur manna, vel
studdur af öðrum, sem höfðu mikil
völd, fékkst með engu móti til að
tróa því, að mögulegt væri að hita
upp öil hús borgarinnar með hvera-
vatni, og tókst þeim hópi að teQa
þá framkvæmd um nokkur ár. Hefði
Hitaveita Reykjavíkur aldrei orðið
að veruleika, ef þau öfl hefðu feng-
ið að ráða.
Fyrir tveim árum mótmæltu
menn því, að strætisvagnar væru
málaðir gulir, með þeim rökum, að
vagnamir í London væru rauðir.
Aftur á moti snerust mótmælin
gegn biðskýlunum, sem reist voru
nokkrum mánuðum áður, um það
að þau voru máluð rauð.
Nú er látið að því liggja, að bygg-
ing ráðhússins við Tjömina sé
eitthvert einkamál Davíðs Oddsson-
ar. Hann sé að reisa sér þama
minnisvarða og hið mesta monthús
og þykir það miður. Auðvitað er
þetta laukrétt, það er verið að vinna
Grétar Eiríksson
„Ég trúi því að með
byggingu ráðhússins á
þessum stað við Tjöm-
ina, hefjist fyrsti áfangi
þess, að henni verði
bjargað frá algjörri
tortímingu. Því verði
ekkert aðgert, mun
Tjörnin innan nokkurra
ára verða endanlega sá
forarpyttur, sem allir
vildu losna við vegna
sóðaskapar."
þama að stóru verkefni, sem allir
borgarbúar geta verið montnir af
og eiga að vera.
Ég er einn af þeim, sem tel mig
hafa vit á flestu, a.m.k. héma meg-
in sólar og þá að sjálfsögðu á
þessari voðalegu framkvæmd sem
fyrirhuguð ráðhúsbygging er. Enda
mjög auðvelt að hafa ákveðna skoð-
un á málinu, þar sem ekki þarf
meira til en að þekkja orðin já og
nei.
Það virðist vera svo, að í allri
þéirri umræðu sem verið hefur um
fyrirhugaða ráðhúsbyggingu, sé
það í tísku meðal þeirra sem láta í
sér heyra þar um og vilja láta taka
sig alvarlega, að gera vel grein fyr-
ir uppmna sínum og hvers vegna
honum þyki svo vænt um Tjömina
sína.
Ég held að ég taki ekki of mikið
upp í mig, þó að ég telji mig gaml-
an Reykvíking, 64 ára gamall
maðurinn. Hér er ég fæddur og hef
alið allan minn aldur. Heimili for-
eldra minna var alla tíð ekki langt
frá Tjöminni. í kirkjunni við Tjöm-
ina var ég skírður og fermdur. Sem
bam gaf ég öndunum á Tjöminni
brauð og í henni veiddi ég homsíli.
Datt meira að segja í hana við þá
iðju og varð ekki meint af. A vet-
uma var ég þar á skautum. Æfði
íþróttir í KR-húsinu, en á lóð þess
mun ráðhúsið rísa. Þá gekk ég í
skóla þann er stendur næst Tjöm-
inni. Auk þessa hef ég um nokkurra
áratuga skeið fengist við að ljós-
mynda fuglana og fylgst með öllu
fuglalífi Tjamarinnar á öllum
Stokkendur við Tjöraina.
árstímum. Tel ég mig því þekkja
Tjömina og umhverfí hennar ekki
síður en margir aðrir er láta sig
örlög hennar varða.
Ég held að Tjöminni þyki eins
vænt um mig og mér um hana, að
minnsta kosti hefur okkur komið
ágætlega vel saman alla tíð.
Þá er ég þekktur fyrir annað
meðal vina minna og kunningja en
að vera andstæðingur náttúru- og
umhverfísvemdar og hefí því stund-
um fengið að heyra að ég væri á
móti allri þróun.
Að öllu þessu athuguðu má færa
fyrir því sterk rök, að ég hafi flest
það til að bera, sem nauðsynlegt
er hveijum þeim, sem á einhvem
hátt vill vera á móti fyrirhugaðri
ráðhúsbyggingu.
En því miður, Tjömin er bara
ekki sú sama í dag og hún var
þegar ég var drengur. Svo er okkur
um að kenna.
Að vísu má virða mér það til
vorkunnar, að ég er starfsmaður
borgarinnar og þar af leiðandi und-
ir jámhæl Davíðs Oddssonar og á
að vera honum samþykkur í einu
og öllu, samkvæmt kenningunni,
en á móti kemur, að ég hef aldrei
verið talinn öraggasti kjósandi
Sjálfstæðisflokksins.
Ekki þori ég að hugsa þá hugsun
til enda, að allir hefðu orðið sam-
mála nú fremur en oft áður, því
þá era miklar líkur á að árangurinn
hefði orðið skelfílegur. Því eins og
Tómas Jónsson borgarritari mun
hafa sagt eftir að ráðhúsbygging
við Tjömina var samþykkt árið
1959 með 15 atkvæðum „það er
ekki að spyija að vitleysunni þegar
þeir verða sammála". Sem betur fór
varð sú bygging aldrei að vera-
leika. Ekki vegna þess að hún
skyldi standa við Tjömina, heldur
vegna þess að enginn hafði nennu
til að reisa báknið, og var það vel.
Þá skrifaði einn vinsælasti maður
þjóðarinnar, Sigurður Þórarinsson
jarðfræðingur, greinina: Tjöminni
var aldrei ætlað það að spegla bæj-
arfulltrúa Reykjavíkur (Alþbl. 17.
júlí ’59). Það þótt mér góð grein
og þörf. Nú era næstum 30 ár síðan
og margt hefur breyst á skemmri
tíma. Ástand Tjamarinnar líka.
í þeirri umræðum, sem að und-
anfömu hefur verið um fyrirhugaða
ráðhúsbyggingu, er mikið hamrað
á því hvað Reykvíkingum þyki vænt
um þessa perlu í hjarta borgarinn-
ar. En er það svo í reynd, að
borgarbúum jafn vænt um Tjömina
og þeir láta og sýni henni þann
sóma, sem hún á skilið. Ef svo
væri, þá myndi almenningsálitið
ekki líða, að kastað væri í hana
öllu því rasli sem gert er. Hafa
þeir sem hæst láta núna aldrei far-
ið niður að Tjöm á góðviðrisdegi
þegar fuglavinir koma þar til að
gefa öndunum brauð og séð allan
þann haug af plastpokum og öðra
drasli, sem kastað er í hana við slík
tækifæri. Um þennan þátt hefur
lítið verið skrifað og til að vinna
gegn sóðaskapnum hafa engin sam-
tök verið stofnuð.
Ég verið að viðurkenna, að í
fyrstu leist mér ekki sérlega vel á
þá hugmynd að byggja ráðhúsið á
þessum stað, einkum það var upp-
lýst að taka ætti um 1% af Tjöm-
inni. Hefði fremur kosið að hann
stækkaði um 1% eða meira. En úr
því er mjög auðvelt að bæta.
Ljósmyndari/Grétar Eirfksson
Eftir að hafa hugsað málið, virt
fyrir mér teikningar af húsinu, séð
ljosmyndir af líkani þess og nánasta
umhverfí, hygg ég að vel sé að
flestu staðið. Þó á ég erfítt með
að fella mig við brúna og sé ekki
hvaða tilgangi hún á að þjóna, nema
ef vera kynni að hún væri hugsuð
sem málamiðlun vegna þeirra, sem
á áram vinstri meirihlutans ráð-
gerðu heljarmikið bólverk, er hylja
skyldi allan krikann sem brúin mun
ná yfír. (Reyndar var byijað á því
verki, en aldrei lokið). Þá mótmæltu
engir sannir Tjamarvinir og engin
samtök vora stofnuð. En þrátt fyrir
brúna sé ég ekki annað en að þama
muni risa allra snotrasta hús af
hóflegri stærð fyrir það umhverfí
sem það stendur í.
Ég trúi því að með byggingu
ráðhússins á þessum stað við Tjöm-
ina, hefjist fyrsti áfangi þess, að
henni verði bjargað frá algjörri
tortímingu. Því verði ekkert aðgert,
mun Tjömin innan nokkurra ára
verða endanlega sá forarpyttur,
sem allir vildu losna við vegna sóða-
skapar. Ber því fremur að þakka
þeim sem að þessu vinna en að
lasta, og er ég þeirrar trúar, að
þegar ráðhúsið er risið við Tjömina,
muni umhverfí og líffíki hennar
vera borgið um ókomin ár.
Byggingu ráðhússins mun áreið-
anlega verða fylgt, eftir með
gagngerri viðgerð á allri umgerð
Tjamarinnar, ásamt því að botn
hennar verði hreinsaður og honum
haldið vel við. Þá þykir mér ekki
ólíklegt að dustað verði rykið af
tillögum Finns Guðmundssonar
fulgafræðings, er hann setti fram
1962, til vamar lífríkis Tjamarinn-
ar. Þá hafði hann vel gert sér grein
fyrir hvert stefndi vegna mengunar
hennar.
Ég trúi því, að engir borgar-
stjómarmenn, hvort heldur þeir
teljast til hægri eða vinstri, muni
líða það, að ráðhús borgarinnar
standi við slíkan forarpytt sem
Tjömin er i dag. Ég tel að Tjömin
eigi tilvera sína undir því að ráð-
húsið verði byggt við hana, því að
í því húsi mun áreiðanlega bestu
gæslumenn hennar sitja um ókomin
ár og áratugi.
Þá má hugsa sér að Skothúsveg-
urinn verði lagður í göng undir
Tjömina, en með því yrði bætt veru-
lega fdyrir það 1% sem af henni
verður tekið. Undir þeim göngum
mætti svo gosbrannuriiin vera mín
vegna. Ég á von á því að það komi
í hlut næstu kynslóðar að rífast um
þær framkvæmdir og jafnvel verði
stofnuð samtök til vemdar Skothús-
veginum og gosbranninum.
Allt tal um að fuglamir fælist
Tjömina meðan á framkvæmdum
stendur og eftir að þeim er lokið,
er algjörlega út- í bláinn. Því að ef
svo væri, væru þeir þegar horfnir.
Þær tegundir, sem Tjömina gista
regulega, fælast ekki svona aðgerð-
ir. Það þarf annað og meira til.
Að öllu þessu loknu væri gaman
að geta litið niður til Tjamarinnar
ásamt vini sínum Sigurði Þórarins-
syni og spurt hann hvort borgarfull-
trúamir hafí nú ekki unnið til þess
að mega spegla sig í Tjöminni.
Höfundur er tæknifræðingur og
þekktur fuglafjósmyndari.
Gjaldheimta
Suðurnesja
Gjaldheimta Suðurnesja, sem er nýstofnað sameignar-
félag sveitarféiaganna sjö á Suðurnesjum og ríkis-
sjóðs um innheimtu opinberra gjaida, óskarað ráða
eftirtalið starfsfólk:
Gjaldheimtustjóra, sem veitir Gjaldheimtunni for-
stöðu og fer með daglegan rekstur hennar. Æskilegt
er að umsækjandi hafi embættispróf í lögfræði.
Tvofulltrúa. Þeir skulu sjá um móttöku staðgreiðslu-
fjár og skilagreina vegna staðgreiðsluinnheimtu,
skráningu þeirra í tölvu og úrvinnslu upplýsinga.
Umsækjendur skulu hafa góða almenna menntun.
Reynsla af tölvuvinnslu er nauðsynleg.
Umsækjendur þurfa að geta hafið störf hið fyrsta.
Upplýsingar um starfskjör og annað varðandi störfin
veitir Eiríkur Alexandersson, framkvæmdastjóri Sam-
bands sveitarfélaga á Suðurnesjum, Vesturbraut 10a,
Keflavík. Umsóknum sé skilað til hans. Umsóknarfrest-
ur er til 10. desember nk.
Stjórn gjaldheimtu Suðurnesja.