Morgunblaðið - 24.02.1988, Blaðsíða 20

Morgunblaðið - 24.02.1988, Blaðsíða 20
20 MORGUNBLABIÐ, MIÐVTKUDAGUR 24. FEBRÚAR 1988 Ljósmynd/Kristínn Ingvarsson Starfsfólk Flugleiða i Lundúnum ásamt Sigurði Helgasyni forstjóra fyrirtækisins. Lengst til vinstri er umdæmisstjóri Flugleiða í Bretlandi, Steinn Lárusson. Flugleiðir íLundúnum: Ljósmynd/Kristínn Ingvarsson Þrir Flugleiðamenn: Sigurður Helgason forstjóri, Jóhann Sig- urðsson fyrrum umdæmisstjóri í Bretlandi og Steinn Lárusson, sem tók við þvi starfi á siðasta ári af Jóhanni er unnið hafði fyrir islensk flugfélög i Bretlandi i hátt á fjórða tug ára áður en hann lét af störfum á síðasta ári. Myndin er tekin i hófi sem haldið var i Lundúnum á dögunum í tilefni þess að höfuðstöðvar fyrirtækisins þar voru fluttar í nýtt húsnæði. Ottast samdrátt í Islandsferð- um vegna kostnaðarhækkana London, frá Valdimar Unnari Valdimarssyni fréttaritara Morgunbladsins. Steinn Lárusson, umdæmisstjóri Flugleiða i Bretlandi, segir að vegna mikilla kostnaðarhækkana á Islandi sé hætt við sam- drætti i ferðamannastraumi frá Bretlandi til íslandi. Geysihörð samkeppni ríkir í breskum ferðamannaiðnaði og hafa utanlandsferðir af ýmis tagi lækkað i verði af þeim sökum. Meðal undantekninga eru íslandsferðir, sem verða æ dýrari með hveiju árinu sem liður vegna sífelldra kostnaðarhækkana á ís- landi. Er jafnvel talið að íslandsferðir muni kosta breska ferða- langa um 20—25 af hundraði meira í ár en á síðasta ári. Þessi þróun hefur meðal annars hvemig íslandsferðir stæðu að sett nokkum ugg að forráða- mönnum- Flugleiða á Bretlands- eyjum. Steinn Lárusson, umdæ- misstjóri fyrirtækisins þar, sagði í viðtali við Morgunblaðið að fyllsta ástæða væri til að staldra við og gefa rækilega gaum að því vígi gagnvart öðrum kostum sem breskum ferðamönnum stæðu til boðar^Það er auðvitað alveg ljóst að þótt ferðir til íslands séu mjög eftirsóttar hjá stórum hópi manna hér í Bretlandi em takmörk fyrir því hvað hægt er að bjóða fólki upp á hvað kostnað snertir. I þessu sambandi er vert að hafa í huga að íslandsferðir hafa verið sérstaklega vinsælar hjá ýmiss konar hópum fólks, sem er fjarri því að vaða í peningum. Þegar þetta fólk stendur frammi fyrir tuga prósenta kostnaðarhækkun- um á ýmsu því er lýtur að íslands- ferðum er eðlilegt að það hugsi sig tvisvar um áður en haldið er til íslands. Mér finnst fyllilega tímabært að yfírstjóm ferðamála á íslandi hugi vandlega að þessu og þeim viðvörunum sem komið hafa frá breskum ferðamanna- heiidsölum í þessu efni.“ Steinn Lárusson sagði að síðasta starfsár hjá Flugleiðum í Bretlandi hefði verið allgróskum- ikið þótt aukning hefði ekki orðið eins og mikil og vænst hefði ver- ið. Þess má geta að bækistöðvar Flugleiða Lundúnum voru fyrir skömmu fluttar um set er tekið var í notkun húsnasði við Totten- ham Court Road, nærri hjarta borgarinnar. Fyrirtækið hefur nú um fimmtán manns í sinni þjón- ustu í Lundúnum; starfa flestir þeirra á skrifstofunni sjálfri en nokkrir em ávallt til taks á Heat- hrow-flugvelli. Ljósmynd/Kristinn Ingvarsson Steínn Lárusson, umdæmis- stjóri Flugleiða á Bretlandseyj- um. Seðlar og mynt í nútímanum Þróun nokkurra peningastærða á föstu verðlagi % miðað við árið 1960, pr. einstakling eftir Einar S. Einarsson Greiðslumiðlar hafa verið margir og margvíslegir sfðan sögur hófust. Guli og silfur og slegin mynt hefur þó dugað manninum einna lengst. Pappírsseðlar vom fyrst notaðir í Kína á 9. öld, en mddu sér ekki vemlega til rúms fyrr en á sfðustu öld. Á fyrrihluta þessarar aldar urðu þeir aðalgjaldmiðill í verslun og við- skiptum, en hafa þó nú þegar lifað sitt stutta blómaskeið. Tékkar og greiðslukort, nú á síðustu ámm, hafa leyst seðla og mynt að veralegu leyti af hólmi. Þróunin er f þá átt sem nefnt hefur verið „Seðlalaust þjóðfélag" (Cash- less society), en væri ef til vill nær að tala um sem „Seðlaminna þjóð- félag" (Less-cash society). Til þess að greina eðli nútíma greiðsluskipta er fróðlegt að skoða nokkrar tölur um seðla og mynt f umferð, og annað peningamagn að viðbættum veltiinnlánum og spari- innlánum, í samanburði við þjóðar- tekjur. Yfirlit það sem hér fylgir með er unnið á föstu verðlagi í nýkrón- um, miðað við lánskjaravfsitölu 1960 = 100. Það er byggt á upplýs- ingum úr Hagtölum mánaðarins og ársskýrslum Séðlabanka íslands. Samkvæmt þessu og línuriti sem fylgir hafa seðlar og mynt í umferð pr. einstakling lækkað að raungildi milli áranna 1960—1986, þó aðeins um 61,5% og um 43,1% á sfðustu 6 ámm. Hins vegar hefur peninga- magn pr. einstakling kækkað um 17,6%, á árabilinu 1960—1986, þó aðeins um 8% á sfðustu 6 ámm. Af þessu má lesa tilflutning seðla og myntar í umferð yfir á tékka- reikninga og aukna þýðingu tékka sem greiðslumiðils og f vaxandi mæli greiðslukorta nú á allra síðustu ámm. Á sama tíma, 1960—1986, hafa þjóðartekjur pr. mann vaxið um hvorki meira né minna en 165,8%, þó aðeins um 11,3%. sfðustu 6 árin. Heildarinnlán (spamaður) hefur vaxið um 137,5% 1960—86, og um 65% síðustu 6 árin. Þetta þýðir að hlutfal! seðla og myntar af þjóðartekjum sem var 4,50% 1960 hefur lækkað mjög á síðustu ámm, niður í 1,27% 1980 og var í lok sfðasta árs einungis 0,65%. Miðað við heildarinnlán hef- ur hlutfall seðla og myntar lækkað úr 13,4% 1960, í 6,3% 1980 og var 2,2% í árslok 1986. Ýmsar ályktanir má af þessu draga, m.a. að ef ekki hefði dregið um notkun seðla og myntar á um- ræddu árabili, og um sömu hlut- fallslegu breytingu hefði verið að Einar S. Einarsson „Með tílkomu greiðslu- korta og boðgreiðslna sparast þjóðfélaginu fé með minni tilkostnaði við útgáfu og- með- höndlun seðla og mynt- ar, auk hins mikla hag- ræðis sem greiðslukort- in bjóða á ýmsum svið- um.“ ræða á þjóðartekjum á mann, ætti þessi tala að vera 56,50 nýkr. í stað kr. 8,21 eða 588% hærri en raun- veraleg tala. Sem myndi hafa þýtt að beinn kostnaður Seðlabankans vegna seðlaprentunar og mynt- sláttu hefði numið 124 milljónum króna f fyrra í stað þeirra 18 millj- óna, sem hann nam árið 1986, skv. ársskýrslu bankans. Forvitnilegt er að velta því fyrir sér hvemig umhorfs væri ef öll verslun og viðskipti fæm fram í seðlum og mynt í jafnríkum mæli og áður og hver raunkostnaður af seðlanotkun er í þjóðfélaginu. Auk kostnaðar við seðlaprentun og myntsláttu kostar öll notkun peninga, meðhöndlun þeirra, taln- ing, flokkun og eyðing, mikið fé. Þar við bætist kostnaður við seðla- geymslu, peningahirslur og vaxta- tap af peningum f sjóði, bæði hjá bönkum, verslunum, þjónustuaðil- um og einstaklingum. Gefum okkur það að 200.000 manns gengju með á sér 5.000 kr. í reiðufé að meðaltali, sem gæti talist eðlilegt ef seðlar væm uppi- staða peningakerfisins. Þetta næmi samanlagt 1 miHjarði króna, sem jafngildir 250—300 milljón króna vaxta- og verðrýmun á ári miðað við núverandi vexti og verðbólgu. Þó ástandið hér á landi sé ekki eins alvarlegt og sums staðar er- lendis þar sem kaupmenn geta ekki verið fyllilega ömggir um að seðlamir sem greitt er með séu ófalsaðir, hvað þá heldur um líf sitt ef þeir em með mikið fé í kassan- um, þá er ljóst að þýðing peninga sem greiðslumiðils fer minnkandi. Tími annarra ömggari og nútfma- legri greiðslumiðla er mnninn upp. Með tilkomu greiðslukorta og boðgreiðslna sparast þjóðfélaginu fé með minni tilkostnaði við útgáfu og meðhöndlun seðla og myntar, auk hins mikla hagræðis sem greiðslukortin bjóða á ýmsum svið- um. Aukin sjálfvirkni og ný greiðslutækni mun leiða til enn meiri hagkvæmni í náinni framtíð, þegar dregur úr pappírsnotkun. Nútímalegur greiðslumáti sem kemur öllum til góða, jafnt korthöf- um sem öðmm. Höfundur er framkvæmdastjórí VISA íslands — Greiðslumiðlunar hf. Staðtölur á verðlagi ársins 1960 1960 1980 1986 Seðlar og mynt f umferð pr. einstakling nýkr. 21.26 14.36 8.21 Seðlar og mynt + veltiinnlán pr. einstakling nýkr. 67.81 62.96 67.99 Seðlarogmynt + heildarinnlán pr. einstakling nýkr. 179.48 242.07 382.85 Þjóðartekjur pr. einstakling nýkr. 473.00 1129.00 1267.00
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.