Morgunblaðið - 21.09.1988, Page 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. SEPTEMBER 1988
Stórmótið í Tílburg:
Jóhann
vann loks
Portisch
Skáik
Margeir Pétursson
JÓHANN Hjartarson náði fram
langþráðum hefndum gegn Port-
isch, en hann hefur þrisvar tapað
fyrir Ungverjanum og ekki náð
að svara fyrir sig fyrr en í dag.
Síðasta tap hans fyrir Portisch var
í fyrri skák þeirra í Tilburg í
síðustu viku.
Hvitt: Jóhann Hjartarson
Svart: Lajos Portisch
Sikileyjarvörn
1. e4 — c5 2. Rf3 — e6 3. d4 -
cxd4 4. Rxd4 - a6 6. Bd3 - d6
6. 0-0 - Rd7 7. c4 - Re5
Portisch er mikið fyrir það að
koma með nýjai- hugmyndir í byijun-
um. Að leika riddaranum svo
snemma til e5 hefur ekki sézt áður.
8. Be2 - Rff6 9. Rc3 - Be7 10.
Be3 - Bd7 11. Hcl - 0-0 12. h3
- Hc8 13. b3 - Hc77!
Svartur teflir alltof hægfara og
hvítur byggir óáreittur upp þægilega
sóknarstöðu á kóngsvæng. Eðlilegra
var 13. - Dc7.
14. f4 — Rg6 15. Bd3 - Dc8 16.
Dd2 - He8 17. Bbl - Db8 18. a4
- Hcc8 19. g4 - h6 20. g5?!
Hér er hvítur of bráður á sér að
leggja til atlögu. Portisch tekst að
standa af sér lagið og fær síðan yfirr-
áð yfir e5, sem er alltaf mjög mikil-
vægt i Sikileyjarvöm. Betra var 20.
Df2! og hvítur heldur öruggum stöðu-
jrfirburðum.
20. - hxg5 21. fxg5 - Rh7 22.
DE - Hf8 23. h4 - Dc7 24. Rf5!
- Bd8 25. Bd4 - Re5
Hvítur hefur geysilega sterka sókn
fyrir manninn eftir 25. — exf5 26.
exf5 — Re5. Smekkleg lok gætu orð-
ið: 27. Rd5 - Db8 (27. - Dc6 28.
16 — g6 29. Bxe5 — dxe5 30. Re7+
og vinnur) 28. f6 — g6 29. Re7+ —
Kh8 30. h5! - Rxg5 31. hxg6! -
Rh3+ 32. Kg2 — Rxf2 33. g7 mát.
26. Rg3 - Da5 27. Rh5 - Be7?
Þegar svartur er loksins kominn
með góða stöðu fer hann aftur að
tefla án markvissrar áætlunar. Hér
átti hann a.m.k. tvo ágæta leiki: 27.
- Rg4!? 28. Db2! — Bb6, en þá ætl-
aði Jóhann að leika 29. Rd5! og stað-
an er enn tvísýn. 27. — Db4! kom
því ekki síður til greina.
28. Dg3 - Kh8 29. Khl - Be8 30. c5!
30. - Hg8 31. cxd6 - Bxd6 32.
b4 - Dc7 33. Re2 - Rc4?
Eftir þetta tapar svartur manni og
skákinni verður ekki bjargað. Nauð-
synlegt var 33. — Rc6 34. e5! —
Bxb4 35. Dd3 - g6 36. Rf6 - Rxf6
37. gxf6 — Da5! og svartur á þokka-
lega möguleika á að veijast.
34. Dd3! - e5 35. Bc5! - 65 36.
Rhg3 - Dd7
Liðstap svarts var óumflýjanlegt.
36. — b5 37. Hxc4! var sízt betra. í
framhaldinu er sigur hvits aldrei í
hættu, þótt vera kunni að hann hafi
einhvers staðar misst af nákvæmari
leið.
37. Hxc4 - Dh3+ 38. Kgl - Bxc5+
39. Hxc5 — Hxc5 40. bxc5 — Dxh4
41. Ba2 - Hf8 42. gxf6 - HxffB 43.
Hxf6 — RxffB 44. Df3 — Bxa4 45.
Bd5 — Bc6 46. Bxc6 - bxc6 47.
Kg2 — Dg5 48. Dd3 — a5 49. Dd8+
- Kh7 50. Dxa5 - Rxe4 51. Db4 -
Rd2 52. Dc3 — e4 53. Dd4 - e3
54. Rf4 - Rb3 55. Dd3+ - g6
Hér hefði 55. — Kh6 veitt meiri
mótspymu.
56. Dd7+ - Kh8 57. De8+ - Kh7
58. Df7+ - Kh6 59. Df8+ - Kh7
60. Df7+ - Kh6 61. Re6 - De5 62.
Df8+ — Kh7 63. De7+ og svartur
^afst upp.
AF INNLENDUM
VETTVANGI
AGNES BRAGADÓTTIR
Stjórnarmyndunartilraunir Steingríms Hermannssonar:
Líkur á samkomulagi við
Alþýðubandalag að aukast?
Samstarfið hæfist með hlutleysi Alþýðubandalags, en lyki með stjómarmyndun
GERJUNIN er sfður en svo eingöngu á yfírborði stjórnmálanna
þessa dagana, og lfklega mun örari undir yfírborðinu. Á meðan
Steingrímur Hermannsson, formaður Framsóknarflokksins, sem fer
með umboð til stjómarmyndunar nú, ræddi við fulltrúa Alþýðu-
bandalags, Samtaka um kvennalista, ásamt Jóni Baldvin Hannibals-
syni, formanni Alþýðuflokksins, undirbúa sjálfstæðismenn og borg-
araflokksmenn sameiginlegan málemagrundvöii, sefii gssd ordið
undirstaðan að 25 manna þingstyrk þessara flokka, jafnframt því
sem sjálfstæðismenn eiga f óformlegum viðræðum við ákveðna þing-
menn Alþýðubandalags. Það mun hafa komið fram sterkur vilji á
sameiginlegum fundi miðstjórnar og þingflokks Sjálfetæðisflokks f
fyrradag í þá vem að hugsanlegt samstarf við Alþýðubandalag
verði kannað ofan f kjölinn og töldu talsmenn þess að mun minna
bil væri á milli hugmynda þessara flokka um fyrstu aðgerðir í efna-
hagsmálum, en t.d. á milli Sjálfetæðisflokks annars vegar og Fram-
sóknarflokks og Alþýðuflokks hins vegar.
Morgunblaðið/Ámi Sœberg
Þær vora iðnar við að hitta stjómmálamenn að máli f gær, fulltrú-
ar Kvennalistans, þó flestum beri saman um að alvaran á bak við
stjómarmyndunarviðræður þeirra hafi verið næsta takmörkuð.
Enda lauk þátttöku þeirra f þeim viðræðum í gær. Jón Baldvin
Hannibalsson er sagður hafa gaukað eftirfarandi vísu að Kristínu
Halldórsdóttur í gær: Tækifærið griptu greitt/ giftu það mun
skapa./ Járnið skaitu hamra heitt/ að hika er sama og tapa.
Litlum sögum fer af undirtektum kvennalistakvenna við kveðskapnum.
Að afloknum miklum og stífum
fundahöldum í gær var það
mat þeirra, sem styðja stjómar-
myndunartilraunir Steingríms Her-
mannssonar, að líkumar á því að
sú tilraun tækist, hefðu aukist.
Aðrir vora þó þeirrar skoðunar að
Steingrímur hefði tekist á hendur
vonlaust verkefni og að hann myndi
að öllum líkindum skila stjómar-
myndunammboði sínu til forseta í
dag.
Það dró úr tiltrú ákveðinna
manna úr röðum Alþýðuflokks,
Framsóknarflokks og Sjálfstæðis-
flokks um að viðræður þeirra Stein-
gríms og Jóns Baldvins við fulltrúa
Alþýðubandalagsins geti leitt til
stjómarsamstarfs þessara þriggja
flokka, að Ólafur Ragnar
Grímsson, formaður Alþýðubanda-
lagsins, virðist að margra mati
vera einn á báti í þessum viðræð-
um, án þess að hafa stuðning eða
vilja þingflokksins til slíks sam-
starfs. Reyndar hefur Hjörleifur
Guttormsson sagt opinberlega er
hann var spurður álits á ummælum
formanns síns að formenn segi nú
svo margt. Heimildir úr þingflokki
Alþýðubandalagsins herma að eng-
inn þingmanna flokksins hafi verið
fysandi þess að fara út í stjómar-
samstarf með framsókn og krötum.
Reyndar mun Guðrún Helgadóttir
vera dyggur stuðningsmaður Ólafs
Ragnars, en það er ekki sagt breyta
þeirri staðreynd að hún sé algjör-
lega andvíg þátttöku Alþýðubanda-
lagsins í ríkisstjóm undir forsæti
Steingríms Hermannssonar. Hún
sagði reyndar í gær að slíkt sam-
starf kæmi ekki til greina.
Þá herma sömu heimildir að það
sé Svavar Gestsson, fyrrum form-
aður Alþýðubandalagsins, sem hafi
töglin og hagldimar í þingflokkn-
um. Hann hafi verið þess meir fys-
andi að kannaður yrði samstarfs-
gmndvöllur við Sjálfstæöisflokk og
hafi haft stuðning þingflokksins til
þessa.
Alþýðuflokksmenn og framsókn-
armenn vom þó mun bjartsýnni
eftir fundahöldin undir kvöld í gær
og virtust þess fullvissir að samn-
ingshljóðið í alþýðubandalags-
mönnum nú væri allt annað og
meira en verið hefði. Sögðu þessir
sömu menn að eftir að Svavar
Gestsson hefði fengið vissu sína
um að þessi stjórnarmyndunartil-
raun væri gerð í fuliri alvöm af
hálfu Alþýðuflokks og FVamsókn-
arflokks, hafi hann séð aðrar og
jákvæðari hliðar á slfkum mögu-
leika en áður. Hann hafí þó, eins
og aðrir sem í þessum viðræðum
standa, gert sér grein fyrir því að
ef um stjómarmyndun Alþýðu-
bandalags, Alþýðuflokks og Fram-
sóknarflokks, með fulltingi Stefáns
Valgeirssonar ætti að vera að ræða,
þyrfti meiri tíma og nákvæmari
undirbúning en nú væri til reiðu.
Því mun það vera samningavið-
ræðumönnum efst í huga nú að
kanna hvort Alþýðubandalagið og
Stefán Valgeirsson séu reiðubúnir
að bjóða ríkisstjóm Framsóknar-
flokks og Alþýðuflokks hlutleysi,
þar til bráðabirgðalög um fyrstu
efnahagsaðgerðir hafa verið af-
greidd og samþykkt af Alþingi og
veija hana þar með vantrausti.
Em framsóknarmenn og al-
þýðuflokksmenn þeirrar skoðunar,
að þótt ríkisstjóm þessara tveggja
flokka væri ekki meirihlutaríkis-
stjóm í orðsins fyllstu merkingu,
þá hefði hún stuðning meiríhluta
Alþingis að baki sér, ef svo færi
að Steingrímur Hermannsson gæti
greint forseta íslands, Vigdísi
Finnbogadóttur, frá því að hann
hefði myndað ríkisstjóm sem yrði
varin vantrausti og hefði tryggt sér
hlutleysi, eða hjásetu Alþýðu-
bandalags og Stefáns Valgeirsson-
ar fram yfir afgreiðslu bráða-
birgðalaganna. Þar með hefði ríkis-
stjómin 32ja manna þingstyrk að
baki sér.
Að afloknum viðræðufundi full-
trúa Alþýðuflokks, Framsóknar-
flokks, Alþýðubandalags og
Kvennalista síðdegis í gær, sem
ekkert kom út úr hvað konumar
varðar, ræddu þeir Steingrímur
Hermannsson og Halldór Ásgríms-
son við Stefán Valgeirsson einslega
um þennan möguleika og mun hann
ekki hafa tekið máli þeirra ólík-
lega. í gærkvöldi hittu fulltrúar
Framsóknarflokks svo fulltrúa
Borgaraflokks að máli, þar sem
Steingrímur mun vilja reyna í fulla
hnefana hvort myndun ríkisstjóm-
ar með hreinan þingmeirihluta að
baki sér takist í þessari atrennu.
Sjálfstæðismenn
kanna hljóðið í
Alþýðubandalaginu
Sjálfstæðismenn standa ekki í
opinbemm stjómarmyndunarvið-
raeðum við aðra flokka, á meðan
umboðið til stjómarmyndunar er
f höndum Steingríms, en þeir hafa
síður en svo haldið að sér hönd-
um, þrátt fyrir það. Til dæmis eru
þeir vel á veg komnir í samninga-
viðræðum við Borgaraflokk um
sameiginlegan málefnagmndvöll,
auk þess sem ákveðnir þingmenn
flokksins hafa átt símtöl við þing-
menn Alþýðubandalagsins til þess
að kanna hvort samstarfsgrun-
dvöllur geti verið fyrir hendi á
milli þessara flokka.
Annað mark um geijun í stjóm-
málunum er það að í gærmorgun
hittust þeir Jón Baldvin og Svavar
Gestsson á fundi á heimili þess
fyrmefnda. Steingrímur Her-
mannsson og Guðmundur Bjama-
son áttu fund með fulltrúum
Kvennalista, þeim Kristínu Hall-
dórsdóttur og Þórhildi Þorleifs-
dóttur, kl. 11 í gærmorgun og
fuiltrúar Kvennalista hittu svo
Þorstein Pálsson í sljómarráðinu
eftir hádegi í gær, áður en þær
komu til sameiginlegs fundar full-
trúa Framsóknarflokks, Alþýðu-
flokks, Alþýðubandalags og
Kvennalista í húsakynnum sjávar-
útvegsráðuneytisins síðdegis í
gær.
Kvennalisti vill kosningar
Kvennalistakonur munu ekki
hafa neinn raunvemlegan áhuga
á þátttöku í stjómarmyndunarvið-
ræðum, heldur vilja þær að komið
verði á þjóðstjóm, sem sjái um
rekstur þjóðarbúsins, fram yfír
kosningar, sem þær vilja að verði
hið fyrsta. Þessi sjónarmið sín
reifuðu þær við aðra stjómmála-
foringja í gær og luku þar með
þátttöku sinni í stjómarmyndun-
arviðræðum Steingríms Her-
mannssonar.
Þar sem fátt er talið benda til
þess af sjálfstæðismönnum að
Steingrími takist sú fyrirætlan að
mynda ríkisstjóm er hafi hreinan
þingmeirihluta að baki sér, velta
sjálfstæðismenn því nú fyrir sér,
hvað taki við, skili hann umboð-
inu. Samkvæmt mínum heimild-
um em þeir sannfærðir um að
þegar og ef það verður, liggi fyr-
ir samkomulagsgrundvöllur á
milli þeirra og borgaraflokks-
manna. Þeir virðast engar áhyggj-
ur hafa af því að samstarf við
formann Borgaraflokksins, Albert
Guðmundsson, verði stirt eða örð-
ugt, þótt viðskilnaður hans við
Sjálfstæðisflokkinn fyrir hálfu
öðm ári hafi verið hvomtveggja.
Segja þeir einfaldlega að ekki sé
verið að ræða sammna þessara
tveggja flokka, heldur hugsanlegt
samstarf. Sjálfstæðisflokkurinn
hafi á sínum tíma borið ábyrgð á
ráðherradómi Alberts Guðmunds-
sonar, og axlað þá ábyrgð með
því að fá hann til að víkja. Komi
til stjómarsamstarfs þessara
tveggja flokka, verði ráðherra-
dómur Alberts og annarra hugs-
anlegra ráðherrakandídata Borg-
araflokksins alfarið á ábyrgð þess
flokks, sem samstarfsflokks, en
ekki Sjálfstæðisflokksins.
Hugleiða myndun
minnihlutastjórnar
Ekki er Ioku fyrir það skotið
að sjálfstæðismenn hugleiði
möguleikann á myndun minni-
hlutastjómar Sjálfstæðisflokks og
Borgaraflokks, fari aðrar sam-
starfstilraunir út um þúfur. Segja
sjálfstæðismenn sem svo, að verði
sú leið ofan á, þá komi tvær leið-
ir til greina: annars vegar sú leið
að ríkisstjómin setji bráðabirgða-
lög um efnahagsaðgerðir, ijúfi
síðan þing og boði til kosninga;
hin leiðin sé sú að setja bráða-
birgðalög, kalla síðan þingið sam-
an og leggja lögin í dóm þings-
ins. Telja sjálfstæðismenn að ef
sá hátturinn yrði hafður á, og að
stjómin yrði felld með vantrausti,
þá væm þeir sem að samþykkt
vantrauststillögu stæðu um leið
að axla ábyrgðina á aðgerðaleysi,
þegar stövun atvinnufyrirtækja
víða um land vofði yfír.
Framsóknarmenn og alþýðu-
flokksmenn telja aftur á móti að
25 þingmanna blokk Sjálfstæðis-
flokks og Borgaraflokks hljóti í
augum forseta íslands að vera
aumur kostur, samanborið við þá
32ja manna blokk sem þeir em
nú ákaft að reyna að mynda, Em
þeir þess fullvissir að ef sú ætlan
þeirra tekst, sé það sterkasti kost-
urinn sem gefist eins og stendur.
Sjálfstæðismenn telja ekki loku
fyrir það skotið að hægt verði að
komast að samkomhlagi við Al-
þýðubandalagið. Benda þeir á að
á miðstjómar- og þingflokksfundi
Sjálfstæðisflokks í fyrradag hafi
ýmsir fundarmanna orðið til þess
að benda á að vænlegast til mynd-
unar meirihlutastjómar væri að
reyna samkomulag við Alþýðu-
bandalag, ásamt Borgaraflokki.
Höfuðhængurinn á slíkum við-
ræðum sé sjá, að óneitanlega
hljóti þ_ær að taka talsvert langan
tíma. Á hinn bóginn hafi komið á
daginn, í þeim viðræðum sem far-
ið hafa fram, að ákveðnir samn-
ingsfletir séu fyrir hendi, þótt enn
sé ótímabært að spá um hvort
þeir nægi til ríkisstjómarsam-
starfs flokkanna.