Morgunblaðið - 21.09.1988, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. SEPTEMBER 1988
31
Ég undirritaÖur þakka hér meÖ öllum, sem
glöddu migá 75 ára afmœli mínu 9. sept. 1988.
Matthías Hreiöarsson.
Þökkum innilega hlýhug og vinsemd í okkar
garÖ á sextíu ára brúökaupsafmœlinu þ. 15.
september sl. Einnig heillaskeytin, blómin og
aÖrar gjafir.
GuÖ blessi ykkur öll.
Anna S. Sigurðardóttir
og Helgi Skúlason
frá Guðlaugsvík.
Vörumerkið tryggir
gæðí og bestu snið
Við erum einkasalar á íslandi og bjóðum lægsta
Evrópu-markaðsverð. Karlmannaföt kr. 3.995
til kr. 9.900,- jakkar kr. 4.995,- terelynebuxur kr.
1.195,- 1.595,- 1.695,- 1.795,- og 1.995,-
Andrés
Skólavörðustíg 22, sími 18250.
maconde
formen
MADE IN PORTUGAL
Símar 35408 og 83033
Laugavegur32-80
Njálsgata 24-112
Reykjafold o.fl.
IltogmiHftfeife
AF ERLEMDUM VETTVANGI
Sj ónvarps virk-
in í Evrópu
Sjónvarpsáhorfendur í Bandaríkjunum sem horCa á bíómynd á
aðalsýningartíma minni sjónvarpsstöðvanna, fá að njóta myndar-
innar í heilar þrjátíu minútur áður en fyrsta auglýsingahléið
kemur. Því hraðari sem atburðarrásin verður því örar koma
auglýsingarnar. Undir lokin koma auglýsingamar hraðar en nokk-
ur lögreglubíil eltir glæpamann. Stundum era auglýsingar sýndar
eftir að mynd er lokið en áður en nöfn aðstandenda myndarinn-
ar renna yfir skjáinn.
Nú þegar vestur-evrópskar
sjónvarpsstöðvar eru að
sprengja af sér öll bönd vilja lög-
gjafar þar koma í veg fyrir að
þær þróist á sama veg. En þeir
eiga á hættu að setja svo strang-
ar reglur að enginn fjárhags-
grundvöllur verði fyrir gæðasjón-
varpsstöðvar.
Strangar reglur feela
auglýsendur í burtu
Tvö fjölþjóðleg bákn hafa
keppst við að setja reglur um sjón-
varpsútsendingar. Það byijaði
með því að Evrópuráðið, þar sem
fulltrúar 21 ríkis eiga sæti, boð-
aði sjónvarpsútsendingar sem
ættu að ná til margra landa.
Hægri sinnaðir stjórnmálamenn
fögnuðu því og töldu að í Evrópu-
ráðinu væri minna skrifræði en í
Evrópubandalaginu. Evrópuráðið
gaf út drög að sáttmála um fjöl-
þjóðlegar sjónvarpsútsendingar
og Evrópubandalagið svaraði því
með uppkasti að leiðbeiningum
um sama efni. Við þessa samsuðu
sáu Vestur-Þjóðverjar sér leik á
borði að koma á sínum eigin regl-
um um sjónvarpsútsendingar í
allri Vestur-Evrópu.
Stjórnmálamenn í hveiju sam-
bandslandi í Vestur-Þýskalandi
setja reglur um sjónvarpsútsend-
ingar. Þeir telja að fylgi sitt. auk-
ist ef þeir gera blaðaútgefendun-
um í sínu landi til geðs. Og útgef-
endumir em ánægðastir ef sjón-
varpið minnkar ekki auglýsinga-
tekjur þeirra. Því eru auglýsingar
í vestur-þýsku sjónvarpi í einum
pakka á nokkurra klukkustunda
fresti. Fæstir nenna að horfa á
þessar auglýsingar. Þeir nota
þetta 15 mínútna hlé á dag-
skránni til þess að fá sér að
drekka, hringja í einhvem eða
skipta yfir á aðra sjónvarpsstöð.
En þessi stefna í auglýsingamál-
um stuðlar ekki að vandaðri dag-
skrá.
Reglumar sem drög hafa verið
lögð að, eiga að ná til flestra inn-
anlandssjónvarpsstöðva auk sjón-
varpssendinga á milli landa. En
þær áætlanir sem nú em á pijón-
unum gera ráð fyrir að ekki megi
vera nema einn auglýsingatími í
'hverri bíómynd, sama hvað hún
er löng og að ekki megi setja
auglýsingar inn í sjónvarpsmyndir
og þætti nema að sýningartími
þeirra sé lengri en 45 mínútur.
Ekki má sýna neinar auglýsingar
í fréttaskýringarþáttum sem em
innan við 30 mfnútur að lengd.
Þjóðveijar hafa fengið aðrar þjóð-
ir í lið með sér til að stemma stigu
við því að auglýsingar í evrópsku
sjónvarpi verði eins áberandi og
í Bandaríkjunum. En Bretar, sem
telja að þeirra aðferð við að setja
auglýsingar oftar inn í dagskrá
gangi vel, hafa áttað sig á hvað
getur gerst ef auglýsendur em
fiæmdir í burtu.
Evrópskir löggjafar em í klípu,
einkum vegna þess að þeir geta
ekki ákveðið hverra hagsmuna
þeir gæta. í fijálsu samfélagi hlýt-
ur það að teljast rétt að auka val
neytandans sem mest. Ef það er
haft í huga má búast við því að
flestir erfiðleikar hverfi af sjálfu
sér.
Fyrsta reglan um evrópskt
sjónvarp ætti að vera sú að ekk-
ert ríki mætti banna þegnum
sínum að horfa á sjónvarpsútsend-
ingar frá öðmm löndum. Sú regla
er líka ástæða þess að starfsmenn
Evrópubandalagsins og Evrópur-
áðsins em að blanda sér í þetta
mál. Nýlega hafa stjómvöld nokk-
urra landa lagst gegn erlendum
sjónvarpsútsendingum í sínum
löndum og er það aðallega út af
auglýsingunum. Þau ríki sem hafa
skrifað undir Mannréttindasátt-
mála Evrópu, sem tryggir rétt
manna til að fá og veita upplýs-
ingar, og Rómarsáttmálann sem
heimilar fijálsa flutninga á vömm
og þjónustu, em með þessu að
bijóta sín eigin lög.
Neytendur á að vemda fyrir
viðurstyggilegustu öfgum í of-
beldi og klámi. Svo er gert í innan-
landssjónvarpsstöðvum og vilji er
fyrir því að hið sama gildi um fjöl-
þjóðlegt sjónvarp. Það mun einnig
verða gert svo framarlega sem
reglur sem settar verða séu ekki
það erfiðar í framkvæmd að
stjómvöld neiti að taka þær upp.
Engin hætta er á að reglur verði
það rúmar að þær leyfi sýningu
klámmynda um miðjan dag. Gert
er ráð fyrir því í fyrmefndum
drögum að leiðbeiningum og sátt-
mála að vilji stjómvöld í einu landi
ekki fá sendingar á efni, sem er
ofbeldiskennt eða klámfengt, þá
geti þau farið fram á það við hitt
ríkið að það hætti útsendingum
sínum, en einungis ef bæði ríkin
eru bundin af þessum drögum.
Auglýsingar standa undir
dagskrárgerð
Besta leiðin til að vemda neyt-
endur fyrir óhóflega miklum aug-
lýsingum, er að gefa þeim kost á
mörgum mismunandi dagskrám.
Þá geta þeir valið það sjónvarps-
efni sem þeim líkar best. Ef stöðv-
amar eru margar og með mis-
munandi fjármögnunarleiðir, þá
þurfa stjómvöld ekki að skipta sér
af því hvemig sjónvarpsefni fólki
er boðið upp á. Samtök auglý-
senda á meginlandi Evrópu telja
að þær reglur sem em í bígerð
muni valda því að auglýsingatekj-
ur sjónvarpsstöðva minnki um
15%. Þá verður minna fé lagt í
dagskrárgerð og því mun sjón-
varpsáhorfendum ekki bjóðast
eins fjölbreytt dagskrá.
í þeim leiðbeiningum sem Evr-
ópubandalagið gerði drög að, er
gert ráð fyrir að evrópskar sjón-
varpsstöðvar gæti þess að 30%
af efninu sé unnið í Evrópu og að
á þremur árum verði þetta hlut-
fall orðið 60%. Með því er ætlunin
að forða evrópskum sjónvarpsá-
horfendum frá því að drakkna í
bandarísku sjónvarpsefni. En Evr-
ópubúar verða að geta framleitt
sjónvarpsefni sem hægt er að
græða á. Þeir þurfa að geta unn-
ið betra efni á lægra verði en
Bandaríkjamenn og margir hafa
trú á að það sé hægt. Einnig er
nauðsynlegt að markaðurinn sé
óheftur og auglýsingafjármagn
nægilegt til að standa undir dag-
skrárgerðinni. En því miður virð-
ist sem þær nýju reglur sem setja
á muni koma í veg fyrir þetta.
Aukið val áhorfenda
Margar framúrskarandi bíó-
myndir era enn framleiddar en
flestar þær myndir sem sýndar
era í kvikmyndahúsum era miðað-
ar við smekk hins almenna bíó-
gests. En sérstaða sjónvarpsins
felst í þeim möguleika sem það
hefur til þess að bjóða hveijum
áhorfanda að velja það efni sem
höfðar sérstaklega til hans. Þessu
marki er best hægt að ná með
því að á fijálsum sjónvarpsmark-
aði sé fjölbreytt dagskrá kostuð
í bland af auglýsingum, fyrirtækj-
um og áskriftargjöldum. Og þegar
áhorfendur geta farið að borga
fyrir það efni sem þeir vilja horfa
á, hverfa allir vankantar af mark-
aðskerfínu.
Sem dæmi má nefna að vildu
flæmskumælandi Belgar endilega
sjá þætti gerða sérstaklega fyrir
þá, myndu þeir vera fúsir til þess
að borga ákveðið gjald til að
standa straum af framleiðslu-
kostnaði þeirra. Þannig myndi
flæmsk dagskrárgerð ná sér á
strik. Það myndi hún hins vegar
ekki gera ef embættismennirnir í
Brassel fá að setja reglur um
auglýsingar sem verða til þess að
enginn horfír á þær.
Forystugrein úrbreska vikurit-
inu The Economist.
Ólympíuleikunum er sjónvarpað um allan heim og margar þjóðir
hafa með sér samvinnu um þessar viðamiklu útsendingar.