Morgunblaðið - 21.09.1988, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. SEPTEMBER 1988
29
Sígild og þjóðleg tón-
list í Hallgrímskirkju
HER Á landi eru nú staddir organ-
istinn Bjorn Boysen og þjóðlaga-
söngvarinn Sondre Bratland. Þeir
eru báðir frá Noregi og eru nú á
tónleikaferðalagi um Island og
Færeyjar. Þeir halda tónleika í
Hallgrímskirkju á miðvikudags-
kvöld kl. 20.30. Dagskráin sam-
anstendur af sálmforleikjum eftir
Tónleikar
Bubba á
Hótel íslandi
TÓNLEIKAR með Bubba Mort-
hens verða haldnir fimmtudaginn
22. september nk. á Hótel íslandi.
Þessir tónleikar eru í tengslum
við útgáfii plötunnar „56“.
Hljómsveitin sem spilar með
Bubba er skipuð sömu tónlistar-
mönnum og komu fram með Bubba
í íslensku óperunni fyrir jólin í fyrra.
Þeir eru Tómas M. Tómasson á
bassa, Ásgeir Ósk'arsson á trommur,
Þórður Ámason á gítar og Karl Sig-
hvatsson á orgel.
Bubbi er nýkominn úr tónleikaferð
um Norðurlöndin í tilefni útgáfu
„The Serbian Flower."
J.S. Bach og norskum þjóðlögum
byggðuin á sömu sálmalögum.
Sálmforleikimir em allir úr safni
er Bach nefndi „Orgelbúchlein" (litlu
orgelbókina). Hannbóf vinnu við það
er hann var organisti í Weimar. Sam-
kvæmt áritun titilsíðu var tilgangur-
inn ekki síst sá að sýna fram á allar
mögulegar aðferðir við að vinna úr
sálmalögum. Upprunalegu áætlan-
imar voru mjög stórtækar. Bach
hafði hugsað sér að semja sálmafor-
leiki yfir svo mikið sem 164 númer
úr sálmabókinni. En af því varð þó
ekki því í frumhandritinu em meira
en 2/3 hlutar titlanna auðar síður og
aðeins var fulllokið við 45 sálmalög.
E.t.v. hefur flutningurinn til Köthen
leitt til þess að Bach vanhst ekki tími
til að sinna orgeltónsmíðum. Enda
var Bach ekki organisti þar eins og
mörgum er kunnugt. Engu að síður
varð þetta safn sálmforleikja, sem
Bach nefndi Orgelbúchlein, að hom-
steini í orgeltónbókmenntunum. Því
er frá hendi Bachs raðað eftir skipan
kirlquársins, eins og alvanalegt var
um sálmabækur á þessum tíma.
Er Bjern Boysen, organisti, hugð-
ist flytja Orgelbúchlein á tvennum
tónleikum á Bach-árinu 1985, var
hann á höttunum eftir- góðri aðferð
við að kynna lög og texta við þá
sálma sem Bach vann með. Honum
var þá bent á að mörg sömu lög og
texta er að fínna í norskri þjóðlegri
hefð. Upp úr því tókst samstarf við
þjóðlagasöngvarann Sondre Brat-
land sem hefur einkum sérhæft sig
í að syngja norsk trúarleg þjóðlög.
Þessi þjóðlög byggja á lifandi hefð,
sem enn er í heiðri höfð. Mörg þeirra
em við texta sálmaskáldanna
dönsku, Kingos og Brorsons og hafa
náð mikilli útbreiðslu og vinsældum.
Flest byggja þau á þekktum sálma-
lögum sem hafa breyst með tímanum
í meðförum kynslóðanna. Einnig er
algengt að mismunandi söngvarar
syngi sama lag á ólíkan hátt. Norsk
þjóðleg hljóðfæratónlist er víða þekkt
fýrir tilstilli Griegs, sem notaði þau
sem efnivið í margar píanótónsmíð-
ar. Sönglögin eiga það sammerkt
með þeim að vera ákaflega rík af
flúruðum og skreyttum nótum sem
gefa lögunum mjög sérstakan blæ.
Þetta minnir að mörgu leyti á að-
ferðir barokktímans við tónsköpun.
Tónmál barokktímabilsins, eins og
það birtist hjá Bach, fellur vel að
hinum alþýðlega norska söngstíl. Hér
birtast auk þess sálmforleikimir í
tengslum við að sálmurinn er sung-
inn, eins og Bach hafði hugsað sér.
Morgunblaðið/Bjami
Orgelleikarinn Bjöm Boysen og þjóðlagasöngvarinn Sondre Bratland.
Norsku listamennirnir eru þekktir
í heimalandi sínu fyrir tónleikahald,
hljómplötur og þætti í útvarpi og
sjónvarpi. Bjorn Boysen er kennari
í orgelleik við tónlistarháskólann í
Osló, og er jafnframt organisti við
tónleikahöll Oslóborgar. Áuk þess er
hann eftirsóttur sérfræðingur og ráð-
gjafi varðandi nýbyggingar og við-
gerðir á orgelum. Sondre Bratland
er einn af þekktustu þjóðlagasöngv-
urum í Noregi í dag. Hann hefur
unnið til eftirsóttra verðlauna fyrir
hljómplötur sínar, m.a. fengið
„Spellemannsprisen" fyrir bestu
norsku þjóðlagaplötuna. Nú fyrir
nokkrum dögum kom út ný plata
með honum í Noregi og inniheldur
hún vöggusóngva og bamagælur
víða að, m.a. frá íslandi.
Þessi tónleikadagskrá verður einn-
ig flutt í Akureyrarkirkju á fimmtu-
dagskvöldi kl. 20.30.
(Úr fréttatilkynningu) ^
Fiskverö á uppboðsmörkuðum 20. september.
FISKMARKAÐUR hf. í Hafnarfirði
Hæsta Lægsta Meðal- Magn Heildar-
verð verð verð (lestir) verð (kr.)
Þorskur 46,50 43,00 45,57 22,353 1.018.685
Ýsa 86,00 48,00 55,82 1,774 99.056
Ufsi 27,00 26,00 26,45 11,142 294.768
Karfi 30,00 29,00 29,69 21,756 645.910
Steinbítur 27,00 27,00 27,00 0,255 6.894
Hlýri 30,00 30,00 30,00 1,706 51,173
Langa 29,00 29,00 29,00 0,300 8.686
Grálúða 31,00 31,00 31,00 0,620 19.236
Undirmál 21,00 21,00 21,00 0,434 9.117
Samtals 35,69 60,342 2.153.525
Selt var úr Viði HF og nokkrum bátum. í dag verða meöal ann-
ars seld u.þ.b. 2 tonn af ýsu, 3-4 tonn af þorski, 1 tonn af kola
og 1 tonn af öðrum fiski.
FAXAMARKAÐUR hf. í Reykjavík
Þorskur
Ýsa 50,00 22,00 39,91 2,827 112.826
Steinbítur 30,00 30,00 30,00 0,522 15.660
Þorskur 45,00 30,00 42,95 12,875 553.044
Grálúða 29,00 29,00 29,00 0,912 26.448
Skarkoli 25,00 25,00 25,00 0,030 750
Samtals 41,29 17,166 708.728
Selt var úr smábátum. í dag verður selt úr ýmsum smábátum.
FISKMARKAÐUR SUÐURNESJA hf.
Þorskur 44,00 44,00 44,00 1,300 57.200
Ýsa 65,35 15,00 56,31 5,573 313.832
Karfi 24,00 24,00 24,00 0,435 10.440
Steinbítur 20,00 20,00 20.00 0,050 1.000
Langa 24,00 15,00 20,69 0,791 16.365
Sólkoli 46,Q0 46,00 46,00 0,038 1.748
Skarkoli 48,50 48,50 48,50 0,035 1.698
Lúða 200,00 121,00 147,93 0,119 17.611
Keila 8,00 8,00 8,00 0,350 2.800
Skötuselur 293,00 293,00 293,00 0,015 4.249
Samtals 49,04 8,706 426.943
Selt var úr Áskeli ÞH, Þorsteini Gíslasyni GK, Hrappi GK og
Guðfinni KE. I dag verður selt úr Geir RE og ýmsum bátum.
Grænmetlsverð á uppboðsmörkuðum 15. september.
SÖLUFÉLAG GARÐVRKJUMANNA
Gúrkur 124,76 2,445 305.040
Sveppir 456,00 0,146 66.540
Sveppir, 2. fl. 223,00 0,028 6.244
Tómatar 137,66 3,612 497.238
Sérrýtómatar 302,00 0,002 604
Bufftómatar 137,25 0,048 6.588
Paprika(græn) 255,67 0,270 69.030
Paprika(rauð) 332,00 0,500 166.000
Paprika(gul) 226,00 0,025 5.650
Papr.(rauðgul) 222,00 0,025 5.550
Gulrætur 111,96 1,150 128.750
pakkaðar
Gulrætur 98,93 1,400 133.500
ópakkaðar
Gulrætur m. 113,00 0,005 565
káli
Salat 66,00 120 stk 7.920
Steinselja 32,17 1.200 38.600
búnt
Dill 44,00 200 búnt 8.800
Kínakál 82,59 2,988 246.780
Hvítkál 58,77 2,900 170.440
Blómkál 83,75 3,682 308.378
Blómkál2.fl. 54,00 0,140 7.560
Spergilkál 156,10 0,100 15.610
Toppkál 57,00 0,025 1.425
Skrautkál 43,00 0,125 5.375
Grænkál 36,29 0,140 5.080
Rófur 47,26 1,900 89.800
Sellerí 152,05 0,210 31.930
Sellerírót 179,00 0,010 1.790
issalat 143,13 0,280 40.075
Grænn pipar 403,00 0,004 1.612
Samtals 2.377.474
Morgunblaðið/Friðþjófur Helgason.
Bændur á Áusturlandi notuðu þurrkinn um síðustu helgi til að koma heyjum inn, en þau voru viða
orðin hrakin og ónýt. Tíðarfar á Áusturlandi hefur verið nyög óhagstætt til heyskapar í sumar.
Heyskapur á Austur-
landi hefur gengið illa
Á Austurlandi hefiir heyskapur víða gengið illa í sumar, og eiga bænd-
ur jafiivel enn hey á túnum, en þau em nú orðin mjög hrakin og sums-
staðar talin ónýt. Nokkrir þurrkdagar komu í lok síðustu viku og um
helgina, en mikið hvassviðri var og fuku hey af þeim sökum á mörgum
stöðum. Þá em tún nú víða ófær vegna bleytu í jörð. Heyskapur hefiir
gengið þokkalega vel víðast hvar annarsstaðar á landinu, og á sumum
stöðum ágætlega.
I Þistilfirðí og á Langanesi em
flestir langt komnir eða búnir með
heyskap, en þó munu einstaka menn
eiga verulegan hluta af heyjum úti.
„Menn hafa náð ofurlitlu inn núna
síðustu daga, en heyið er orðið mjög
hrakið og sumt er alveg ónýtt. Vot-
lendari tún hér um slóðir hafa verið
nánast ófær yfirferðar upp á síðkas-
tið og af þeim sökum hefur ekki
verið hægt að athafna sig sem skildi.
Nú eru menn komnir í göngur og
smalamennsku og hafa kannski ekki
nægilegan mannskap til að sinna
þessu eins og þurft hefði að vera
núna síðustu daga. Sem betur fer
eru þó ekki margir bændur hér sem
eru mjög illa staddir, en þó eru til
dæmi um að menn vanti talsverðan
heyfeng, en það er ekki almennt,"
sagði Jóhannes Sigfússon, bóndi á
Gunnarsstöðum í samtali við Morg-
unblaðið.
Jóhannes sagði að það hefði kom-
ið í Ijós að þeir sem eru orðnir vel
tæknivæddir og heyja í vothey að
hluta eða í plast hafi ekki orðið fyrir
skaða af völdum tíðarfarsins. Þeir
hafi náð ágætum heyjum og sumir
hafa náð öllum sínum heyjum vel
verkuðum.
„Tiðarfarið í sumar var mjög
óvenjulegt hér um slóðir og ákaflega
öfgakennt. Framan af sumri var veð-
ur geysilega þurrt og stormasamt,
þannig að spretta var þá mjög hæg,
en eftir að sláttur hófst hér um miðj-
an júlí hefur verið afskaplega lítið
um þurrka. Þó hefur ekki verið kalt
og ekki hefur verið mikið um hrak-
viðri," sagði Jóhannes.
Hjá Búnaðarsambandi Austur-
lands á Egilsstöðum fengust þær
upplýsingar að tún væru víða ófær
vegna mikillar bleytu. Þar hafa verið
næstum stanslausar rigningar síðan
10. júlí, og nánast aldrei komið
þurrkur, en þó væri ástandið mun
verra með fjörðunum heldur en á
Héraði. Síðustu daga hafa verið skúr-
ir og hvassviðri á Austurlandi, dg
hey fokið í einhveijum mæli.
„Menn hafa verið að dunda í þessu
núna eftir því sem hægt hefur verið,
en það hefur verið heldur óstöðugt.
Þetta sígur sjálfsagt eitthvað á seinni
hlutann, en það þarf ekki að gera
ráð fyrir að það séu merkileg hey
sem menn ná núna, því þau eru víða
orðin léleg og ríkir vandræðaástand
af þeim sökum á einstaka stað.“
í Austur-Skaftafellssýslu hefur
heyskapur verið erfiður í allt sumar.
Sólarlaust hefur verið að mestu frá
því í byijunjúlí, og varla komið bjart-
ur dagur. Urkoma hefur aukist eftir
því sem liðið hefur á sumarið. „Þetta
er að skýrast dálítið um þessa síðustu
daga, og nokkrir bændur eru nú að
verða búnir með heyskap og aðrir
eru langt komnir og klára vonandi
næstu daga," sagði Þorsteinn Geirs-
son, bóndi á Reyðará í Lóni.
„Fram undir þetta má segja að
hafi verið allt að því vandræði, þar
sem heyskap var ekki nema hálflok-*
ið þegar komið var fram undir miðj-
an september. Það sem síðan fylgir
alltaf svona sumri er að heyin sem
nást eru að hluta til afar léleg. Sumt
er kannski búið að liggja í þijár vik-
ur eða lengur og hefur verið að þvæl-
ast á túnum. Hluti af heyfengnum
hefur því lítið fóðurgildi. Ég tel samt
að inn náist þokkalegt magn, en ljóst
er að gæðin verða langt fyrir neðan
meðallag."