Morgunblaðið - 11.11.1988, Síða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. NÓVEMBER 1988
Svissneska
álfélagið 100
ára á morgun
Morgunblaðínu hefur borist
eftirfarandi fréttatilkynning frá
íslenzka álfélaginu.
A morgun, 12. nóvember, er þess
minnst, að Alusuisse var stofnað
þann dag fyrir 100 árum. Kjörorð
fyrirtækisins á þessum tímamótum
er Framtíð okkar hófst fyrir 100
árum.
Framsýni þeirra manna, sem
hófu álframleiðslu, þegar fram-
leiðsluaðferðin sjálf var aðeins
tveggja ára, hefur leitt til stórfyrir-
tækis með rekstur um víða veröld.
ísal á sér rúmiega 20 ára sögu, en
er einnig hluti af sögu Alusuisse.
Alusuisse á nú rúmlega 100 fyrir-
taeki eða hiuta í þeim. Starfsemi er
í 25 löndum i 4 heimsálfum.
Velta 1987: 163,8 milljarðar
króna.
Starfsmenn: Um síðustu áramót
voru starfsmenn alls 23.600 talsins.
í tilefni afmælisins verður öllum
starfsmönnum fyrirtækja Alusuisse
afhent armbandsúr að gjöf frá fyrir-
tækinu. Starfsmönnum ísal verða
afhent úrin í dag.
í ágústhefti Alusuisse Intem
birtist grein eftir Walter Bervath,
þar sem rakinn er aðdragandi að
störfum Svissneska álfélagsins.
Greinin fer hér á eftir.
Árið 1886 sóttu Frakkinn Paul
T. Héroult og Bandaríkjamaðurinn
Charles M. Hall, hvor í sínu lagi,
um einkaleyfi á framieiðslu áls með
rafgreiningu, Héroult í Frakklandi,
en Hall í Bandaríkjunum. Um svip-
að leyti var Neher-fjölskyldan, sem
var eigandi jámverksmiðja að leita
fyrir sér um nýjungar í framieiðslu
og nýjar aðferðir. Þrátt fyrir hag-
kvæma vatnsorku í Rínarfossum
nærri Neuhausen, var samkeppni í
málmsteypu of mikil og einnig hafði
nærliggjandi jámsmíðaverkstæði á
þessum slóðum, sem átti rætur að
rekja allt aftur til 16. aldar, sitt að
segja. Gustave Naville, sem var
yfírmaður í véla- og túrbínuverk-
smiðjunni Escher-Wyss - Co, sagði
Georg Neher frá einkalejrfí Paul
T. Héroults. Skömmu eftir að þeir
höfðu fyrst samband, var ljóst, að
rafmagnið, sem framleitt var með
vatnsorku Rínarfossa, myndi verða
hagnýtt til framleiðslu á áli. Frum-
kvöðullinn, Peter Emil Huber-
Werdmuller, yfírmaður í vélaverk-
smiðjunni Oerlikon, fékk einnig
pata af þessum fyrirætlunum.
Sannfærðir um framtíð málmfram-
leiðslu með rafmagni, stofnuðu þeir
Neher og Héroult Schweizerische
Metalurgische Gesellschaft árið
1887. Þegar snemma sumars 1888
gat Héroult gangsett fyrsta ofninn.
Albrons, sem innihélt 20% ál, var
það fyrsta sem framleitt var. Það
var svo fremur af fjárhagslegum
en tæknilegum ástæðum, að Alum-
inium-Industrie-Aktien-Gesellsc-
haft (AIAG) var stofnað þann 12.
nóvember 1888 og Neher-fyrirtæk-
ið sameinað hinu nýja. Stjómarfor-
maður var P.E. Huber-Werdmuller
og G. Naville varaformaður. Upp-
fínningamaðurinn Héroult sneri aft-
ur til Frakklands. Það féll í hlut
þýsks málmfræðings, Martins Kil-
ianis, að leysa mörg og margvísleg
tæknivandamál, er snertu orku-
framleiðslu, rafgreiningu og gæði
ffamleiðslunnar. Kiliani var fyrsti
tæknilegi framkvæmdastjóri AIAG.
Árið 1889 kynnti forstjóri stjómun-
arsviðs, Martin schindler, merki
ALAG, tákn hinnar rísandi sólar.
Nafni fyritækisins var breytt í
Alusuisse árið 1963. Á þeim 100
ámm, sem nú eru liðin síðan hinir
framsýnu frumkvöðlar stofnuðu
fyrirtækið, hefur það gengið gegn-
um erfíðleika- og blómaskeið. Að-
eins með hæfu, tryggu og atorku-
sömu starfsfólki hefur tekist að
sigrast á öllum erfiðleikum. í fram-
tíðinni munu hugmyndaauðgi, at-
orka og áræði verða áfram lykillinn
að velgengni eins og verið hefur
síðastliðin 100 ár.
Basar Dómkirkju-
kvenna í Casa Nova
Náttúruvemdarfélag Suðvesturlands:
GÖNGUFERÐIR UM REYKJA-
VÍKURBORG Á MORGUN
HINN árlegi basar Kirkjuneftid-
ar kvenna Dómkirkjunnar verð-
ur haldinn á morgun, laugardag
12. nóvember, í Casa Nova, ný-
byggingu Menntaskólans í
Reykjavík, og hefst hann kl. 2
e.h.
Á basamum eru að venju margir
fallegir og vandaðir hlutir á mjög
hagstæðu verði, svo sem ýmsar
föndurvörur, pijónavörur og út-
saumur og alls konar jólavörur, þar
á meðal skreyttar blómagreinar,
sem notið hafa mikilla vinsælda.
Einnig eru á basamum vinsælar
heimabakaðar kökur, sem vafalaust
kemur sér vel að kaupa á hagstæðu
verði svona rétt fyrir jólin.
Alla þessa miklu vinnu leggja
konumar f Kirkjunefndinni af
mörkum til þess að fegra Dómkirkj-
una og efla það starf, sem þar er
unnið. Þannig hafa þær veitt Dóm-
kirkjunni ómetanlegan stuðning
með starfí sínu í marga áratugi,
sem aldrei verður fullþakkað. Allt
er þetta starf unnið af fómfysi og
kærleika til Dómkirkjunnar.
Ég vil því hvetja til þess, að bas-
arinn verði vel sóttur á morgun og
fólk geri þar góð kaup á nytsamleg-
um og góðum vörum um leið og
góðu málefni er veitt lið.
Hjalti Guðmundsson
Laugardaginn 12. nóvember
gengst Náttúruvemdarfélag
Suðvesturlands fyrir gönguferð-
um á milli sjö helstu útivistar-
svæða Reykjavíkurborgar. Á
hveiju útivistarsvæði verða
valdir áfangastaðir þar sem
stansað verður stutta stund. í
göngunum og á áfangastöðun-
um verður rætt um náttúru-
vemdar- og umhverfísmál svæð-
anna. í þeim umræðum taka
þátt fróðir menn um náttúrufar
og skipulagsmál. Allir geta tekið
þátt í gönguferðunum en hver
ganga á milli áfangastaðanna
verður um 1,5 til 3,5 km og vilji
menn fara allan hringinn verður
gangan um 15 km.
Leiðirnar sem gengnar
verða
Eftir stutta kynningu á Foss-
vogsdalnum verður lagt af stað frá
Fossvogsskóla kl. 10.00 og gengið
inn dalinn í Elliðaárhólma að Ar-
túnsvaði. Þar verður ijallað um
varðveislu náttúru- og mannvistar-
minja í Elliðaárdal. Frá Ártúnsvaði
verður haldið kl. 10.30 í Laugar-
dalinn og dokað við í Grasgarðin-
um og rætt um framtíðarhlutverk
dalsins. Frá Grasgarðinum verður
haldið kl. 12.00 niður í Laugarnes
að Listasafni Siguijóns Ólafssonar.
Þar verða rædd samskipti áhuga-
manna um náttúruvemd og skipu-
lagsyfírvalda. Frá Listasafni Sig-
uijóns ólafssonar verður farið kl.
13.30 vestur með ströndinni og upp
Rauðarárstíginn á Miklatún að
Kjarvalsstöðum. Þar verður sett
upp umhverfíssýning Kennarahá-
skólanema fyrir göngufólkið. Sýn-
ingin fjallar um Miklatún og ná-
grenni. Frá Kjarvalsstöðum verður
gengið kl. 15.00 upp í Öskjuhlíð
jrfír á göngustfgana að vestan-
verðu og suður með Fossvoginum
'að Tjaldhóli (skammt neðan Land-
græðslunnar) en þangað verður
komið um kl. 16.15. Við Ijaldhól
verður rætt um fyrirhugaða lagn-
ingu hraðbrautar með Fossvogin-
um og Hlíðarfæti og hvort ekki
megi leysa umferðarvandamál
borgarinnar án þess að fóma Foss-
vogsströndinni og friðsæld Öskju-
hlíðar og stórskaða þetta svæði
sem útivistarsvæði.
Tjaldhóll verður sfðasti áfanga-
staðurinn en menn geta lokað
hringnum með því að ganga í ljósa-
skiptunum í gegnum Skógræktina
og inn Fossvogsdalinn að Foss-
vogsskóla.
Tilgangur ferðanna
Tilgangur ferðanna er að vekja
athygli á stærstu útivistarsvæðum
borgarinnar og þörfína á að tengja
þau með vel gerðum og merktum
gönguleiðum sem víða gætu legið
um lítt raskað umhverfí. Náttúru-
leg svæði innan borgarmarka
þykja hvarvetna eftirsóknarverð.
Reykjavíkurborg á nokkur slík
svæði og sum þeirra afar merkileg
sem náttúruminjasvæði. Þau meg-
um við ekki skemma fyrir komandi
kynslóðum. Við hvetium alla til að
mæta í göngumar. I þær er auð-
velt að komast víðast hvar úr borg-
inni. Takið bömin með. Rétt er að
benda á að einnig er hægt að koma
tímanlega á áfangastaðina og
hlýða á og taka þátt í því sem þar
fer fram.
Sjáumst í göngunni!
Viðtalstími borgarfulltrúa
Sjálfstæðisflokksins I Reykjavík
Borgarfulltrúar Sjálfstœðisflokksins verða
til viðtals íValhöll, Háaleitisbraut 1,
á laugardögum í vetur frá kl. 10-12.
Er þá tekið á móti hvers kyns fyrirspurnum
og ábendingum.
Allir borgarbúar eru velkomnir.
Laugardaginn 12. nóvember eru til viðtals Júlíus Hafstein, formaður íþrótta- og tómstundaráðs
Reykjavíkur, umhverfismálaráðs, ferðamálanefndar og í stjórn Dagvistar bama, og Guðmundur Hall-
varðsson, formaður hafnarstjórnar.
S^ S^ S^ S^ Sd^ S^? S^ S^/ S^/ S^ S^