Morgunblaðið - 14.02.1989, Page 31

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. FEBRÚAR 1989
31
Alþingi:
Rafma^nstruflaiiir settu
svip á umræðurnar
RAFMAGNSLEYSI helgarinnar kom til umræðu utan dagskrár I
sameinuðu þingi í gær. Kom m.a. fram í umræðunum að í nýrri
aðveitustöð fyrir hofuðborgarsvæðið, sem nú er í byggingu fyrir
sunnan Hafiiaifyörð, er notuð önnur tækni en í stöðinni við Geit-
háls og ætti hún því að eiga auðveldara með að standast veður eins
og á sunnudag. Þá sagði samgönguráðherra að verið væri að kanna
hvort nauðsyn væri á annarri jarðstöð en Skyggni. Það varð ekki
síst til þess að magna andrúmsloftið í umræðunum að á meðan á
ræðu samgönguráðherra stóð urðu rafinagnstruflanir I Alþingis-
húsinu. Ljós dofhuðu og blikkuðu og hátalarakerfi þingsins datt út.
um stund með þeim afleiðingum að ræða ráðherrans var ekki tekin
upp á spólu. Það mun þó vonandi ekki koma að sök þar sem sam-
gönguráðherra sagðist vera með ræðuna að mestu leyti skrifaða og
bauðst til að afhenda starfsmönnum ræðuritunar handritið.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Þingmenn ræddu rafinagnsleysið utan dagskrár í gær. Kom m.a.
fram í máli iðnaðarráðherra að í byggingu er ný aðveitustöð fyrir
sunnan HafharQörð sem á að létta á stöðinni við Geitháls og auka
afhendingaröryggi.
Það var Skúli Alexandersson
(Abl/Vf) sem óskaði eftir og hóf
þessa umræðu utan dagskrár.
Sagðist hann vilja vekja athygli á
því ófremdarástandi sem hefði ríkt
hér á landi síðustu daga hvað varð-
aði dreifíngu rafmagns og valdið
rafmagnsleysi á meginhluta lands-
ins. Vonaði hann að hvorki ráð-
herrar né almenningur í landinu
gerðu sig ánægða með að þetta
síendurtæki sig eins og gerst hefði
í Reykjavík á sunnudag og úti um
land síðustu daga.
Ekki hefði verið um að ræða
truflanir á aðflutningslínum frá
virkjunum né að truflun hefði átt
sér stað á framleiðslu virkjananna
sjálfra. Það sem virtist hafa gerst
væri að aðveitukerfið hefði brugð-
ist. Búnaður a.m.k. sumra aðveitu-
stöðva hefði ekki staðist veðragang-
inn um helgina. Frammi fyrir
slíkum vandræðum og ófremdar-
ástandi eins og á sunnudag hlytu
margar spurningar að vakna. Fólki
hefði verið sagt að alls konar hring-
tengingar væru til staðar og fólk
hefði trúað því að á þessum vett-
vangi væri haldið uppi miklu for-
vamarstarfi, ekki síst þegar hætta
væri yfirvofandi. Sýndist þing-
manninum að þessir þættir hefðu
ekki skilað sér til að koma að gagni
nú.
Skúli sagðist iíta svo á að ef
rafmagn færi af byggð hvort sem
það væri einn sveitabær éða þétt-
býli þá skapaðist neyðarástand,
Starfslið rafveitna úti á landi væri
fámennt og ekki alltaf búið tækjum
til að komast milli staða, þ.e. að
bilunarstöðum.
Bar þingmaðurinn að lokum upp
spurningar til iðnaðarráðherra og
samgönguráðherra um þessi mál.
Jón Sigurðsson, iðnaðarráð-
herra, sagði rafmagnsleysið á höf-
uðborgarsvæðinu á sunnudag'stafa
af sjávarseltu á tengi við Geitháls.
Stöðin við Geitháls væri mjög næm
fyrir svona truflunum en þegar hún
hefði verið byggð hefði ekki verið
um aðra tækni að ræða. Nú væri
hins vegar komin ný tækni sem
yrði til staðar í nýrri aðveitustöð
fyrir höfuðborgarsvæðið sem nú
væri í byggingu. í þessari nýju stöð,
Hamranesi, yrði notuð gaseinangr-
un í stað hefðbundinnar einangr-
unar og hún yrði undir þaki en
ekki undir beru lofti eins og stöðin
við Geitháls. Yrði þessi nýja stöð
til þess að létta af Geithálsi, en sú
stöð væri mjög umsetin, og auka
afhendingaröryggi raforku.
-Iðnaðarráðherra sagði að af Suð-
urlandi, Vesturlandi og Vestfjörð-
um væri sömu sögu að segja. Tengi-
mannvirkin væru oft utanhúss og
yrðu fyrir seltu. Eina leiðin gegn
því væri að taka rafmagnið af og
þvo saltið af.
Steingrímur J. Sigfússon, sam-
gönguráðherra, sagðist vilja taka
það fram að almennt hefði síma-
kerfið staðið sig vel og örbylgju-
kerfið algjörlega staðið sig án bil-
ana. Við mjög langt rafmagnsleysi
gæti það gerst að vararafgeymar
sem komið hefði verið upp á flestum
stöðum tæmdust og símasamband
slitnaði. Hefði það komið fyrir nú
á nokkrum stöðum að geymamir
hefðu tæmst og á einum stað að
varaaflskerfið hefði ekki reynst í
lagi.
Þá hefði það gerst að símasam-
bandið milli íslands og annarra
landa hefði rofnað þrisvar sinnum”
á sunnudag vegna þess að jarðstöð-
in Skyggnir hefði dottið út. Hefðu
liðið 69 mínútur í fyrsta skiptið
áður en samband komst á á ný en
hinar bilanirnar tvær verið styttri.
Væri nú verið að koma á fjarstýrðu
kerfi í Skyggni svo ekki þyrfti að
senda viðgerðarmann á staðinn í
hvert skipti sem þetta gerðist. Þá
væri verið að kanna möguleikana á
byggingu annarrar jarðstöðvar og
bjóst hann við að niðurstaða þeirrar
rannsóknar yrði að þörf væri á
annarri stöð á öðrum stað á landinu
en Skyggnir.
Sagði ráðherrann að lokum að
truflanir þær sem hefðu orðið á
höfuðborgarsvæðinu núna væru
óverulegar miðað við það sem héfði
gerst við sambærilegar aðstæður
fyrir 10-15 árum.
Guðrún Agnarsdóttir
(Kvl/Rvk) sagðist telja að raf-
magnsleysið hefði verið okkur holl
áminning um það hve lifnaðar-
hættir okkar og nútíma þægindi
væru tengd tækni sem við hefðum
í sjálfu sér litla stjóm á. Raf-
magnsleysið hefði líka minnt okkur
á að heita vatnið þyrfti rafmagn.
Taldi hún skrýtið að á meðan Hita-
veitan hefði efni á að byggja veit-
ingahús sem snérist þá hefði hún
ekki efni á vararafstöð fyrir dælurn-
ar. Loks spurði þingmaðurinn
hvemig almannavamakerfið starf-
aði í algjöru rafmagnsleysi.
Friðjón Þórðarson (S/Vl) sagði
ýmsa staði á landinu lenda í vand-
ræðum af þessu tagi án óveðra. Það
væri mjög títt ef vestanátt gerði
að íbúar Hellissands yrðu fyrir
óþægindum. Sæi hann ekki annað
ráð við þessu en að koma línum í
jörð til að skapa öryggi.
Svavar Gestsson, menntamála-
ráðherra, sagði menn þurfa að
huga að einu atriði enn: Ástandi
langbylgjustöðvar Ríkisútvarpsins.
Talað hefði verið um það í mörg
ár að hún væri mjög illa stödd og
gæti farið í óveðri. Kostnaðurinn
við nýja stöð yrði hins vegar 400
m.kr. ef gott ætti að heita. En ef
tryggja ætti að í óveðri væri hægt
að ná sambandi við þjóðina alla þá
yrði að gera þetta.
Sighvatur Björgvinsson (A/Vf)
sagði ekki vera farið að tala um
rafmagnsleysi fyrr en rafmagnið
færi af Reykjavík þó þá hefðu sum
byggðarlög þegar verið rafmagns-
laus í tvo sólarhringa.
Taldi hann mikið af grundvallar-
atriðum hafa farið úr sambandi,
m.a. vararafaflsstöðvar hjá
spítölum og sjúkrahúsum. Gera
þyrfti úttekt á því hvað hefði farið
úrskeiðis svo sjá mætti hvar veiku
blettimir væru. Það bæri að hafa
í huga að svona ástand gæti ekki
einungis skapast af völdum óveðurs
heldur einnig vegna skemmdar-
verka.
Albert Guðmundsson (B/Rvk)
sagði að athuga þyrfti af hveiju
varaaflsstöðvar hefðu ekki farið
strax í gang á sumum stöðum eins
og spítölum og sjúkrahúsum borg-
arinnar, t.d. á Borgarspítalanum,
en þar. hefði samkvæmt fréttum
verið rafmagnslaust í tíu mínútur.
Sem betur fer hefði engin aðgerð
verið í gangi á skurðstofum.
Stuttar þingfréttir
Nýr þingmaður
í gær tók sæti á Alþingi Birna
K. Lárasdóttir, annar varaþing-
maður Kvennalistans á Vestur-
landi. Þetta er í fyrsta skipti sem
Bima situr á Alþingi.
Könnun á kynferðislegri
misnotkun barna
Ingi Bjöm Albertsson (B/Vl)
mælti fyrir tillögu til þingsálykt-
unar um rannsókn á tíðni og
umfangi kynferðislegrar misnotk-
unar á börnum. Sagði hann könn-
un af þessu tagi ekki vera neitt
einfalt mál en nauðsynlegt að
reyna að framkvæma hana engu
að síður. Einnig tóku til máls þau
Guðrún Agnarsdóttir
(Kvl/Rvk), Sólveig Pétursdóttir
(S/Rvk), Salome Þorkelsdóttir
(S/Rn) og Halldór Ásgrímsson,
dómsmálaráðherra.
Sparnaðarátak
Friðrik Sophusson (S/Rvk)
mælti í gær fyrir tillögu til þings-
ályktunar um átak til eflingar
frjálsum spamaði í landinu með
fræðslu um þá sparnaðarkosti
sem fyrir hendi era og með því
að stuðla að nýjum leiðum til að
draga úr eyðslu og hvetja til
spamaðar.
Friðrik sagði að á undanfömu
hefði nokkuð borið á því að ráða-
menn, einkum ráðherrar, hefðu
gefið alls kyns yfirlýsingar sem
skilja mætti þannig að draga ætti
úr sparnaði. Meðal annars hefði
verið talað um að stýra vöxtum
með handafli án þess að jafnvægi
væri á peningamarkaðinum. Þeir
sem spöraðu væra fjölmargir
smáir aðilar en ekki fáir og stór-
ir. Það væri gífurlega mikilvægt
að hagur þessa fólks yrði ekki
fyrir borð borinn. Þá hefðum við
að undanfömu mátt sjá nýja kyn-
slóð vaxa úr grasi sem hefði lært
að spara. Þessa viðleitni mætti
ekki kæfa.
Jón Sigurðsson, viðskipta-
ráðherra, sagði að þessi tillaga
væri góðra gjalda verð. Skildi
hann hana sem svo að nauðsyn-
legt væri að samræma skattaregl-
ur um tekjur af ýmiss konar eign-
um. Þörf væri á að bjóða upp á
hæfileg skilyrði fyrir almenning
til að eignast hlutabréf í fyrirtækj-
um. Innlendur sparnaður yrði örv-
aður með þvi að koma á stöðug-
leika á fjármagnsmarkaðinum.
Komið yrði á fræðslu um hvað
fælist í hinum margbreytilegu
vaxtalqöram sem í boði væra.
Sagði ráðherrann það vera kjam-
ann í stefnu sijómarinnar að auka
virkni og samkeppni á fjármagns-
markáðinum.
Þrídrangur:
Fyrirlestur
um sálrænar
skurðlækningar
Dr. Paula Horan, dulsáliræðing-
ur, greinir á fiindi á fimmtudags-
kvöld frá rannsóknum sínum á
sálrænum skurðlækningum
andalækna og samstarfi sínu við
slíka lækna í Brasilíu og Mexikó.
Hún mun jafiiframt sýna mynd-
bönd af þess háttar aðgerðum.
Fundurinn er á vegum
Þrídrangs.
Paula Horan mun einnig' gera
grein fyrir eldgöngu og heilunar-
gildi hennar og kynnir tíbezku hug-
lækningaraðferðina Reiki. Hún hef-
ur sjálf beitt þeirri aðferð við lækn-
ingu sjúkdóma eins og krabbameins
og flogaveiki.
Fyrirlestur Paulu Horan verður
í stofu 201 í Odda, hugvísindahúsi
Háskólans og hefst hann klukkan
20.00. Um næstu helgi verður á
vegum Þrídrangs námskeið í Reiki.
Nánari upplýsingar um það fást hjá
félaginu.
Úr fréttatilkynningu
Leiðrétting
RÖNG MYND birtist með grein
Ingu B. Ámadóttur tannlæknis í
blaðinu sl. föstudag.
Var sú mynd af alnöfnu hennar.
Blaðið biðst velvirðingar á þessum
mistökum.
Haskólatónleikar á morgun
Á Háskólatónleikum, mið-
vikudaginn 15. febrúar, leika
þau Helga Þórarinsdóttir ' og
Þorsteinn Gauti Sigurðsson
saman á víólu og píanó. Á efiiis-
skrá er fyrst að telja sónötu
eftir J.S. Bach sem hann skrif-
aði fyrir viola de gamba og
sembal, en er nú gjarnan spiluð
á víólu eða selló og píanó. Næst
er sónata eftir ítalska tónskáldið
Boccherini og að lokum útsetn-
ing á Adagio-kafla úr Toceötu
fyrir orgel eftir Bach.
Helga stundaði nám við Royal
Northern Collage of Music í
Manchester og síðan hjá George
Neikrag í Boston. Hún hóf störf í
Sinfóníuhljómsveit íslands 1980 en
hefur jafnframt tekið dijúgan þátt
í flutningi kammertónlistar.
Þorsteinn Gauti nam við Jull-
iard-skólann í New York. Síðan
dvaldist hann um tíma í Róm og
á Flórída. Hann hefur leikið mikið
hér heima, bæði einn og með öðr-
um, meðal annars með Sinfóníu-
hljómsveit íslands á liðnu hausti.
Tónleikamir verða í Norræna
Þorsteinn Gauti Sigurðsson
húsinu klukkan 12.30 til 13.00 og
era öllum opnir.