Morgunblaðið - 27.06.1989, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 27. JÚNÍ11989
Óskað eftir að vél-
ar og tæki Hagvirk-
is hf. verði innsigluð
BÚIST er við að vélar og tæki Hagvirkis hf. í Reykjavík og við
Blönduvirlgun verði innsigluð í dag. Sýslumannsembættið í Rangár-
vallasýslu hefiir óskað bréflega eftir þessu við yfirvöld á stöðunum.
Kjartan Þorkelsson sýslufulltrúi
á Hvolsvelli sagði við Morgunblaðið,
að bréf hefðu verið send fyrir helgi
til yfirvalda í Hafnarfírði og Húna-
vatnssýslu, með ósk um að skrif-
stofur og vinnuvélar Hagvirkis
verði innsiglaðar. í gær hefði Toll-
stjóraembættinu í Reykjavík verið
sent bréf með samskonar ósk. Skrif-
stofu Hagvirkis í Hafnarfirði var
lokað sl. föstudag, og í gær voru
fleiri eigur fyrirtækisins í Hafnar-
fírði innsiglaðar.
Aðgerðir þessar eru til komnar
vegna meintrar söluskattskuldar að
upphæð 153 milljónir króna. Skatt-
stjórinn í Suðurlandsumdæmi hefur
gert kröfu um að fyrirtækið greiði
söluskatt af vélavinnu við virkjunar-
framkvæmdir og vegavinnu árin
1981-1985. Hagvirki heldur því
fram að því sé óskylt að greiða
þennan söluskatt. Málið bíður nú
úrskurðar ríkisskattanefndar.
Elkem óskar eftir
viðræðum um álver
Sex álfyrirtæki sýna áhuga á viðræð-
um við ráðamenn um byggingu álvers
NORSKA stóriðjufyrirtækið Elkem hefur sent Jóni Sigurðssyni iðnað-
arráðherra bréf þar sem óskað er eftir viðræðum um byggingu ál-
vers hér á landi. Elkem á hlut í Járnblendifélaginu á Grundartanga
og það rekur nú eitt álver í samvinnu við bandaríska stórfyrirtækið
Alcoa. Jón Sigurðsson staðfesti í samtali við Morgunblaðið að um-
rætt bréf hefði borist honum en vildi að öðru leyti lítið tjá sig um
málið þar sem það væri á frumstigi.
Morgunblaðið/Bjarni Eiríksson
Unnur Steinsson með veiðina, sinn fyrsta lax í vinstri hendi og
hinir fylla hjólbörur.
Unnur mokar upp hiximim
Lífeyrissjóður
starfsmanna
ríkisins:
Vextirnir
lækka um
1,5% 1. júlí
STJÓRN Lífeyrissjóðs starfs-
manna ríkisins hefiir ákveðið að
lækka vexti af lánum til sjóðfélaga
úr 7% í 5,5% frá og með næstu
mánaðamótum. Vextimir hafa
verið 7% frá 1. janúar 1988 eða í
18 mánuði, en voru þar áður 5%.
Nú greiða í sjóðinn um 15 þúsund
manns og er hann annar tveggja
stærstu lífeyrissjóða landsins.
„Þetta er búið að vera lengi
áhugamál okkar fulltrúa BSRB í
sjöðssijórninni. Þetta er okkar fram-
lag til að reyna að ná niður vöxt-
um,“ sagði Guðrún Ámadóttir,
framkvæmdastjóri Bandalags
starfsmanna ríkis og bæja og núver-
andi formaður stjómar lífeyrissjóðs-
ins.
Sjóðsstjómina skipa þrir fulltrúar
ríkisvaldsins, tveir fulltrúar frá
BSRB og einn fulltrúi frá Bandalagi
háskólamenntaðra ríkisstarfs-
manna. Vaxtalækkunin var sam-
þykkt samhljóða. Aðilar gegna for-
mennsku til skiptis frá ári til árs.
Meðalvextir bankanna em nú um
7,8%, en mjög margir lífeyrissjóðir
taka mið af þeim í vaxtatöku sinni.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins hafa sex álfyrirtæki, bæði
vestan hafs og austan, sýnt því
áhuga að ræða við íslenska ráða-
menn um byggingu álvers hér á
landi. Þar á meðal er norska fyrir-
Jón Signrðsson
bankamálaráð-
herra:
Auðvitað ekki
um eignaupp-
töku að ræða
JÓN Sigurðsson, bankamála-
ráðherra, segir að Sveirir
Hermannsson, bankastjóri
Landsbankans, hljóti að hafa
misskilið málið, þegar hann
talar um að afnám skiptikj-
arareikninga jafiigildi eigna-
upptöku rikisins á sparifé
landsmanna.
„Auðvitað er hér ekki um
eignaupptöku ríkisins að
ræða,“ sagði Jón i samtali við
Morgunblaðið í gær. Hann
sagði að sér virtist sem margt
í viðtali Morgunblaðsins við
Sverri Hermannsson síðastlið-
inn sunnudag benti til þess að
Sverrir hefði ekki hugsað sig
mikið um áður en hann talaði.
„Það er hvergi verið að gera
ráð fyrir því að sparifé verði
ekki verðtryggt og með já-
kvæðum raunvöxtum," sagði
bankamálaráðherrann.
Aðspurður hveiju hann
svaraði fullyrðingu Sverris í
áðumefndu viðtali, þess efnis
að ráðherra hefði gefið að
minnsta kosti 1000 milljónir
með í kaupbæti við sölu Út-
vegsbankans, svaraði Jón:
„Mér sýnist að það hafi nú
verið mikil fljótaskrift á þess-
um útreikningum Sverris. Ég
er þessu ekki sammála og við-
skiptaráðuneytið mun á næst-
unni gera nánari grein fyrir
því hvemig það telur að rétt
sé að líta á þessar tölur.“
tækið Hydro Aluminium (Norsk
Hydro). Þetta em þó aðeins óform-
legar þreifingar enn sem komið er
og háðar fyölda af fyrirvörum. Fyr-
ir liggur að ef af áformum ATLAN-
TAL verður mun ekki vera til orka
fyrir þriðja álverið hér á landi fyrr
en seint á næsta áratug.
Jón Sigurðsson iðnaðarráðherra
segir að það sé ekki nýtt að fleiri
álfyrirtæki en ATLANTAL-hópur-
inn hafi áhuga á rekstri álvers hér
á landi. „Ég tel þetta áhugavert
því það sýnir að álfyrirtæki meta
það svo að ísland sé vænlegur stað-
ur til álframleiðslu og slíkt styrkir
stöðu okkar í stóriðjumálum al-
mennt,“ segir Jón Sigurðsson.
MIKLAR laxagöngur hafa runn-
ið upp í Laxá í Kjós síðustu daga
og ýmsir þeirra sem þar hafa
stundað veiðar hafa heldur bet-
ur dottið í lukkupottinn. Meðal
þeirra er Unnur Steinsson, fyrr-
um fegurðardrottning Islands,
sem þreytt hefur frumraun sína
við Iaxveiðar síðustu daga. Eins
og myndin sýnir hefiir dæmið
heldur betur gengið upp.
Á hádegi í gær hafði Unnur
dregið 13 laxa og saman höfðu
hún og eiginmaður hennar, Vil-
hjálmur Skúlason, dregið yfir tutt-
ugu laxa. Flestir voru laxamir á
bilinu 10 til 13 pund, en fáeinir
voru smærri. Laxana veiddu þau
á maðk.
„Þetta hefur verið stórkostlegt,“
sagði Unnur í samtali við Morgun-
blaðið, „Maríufískurinn minn var
13 punda nýgenginn lax sem tók
í Hökklunum og ég hélt að ég yrði
dregin á haf út svo mikill var
hamagangurinn. Ég át veiðiugg-
ann á laxinum eins og vera ber
og þetta er örugglega bara byijun-
in hjá mér,“ bætti Unnur við.
. Veiðin í Laxá hefur tekið mikinn
kipp síðustu dægur og heildarafl-
inn í sumar kominn í um 160 laxa.
„Þetta er alveg eins og í fyrra, um
sama leyti varð áin blá á einni
nóttu og eftir það var ein alls heij-
ar veiðiveisla fram á haust,“ sagði
Ámi Baldursson einn leigutaka
árinnar í gærdag, en um morgun-
inn höfðu veiðst 26 laxar á svæð-
inu frá Laxfossi og niður að sjó.
Kirkjugarður
í stað kartöflu-
garða við Korpu
BORGARRAÐ hefur samþykkt að
nýr kirkjugarður verði austan
Úlfarsár eða Korpu við Korpúlfe-
staði, þar sem nú eru kartöflu-
garðar Reykvíkinga.
í nýju aðalskipulagi fyrir
Reykjavík er gert ráð fyrir kirkju-
garði við Korpu og jafnframt breyt-
ingu á skipulagi kirlq'ugarðsins á
Gufunesi. Ástæðan er sú að Gufu-
nesgarðurinn hefði legið þvert á
byggð í Foldahverfi. Því var ákveðið
að skera af landinu sem ætlað var
undir garðinn og bæta það upp með
því að afmarka land fyrir kirkjugarð
við Korpu.
Skýrslan um gámaútflutninginn:
Afgreiðsla umsókna sögð kák
Starfsmenn utanríkisráðuneytis óska eftir að skýrslan verði dregin til baka
„VIÐ samanburð á umsóknum, úthlutunum og seldum fiski á mörkuð-
um, er algjörlega ómögulegt að sjá að nokkurt samhengi sé þar á
milli. Vinnubrögðin eru öll hin undarlegustu og ekki hægt að sjá að
umsækjendum sé nokkur alvara, þegar þeir senda inn umsóknir sinar
og afgreiðslan er algjört kák, án þess að þar bóli á nokkurri skysam-
Iegri, fyrirfram ákveðinni reglu, eða þeir úthlutunarmenn geri sér
nokkra grein fyrir á hvaða veiðum bátarnir eru.“ Þetta segir orðrétt
í skýrslu veiðaeftirlitsins um skipan á útflutningi isfisks í gámum til
Bretlands. Skýrslan fjallar almennt um þessi mál og voru skýrsluhöf-
undar, Björn Jónsson og Þórður Árelíusson, ytra í fyrstu viku júní-
mánaðar.
Stefán Gunnlaugsson, deildar-
stjóri viðskiptaskrifstofu utanríkis-
ráðuneytisins, og Marías Þ. Guð-
mundsson, starfsmaður Fiskifélags
íslands og ráðunautur utanríkis-
ráðuneytisins, hafa óskað eftir því
við Halldór Ásgrímsson að skýrslan
sé dregin til baka. Að sögn Stefáns
sendu þeir sjávarútvegsráðherra
bréf fyrir helgina með athugasemd-
um við efni skýrslunnar og óskuðu
jafnframt eftir fundi með ráðherr-
anum, en ekkert svar hefur borist.
Máli sínu til sönnunar nefna Bjöm
Jónsson og Þórður Árelíusson eftir-
farandi dæmi:
„Alls var sótt um að senda 2.380
tonn til Englands. Úthlutað var 730
tonnum, en send 630 tonn af þorski
og ýsu. Fjöldi þeirra báta, sem sótt
er um fyrir, eru bátar sem stunda
humarveiðar, einnig langlúrubátar.
Þetta eru bátar sem yfirleitt fá ekki
þorsk eða ýsu sem neinu nemur.
Þama era togarar á grálúðuveiðum,
sem ekki áttu von á öðrum fiskteg-
undum þegar umsókn var send. Sótt
er um heilan gám fyrir trillubát og
12 tonn fyrir bát sem legið hefur
bilaður við bryggju síðan 4. aprfl sl.
Er því ekki vanþörf að benda á, að
á þessum málum þyrfti að gera
rækilega bót, því að menn sem
stunda þennan útflutning segja, að
farið sé að braska með leyfi og sé
Ieyfið selt fyrir 2% af brúttósölu
gáms. Þetta væri ekki verra þótt
dregið væri um leyfí úr hatti.“
Og ennfremur segir í skýrslunni:
„En það allra versta sem kom fram
í ferðinni og það sem er veiðaeftirlit-
inu mestur þymir í augum vora
gámar sem í auknum mæli eru flutt-
ir beint frá seljanda á íslandi til
kaupenda í Englandi. Þar telja út-
hlutunarmenn sig vera að vinna
þjóðþrifaverk því allir þeir sem sælq'a
um leyfi fyrir gámum, sem ekki fara
á markað, fá úthlutað. Úthlutunar-
menn virðast hafa Iitla þekkingu á
þessu, ef þeir telja, að þetta hafi
ekki áhrif á markaðinn, því þetta
veldur því að þeir kaupendur, sem
jafnan era við fiskuppboðin, mæta
ekki.“
Skýrsluhöfundar segja ganga illa
að fá upplýsingar um innihald gáma,
sem seldir séu beint og því geti eftir-
lit með því, hvort verið sé að bijóta
reglur, ekki gengið nægilega vel.
Síðan segir svo: „Talsverð aukning
virðist vera í þessum útflutningi og
er þetta greinilega leið til að komast
framhjá útflutningstakmörkunum
með því að bleklq'a úthlutunarmenn.
Mikið hefur verið flutt til Dan-
merkur eftir þessari leið og gæti sá
fiskur allt eins komið .á markaðina
í Englandi með feijum. Eins er í
Þýzkalandi, þar sem einn stærsti
fískkaupandinn er mataður á fiski
bak við markað, þannig að togarar
hafa lent í „downsölu" fyrir bragð-
ið.“
Skrautlegur gestur
Eskifírði.
EINSTÆÐUR en skrautlegur
gestur hefiir glatt augu Esk-
firðinga síðustu daga. Það er
litfagur fúgl sem heitir
bísvelgur. Þetta er í fyrsta
skipti sem bisvelgur hefiir sést
á Islandi, en heimkynni hans
eru í Suður-Evrópu og Norð-
ur-Afríku.
Skarphéðinn Þórisson,
líffræðingur á Egilsstöðum, kom
á vettvang og skoðaði fuglinn,
og staðfesti að hér væri um
bísvelg að ræða.
Fuglinn hefur haldið sig í
húsagörðum og í skrúðgarði
bæjarins, en er styggur og ekk-
ert gefinn fyrir að láta mynda
sig.
- HAJ