Morgunblaðið - 02.07.1989, Síða 9

C 9
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 2. JÚLÍ 1989
( > ( i I. I
I w ; ( / : r ■(-
Erla Þorsteinsdóttir ásamt eigimanni sínum Poul Edward Danchel. Ljósmynd/Eria María Ólafsdóttir
svo lítið útaf bera. Á seinni plötun-
um var svo búið að taka upp undir-
leikinn þegar ég kom að syngja.
En það var líka erfitt, allt upp í sex
lög sem þurfti að klára á einum
degi, og þar sem ég var sú eina sem
skildi textann varð ég sjálf að hlusta
eftir mismælum og passa upp á að
tilfinningin í orðunum væri rétt.
Eg stjórnaði mér þannig sjáif um
leið og ég söng og þessar upptökur
eru sú erfiðasta vinna sem ég hef
lent í um dagana. Ég var alveg
búin eftir slíka daga og oftast með
dúndrandi höfuðverk.
Erla fæddist á Sauðárkróki fyrir
56 árum. Faðir hennar var Þor-
steinn Sigurðsson, móður hennar
er Ingibjörg Konráðsdóttir, og býr
hún enn á Króknum, orðin 84 ára
gömul. Erla segist hafa átt góða
æsku í stórum systkinahópi, og í
rauninni ekki skort neitt þrátt fyrir
að fjölskyldan byggi við mikla fá-
tækt framan af. Og það var
músík...
Já, ég byijaði snemma að syngja
og koma fram við ýmiskonar tæki-
færi. Það var dönsk apótekarafrú
á Sauðárkróki og hún var með ball-
et, sem var sjaldgæft fyrirbæri á
Islandi á þeim árum. Ég var með
þar, við vomm margar stelpurnar,
það vom auðvitað bara stelpur, og
á hveiju ári var sett upp stór sýn-
ing. I þessum sýningum var blandað
saman söng og dansi, ein hét til
dæmis Sumarið og þá sungu blómin
og svo framvegis. Ætli ég hafi ekki
verið 8 ára þegar ég byijaði í þessu.
Og það var margt í þessum dúr.
Það hefur alltaf verið fjömgt fé-
lagslif á Sauðárkróki, Sæluvikan
alls ekki að þora það í fyrstu, en
ákvað svo að slá til. Þetta var heil-
mikil skemmtun sem kom í útvarp-
ið og þá má segja að þetta hafi
byijað allt saman. Áður, meðan ég
var á barnaheimilinu, hafði ég
reyndar troðið upp með gítarinn
minn og sungið á nokkmm stöðum
pg svo náttúrlega á barnaheimilinu.
íslenska útvarpið fiutti þessa dag-
skrá og það varð til þess að vekja
áhuga fólks á mér þar líka. Þetta
var árið 1953.
— Ég heyrði einhvern tíma að
þú hefðir byijað ferilinn á því að
vinna sönglagakeppni. ..
Nei, ég tók aldrei þátt í sönglaga-
keppni. Það var hins vegar alltaf
verið að veita verðlaun fyrir besta
númerið á þessum skemmtikvöldum
og það gat verið fyrir allt mögu-
legt, ekki bara söng. Og ég fékk
nokkrum sinnum fyrstu verðlaunin
á slíkum kvöldum. En þetta byijaði
sem sagt allt eftir Goglervognen í
útvarpinu. Þá var ég hjá mömmu
Priks og hann gerði meðal annars
skemmtilega vísu um mig og gömlu
konuna og allt vesenið sem fylgdi
í kjölfarið á útvarpsþættinum. Það
voru svo mikil læti í símanum, að
ég hafði varla tíma til að annast
gömlu konuna. Meðal annars upp-
hringing frá Odeon, sem er skand-
inavísk deild hljómplötufyrirtækis-
ins His Masters Voice, og bauð mér
að syngja inn á plötu og í gegnum
Odeon kom svo Fálkinn frá Isiandi.
— Hvernig gekk þessi fyrsta
plata þín hér í Danmörku?
Ekki vel, þessi tvö lög sem valin
voru á plötuna — Till Then og Gud
ved hvem der kysser dig nu — voru
Úr úrklippu-
safninu
Meðan Erla Þorsteins-
dóttir var vinsælasta
söngkona íslands, bjó
hún jafnán í Danmörku
og varð að sinna heima-
markaði sínum þaðan.
Því skipti miklu að aðdá-
endur hennar hér á landi
fengju að líta hana aug-
um sem oftast af mynd-
um og hér sjást nokkrar
útgáfur þeirra.
auðvitað, leiksýningar og allskonar
skemmtanir. Ég tók virkan þátt í
þessu öllu.
En þegar ég fór fyrst til Dan-
merkur var það ekki til að syngja
heldur í gegnum kunningsskap við
hótelstjórann í Varmahlíð, Folke
Lindemann. Ég þekkti hann vel og
hafði gert í mörg ár og hann hafði
lengi talað um að ég og vinkona
mín ættum að fara til Danmerkur,
við gætum fengið vinnu hjá systur
hans á barnaheimili sem hún stýrði.
Og þetta var eiginlega bara til að
prófa að búa smátíma í útlöndum.
Það varð úr að ég fór út, en vin-
kona mín kom ekki með. Þetta var
1951, um haustið, og ég var ráðin
á barnaheimilið til eins árs.
Og þá kynntumst við Poul Ed-
ward, hann var besti vinur elsta
sonar frú Lindemann. Ég fór reynd-
ar heim til íslands eftir þetta ár
mitt á barnaheimilinu, við vorum
náttúrlega hálftrúlofuð, en ég vildi
þó vera alveg viss. Ég var heima í
hálft ár og kom svo aftur til að
vera. Við vorum síðan trúlofuð í
þijú ár, hann þurfti að gegna her-
skyldunni og var í hernum í tvö ár,
og ég gerði ýmislegt á meðan. Það
stendur í einhverri blaðagrein þarna
í úrklippumöppunni, að ég hafi
komið til Danmerkur til að vera
vinnukona hjá bæjarstjóranum í
Kerteminde, sem er fiskibær á
Fjóni, en það er ekki rétt. En Poul
Edwards er þaðan og ég fékk vinnu
hjá mömmu bæjarstjórans, gamalli
konu, og ég passaði hana í eitt ár.
Sonur hennar er Prik, blaðamaður-
inn frægi sem semur dægurmála-
vísurnar á baksíðu dagblaðsins B.T.
Hann var atkvæðamikill í félagslíf-
inu í Kerteminde, meðal annars í
skemmtinefnd „Goglervognen",
sem var skemmtisýning sem fór
víða um landið, farandsýning sem
sagt Prik var æstur í að ég tæki
þátt í þessari sýningu og ég ætlaði
líka bókstaflega leiðinleg. Þetta
voru gömul lög sem komið höfðu út
í mörgum útgáfum, og gátu hrein-
lega ekki slegið í gegn enn eina
ferðina eins og fyrirtækið vonaðist
til. En ég hafði talsvert að gera við
að koma fram á skemmtunum, og
ég hefði vel getað haft af því fulla
atvinnu ef ég hefði viljað, en ég var
með fjölskyldu og fannst ég ekki
hafa tíma í þetta.
— Hvað með þau skipti sem þú
fórst til að syngja á íslandi?
Já, ég fór þangað fyrst eftir að
hafa sungið á menningarviku sem •
Flugfélag íslands var með í Hróars-
keldu, og það var... Ég mah þetta
nú ekki alveg, — stendur ekki eitt-
hvað um það í blaðaúrklippun-
um...
Við blöðum stundarkom í úr-
klippumöppunni og finnum auglýs-
ingu frá 1956 um hljómleika Erlu
og söngvarans Viggós Sparrs að
Jaðri, og svo eftirfarandi klausu úr
einhveiju dönsku blaðanna: „For
kort tid siden kom der et meget
fornemt brev fra den islandske rad-
io til arkitektfamilien Arne Hoff
Moller i Roskilde. Det var stilet til
en gæst i hjemmet, den syngende
husassistent, som blev inbudt til en
turné pá Sagaoen, hvor hun stamm-
er fra.“ — Den syngende husassist-
ent...?
Það var nú bara vitleysa, segir
Erla og hlær. — En það er rétt að
ég bjó hjá þessum hjónum. Konan
var íslensk og þau komu á menning-
arvikuna og buðu mér heim og ég
dvaldi hjá þeim í meira en mánuð.
Og þá kom þetta bréf sem varð til
þess að ég fór til íslands og kom
meðal annars fram á Jaðri. Svo
árið eftir _var ég beðin að koma
aftur til íslands og syngja með
Hauki Morthens. Við ferðuðumst
þá um allt land í hátt á annan
mánuð og héldum svo hljómleika í
Austusbæjarbíói í Reykjavík. Þá
átti ég orðið tvö börn og hafði þau
með mér, það eldra var rúmlega
tveggja og það yngra ekki orðið
eins árs, og það hefði náttúrlega
ekki gengið ef mamma hefði ekki
passað þau á meðan ég var að
syngja. Én ferðin var mjög ánægju-
leg og við fengum góðar undirtekt-
ir.
Árið 1957 varð plata Erlu með
Iaginu Heimþrá sú langsöluhæsta á
Islandi og vinsældir hennar jukust
með hverri plötunni sem fylgdi í
kjölfarið. Og svo, mitt í allri vel-
gengninni, ákveður hún að hætta.
— Var það erfið ákvörðun?
Nei, svarar hún ákveðið. — Og
ég hef heldur aldrei séð eftir því
að hætta. Ekki eitt augnablik,
vegna þess ég var svo sannfærð
um það að það myndi kosta of mik-
ið að halda áfram. Ég hafði alveg
nóg með krakkana og heimilið, og
það átti heldur ekki við mig að
vera svona á flakki. Svo byijaði
Poul með fyrirtækið og síðan hefur
verið meira en nóg að gera. Það
hefur líka alltaf verið markmið okk-
ar að lifa eðlilegu fjölskyldulífi, og
við vildum ekki allt þetta umstang
og vesen sem fylgir skemmtana-
bransanum.
Erla fer fram að laga meira kaffi
og Poul Edward segist nú aldrei
hafa skilið Erlu að hætta á þessum
tíma, því hún hafði meiri tekjur á
einu eða tveimur kvöldum en hann
á heilum mánuði. — En hvemig var
að vera kvæntur vinsælli söngkonu?
Ég var auðvitað stoltur og
ánægður fyrir hennar hönd, að
henni skyldi vegha svona vel, segir
Poul Edward. — En ég var ekki
eins ánægður með að hún væri
svona mikið að heiman, það verður
að segjast eins og var. Þegar hún
var til dæmis á Islandi í þijá mán-
uði og ég einn heima í Danmörku.
Það var allt annað mál hér, þegar
ég passaði börnin á meðan hún
skrapp út'kvöld og kvöld að syngja
og kom svo heim strax á eftir. Og
svo var þetta líka á fyrstu árunum
okkar, þegar erfitt var að vera fjar-
vistum Við hvort annað. Hún hefur
reyndar alltaf verið mjög sjálfstæð
og ákveðin, svo ég hafði svo sem
enga ástæðu til að óttast um hana,
en gerði það samt. Það er mikið
daðrað við fólk í sviðsljósinu eins
SJÁ NÆSTU SÍÐU.