Morgunblaðið - 22.10.1989, Qupperneq 4

Morgunblaðið - 22.10.1989, Qupperneq 4
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. OK-TÓBER 4 CP um skilningi. Bók hans „Awlád Háritná" eða „Börn okkar hverfis“ vakti mikla ólgu hjá egypskum trú- arleiðtogum. Mótstaðan varð til þess að Mahfouz hætti að skrifa í nokkur ár. Það er fróðlegt að fá álit rithöfundai', sem kemur úr sama umhverfi og Rushdie. Og ég spyr: — Hvað finnst þér um þann úlfaþyt, sem bók Rushdies, „Sálmar Satans“, hefur vakið? Mahfouz tek- ur viðbragð og það er greinilegt að þessi stillti maður getur reiðst. Hann kveður fast að orði, þegar hann segir: „Það hlýtur alltaf að verða stríð á milli svona afbrigði- légra skrifa og siðmenntaðs þjóð- félags. Túlkun hans fer langt yfir velsæmismörk. Hinaeðlilegu túlkun á trúarbrögðum kóransins getur þú fundið bæði í háleitum trúarritum og hjá öllu venjulegu fólki. Það þarf ekki að leita skýringa hjá öfga- mönnum eins og Rushdie." — Mega rithöfundar þá ekki skrifa eins og þeim býr í bijósti? „Ég geri það,“- segir Mahfouz ákveðinn, en það má ekki ofbjóða siðferðiskennd fólksins. Við förum út í að ræða um þá fordóma og skilningsleysi, sem arabaþjóðir hafa oft mætt hjá vest- rænum þjóðum. Og ég spyr hvort hann álíti að aukinn ferðamanna- straumur. muni spilla menningu Egypta? „Öll samskipti þjóða, sem fara fram í bróðerni eins og ferða- þjónusta eru til góðs. Þau auka skilning á beggja högum." Og við komum inn á Palestínuvandamálið. Ég segi frá viðtaii, sem ég átti við fólk frá vesturbakkanum og að ég hafi mikla samúð með málstað Pal- estínumanna. Mahfouz segir að vandamálið sé fyrst og fremst á milli ísraelsmanna og araba. Þeir þurfi sjálfir að leysa sín mál. Auð- vitað geti Bandaríkin hjálpað til þess, að allir setjist hlið við hlið til að ræða um úrlausn. „Palestínumál- ið er á lokastigi til blessunar fyrir alla,“ segir Mahfouz. „Allt mann- kynið á að geta lifað saman í friði.“ — Sérð þú fyrir þér að araba- þjóðirnar sameinist eins og Evrópu- ríkin? Þessi spurning finnst honum mjög sniðug og hann hlær mikið, en segir síðan: „Arabaríkin eru mjög mismunandi. Nokkur eru kon- ungsríki, eins og Saudi-Arabía og Persaflóaríkin. Við hérna í Kaíró búum við flokkakerfi fólksins. En arabar hljóta að stefna í efnahags- lega heild og — já, ég sé fyrir mér að arabaríkin muni öll vinna saman á endanum eins og Evrópuríkin." Aðstoðarmaðurinn birtíst aftur í gættinni og horfir áhyggjufullur ýmist á klukkuna eða mig. En Mahfouz lætur sem hann sjái hann ekki. Ahmed segir hvort ég vilji ekki vita um lífsferil nóbelsskálds- ins. „Ég tók próf í heimspeki frá ofþreyti sig. Við erum líka búin að spjalla saman í 45 mínútur, lengur en ég hafði getað látið mig dreyma um. Ótal spurningar brenna ennþá á mér, en ég stend upp. Við tölum um að ég sendi honum eina eða tvær, bækur Halldórs Laxness í enskri þýðingu og ég gef honum eintök af Lesbók Morgunblaðsins, sem geyma ferðagreinar frá Egypt- alandi í Ferðablaði. Honum þykir vænt um það. Ég get ekki stillt mig um að kyssa þennan viðfelldna mann á kinnina um leið og ég kveð og fæ koss á báðar kinnar á móti — að arabasið. Þegar stefnt er á ný í norðurátt yfir árósa Nílar, reikar hugurinn um einstakar minjar og sögu Egyptalands. En yfir allar sýnir kemur brosandi andlit Mahfouzs sterkast upp í hugann. Umveíjandi manngæska hans og lífsspeki gefa vonir um bjartari framtíðarsýn og betri heim. háskóla Farouks konungs 1934, sem núna heitir Kaíró-háskóli. Á skólaárunum starfaði ég sem blaða- maður. En síðan hef ég unnið í hin- um ýmsu ráðuneytum þangað til ég fór að helga mig skriftum 1972. Ég er giftur og á tvær dætur. Það má segja að ég hafi allt mitt líf unnið sem opinber starfsmaður á daginn, en verið rithöfundur á næt- urnar,“ segir Mahfouz og hlær mik- ið. — Og íslenskur biaðamaður spyr hvort hann vinni á tölvu? Mahfouz réttir fram hendurnar og segir hlæj- andi: „Þetta eru mínar tölvur! Ég Fiskimenn rétt hjá Luxor Greinarhöfimdur og Nóbelsskáldið - Hann er svo grannholda og rýr, að líkami hans sýnist örsmár i hinni geysistóru skrifstof. En ér er ekki búin að vera lengi í samvistum við manninn, þegar ég finn að persónuleiki hans fyllir út í skrifstofuna og nær langt út fyrir veggi hennar. síns tíma, sem reynir að leysa hin mannlegu vandamál með skrifum sínum. — Ertu að vinna að bók núna? „Eitt annasamasta ár ævi minnar er að baki og núna ætla ég að hvíla mig, áður en ég fer að munda penn- ann aftur.“ Mahfouz hefur haldið fyrirlestra í Bandaríkjunum og víðar á nóbelsárinu, og ekki haft frið fyrir blaðamönnum heima. „Síðastliðin tvö ár hef ég ekki verið víð góða heilsu," heldur Mahfouz áfram. „Ég er orðinn gamall maður ein§ og þú sérð. Núna bíð ég eftir endalokunum." Það er brosandi en ekki sýnilega lífsþreyttur maður, sem mælir þessi orð. — Trúir þú á líf eftir dauðann? „Ég læt mig dreyma um að byija nýtt líf,“ segir Mahfouz og skellihlær. Aðstoðarmaðurinn gengur nú inn og segir við Ahmed að viðtalstíminn geti ekki verið lengri. Kannski er hann áhyggjufullur að Mahfouz hef alltaf notað penna og blað við öll mín skrif — ekki einu sinni rit- vél. Hendurnar eru miklu mann- legri og áhrifameiri tæki en tölvurn- ar.“ En hann er áhugasamur að fá að vita hvernig ég skrifa og spyr margs um „tölvuskrif", eins og hann kallar þau! Það er ótrúlegt að hann skuli hafa handskrifað yfir 30 skáldsögur og meira en 100 smásögur. Hann hefur einhvern tíma setið við að næturlagi! . Það segir kannski eitthvað um átök i verkum Mahfouz að fyrsta skáldsaga hans frá 1939 ber nafn— ið„Dagur hins rnikla stríðs“. Síðasta skáldsagan er líka kennd við stríð, „Hetjuljóð um stríð". Hún kom út í franskri þýðingu í byijun þessa mánaðar. — Ei' þetta stríðssaga? „Því verða lesendur að svara,“ seg- ir Mahfouz brosandi. „Þetta er sag- an um hann Muhammed E1 Harab- is. Hún greinir frá mannlífi . í Egyptalandi, en líka frá lífi manna alls staðar í heiininum. Mannlíf á íslandi er mér ekki óviðkomandi, alveg eins og líf hér í Egyptalandi er þér ekki óviðkomandi. Við erum öll eitt á þessari jörð. Ef þig langar til að lesa söguna, þá get ég hugg- að þig með því áð hún er hvorki ,of löng né of stutt," segir Mahfouz brosandi. í arabaheiminum er beðið með ofvæni eftir hveiri nýrri bók frá Mahfouz. Hann er spámaður | „Faðir óttans“ eða vörður Giza pýramidanna sem rís upp úr myrkrinu eins og hann hefúr gert síðan 2600 f.Kr. rSPÁMAÐURn EgyptalandS RÝMINGARSALA - RÝMINGARSALA Gallabuxur j asar, 1.600,- Joggingbuxur 495,- Flauelsbuxur j acj~ 1.600,- Úlpur 3.900,- Vinnuskyrtur Samfestingar 895,- 1.900,- Vinnuvettlinar 100,- VINNUFATABUDIN Hverfisgötu 26, sími 28550.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.