Morgunblaðið - 10.01.1990, Blaðsíða 18

18
) !‘2? ÍAit.'j/l Áfi y íi:<IAjV. A j í
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 10. JANÚAR 1990
Eyrarbakki og Stokkseyri:
Mesta stormflóð-
ið á þessari öld
MIKIÐ eignatjón varð á Eyrarbakka og Stokkseyri þegar sjórinn
flæddi inn í þorpin í stormflóði í fyrrinótt. Ekki urðu slys á fólki.
Tjónið hafði ekki verið metið í gær, en það skiptir tugum millj-
óna. Sveitarstjórnarmenn vonast til að Viðlagatrygging Islands
bæti einstaklingum, fyrirtækjum og sveitarfélaginu Ijónið, enda
segja þeir fólk almennt ekki tryggt gegn Ijóni sem þessu. Menn
frá Viðlagatryggingu fara í dag á Eyrarbakka og Stokkseyri til
að kanna aðstæður.
í fyrrinótt gekk djúp lægð yfir
landið. Flóðhæð er mikil og í suð-
vestanáttinni sem fylgdi lægðinni
kom stormf lóðið á land. Flóðið fór
yfir og braut sjóvarnargarða á
Eyrarbakka og Stokkseyri og þá
voru húsin vamarlaus gegn sjón-
um.
Talið er að þetta stormflóð sé
það mesta sem komið hefur á þess-
ari öld. Helst er því líkt við Bás-
endaflóðið sem varð fyrir ná-
kvæmlega 191 ári.
Blaðamaður og ljósmyndari
Morgunblaðsins ræddu við fólk á
Eyrarbakka og Stokkseyri í gær.
Texti: Helgi Bjarnason
Ljósmyndir: Bjarni Eiríksson
Skjólveggxir fauk á bíl Önnu Maríu Lillendal.
Þykkt lag af vatni, gijóti, sandi og drullu var á stofugólfinu hjá Gústaf Lillendal á Eyrarbakka.
Byggja, verður sjóvarnar-
garða ef byggð á að haldast
- segir Magnús Karel Einarsson oddviti
Sjórinn gekk yfír Eyrarbakka;
MESTA tjónið á Eyrarbakka varð á fiskverkunarhúsi Bakkafisks hf.
Flóðið braut niður 300 fermetra af 750 metra húsi og eyðilagði vélar
og áhöld. Áætlað er að tjónið nemi tugum milljóna kr. Verulegt tjón
varð á einu íbúðarhúsi og innbúi þess þegar flóðið braut glugga og
sjórinn flæddi inn um allt. Sjór komst á nokkrum stöðum inn i kjall-
ara en Magnús Karel Einarsson oddviti segir að þar hafi orðið minni
skemmdir en á horfðist. Þá varð mikið tjón á sjóvamargörðum, lóðum
og eitthvað á bilum og öðmm lausafjármunum. Flóðið hreyf nokkra
bíla með sér og aðrir urðu fyrir skemmdum vegna áfoks. Sjórinn
gekk yfír nánast allt þorpið og í gærmorgun þegar Morgunbiaðsmenn
voru á ferð á Eyrarbakka var enn mikið vatn á götum og auðum svæð-
um, gijót og sandur, þari og annað þvíumlikt um allt þorpið. Þannig
var mikið af dauðum fiski á götum þorpsins, sérstaklega smákarfa
sem flóðið skildi eftir.
„Eins og sprenging“
„Það var eins og sprenging þegar
aldan small á húsinu og braut sér
leið inn um gluggann," sagði Gústaf
Lillendal, forstöðumaður fangelsis-
ins á Litla-Hrauni, en embættis-
bústaðurinn sem hann býr í á Eyrar-
bakka er það íbúðarhús á Eyrar-
bakka sem verst varð úti í storm-
flóðinu.
Gústaf og Anna María kona hans
voru ein í húsinu. Gústaf sagðist
hafa verið hálfsofandi í rúminu en
haft andvara á sér vegna vaxandi
veðurgnýs. „Um klukkan 3.30
fannst mér þetta ágerast og síðan
var eins og sprenging þegar glugg-
ipn í holinu við stofuna lét undan.
Ég spratt fram úr rúminu og þá
skall aldan á fætur mína. Ég óð svo
í vatni, sandi, gijóti, þara og gler-
brotum í stofunni," sagðl Gústaf.
Sjórinn fór um allt húsið og stór-
skemmdi það og eyðilagði mest allt
innbú Gústafs og Ónnu Maríu. Um
leið fór rafmagnið af.
Gústaf sagði að ekki hefði verið
viðlit að eiga við brotna gluggann,
sjórinn hefði gengið yfir. Gústaf og
Anna María fóru í næsta hús og
síðan komu björgunarsveitarmenn
og negldu fyrir gluggann þegar
fært þótti. í gær var Gústaf að koma
sér fyrir í öðru húsi á Eyrarbakka
sem honum bauðst. Sagði hann að
embættisbústaðurinn yrði eins og
tilbúinn undir tréverk þegar búið
væri að hreinsa út og því ekki útlit
fyrir að búið yrði í húsinu næstu
mánuðina.
Timburskjólveggur við húsið rifn-
aði frá í heilu lagi og lenti á bíl
Önnu Maríu sem stóð fyrir utan
húsið og skemmdi hann.
„Erum við komin á sjó?“
„Pabbi, erum við komnir út á sjó,“
sagði ungur sonur Lofts Kristinsson-
ar á Háeyrarvöllum 50 þegar hann
leit út um gluggann heima þjá sér
í fyrrinótt. Loftur sjálfur orðaði það
að þetta hefði verið eins og í fiska-
búri. Sjórinn hefði gengið yfir húsið
og með fylgt þari, sandur og fiskur.
Sjórinn komist inn í húsið með svala-
hurð þannig að nóttin fór í að þurrka
gólfin. Klæðning sjávarmegin á hús-
inu er ónýt vegna þess að flóðið
skall á henni og reif upp með sér
hraungijót sem áður skreytti brekku
í lóðinni. Garðurinn við Háeyrarvelli
50 var allur á öðrum endanum þeg-
ar fólkið fór að sjá út um morguninn.
Loftur lauk við að skipta um
glugga á stofunni sjávarmegin á
húsinu um helgina, skipti gluggun-
um niður, og sagðist hann vera þess
fullviss að ef hann hefði ekki verið
búinn að því hefðu rúðurnar látið
undan sjóganginum.
Tugmiiljóna tjón
hjá Bakkafiski
Hjörleifur Brynjólfsson fram-
kvæmdastjóri Bakkafisks hf. sagði
Unnið við bráðabirgðalagfæringu bílskúrsins við Hafstein en flóðið
sprengdi skúrinn.
að tjónið á húsum fyrirtækisins
næmi tugum milljóna kr., auk þess
taps sem yrði vegna truflunar á
rekstri. A vegum fyrirtækisins var
unnið að innréttingu húss fyrir
vinnslu á flatfiski. Steinsteyptur
veggur sem sneri út að sjónum
brotnaði undan sjónum og þeytti
flóðaldan stálbitaþaki í heilu lagi
yfir annað hús og þar á hvolf í
porti. Hús þetta er alls 750 fermetr-
ar, þar af tók flóðið 300 fermetra
og taldi Hjörleifur að hinn hluti húss-
ins væri stórskemmdur eða ónýtur.
Þá hefðu orðið skemmdir á vélum,
tækjum og byggingarefni sem í hús-
inu var.
„Við ætluðum okkur að byggja
reksturinn í ár mikið á flatfisk-
vinnslu og þessar hamfarir, sem
ekki eiga sér hiiðstæðu, setja veru-
legt strik í reikninginn hjá okkur,“
sagði Hjörleifur.
Sjórinn yfir allt þorp
Magnús Karel Einarsson oddviti
á Eyrarbakka sagðist hafa vaknað
um klukkan 1.30 um nóttina vegna
þess að svo mikið hefði hrikt í hús-
inu sem þó stendur ekki á sjávar-
kambinum. „Ég fór af stað um
klukkan 3 og þá var mikill sjávar-
gangur um allt þorpið. Sjórinn
flæddi í stríðum straumum um allar
götur, ekki aðeins á sjávarkambin-
um, heldur um allt þorp. Það kom
mér mest á óvart,“ sagði Magnús
Karel. Hann sagði að vakt hefði
verið hjá björgunarsveitinni alla
nóttina og hefðu þeir hjálpað mörg-
um. Um morguninn hefði björgunar-
sveitin síðan verið fullskipuð og
ástandið þá kannað skipulega, neglt
fyrir glugga og dælt úr húsum.
Magnús Karel sagði að sá sjóvam-
argarður sem lokið var við í haust
væri sá eini sem staðist hefði storm-
flóðið í fyrrinótt. „Það sem gildir í
þessu er að hefja mikla uppbyggingu
sjóvamargarða ef byggð á að hald-
ast hér,“ sagði Magnús Karel. Hann
sagði að illa hefði gengið að fá fjár-
veitingar í þessa varnargarða, sem
þó væru nauðsynlegir ef fyrirbyggja
ætti frekara tjón vegna sjávarf lóða.