Morgunblaðið - 16.01.1991, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 16. JANÚAR 1991
Minning:
Þórður Finnboga-
son rafverktaki
Fæddur 6. júní 1906
Dáinn 5. janúar 1991
I dag verður til moldar borinn
afi okkar, Þórður Finnbogason, sem
andaðist 5. janúar sl., áttatíu og
fjögurra ára að aldri. Hann fæddist
5. júní 1906 í Skarfanesi á Landi
í Rangárvallasýslu. Foreldrar hans
voru þau Finnbogi Höskuldsson,
bóndi, og kona hans Elísabet Þórð-
ardóttir. Hann var næst elstur ell-
efu systkina, en eftir fráfall hans
eru fimm þeirra á lífi.
Afi olst upp hjá foreldrum sínum
í Skarfanesi og var þar þangað til
hann var um tvítugt og fór til
Reykjavíkur. Þar hóf hann fljótlega
nám í rafvirkjun hjá Bræðrunum
Ormsson og lauk sveinsprófi frá
Iðnskóla Reykjavíkur 1933. Á árinu
1937 hlaut hann meistararéttindi í
iðn sinni og flutti þá til ísafjarðar
þar sem hann rak eigið verkstæði
og verslun næstu níu árin. Áður
hafði hann kynnst Ingibjörgu S.
Jónsdóttur og gengu þau í hjúskap
5. júní 1941. Á ísafirði eignuðust
þau böm sín tvö, Elísabetu og Ör-
lyg. Á árinu 1946 tók fjölskyldan
sig upp og fluttist til Reykjavíkur
og hafði afí þá keypt húsið að Egils-
götu 30 þar sem þau bjuggu síðan
meðan kraftar og heilsa leyfðu.
Afi hóf þegar rafverktakastarf-
semi í Reykjavík eftir að þau fluttu
suður og hélt henni áfram fram
yfír sjötugt. Hann tók virkan þátt
í störfum samtaka rafverktaka auk
ýmissa annarra félagssamtaka og
ber þar helst að nefna Oddfellow-
regluna, sem hann mat mjög mikils.
Afi hafði alltaf mikinn áhuga á
því sem var að gerast í atvinnulífi
og pólitík. Rafmagnsfagið átti hug
hans allan og fyrirtæki hans tók
lengst af allan hans tima. Þó lét
hann það eftir sér að stunda sitt
aðal áhugamál, trjáræktina. í
Skarfanesi er einstaklega fallegur
skógur og náttúran þar býr yfir
töfrum sem festust í afa og entust
til hinstu stundar. Foreldrar hans
báru mikla umhyggju fyrir skógin-
um og skógræktaráhuginn átti alla
tíð stóran þátt í lífí og starfi afa.
Afi og amma áttu fallegt heimili
á Egilsgötunni. Þangað var gott að
koma og við vorum alltaf velkomin.
Þetta heimili var öðru vísi en al-
gengast er í dag, amma var alltaf
heima, þar komum við aldrei að
tómu húsi.
Verkstæðið hans afa var í kjallar-
anum og þar var jafnan eitthvað
um að vera. Síminn hringdi allan
daginn, sífellt voru einhverjir að
koma og fara. Gjarnan var fólki þá
boðið í kaffisopa í eldhúsinu og
margt skrafað. Minning okkar um
lífíð á Egilsgötunni er svo hlý og
björt að hún mun okkur seint falla
úr minni.
Það var mikið áfall þegar amma
var orðin svo veik að hún þurfti að
flytja á Droplaugarstaði, þó að þar
væri allt gert sem hægt var til að
henni liði sem best. Afi hafði reynst
henni einstök hjálparhella í veikind-
um hennar, sem höfðu ágerst smám
saman í nokkur ár.
Elli kerling lætur þó engan í friði
og að því kom að afí taldi tíma-
bært að flytja einnig af Egilsgöt-
unni yfir á Droplaugarstaði, sem
eru handan götunnar. Þannig hittist
á að hann flutti á afmælisdaginn
hennar ömmu þegar hún varð átta-
tíu ára. Þá var haldin lítil afmælis-
veisla á Droplaugarstöðum þar sem
öll fjölskyldan var samankomin. Við
munum vel eftir brosinu hennar
ömmu það kvöld.
Sumarið eftir andaðist. hún og
hefur sjálfsagt verið hvíldinni fegin
eftir margra ára veikindi.
Afa leið oftast vel þessi síðustu
ár, en löngunin var mikil að kom-
ast til æskustöðvanna í Skarfanesi
og einnig að Hafravatni, þar sem
hann hafði búið sér unaðsreit.
Kraftarnir voru orðnir litlir undir
lokin og Hafravatnsferðunum
fækkaði. Með hækkandi sól var
hann þó eins og jafnan áður farinn
að tala um sveitina og gróðursetn-
ingu komandi vors. Hann bar þá
tilhlökkun í bijósti til síðasta dags.
Nú er hann genginn á vit feðra
sinna og vonandi er hann þar um-
vafinn ilmandi gróðri hins eilífa
vors.
Afi fékk hægt andlát og þannig
hittist á, að það bar að á afmælis-
dagin hennar ömmu þegar hún
hefði orðið áttatíu og tveggja ára.
Hafði hann þá dvalist á Droplaugar-
stöðum í nákvæmlega tvö ár. Bless-
uð sé minning hans.
Brynja, Þórður og Selma.
Þann , fimmta janúar andaðist
Þórður Finnbogason, afi eiginkonu
minnar. Örlögin höguðu því þannig
að hann lést á afmælisdegi konu
sinnar sálugrar.
Ég kynntist Þórði fyrst fyrir um
þremur árum. Og þá, sem fram á
síðasta dag, var hann ungur maður
í anda. Hann fylgdist vel með öllu
sem gerðist, innanlands sem utan.
Þórður var mikill framkvæmdamað-
ur og átti bágt með að sætta sig
við að höndin væri ekki jafnfrísk
huganum. Með von um að þau hjón-
in séu nú sameinuð á nýjan leik.
Ólafur Guðlaugsson
Þegar góður vinur og starfsfélagi
um árabil hverfur yfir móðuna
miklu sem skilur að líf og dauða
verður undarleg þögn. í slíkri þögn
koma í hugann minningar frá liðn-
um starfsdögum þegar kostað var
kapps um að leysa úr vanda, ræða
tilhögun og ígrunda hvernig hagan-
legast yrði staðið að málum.
Við Þórður Finnbogason áttum
nána samvinnu um 12 ára skeið.
Hann var rafvirkjameistarinn, ég
hinn óbreytti liðsmaður meðal
margra, sveinninn, Ekki minnist ég
annars en hveijum starfsdegi lyki
svo að við vorum sáttir hvor við
annan. Þau tengsl okkar á milli sem
sköpuðust meðan hann var vinnu-
veitandi minn rofnuðu aldrei. Hann
var vinmargur og þess minnist ég
kannski best er hann hélt upp á
80 ára afmæli sitt að það vakti
fremur öðru athygli mína hve marg-
ir þeirra, sem unnið höfðu undir
hans stjórn og nokkrir lokið þar
sínu iðnnámi, samfögnuðu honum
af því tilefni.
Þegar égfíóf vinnu hjá Þórði á
vordögum 1960 var hann einn
þeirra „stóru“ í iðn sinni eins og
það var kallað. Verkefnin hlóðust
að sem sýndi traust framkvæmda-
manna. Hann var rafvirkjameistari
fjölda nýbygginga um margra ára
bil auk hverskonar viðgerðarþjón-
ustu. Slík umsvif hljóta að kalla á
langan vinnudag og lítið næði, ekki
síst þar sem heimilissíminn var jafn-
framt þjónustusími fyrir allt það
umfang sem vinnunni fylgdi. Því
nefni ég þetta að mér varð oft hugs-
að til þess þegar ég kom til vinnu
að morgni og hann sagði mér að
þessi eða hinn hefði hringt í gær-
kvöldi og væri í vandræðum og því
yrði að bjarga.
En þegar hlé gafst frá erli starfs-
ins rækti hann tómstundagaman
sitt af einstakri alúð og hann átti
sinn unaðsreit í brekkunni við
Hafravatn. Þar hlúði hann að vinum
sínum, blómum og tijám. Ég kom
þangað tvisvar sinnum á sólbjörtum
sumardögum og undraðist þekk-
ingu hans á tijágróðrinum og ekki
síst fannst mér ég skilja gleði hans
þegar hann sýndi mér þessa vini
sína sem honum hafði tekist að
koma til vaxtar í hlíð sem var áður
nakin og ber. Ég stend í þakkar-
skuld við Þórð Finnbogason, hvern-
ig hann miðlaði mér af reynslu
sinni, hvernig hann var ævinlega
fús að hlusta og aðstoða mig við
lausn vandamála auk umræðna um
áhugamál okkar beggja. Til hans
var gott að leita. Svo var og er ég
byggði húsið sem er heimili mitt í
dag. Af fleiru er að taka en efst í
huga mínum er sú gæfa manns að
eiga slíka samfylgd.
Á síðari árum þegar ég hitti hann
á hinu fallega heimili hans á Egils-
götu 30 og eins er hann þrotinn
að líkamlegum kröftum dvaldi á
Droplaugarstöðum höfðum við æf-
inlega næg umræðuefni. Það var
gæfa hans hve lengi og vel hann
hélt sinni andlegu reisn. í stuttri
minningargrein verður fátt eitt sagt
sem í hugann kemur á kveðjustúnd.
Efst ber þakklæti fyrir vináttu og
skilning og ógleymanlega viðkynn-
ingu.
Aðstandendum votta ég einlæga
samúð mína.
Óskar Þórðarson
Jón Björnsson frá y
Dalvík - Minning W
Fæddur 16. október 1907
Dáinn 7. janúar 1991
í dag verður jarðsettur frá Dalvík-
urkirkju tengdafaðir minn, Jón
Bjömsson. Mig langar með nokkrum
orðum að minnast þessa sérstæða
manns.
Jón fæddist í Göngustaðakoti í
Svarfaðardal. Foreldrar hans voru
hjónin Bjöm Bjömsson bóndi og Sig-
ríður Jónsdóttir. Jón var einn sex
systkina sem upp komust. Látnar eru
Fanney og Sigrún én á lífi em Björn,
Berta og Rósa.
Óvenju snemma komu sérstakir
hæfíleikar Jóns í ljós varðandi hug-
vit við hvers konar smíðar. í höndum
ungs drengs varð margur fágætur
gripur til þótt hvorki efniviður né
verkfæri væru upp á marga fiska.
Úr sykurkössum urðu m.a. til kom-
móður. Ljáblöð og bílfjaðrir urðu að
dýrindis hnífum og margt fleira
mætti upp telja. Hugur Jóns hneigð-
ist ekki til þústarfa sem hefði þó
legið beinast við á þeim tíma. Ærnar
vildu gleymast við yfirsetuna og sat
hann þess í stað við lækinn og bjó
til alls konar hjól.sem vatnsorkan
sneri.
Erfítt er að lýsa eldhuganum og
þúsundþjalasmiðnum Jóni Björnssyni
í fáum orðum. Hann átti engan sinn
líka. Persónuleikinn var slíkur að
leiftraði af honum. Hugur og hönd
sístarfandi. Aðalstarf Jóns var húsa-
og húsgagnasmíði en auk þess lagði
hann fyrir sig smíði úr silfri, kopar
og alls konar öðrum efnivið. Af smíð-
isgripum má nefna koparrokka,
kleinu- og laufabrauðsjárn, svipusk-
öft og ótalmarga aðra haganlega
gerða hluti, t.d. alls konar verkfæri.
Einnig málaði hann fjölmargar
myndir.
Byssusmíðar stundaði Jón í mörg
ár, einn fárra Islendinga. Allar heita
byssumar „Drífa" og eru orðnar á
annað hundrað talsins og mjög eftir-
sóttar. Við byssugerðina notaði Jón
að stórum hluta sjálfsmíðuð og sér-
hæfð verkfæri eins og hans var vandi
allt frá æsku.
Jón fylgdist vel með heimsmálun-
um og hafði ákveðnar skoðanir um
flest það sem gerðist. Hann var alla
tíð mikill jafnaðarmaður og auðsöfn-
un í eiginhagsmunaskyni var honum
lítt að skapi. Ég tel að tengdafaðir
minn hafi verið á undan sinni sanitíð
með svo margt. Hann var af mörgum
talinn sérvitur en sérviska hans fólst
m.a. í óhefðbundnum hugmyndum
um lífið og tilveruna. Það má segja
að margt sem hann sagði á einum
tíma og þótti furðulegt hafi síðar
komið fram.
Jón kvæntist Ágústu Guðmunds-
dóttur frá Bæ í Steingrímsfirði. Eign-
uðust þau þrjú börn: Sigríðí, er var
gift Þorsteini Theódórssyni og eiga
þau fjögur börn, Hjálmar Öm,
kvæntur undirritaðri og eiga þau
Qögur börn, og Hermann, kvæntur
Sjöfn Bjarnadóttur og eiga þau fjög-
ur börn. Ágústa og Jon slitu samvist-
ir.
Síðari kona Jóns var Gunnhildur
Tryggvadóttir frá Svertingsstöðum í
Eyjafirði og eignuðust þau sjö böm.
Þau em: Brynjar, kvæntur Margréti
Rögnvaldsdóttur og eíga þau fjögur
böm, Birnir, kvæntur Kristjönu Vig-
dísi Björgvinsdóttur og eiga þau tvær
dætur, Bragi, kvæntur Ragnhildi
•Jónsdóttur og eíga þau fjögur börn,
Gunnar, kvæntur Sigríði Rögnvalds-
dóttur og eiga þau tvær dætur,
Ágústína, gift Valdimar Snorrasyni
og eiga þau tvö börn, Auður, gift
Rúnari Búasyni og eiga þau-þijú
börn, og Sigurgeir, kvæntur Stein-
unni Hauksdóttur og eiga þau fjögur
böm. Sem nærri má geta er afkom-
endahópur Jóns nú orðinn stór.
Gunnhildur lést í apríl sl. og varð
það Jóni mikill missir. Eftirþað.naut
hann frábærrar umönnunar barna
sinna á Dalvík.
Ekki gerði Jón víðreist um ævina.
Aðeins tvisvar sinnum kom hann
suður til Reykjavíkur. í síðara skipt-
ið sl. nóvember og fór þá á Vífilsstað-
aspítala í skamman tíma til að freista
þess að fá einhvern bata í lungum
en mæði hafði bagað hann mikið síð-
astliðin ár. Andlega var hann mjög
hress og langaði enn að gera svo
ótalmargt. í heimsókn til hans spurði
ég eitt sinn hvort ég ætti ekki að
færa honum eitthvað að lesa til að
drepa tímann. „Ég að drepa tímann“
og lá við að hann stykki upp úr rúm-
inu, „ég hef um svo margt að hugsa,
ég er alltaf að hugsa um hvernig
hægt sé að búa til hitt og þetta.“
Skemmtilegt var að hlusta á Jón
segja frá. Hann hafði mikla kímni-
gáfu og sérstakan frásagnarmáta og
hafði frá mörgu að segja. Einnig
kunni hann ógrynni af vísum sem
gaman hefði verið að halda til haga.
Síðasta minning mín um Jon er
kveðjustund á Reykjavíkurflugvelli.
Hlýtt faðmlag og fastmælum bundist
að hittast á Dalvík næsta sumar.
Ég horfí á eftir honum ganga út í
flugvélina í fylgd sonar síns. Undar-
leg tilfinning grípur mig, sú tilfinning
að ég muni ekki sjá hann framar.
Blessuð sé minning Jóns Björns-
sonar.
Ásta Ðungal -
Sólveig Andrés-
dóttir - Minning
Fædd 2. maí 1905
Dáin 25. desember 1990
Á jóladagsmorgun var mér sagt
lát vinkonu minnar, Sólveigar Andr-
ésdóttur. Hún var orðin öldruð og
lengi búin að vera veik. Mér varð
því að orði, Guð geymi hana. Besta
lausnin fyrir hana var að fá að
deyja úr því sem komið var.
Ég man best brosið hennar og
léttu lundina á hveiju sem gekk.
Þessa konu og mann hennar, Jón
Oddsson, hafði ég þekkt eins lengi
og ég man eftir mér. Þau fylgdust
að í huga mínum. Sé æskuást til
bjó hún með þeim. Alla tíð voru þau
hamingjusöm og saman.
Sólveig var sérstök kona, alltaf
kát og laðaði að sér fólk á öllum
aldri. Hún var félagslynd, vann
mikið fyrir Kvenfélag Hellissands,
enda fórnfús að eðlisfari. Ég ætla
mér ekki að rekja nákvæmlega
æviferil hennar, aðeins þakka vin-
áttu og tryggð sem ég og mitt fólk
fann hjá henni. Hún var ein af þess-
um hógværu góðu korium. Heimilið
var henni allt, fjölskylda hennar og
þeir sem henni þótti vænt um. Állir
voru velkomnir í „Sollubæ“ eins og
við kölluðum það.
Sólveig Andrésdóttir fæddist í
Bjarnarhöfn á Snæfellsnesi 2. maí
1905. Faðir hennar hét Andrés
Jónsson. Móður sína, Pálínu Jóns-
dóttur, missti hún ung. Hún var
alin upp hjá föðursystur sinni,
Kristlnu Jónsdóttur, og manni
hennar, Jóni Sigmundssyni, for-
manni og útgerðarmanni á Gils-
bakka á Hellissandi. Hún giftist
1929 æskuvini sínum og jafnaldra,
Jóni Oddssyni verkamanni á Hell-
issandi. Þar bjuggu þau síðan. Þau
eignuðust sjö börn, eitt þeirra dó í
bernsku.
.J>au hjón máttu .ekki hvort af
öðru sjá. Það kom best í ljós þegar
Jón háði sitt langa og erfíða dauða-
stríð fyrir nokkrum árum og Sól-
veig vék ekki frá honum.
Hún kvaddi á jóladagsmorgun.
Það var henni líkt að kveðja þegar
allur undirbúningur jólanna var að
baki. Hún undirbjó jafnan jólin af
sínum alkunna myndarskap með
bakstri og hreingerningum, gladd-
ist yfir þessari hátíð og hélt sinni
bamatrú.
Svo kveð ég mína góðu vinkonu
með versi Steingríms Thorsteins-
sonar sem mér var kennt sem barn
og móðir mín fór oft með:
Trúðu á tvennt í heimi,
tign sem hæstá ber,
Guð í alheims geimi,
Guð í sjálfum þér.
Með innilegri samúð.
Jensína Jóhannsdóttir