Morgunblaðið - 23.02.1991, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. FEBRUAR 1991
Reuter
Margot Fonteyn látín
Breska ballerínan Margot Fonteyn lést á fimmtudag, 71 árs að aldri,
og var hennar minnst með nokkurra mínútna þögn fyrir balletsýn-
ingu í Covent Garden í Lundúnum, þar sem hún dansaði í mörgum
frægustu hlutverkum sínum. Hún er talin á meðal bestu balletdönsur-
um sögunnar. Myndin var tekin árið 1962 er hún æfði „La Corsaire“
í Konunglegu óperunni í Lundúnum.
Israel:
Hugsanlegur arftaki Peres
ljær máls á Palestínuríki
Jerúsalem. Reuter.
ÉINN af helstu frambjóðendunum í fyrirhuguðu leiðtogakjöri ísra-
elska Verkamánnaflokksins, Moshe Shahal, kvaðst í gær hlynntur
stofnun ríkis Palestínumanna sem tengdist Jórdaníu.
Shahal er fyrrverandi orkumála-
ráðherra og tilkynnti nýlega að
hann hygðist gefa kost á sér í leið-
togakjörinu gegn Shimon Peres.
Hann sagði að Palestínumenn
gætu stofnað ríki í ríkjasambandi
við Jórdaníu ef þeir viðurkenndu
tilverurétt ísraels og féllu frá ýms-
um kröfum sínum, svo sem þeirri
að Palestínumenn gætu snúið aftur
til svæða innan Israels sem þeir
bjuggu á áður en gyðingaríkið var
stofnað.
Ummæli Shahals komu mörgum
flokksmönnum hans á óvart og
sættu gagnrýni margra innan
Verkamannaflokksins.

SVSLUO
OPNUNARTÍMI
BAR NATÍf IAAR
E3 Mónud. 10-12 I>ri6jud. 10-12 Miövikud. 10-12 Fimmtud. 10-12 Föstud. 10-12 laugard. Sunnud.
A LMEI INIR' rÍMAR
m 13-22 13-18 13-22 13-18 13-22 13-18 13-18
Æ FING/ 1R
g 18-22 18-22 10-13 18-20 10-13 18-20
NÁNARI UPPLÝSINGAR í SÍMA 685533
Pavlov segir gjaldeyris-
bröskurum stríð á hendur
Moskvu. Reuter.
VALENTÍN Pavlov, forsætisráðherra Sovétríkjanna, sagði gjald-
eyrisbröskurum stríð á hendur I gær en hann segir að þeir hafi
ráðgert að vinna efnahagsleg skemmdarverk og koma þannig Mík-
haíl Gorbatsjov forseta frá völdum.
„Að undanförnu hefur orðið vart
við ýmis konar samtök sem minna
á kólumbísku mafíuna og hafa
hreiðrað um sig í neðanjarðarhag-
kerfinu, einkum á svarta gjaldeyr-
ismarkaðinum," sagði Pavlov.
Hann sakaði vestræna bankamenn
nýlega um að eiga aðild að sam-
særi um að dæla milljörðum af
rúblum, sem smygla átti til lands-
ins, inn rsovéska hagkerfið. Ætl-
unin hefði verið að auka eftirspurn
og þar með verðbólgu.
Fulltrúar svissneskra, austur-
rískra og kanadískra banka sem
Pavlov bendlaði við þetta ráða-
brugg vísuðu ásökunum hans á
bug og dróu í efa að nóg væri til
af rúblum á Vesturlöndum til þess
að þær hefðu áhrif á sovéskan
efnahag væri þeim komið í umferð
þar í landi.
Pavlov sagðist hafa undir hönd-
um skjöl sem sönnuðu samsæfis-
kenninguna en hins vegar hefur
hann ekki lagt neitt fram er bend-
ir til þess að fullyrðingar hans eigi
við rök að styðjast. Sagði hann í
gær að skjölin gætu út af fyrir sig
verið fölsuð og sagðist út af fýrir
sig ánægður með að bankar á
Vesturlöndum hefðu svarið af sér
aðild að ráðbruggi um að valda
efnahagsspjöllum í Sovétríkjunum.
„Mér þykir miður að ummæli
mín skildu hafa verið tekin sem
árás á vestræn fyrirtæki og vest-
Það voru nágrannar gömlu kon-
unnar sem höfðu samband við lög-
regluna, og eftir að fylgst hafði
verið með húsi hennar um tíma
var ráðist til inngöngu. Ekki þótti
fara á milli mála hvers konar starf-
semi færi þar fram. Fólk í Monte-
varchi, sem er iðnaðarbær með
nokkur þúsund íbúa, var þrumu
lostið.
Kona þessi fæddist árið 1901.
Hún er sögð hafa unnið fyrir sér
sem dansmær á tímabili, þar til
hún kynntist eiginmanni sínum,
ræna kaupsýslumenn. Við viljum
eiga samstarf við þá,“ sagði for-
sætisráðherrann. Hann gagnrýndi
sovésk útflutningsfyrirtæki fyrir
að leggja tekjur sínar inn á erlenda
banka í stað sovéskra. Gaf hann
til kynna að unnið væri að laga-
setningu er skyldaði fyrirtækin til
að flytja gjaldeyristekjur heim.
erlendum aðalsmanni, á nætur-
klúbbi þar sem hún vann. Eftir
að hún giftist honum lifði hún
kyrrlátu lífi þar til hann lést og
hún stóð uppi fjárvana. Þá setti
hún sig í samband við aðrar
konur í Montevarchi sem áttu
við svipuð vandamál að stríða
og ákvað að hefja rekstur vænd-
ishúss. Meðan stúlkurnar henn-
ar sinntu viðskiptavinunum í
svefnherbergjunum stjórnaði
hún fyrirtækinu í gegnum síma
og tók niður pantanir.
Níræð frú rak vænd-
ishús fyrir aldraða
Róm. Daily Telegraph.
NÍRÆÐ kona frá bænum Montevarchi á Mið-Ítalíu hefur verið
sökuð um að hafa rekið vændishús fyrir eftirlaunaþega og aðra
„fullþroska" einstaklinga. Hún vildi að „stúlkurnar" sem unnu
hjá henni væru komnar af léttasta skeið; hinar elstu voru um
fimmtugt.
Forystugrein í þýska dagblaðinu Die Welt um
sjálfstæðisbaráttu Litháa:
Viðurkenning fyr-
ir tilstilli Islendinga
ÞÝSKA dagblaðið Die Welt fjallaði um ályktun Alþingis íslend-
inga um sjálfstæði Litháens í forystugrein þann 14. þessa
mánaðar. Þá birti blaðið ítarlega fréttaskýringu mánudaginn
18. febrúar þar sem m.a. er vikið að viðbrögðum Sovétsljórnar-
innar og þeim ólíku sjónarmiðum sem fram hafi komið á Norð-
urlöndum um hvernig bregðast beri við sjálfstæðiskröfum
Eystrasaltsríkjanna þriggja.
í forystugreininni sem birtist
undir fyrirsögninni „Viðurkenn-
ing fyrir tilstilli íslendinga" (An-
erkennung durch Island) segir
að nú liggi fyrir að íslendingar
muni fyrstir ríkja heims taka upp
stjórnmálasamband við Litháen.
Önnur ríki hafi hins vegar enn
sem komið er forðast að taka
afdráttarlausa afstöðu í deilu
Eystrasaltsríkjanna og Sovét-
stjórnarinnar. Vikið er að því að
yfirvöld í Þýskalandi hafi lýst
yfir því að sjálfstæði verði ekki
tryggt með einhliða yfirlýsingum
og frá Lundúnum hafi þau boð
borist að Eystrasaltsríkin verði
sjálf að ná fram kröfum sínum
með samningaviðræðum við so-
vésk yfirvöld. Svipaðar yfirlýs-
ingar hafi borist frá Bandaríkjun-
um og Frakklandi. Svo virðist
sem ríki þessi hafi sameinast um
að að leiða sjálfstæðisbaráttu
Eystrasaltsríkjanna hjá sér. Er
látið að því liggja að með þessu
vilji forysturíki Vesturlanda ekki
sfyggja Míkhaíl S. Gorbatsjov
Sovétleiðtoga.
Höfundur leiðarans, Enno V.
Loewenstern, víkur að röksemd-
um Eystrasaltsríkjanna í sjálf-
stæðisbaráttu sinni og segir að
það sjónarmið að hundsa beri
kröfur „þessara erfiðu Balta“ fái
tæpast staðist. Eystrasaltsríkin
líti ekki á sig sem hluta af Sov-
étríkjunum. Þjóðirnar við Eystra-
salt líti svo á að um sé að ræða
lögmætar kröfur þjóða sem hafi
verið innlimaðar með hervaldi og
eigi lagalegan rétt á að öðlast
frelsi á ný. Bretar og Bandaríkja-
menn hafi hins vegar aldrei
viðurkennt innlimun Eystrasalts-
rikjanna og hvetur leiðarahöf-
undur til þess að ríki þessi opni,
hið minnsta, skrifstofur í Eistl-
andi, Lettlandi og Litháen.
Höfundur víkur að griðasátt-
málanum sem Hitler og Stalín
gerðu með sér í ágústmánuði
1939 og segir Þjóðveija með
þessu hafa rutt brautina fyrir
Sovétmenn og gert innlimun ríkj-
anna mögulega. Nú þurfi Þjóð-
veijar að takast á við siðferðis-
legar afleiðingar þessa og jafnvel
vakni sú spurning hvort þeim
beri ekki í raun lagaleg skylda
til þess. Þjóðveijar geti ekki
ávallt falið öðrum að hafa frum-
kvæðið þegar um frelsi og mann-
réttindi sé að ræða.
Harkaleg viðbrögð
Sovétmanna
I fréttaskýringu blaðsins, sem
rituð er af Alfred Zanker, segir
að viðbrögð Sovétmanna við
ályktun Alþingis hafi verið harð-
ari en menn hefðu ætlað. Forsaga
málsins er rakin og vikið að því
að 19. desember hafi Alþingi, að
frumkvæði Sjálfstæðsflokksins,
samþykkt ályktun þess efnis að
styðja bæri baráttu Eystrasalts-
ríkjanna og vinna að viðurkenn-
ingu á sjálfstæði þeirra á alþjóða-
vettvangi. Hið sama gildi hins
vegar ekki um hin Norðurlöndin
og er það skoðun höfundar að
þá staðreynd megi rekja til ólíkra
hagsmuna þeirra á vettvangi ut-
anríkis- og öryggismála. í Finn-
landi segi menn að mál þetta
teljist til sovéskra innanríkismála
þar eð Finnar hafi á sínum tíma
viðurkennt innlimun Eystrasalts-
ríkjanna. Rifjuð eru upp ummæli
utanríkisráðherra Finnlands,
Pertti Paasio; „strönd Eistlands
er mun nær Helsinki en Reykja-
vík“. Norðmenn og Danir hafi á
hinn bóginn aldrei lagt blessun
sína yfír innlimun ríkjanna í Sov-
étríkin. Uffe Elleman-Jensen,
utanríkisráðherra Danmerkur,
hafi beitt sér fyrir því að opnaðar
verði upplýsingaskrifstofur í
Eystrasaltsríkjunum en hins veg-
ar vilji hvorki dönsk né norsk
stjórnvöld enn sem kómið er stíga
skrefið til fulls með viðurkenn-
ingu á sjálfstæði Litháens. I Sví-
þjóð hafi hins vegar orðið ákveð-
in áherslubreyting að undanf-
jörnu. Svíar hafi fallist á inrilimun
Litháens á sínum tíma en nú liggi
fyrir að Litháen teljist fullvalda
ríki þegar þjóðin hafi öðlast full
yfirráð yfir landi sínu.