Morgunblaðið - 23.02.1991, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. FEBRÚAR 1991
ÞIIMGBRÉF
STEFÁN FRIÐBJARNARSON
Kosningar og stj órnarmyndun
Alþingiskosningar fara væntanlega fram í aprílmánuði næst-
komandi. Þá „hanna“ landsmenn stjórnmálaþróun og þjóðfélags-
þróun hér á landi næstu árin.
Það er á hinn bóginn galli á gjöf Njarðar, þjóðskipulagi lýðræð-
is og þingræðis eins og það blasir við okkur Islendingum, að
meirihlutinn hefur takmörkuð áhrif á það með atkvæði sinu,
hvers konar samsteypustjórn sezt að í Stjórnarráðinu að kosning-
um loknum.
Um slíkt hefur verið samið eftir á, stundum þvert á niðurstöð-
ur kosninga.
I
Framsóknarflokkurinn hefur
setið samfellt í ríkisstjórnum síðan
1971, í tæpa tvo áratugi, ef undan
er skilin fárra mánaða minnihluta-
stjórn Benedikts Gröndals 1979/
1980. Einu gilti hvort flokkurinn
saup súrt eða sætt í kosningum,
það er hvaða dóm kjósendur
kváðu upp yfir honum við kjör-
borðið. Hann samdi sig inn í ríkis-
stjórnir, til vinstri eða hægri eftir
atvikum, hvað sem kjörfylgi hans
leið.
Dæmi: Arið 1956 féll kjörfylgi
Framsóknarfiokksins úr 21,9%
(1953) í 15,6%. Ekki er beinlínis
hægt að segja að kjósendur hafi
verið að útfylia farseðil fyrir
flokkinn inn í nýja ríkisstjórn.
Engu að síður varð til enn ein
vinstri stjórnin undir forystu
Framsóknarflokksins (sú fél! á
ASÍ-þingi 1958).
Annað dæmi: Framsóknar-
flokkurinn hefur haft tæplega
fimmtung atkvæða — að meðal-
tali — í alþingiskosningum frá
1971 talið. Samt sem áður hefur
hann setið samfellt í ríkisstjórnum
síðan, sem fyrr segir, í nær tvo
áratugi. Flokkurinn hefur átt að-
ild að hvorki fleiri né færri en
átta „meirihlutastjórnum“ síðan
1971 og farið með forsæti í fimm
þeirra. Þannig hefur Framsóknar-
flokknum tekizt að tryggja sér
völd í samfélaginu la.ngt umfram
kjörfylgi. Þingstyrkur flokksins
byggist þar ofan í kaupið að hluta
til á misvægi atkvæða eftir bú-
setu.
II
Forystumenn núverandi stjórn-
arflokka fara ekki dult með það
að þeir stefna að „framhaldslífi“
núverandi ríkisstjórnar næsta
kjörtímabilið. Það er þeirra keppi-
Kjörfylgi stjórnmálaflokkal978-1987
1978 1979 1983 1987
feb.
1991*
Alþýðuflokkur ...22,0 17,5 11,7 15,2 14,7
Alþýðubandalag ...22,9 19,7 17,3 13,4 8,9
Framsóknarflokkur ... 16,9 24,9 19,0 18,9 20,9
Sjálfstæðisflokkur ...32,7 35,4 38,7 27,2 46,2
Borgaraflokkur - - - 10,9 0,5
Kvennalisti - - 5,5 10,1 7,8
Bandalag jafnaðarm... - - 7,3 0,2 -
Frjálslyndir vinstrim.... 3,3 - - - -
Aðrir 2,2 2,5 0,5 4,0 0,9
' Skoðanakonnun Félagsvisindastotnunar fyrir Morgunblaðió 17. feb. 1991.
Samkvæmt síðustu skoðanakönnun Félagsvísindastofnunar
fengu núverandi stjórnarflokkar samtals 45,0% fylgi þeirra sem
afstöðu tóku en Sjálfstæðisflokkurinn 46,2%. Kvennalistinn hefur
7,8% fylgi og önnur hugsanleg framboð innan við 1%. Taflan
sýnir og kjörfylgi flokkanna 1978-1987. Þar stingur helzt í augu
fylgishrap Alþýðubandalagsins.
kefli að halda Sjálfstæðisflokkn-
um utan ríkisstjórnar og áhrifa í
samfélaginu næstu fjögur árin.
Þeir gera trúlega hosur sínar
grænar fyrir Kvennalistanum
þegar Borgaraflokkurinn verður
allur. Það liggur að minnsta kosti
skýrar fyrir en oftast áður, hvern-
ig landið iiggur að þessu leyti.
Kjósertdur geta því betur áttað
sig á stöðu mála. Það er út af
fyrir sig af hinu góða.
Það er stundum sagt að al-
menningsáiitið sé jafn óstöðugt
og veðurfarið. Það er því erfitt
að spá um kjörfylgi fram í tímann,
jafnvel fáar vikur fram í tímann.
Skoðanakannanir, sem spegla
stöðu mála þann dag eða þá daga
sem þær eru unnar, segja hins
vegar fátt um pólitískt veðurfar
næstu vikna eða mánaða. Þær eru
í bezta falli vísbending. Það er
því óráðlegt að byggja um of
slíkum talnaleik, þótt hann sé
ekki verri dægrastytting er hver
önnur í skammdegi vetrar.
Hvað sem slíkur könnunum
líður liggur það senn fyrir að verk
ríkisstjórnarinnar verða lögð í
dóm kjósenda. Verk hennar blasa
m.a. við í rekstrarstöðu atvinnu-
veganna, atvinnustöðu almenn-
ings, hagvexti eða ekki hagvexti
í þjóðarbúskapnum, kaupmætti
og annarri kjarastöðu fólks og
síðast en ekki sízt í stöðu ríkisljár-
mála, þ.e. í þróun skatta, afkomu
ríkissjóðs og skuldastöðu. Höfum
við gengið til góðs götuna fram
eftir veg í þessum efnum? Eða
þurfum við að rétta okkar hlut til
að ná jafnstöðu við grannþjóðir?
Þessum spurningum svara kjós-
endur við kjörborðið.
Kjósendur eiga jafnframt að
varða veg að næsta stjórnarsam-
starfi, eftir því sem slíkt er hægt.
Stjórnmálaskýrendur freista þess
að lesa vilja þeirra út úr þeim
niðurstöðum, sem taldar verða
upp úr kjörkössunum. Kjósendur,
sem binda vilja enda á langa
stjórnarforystu Framsóknar-
flokksins og ofsköttunaráráttu
Alþýðubándalagsins, eiga trúlega
þann kost einan í stöðunni að efla
Sjálfstæðisfiokkinn.
Mótun fiskvinnslustefnu:
Aukinn hagvöxtur - bætt lífskjör
Tillaga fjögurra þingmanna Sjálfstæðisflokks
Tveir aðalleikarar myndarinnar þau Jeremy Irons og Glenn Close.
Háskólabíó sýnir mynd-
ina „Sýknaður!!!?“
Fjórir þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins hafa lagl fram tillögu
til þingsályktunar um mótun
fiskvinnslustefnu. Tillagan gerir
ráð fyrir því að milliþinganefnd
skili tillögum að slíkri stefnu við
upphaf næsta þings. Fiskvinnslu-
stefnan skal hafa það markmið
að vinna sjávarfang á sem hag-
kvæmast hátt í sem verðmætasta
vöru „og stuðla þannig að aukn-
um hagvexti og bættum lífskjör-
um á Islandi".
Til þess að ná framangreindum
markmiðum vilja flutningsmenn að
stefnt verði að eftirfarandi:
* 1) Að samkeppnisstaða fisk-
vinnslu hér á landi verði éfld, þann
veg að rekstrarstaða hennar verði
ekki verri en fiskvinnslu innan Evr-
ópubandalagsins.
* 2) Að fullvinna sem flestar
sjávarvörur hér á landi.
* 3) Að allur ferskur fiskur
veiddur á íslandsmiðum verði boð-
inn íslenzkum fiskvinnslustöðvum
til kaups eða seldur um innlenda
fjarskipta- og umboðsmarkaði, áður
en hann er fluttur óunninn úr landi.
* 4) Að frjálsri verðmyndun í
verðlagningu á ferskfiski.
Fyrsti flutningsmaður er Kristinn
Pétursson (S-Al). Meðflutnigsmenn
eru Guðmundur H. Garðarsson (S-
Rv), Ingi Björn Albertsson (S-Rv)
og Matthías Á Mathiesen (S-Rn).
Tillaga þeirra gerir ráð fyrir að
Byggðastofnun verði faiið að rann-
saka ýmis atriði, málið varðandi:
1) Áhrif tollastefnu og ríkisstyrkja
Evrópubandalagsins á íslenzka fisk-
vinnslu, 2) Markaðskönnun á sölu
ferskflaka í Evrópu, 3) Áhrif núver-
andi kvótakerfis á samkeppnisstöðu
íslenzkrar fiskvinnslu og byggða-
þróun, 4) Áhrif samdráttar, sem
orðið hefur í fiskvinnsiu, á ýmsar
greinar þjónustu og iðnaðar, 5)
Margfeldisáhrif fiskvinnslunnar á
aðrar atvinnugreinar í landinu, 6)
Möguleika á auknum tækniframför-
um í fiskvinnslu til að ná fram
meiri framleiðni.
SÝNING verður í fundarsal á
kabarettinum „ Þeir héldu dálitla
heiinsstyrjöld - lög og ljóð í
stríði" sunnudaginn 24. febrúar
kl. 16.00.
Það eru leikararnir Ása Hlín
Svavarsdóttir, Edda Heiðrún Back-
man, Egiil Ólafsson, Jóhann Sig-
urðsson og tónlistarmaðurinn Jó-
hann G. Jóhannsson sem flytja.
Kabarettinn var fyrst fluttur í maí
sl. vor í Norræna húsinu og fékk
mjög góðar viðtökur. Hópurinn
flutti kabarettinn í Gautaborg,
Malmö og Kaupmannahöfn í janúar
sl.
Leikhópurinn hefur leitað heim-
ilda til Gunnars. M. Magnússonar,
Steins Steinars, Elíasar Mar og
HÁSKÓLABÍÓ hefur tekið til
sýningar myndina „ Sýknað-
ur!!!?“. Með aðalhlutverk fara
Jeremy Iron og Glenn Close.
Leiksljóri er Barbet Scroeder.
Myndin íjallar um fræg mála-
ferii gegn auðmanninum Claus von
Óiafs Jóhanns Sigurðssonar, en
sönglög eru m.a. gamlir amerískir
slagarar og hefur Karl Ágúst Úlfs-
son gert nýja texta við þá.
Aðgöngumiðar verða seldir við
innganginn.
■ FRÁ NÝJA Tónlistarskólan-
um á degi tónlistarskólanna sem
er í dag, laugardaginn 23. febrúar,
verða nemendatónleikar í skólan-
um. Þar sem fram koma bæði hljóð-
færa- og söngnemendur og aðallega
lengra komnir nemendur sem tón-
listina flytja. Skólinn hefur flutt
starfsemi sína í nýtt húsnæði að
Grensásveg 3, og eru allir vel-
komnir á tónleikana, jafnt nemend-
ur sem utanáðkóMándi. :'
Bulow fyrir að hafa ætlað að ráða
konu sinni bana með því að gefa
henni insúlín í of stórum skammti.
Claus greifi hafði gifst Sunny
fimmtán árum áður og var hún af
stórauðugu fólki og góðum ættum.
Enda þótt Claus væri dável efnum
búinn var hann samt snauður í sam-
anburði við Sunny. Þannig var sam-
ið um fjármál þeirra hjóna að Claus
myndi erfa um fjórtán milljónir
dala ef Sunny létist á undan hon-
um. Þau Claus og Sunny áttu eina
dóttur en Sunny átti tvö börn af
fyrra hjónabandi. Það voru eidri
börnin tvö ásamt ættingjum sem
kærðu Claus fyrir undirrétti. Hon-
um var sleppt lausum úr haldi gegn
hárri tiyggingu og þannig stóðu
málin þegar hann leitaði til Alans
Dershowitz prófessors í lögum við
Hai’var-háskóla og bað hann að
taka að sér vörn sína fyrir Hæsta-
rétti. Eftir nokkurt hik tók Alan
að sér málið og hófst þegar handa
ásamt nemendum sínum að undir-
búna vörnina og afla frekari gagna
í málinu.
Claus von Bulow vár sýknaður
af morðákærunni fyrir Hæstarétti
og hefur síðan starfað á aðalskrif-
stofu olíufélags í London. Sunny
er enn á sjúkrahúsi í New York og
hefur ekki komist til meðvitundar
eftir að hún féll í dá um jólaleytið
1979.
O
III
0
0
III
0
0

HOTEL BORC
GLÆSILEIKI GAMLATlMANS
í kvöld
SÚHGSIÆNNILHIN:
HLAI IUWliUMHIN
Undir hattinum eru: Egill Ólafsson, Edda Heidrún Backman,
Jóhann Sigurðarson, Asa Hlín Svavarsdóttir og Jóhann G. Jóhannsson.
Matsedill:
Forréttur: Brejttir twur; Sjávan-éttasúpa full af fultum Kafsins
Aáalréttur: Baconfylltur lambainnanUrisvoAvi meA rauAvínssósu
Eftirréttur: Borprdúett; tvær teg. af ísog ferskir ávextir i sykurkörfu
Matargestum boðiá uppá fordrykk
Haukur Morthens
ásamt hljómsveit.
Húsið opnað fyrir dansgesíi kl. 23.00
Félagar úr Operusmiðjunni leika fyrir kaffigesti laugardag og sunnudag
Töktunaðokkur: Arsbátíðir, erfidrykkiur, y\ -Jú L \ afmaelisveislur ogonnurnunnamót.

o
III
o
0=0=0=
o
p
III
q
III
o
o
III
o
0
III
o
o
Lög og ljóð í stríði
í Norræna húsinu