Morgunblaðið - 11.06.1991, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚNÍ 1991
Heilsuhælið og nátt-
úrulækningastefnan
eftir Ásgeir
Sigurðsson
Undanfarið hafa staðið yfir mikl-
ar deilur um Heilsuhæli Náttúru-
lækningafélags ísiands í Hvera-
gerði. Sú mynd sem fjölmiðlar hafa
dregið upp af ástandinu er ákaflega
óljós, erfitt fyrir almenning að átta
sig á hver hinn raunverulegi ágrein-
ingur er. Til að skilja betur mála-
vexti er nauðsynlegt að athuga lítil-
lega forsöguna og vita fyrir hvað
náttúrulækningastefnan stendur.
Undir lok fjórða áratugarins stofn-
aði hópur áhugafólks Náttúrulækn-
ingafélag Islands, undir forystu
læknisins og alþingismannsins Jon-
asar Kristjánssonar. Um það bil
rúmum áratug síðar tóku þessir
frumheijar að vinna að stofnun
heilsuhælisins sem var þeirra háleita
hugsjón, og tókst á undraskömmum
tíma að lyfta Grettistaki með fóm-
fúsu starfi og fijálsum framlögum
fólksins í landinu. Frumkvöðullinn,
Jónas Kristjánsson læknir, hugsaði
sér hælið fyrst og fremst sem
kennslustofnun, þar sem fólk gæti
dvalið um tíma og tamið sér nýja
lifnaðarháttu.
Starfsemi hælisins tók einkum
mið af kenningum sænska heilsu-
fræðingsins Are Waerlands. Hann
kom hingað til lands árið 1947, flutti
fyrirlestra í útvarpið og víða um
land, enda lært íslensku á undra-
skömmum tíma. Ekki má gleyma
danska lækninum dr. Kristin Nolfi,
sem kom hingað 1950 og flutti fyrir-
lestra. Hún hafði læknað sig af ban-
vænu krabbameini með strang-nátt-
úrulegum aðferðum eftir að læknar
töldu að hún ætti ekki nema þijár
vikur eftir ólifaðar. Þeir læknarnir
Jonas og Björn L. Jonsson voru einn-
ig mikið í tengslum við þýska náttúr-
ulækna, eins og t.d. dr. Erick Wec-
beeker og Bircher Benner. Þessir
læknar ráku fræg heilsuhæli þar sem
hefðbundnum læknisaðferðum var
hafnað, enda höfðu þeir áður langa
reynslu af þeim. Þessir læknar áttu
það flestir sameiginlegt að hafa háð
langa og stranga sjúkdómabaráttu
þar sem þeirra eigin list hafði reynst
lítils megnug en náttúrulæknisfræð-
in gefið þeim nýtt líf. Þau reyndust
það gæfunnar fólk að þora að rísa
gegn hefðinni, bijóta nýjar leiðir og
bera sannleikanum vitni. Hundruð
hliðstæðra dæma liggja fyrir og
ætti það að nægja til þess að fá vís-
indasinnaða menn til að staldra við
og íhuga málið.
Svo undarlegt sem það kann að
virðast hafa svona lækningar sjaldan
orðið til að vekja rannsóknarlöngun
í bijóstum hinna rétttrúuðu, þeir
hafa í besta falli yppt öxlum eða
talað um ranga sjúkdómsgreiningu.
Þeir læknar sem vikið hafa frá hefð-
inni hafa ekki alltaf verið öfunds-
verðir, reynt hefur verið að bregða
fyrir þá fæti og gera tortryggilega,
þeim vikið úr sínum stéttarsamtök-
um eins og hótað er nú. Þeim er
hrópa hæst eftir sönnunum væri
hollt að koma við í bókasafni Jonas-
ar Kristjánssonar.
Þar er af nógu að taka. Við skul-
um minnast þess, að sannleikurinn
á ávallt erfitt uppdráttar þegar hann
rekst á harðsnúin, rótgróin hags-
munaöfl. Hann var ekki bara kross-
festur árið 33!
Starfsemi hælisins var ákaflega
erfið í upphafi því flest skorti, ávext-
ir lítt fáanlegir og eftir að byggja
upp hina lífrænu ræktun. Fjölmarg-
ar tilraunir hafa sýnt að þessháttar
ræktun er nauðsynleg til þess að
árangur náist. Grænmeti, ávextir og
korn, ræktað með gerviáburði og
eiturefnum úr þrautpíndri jörð er
gagnslaus, þegar lækna skal sjúk-
dóma eða bæta heilsuna. Á námsá-
rum sínum, fyrir um það bil aldar-
fjórðungi, átti undirritaður þess kost
að vera umsjónarmaður hælisins í
fjóra mánuði og gleymir seint bragð-
gæðum hins lífrænt ræktaða græn-
metis og ánægju sjúklinga með það.
Viðurkennd merki eins og t.d. Heli-
os, Demeter og la Vie Claire krefj-
ast að minnsta kosti fímm ára lif-
rænnar ræktunar áður en matvæli
fá merki þeirra. Jörðin þarf líka sinn
tíma til þess að verða heilbrigð.
Jónas læknir lagði áherslu á að
fá ógerilsneydda mjólk, enda sannar
hún alltaf yfirburði sína, einkum ef
hún kemur úr kúm öldum á lífrænu
fóðri og lausar við lyf og hormóna.
Bandarískur læknir hefur sýnt
frammá með staðtölum, hve hjarta-
áföllum fjölgaði eftir að farið var
að fitusprengja mjólk. Sumstaðar
erlendis er fólki gefinn kostur á
Taijiquan
Kínversk leikfimi
Taijiquan náraskeií) - Alla virka daga í
Hreyfilistahúsinu
Námskeið að hefjast
. Léttir tímarfyrir börn
Sérstakir tímar fyrir vaktavinnufólk
fyrri hluti ogseinni hluti
Morgun- og hádegistímar í Kramhúsinu.
§

M
VESTURGÖTU 5
SÍMI 62 94 70
I
8
LEITSAPA
Jyrirviðkvœma húð
Ungbörn hafa viðkvæma húð sem verður fyrir mik-
illi ertingu, t.d. á bleiusvæði. Þvottur með
Lactacyd léttsápunni dregur verulega úr kláða
og sviða ■ Lactacyd léttsápan hefur lágt pH-
gildi (3,5) eins og húðin sjálf
og styrkir því eðlilegar varn-
ir hennar ■
Lactacyd léttsápan fæst í
helstu stórmörkuðum og
að sjálfsögðu í næsta
apóteki ■
twacýd

■-'adS*'-

Ásgeir Sigurðsson
„Kjarni deilunnar um
náttúrulækningarhælið
er sá, að fulltrúar hinn-
ar hefðbundnu læknis-
fræði vega að þeirri
grundvallarhugsj ón
sem það stendur fyrir.“
ómeðhöndlaðri mjólk í stórverslun-
um. í rannsókn sem gerð var í
Frakklandi kom í ljós, að hún hafði
mun minna gerlainnihald, t-d. saur-
gerla, en sú gerilsneydda auk þess
að varðveita mun betur fjörefnin og
nýtanleika kalksins. Gaman væri ef
hlutlausir aðilar fengjust til að gera
hliðstæða tilraun hér á landi.
Fróðlegt var að heyra bónda
nokkurn á Suðurlandi segja frá því
í útvarpinu fyrir nokkrum árum,
hversu heilsufar búpeningsins batn-
aði mikið þegar hann hætti að nota
gerviáburðinn. Eftir það gat hann
sparað sér lyf og lækniskostnað.
Þarna virðast vera bjartari tímar
framundan vegna aukins skilnings
almennings.
Hæli Náttúrulækningafélagsins
getur ekki talist ströng stofnun mið-
að við mörg erlend, einkum þýsk,
þar sem ríkir nánast heragi, föstur
oft langar og strangar og ekki um
það að ræða að fara út í sjoppu eða
búð, kaupa það sem hugurinn girn-
ist eða stunda reykingar. Náttúru-
lækningar krefjast verulegrar ögun-
ar og hugarfarsbreytingar. Þarna
kemur fram umtalsverður munur við
„allópatíuna“, þar sem sjúklingurinn
er „passíft" tilfelii sem er skorið,
geisiað eða gleypir kemísk efni.
Heiisan er ekki hlutur sem hægt er
að kaupa á fyrirhafnarlausan hátt.
Þekkingin er mikilvæg, en hún
er samt aðeins fyrsta skrefið á langri
leið sem fáum tekst að ganga áfalla-
laust til enda. Þetta er auðvitað
mikill Akkillesarhæll á hreyfingunn’
sem andstæðingar hennar hafa nýtt
sér óspart. Róttækur uppskurður
venjanna hlýtur að vera margra
kynslóða verk.
Það var mikil gæfa hreyfingunni
þegar einn af frumkvöðlunum, Björn
L. Jonsson, hóf læknanám fimmtug-
ur að aldri, til þess að geta hafið
upp merkið að Jónasi gengnum.
Hann lauk náminu á mettíma, með
hárri einkunn en vann samt lengst
af fulla vinnu sem veðurfræðingur.
Það kom fram í viðtölum undirritaðs
við þá Björn og Áma Ásbjarnarson
forstjóra, að þeir höfðu miklar
áhyggjur af framtíð hælisins eftir
sinn dag, ef þangað réðust læknar,
er lítinn skilning hefðu á hugsjónum
náttúrulækningastefnunnar. Nú
virðist sem ótti þeirra hafi ekki ver-
ið að ástæðulausu. Það gegnir reynd-
ar furðú, ef ekki eru til ungir lækn-
ar sem eru tilbúnir að reyna nýjar
leiðir undanbragðalaust.
Hvað er það þá sem dvelur orminn
langa? Er heilaþvotturinn í lækna-
deildinni svona geigvænlegur? Hót-
anir læknafélagsins svona skelfileg-
ar? Það þarf jafnvel af leita allt aft-
ur til fyrri hluta aldarinnar, til þess
að rekast á lækna sem reglulega
þorðu að segja kollegum sínum til
syndanna. Koma þá fyrst í hugann
afburðamennirnir Guðmundur
Hannesson læknaprófessor. Vil-
mundur Jónsson landlæknir og Þórð-
ur Sveinsson yfirlæknir á Kleppi.
Fróðleg em orð Guðmundar í
Skírni 1913: „Allur fjöldi sótta batn-
ar af sjálfu sér. Náttúran læknar
sjúklinginn ef hún fær að ráða og
mennirnir taka ekki í fávisku sinni
fram fyrir hendur hennar. Aftur á
móti verða fæstir sjúkdómar teknir
burt með lyfjum, af því að slík lyf
þekkjast ekki og hafa aldrei þekkst.
Lyfjatrúin er því hjátrú ein og ekk-
ert annað:“ Þessi orð læknaprófess-
orsins og yfirlæknisins þættu hörð
ef þau kæmu úr penna einhvers
náttúrulæknisins. Guðmundur segir
í sömu grein að læknar viðurkenni
þetta sín í millum og kaili lækningar
sínar „kák og húmbúkk", en að opin-
bera þennan sannleika sé af og frá
því fólkið sé sælast í sinni trú. Þenn-
an hugsunarhátt kallar Guðmundur
Opið bréf til dómsmálaráðherra:
Hvers á dæmdur
maður að gjalda?
eftirÞráin Bjarnason
Ágæti ráðherra. Ég vil byija á
að óska þér velfarnaðar í starfi í
vandasömu embætti. Ég bind mikl-
ar vonir við að nú muni ferskir vind-
ar blása um þetta embætti svo
dæmdir menn rnegi upp rísa til nýs
og betra lífs. Ég vonast til þess að
fangelsi okkar muni aflögð en upp
muni rísa betrunarhús sem standi
undir nafni og geri fólk betra fyrir
sjálft sig, fjölskyldu sína og þjóðfé-
lagið. Dæmdur maður er ekki hund-
ur sem aliir geta sparkað í. Dæmd-
ur maður á líka sína von um rétt-
læti.
Og nú spyr ég, ágæti ráðherra.
Er það réttlætanlegt að maður sem
hefur kallað yfir sig ógæfu og af-
brot sakir ofdrykkju fyrir tæplega
fimm árum og hlaut þá dóm sé lát-
inn bíða með afplánun hans þar til
nú? Er það réttlætanlegt að þessi
sami maður sé nú lokaður inni í
fangelsi nær fimm árum síðar en í
millitíðinni hafi hann farið í áfengis-
meðferð og ekki brotið af sér síðan?
Ágæti ráðherra, því miður er
þetta ekki eina dæmið. Menn hafa
farið í áfengismeðferð, stofnað fjöl-
skyldur og fundið sér farveg meðal
heiðvirðra borgara þegar bankað
er á dyrnar hjá þeim, þeir sóttir og
stungið inn í fangelsi kerfisins. Ég
spyr, ráðherra, er þetta réttlæti
hins íslenska dómkerfis árið 1991,
tvö þúsund árum eftir fæðingu
Krists? Hvers á dæmdur maður að
gjalda? Ágæti ráðherra, það er stað-
reynd að fangelsisvistun sem byggð
er á óvirkri innilokun hefur í flestum
tilfellum neikvæð áhrif á hinn
dæmda. Hún gerir ekkert annað en
að vernda þjóðfélagið utan fangels-
ismúranna fyrir þessum einstakl-
ingi. Þegar hann kemur síðan út
aftur hefst sama lífsmunstrið í flest-
um tilfellum. Ég spyr því, ráðherra,
er þetta leiðin sem við Islendingar
höfum valið okkur?
Seinagangur og tregða í dóms-
kerfinu er mannskemmandi fyrir
afbrotamanninn, niðurbijótandi
fyrir aðstandendur og oft til tjóns
fyrir þjóðfélagið. Kerfi sem ekki
geta lokið málum sínum á mann-
sæmandi hátt á tilætluðum tfma
verður að breyta.
Ágæti ráðherra, ég er sannfærð-
ur um að þú getur breytt þessu.
Ég trúi því að þú eigir til réttlæti
fyrir þetta fólk. Ég trúi því að þú
viljir sjá sóma þinn í því að láta
þetta fólk ekki líða meir en nauð-
synlegt er. Dómum þarf að ljúka á