Morgunblaðið - 11.06.1991, Blaðsíða 39

reer ImOi
JM GIGAJflMUDHOM
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. JUNI 1991
39
Gönguferð um gosbeltið - 6. ferð:
Frá Vatnshlíðarhorni að Grindaskörðum
eftir Tómas
Einarsson
Um næstu helgi verður 6. ganga
Ferðafélags íslands farin um gosbel-
tið suðvestanlands. Verður gengið
frá Krýsuvíkurvegi við Vatnsskarð
að Grindaskörðum. Þessi leið er stór-
brotin. Kemur þar einkum tvennt
til: Útsýni er fagurt og mikið og í
annan stað fá menn góða sýn yfir
verk hinna römmu reginafla, sem
hafa mótað og skapað þetta land.
Af veginum verður gengið upp á
Vatnshlíðarhorn, sem er gegnt
Vatnsskarði. Gangan upp þá brekku
er auðveld, hækkun eitthvað um 22
m. Austan við hornið er alldjúpt vik,
eða smádalur sem gengur inn í há-
lendisbrúnina. Nefnist hann Fagri-
dalur og þarf að krækja suður fyrir
hann. Fjallsbrúnin langa frá Fagrad-
al að Grindaskörðum nefnist einu
nafni Langahlíð og mun hún verða
þrædd að mestu leyti austur á Hvirf-
il, hæsta staðinn á fjallinu.
Brúnir Lönguhlíðar eru þaktar
grágrýti, en annars er fjallið orpið
mörgum hraunum, sem runnið hafa
frá eldstöðvum sunnar og austar á
svæðinu. Tungur frá tveimur þeirra
hafa runnið ofan í Fagradal. Athug-
anir Jons Jonssonar jarðfræðings
benda til þess að eystri hrauntungan
hafi runnið frá gosi í Brennisteins-
íjöllum sem mun hafa orðið þar um
árið 900.
Hvirfill er 621 m y.s. í björtu
veðri er fimagott útsýni af honum.
Þaðan sést út eftir Reykjanesskag-
anum og byggðin við innanverðan
Faxaflóa blasir við í vestri og norðri.
I austurátt bera Tindafjalla- og Eyj-
afjallajöklar við himin og yst við
sjóndeildarhring skarta Vestmanna-
eyjar á bláum sænum.
í suðaustur frá Hvirfli er grasigró-
inn hvammur, sléttur í botninn.
Nefnist hann Námahvammur. Á
hann sér sérstaka sögu. Á níunda
áratug síðustu aldar var grafíð fyrir
brennisteini í Brennisteinsfjöllum á
vegum skoskra aðila. Náma var opn-
uð í hraunjaðrinum sunnan við
hvamminn og efnið grafíð úr jörðu
með haka og skóflu. Hús var reist
í hvamminum og þar höfðu náma-
menn bækistöð. Brennisteinninn var
síðan fluttur á hestum til Hafn-
arfjarðar og þaðan um borð í skip.
Ekki hefur starfið verið aðlað-
andi. í grein, sem Ólafur Þorvalds-
son ritaði í 42. tbl. Sunnudagsblaðs
Tímans 7. des 1969 segir svo: „Vel
man ég einn þeirra, sem unnu í þess-
um brennisteinsnámum. Meðal ann-
ars sagði hann mér, að sjaldan hefðu
námumenn getað verið lengur niðri
í námunum en fimm eða sex mínút-
ur í einu sökum hitans - þá hefði
verið skipt um. Allir urðu að vera í
KS'S&ÍÍE

ÚRVALS bón- og
hreinsivörur!
Frá Grindaskörðum.
Á slóóum
Ferðafélags
íslands
FORVARNAR- og endurhæfing-
arstöðin Máttur stendur nú öðru
sinni að námskeiði fyrir þá sem
hyggja á þátttöku í Reykjavíkur-
Maraþoni í sumar. Námskeiðið
hófst 18. maí síðastliðinn og mun
standa fram í ágúst en hægt er
að bæta við þátttakendum þótt
þeir hafi ekki verið með frá byrj-
un.
Námskeiðið fer þannig fram að
þátttakendum er skipt í þrjá hópa.
Fyrsti hópurinn er ætlaður þeim
sem eru lítt eða ekki búnir undir
langhlaup. í öðrum hópnum eru
leið. Þarna munu vera einhverjar
leifar af húsarúst. Ólafur gerir þá
grein fyrir henni að W.G. Spencer
Paterson forstjóri brennisteins-
vinnslunnar hafi látið byggja um-
hleðslustöð í þessum slakka. Brenni-
steinninn var selfluttur þannig „að
lest að austan fór ekki lengra en
ofan fyrir skarðið í hvilft þá, sem
hér er nefnd, og sú sem frá Hafnar-
firði kom, stansaði einnig þarna. Svo
var skipt um farangur, þannig að
önnur lestin tók bagga hinnar og fór
sína leið aftur til baka.“
Ekki er rúm í þessari stuttu grein
til að segja meira frá brennisteins-
vinnslunni, en rústirnar tvær vekja
forvitni. Því er þeirra getið hér.
Brottför í 6. ferð gönguferðar um
gosbeltið er sunnudaginn 16. júní
kl. 10.30 og 13. Með pistli 5. ferðar
féll óvart niður nafn höfundar, Sig-
urðar Kristinssonar, og er beðist
velvirðingar á því.
Höfundur er kennari.
Olíufélagið hf
tréskóm, klossum, allt annað soðn-
aði óðara.“
Eftir að hafa litast um á Hvirfli,
er sjálfsagt að rölta niður í Náma-
hvamm og skoða þær litlu leifar um
brennisteinsvinnsluna, sem þar eru
sýnilegar. Mun það einkum vera
hústóttin og merki um jarðrask við
námuopið.
Ef tími vinnst til má lengja
gönguna á Kistufellið og um Brenni-
steinsíjöllin, en annars verður haldið
meðfram Draugahlíðum í áttina að
Grindaskörðum. Þar liggur Selvogs-
gata, sem var alfaraleið milli Hafn-
arfjarðar og Selvogs um aldir.
Grindaskörðin blasa við sjónum
manna frá Innnesjum. í þeim eru
nokkrir gígar, stundum nefndir
Grindaskarðahnúkar. Austastur er
Stóri-bolli, þá Tvíbollar, en vestastir
eru Þríbollar. Skarðið milli Tvíbolla
og Þríbolla heitir Kerlingarskarð og
þar upp liggur gatan.
Vestan undir Tvíbollum, austan
við götuna, er smá slakki. Þar eru
nokkrar snapir fýrir hesta og segir
Ólafur Þorvaldsson í fyrrnefndri
grein, að lausríðandi menn hafi oft
farið þar af baki, einkum á austur-
Morgunblaðið Sverrir
Trimmarar úr Mætti undirbúa sig fyrir þátttöku í Reykjavíkur-Mara-
þoni.
Reykjavíkur-Maraþon:
Undirbúningsnámskeið
þeir sem hafa nokkra þjálfun að
baki en í hinn þriðja veljast þeir sem
eru vel þjálfaðir og ætla sér að taka
þátt í lengri vegalengdum
Reykjavíkur-Maraþonsins.
Fyrirlestrar um mataræði,
teygjuæfíngar.þjálfun, val á skó-
fatnaði o. fl. verða haldnir reglulega
meðan á námskeiðinu stendur.
Iþróttafræðingar og langhlauparar
frá Mætti leiðbeina þátttakendum
sem fá ótakmarkaðan aðgang að
tækjasöium og leikfimitímum
stöðvarinnar.