Morgunblaðið - 11.06.1991, Blaðsíða 54

54
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚNÍ 1991
Dómur Hæstaréttar í Hafskipsmálinu:
Þrír ákærðu voru sakfelld-
ir fyrir hegningarlagabrot
í 7. kafla dóms Hæstaréttar íslands í Hafskipsmálinu er fjallað um
IV. kafla ákæru sérstaks saksóknara þar sem Björgólfi Guðmunds-
syni, Páli Braga Kristjónssyni og Ragnari Kjartanssyni er ýmist ein-
um sér eða í félagi við einhvern hinna gefið að sök að hafa dregið
ser fé af tilgreindum hlaupareik
Akæran er í 10 liðum og er í 1.
og 2. lið ákærðu Ragnari og Björg-
ólfi gefið að sök að hafa dregið sér
fé af reikningunum umfram þá
ágóðaþóknun sem kom í hlut þeirra
samkvæmt samkomulagi við stjórn
félagsins frá 1978 með breytingum
1980 og 1983. Fé þetta eru þeir
taldir hafa nýtt í eigin þágu og
annarra aðila óviðkomandi Hafskip
hf. Akærðu telja að þeim hafi verið
heimil ráðstöfun þessa fjár sem hér
er um að ræða.
Samkvæmt samkomulagi um
starfskjör frá 1978 skyldu fram-
kvæmdastjórarnir til viðbótar mán-
aðarlaunum í gegnum launakerfi
félagsins fá þar til annað yrði
- ''t ákveðið launaviðbót sem sameigin-
lega næmi 2% af hagnaði fyrir fjár-
magnskostnað, afskriftir og skatta.
Greiðslur þessar áttu að fara fram
í gegnum sérstakan bankareikning
í vörslu þeirra, en í gegnum þann
reikning fóru jafnframt greiðslur
ýmiss jaðarkostnaðar og útgjalda
framkvæmdastjóranna vegna
starfa þeirra hjá fyrirtækinu sem
til viðbótar er talið geta numið allt
að 60% af launum. 1980 eru gerðar
breytingar á þessum samning sem
meðal annars fólu í sér hækkun í
2% í 3,5%, en sú prósenta er síðan
ngum sem voru í þeirra umsjá.
lækkuð aftur um þriðjung 1984 í
2,33%.
í niðurstöðu Hæstaréttar um
þetta atriði segir orðrétt: „Ákærðu
hafa haldið því fram, að þeir og
stjórnin hafi nokkurn veginn vitað
hvað þeir áttu inni á mismunandi
tímum þótt ágóðahluturinn hafi
ekki verið bókfærður og hans að
engu getið í ársreikningum Haf-
skips hf. Miða þeir þá við útreikn-
inga Helga. Þegar af þessum
ástæðum eru ekki gegn neitunum
þeirra komnar fram nægar sannan-
ir fyrir því að þeir hafi haft ásetn-
ing til þess að draga sér fé af ofan-
greindum hlaupareikningum. Reyn-
ir í því sambandi ekki á hvernig
skilja beri samkomulagið um hina
umdeildu 60% heimild.“
Samkvæmt 3. lið IV. kafla ákæru
er Björgólfi gefið að sök að hafa
látið færa í bókhald Hafskips hf.
greiðslur sem kostnað félagsins þó
þær væru persónuleg útgjöld og
félaginu óviðkomandi. Hið sama er
Ragnari gefið að sök samkvæmt
4. lið. Ákærðu kannast ekki við að
hafa dregið sér fé á þann hátt sem
lýst er í ákæru og að þeim hafi
verið heimilt að ávísa út af reikning-
unum til persónulegra nota. Það
hafa stjórnarmenn Hafskips hf. sem
við þá sömdu staðfest fyrir dómi.
Hæstiréttur vísar til greinargerðar
Helga Magnússonar endurskoð-
anda reikninga Hafskips um starfs-
kjör ákærðu frá því desember 1985,
en þar segir orðrétt: „Út úr þessum
reikningum greiddist ennfremur
ýmiss kostnaður, aðallega eins og
segir í samkomulaginu frá í júní
1978: „... ýmis jaðarkostnaður og
útgjöld framkvæmdastjóranna
vegna starfa þeirra hjá fyrirtæk-
inu“. Þarna er t.d. átt við risnu,
ferðakostnað, kostnað vegna við-
skiptavina innlendra og erlendra,
gjafír, styrki o.fl. Oft er um að
ræða kostnað, sem erfítt er að full-
yrða að standist skilgreiningar, en
talinn óhjákvæmilegur í svona
rekstri t.d. greiddur ferðakostnaður
v/eiginkvenna....“
„Undirritaður hefur stöðugt ít-
rekað við þá BG og RK, hver sé
skylda þeirra gagnvart vörslu þess-
ara fylgiskjala og skýringum á eðli
einstakra kostnaðarþátta og kostn-
aðarreikninga í þágu fyrirtækisins.
Hafa ber í huga, að kostnaður, sem
ekki væri viðurkenndur og þeir
gerðir ábyrgir fyrir, teldist ganga
á innstæðu þeirra og hefði ekki
áhrif á stöðu gagnvart fyrirtækinu,
en flyttist samkvæmt því milli
kostnaðar og Iauna“.“
Síðan segir í dómi Hæstaréttar:
„Fram er komið, eins og áður er
getið, að ákærðu Björgólfur og
Ragnar áttu sjálfír að halda reiður
á reikningum sínum og gera
ákærða Helga grein fyrir þeim.
Fylgiskjöl vegna þessa voru í vörslu
ákærða Ragnars og að hluta
ákærða Björgólfs. Það fórst hins
vegar fyrir að þeir gerðu ákærða
Helga full skil varðandi reikningana
og fékk hann einungis yfirlit yfír
þá. Þess vegna mynduðust biðreikn-
ingar þeirra hjá fyrirtækinu. Sam-
kvæmt framangreindri skýrslu
ákærða Helga og öðrum gögnum
málsins átti hann að ákvarða hvað
afiaggxkostnaði teldist til félagsins
Sámkvæmt samkomulagi um við-
bótarlaun. Hann kvaðst hins vegar
fyrir dómi hafa treyst ákærðu
Björgólfi og Ragnari fyrir því.
Greiðslur samkvæmt 3. og 4. lið
hafa ákærðu Björgólfur og Ragnar
þannig látið bókfæra hjá félaginu
og þannig talið til gjalda þess en
ekki sinna.“ ...
„Saknæmi verknaðar samkvæmt
þessum liðum fer eftir því, hvort
viðkomandi greiðslur verði á ein-
hvern hátt taldar félagsins eftir
þeirri rúmu skilgreiningu, sem fram
kemur í skýrslu ákærða Helga hér
að framan, en sú skilgreining hefur
stoð í framburðum þeirra, en sömdu
við ákærðu Björgólf og Ragnar um
viðbótarkjörin.“
Síðan er í dómnum vikið að hverri
einstakri greiðslu sem ákæruvaldið
telur Hafskip hf. óviðkomandi.
Hvað Björgólf varðar er um að
ræða 12 greiðslur merktar með
bókstöfum frá a) til 1) og telur rétt-
urinn að sannað sé að ákærði hafí
látið ranglega færa í bókhald Haf-
skips hf. sem kostnað félagsins
541.335,60 krónur það er alla liði
nema f), g) og h) og hluta j) liðar.
Þar með hafi ákærði Björgólfur
gerst sekur við 2. mgr. 247. grein-
ar hegningarlaga.
Hvað Ragnar varðar er um að
ræða 15 greiðslur og er hann fund-
inn sekúr um að hafa ranglega lát-
ið færa í bókhald Hafskips hf.
607.492,45 krónur sem kostnað
félagsins, þ.e. alla liði nema staflið
c) og n), þegar hann átti að láta
færa þetta sem laun til sín. Hann
er því einnig fundinn sekur um brot
á 2. mgr. 247. gr. almennra hegn-
ingarlaga.
í 8. lið 4. kafla ákærunnar eru
Ragnari, Björgólfi og Páli Braga
gefið að sök að hafa sýnt af sér
varðandi meðferð ofangreindra
tékkareikninga „stórfellda óreglu-
semi í bókhaldi með því að van-
rækja skil á fylgiskjölum, styðja
færslur við ófullnægjandi eða vil-
landi fylgiskjöl, færa til gjalda
ýmis persónuleg útgjöld ákærðu
sjálfra og annarra starfsmanna
Hafskips hf. og sjá ekki til þess að
lokafærslur í bókhaldi Hafskips hf.
væru í samræmi við raunverulegar
greiðslur af reikningum þessum.“
Páll Bragi er sýknaður sam-
kvæmt þessum lið, en Ragnar og
Björgólftir eru fundnir sekir um
KYNNIÐ YKKUR BREYTTA SORPHIRÐU
Ný vinnubrögö og nýjar reglur hafa veriö teknar upp
í sorphiröu í Reykjavík. Opnir sorphaugar eru aflagöir
og flokkun úrgangs hafin.
Þetta fer á gámastöðvar
en alls ekki í sorptunnuna:
Eigendum atvinnuhúsnæðis er bent á:
Fasteignaskattar af atvinnuhúsnæöi voru lækkaðir í byrjun
árs og sorpgjald sem miöast viö fjölda og stærö íláta tekið upp.
Sorpgjald gildir fyrir allt árið.
Sorpgjald er fellt niður eða lækkað ef ílátum er fækkað eða
fyrirtæki kjósa aö nýta sér þjónustu einkaaðila. ílát veröa þá
fjarlægö og sorpgjald fellt niöur frá og meö næstu viku þar á
eftir.
• Málmhlutir
• Grjót og steinefni (smærri farmar,
stærri farmar fara á "tippa”)
• Spilliefni hvers konar (þau má einnig
afhenda í efnamóttöku og á öörum viður-
kenndum stööum s.s. lyf hjá apótekum
og rafhlöður á bensínstöövar)
Þetta er óæskilegt
í sorptunnuna en má afhenda
á gámastöðvum:
Sorppokar, sem eru umfram uppgefin sorpílát, veröa því aðeins
hirtir aö þeir séu merktir REYKJAVÍKURBORG.
Pokarnir eru til sölu hjá Birgöastöð borgarstofnana, Skúlatúni 1
og öllum bensínstöövum. Gjald til SORPU fyrir ráðstöfun sorps
er innifaliö í veröi þeirra. Vinsamlegast bindiö fyrir þokana, yfir-
fylliö þá ekki og komið þeim fyrir viö hliö sorpíláta.
Fjöldi sorpiláta viö atvinnuhúsnæöi er ekki lengur takmarkaöur
ef aö öllu leyti er fariö eftir leiðbeiningum um flokkun úrgangs.
Tökum á fyrir hreinni framtíð
• Prentpappír
• Garöaúrgangur sem ekki er notaður
í heimagaröi
• Timbur (smærri farma)
Hver vinnustaöur þarf aö temja sér strax nauösynlegar
flokkunaraöferöirefáranguré
aönást. Viö höfum skyldum
aö gegna gagnvart lífríkinu „
og komandj kynslóöum.
Borgarverkfræöingurinn í Reykjavík