Morgunblaðið - 31.03.1992, Side 60

ROYAL CROWN’COLA ■
MORGVNBLADID, ADALSTRÆTI 6, 101 REYKJAVÍK
Sim 601100, SÍMBRÉF 691181, PÓSTHÓLF 1555 / AKUREYIll: HAFNARSTRÆTl 85
ÞRIÐJUDAGUR 31. MARZ 1992
VERÐ I LAUSASOLU 110 KR.
Umhverfisráðuneyti:
Sækir um aðild að
Bernar-samþykkt-
inni á næstu vikum

Umhverfisráðuneytið stefnir að
því að ganga frá aðild Islands að
Bernar-samþykktinni um verndun
villtra plöntu- og dýrategunda
ásamt kjörlendum þeirra á næstu
vikum.
Jón Gunnar Ottósson í umhverfis-
ráðuneytinu sagði að aðild íslands
að Washington-samþykktinni um al-
þjóðlega verslun á dýra- og plöntu-
tegundum sem teljast vera í útrým-
ingarhættu væri í athugun. Einnig
aðild Islands að Bonn-samþykktinni
um vemdun villtra dýrategunda sem
eru sjaldgæfar eða í útrýmingar-
hættu og ferðast á einhvern máta
milli ríkja.
Radarvarinn
fór of geyst
Á FJÓRÐA tug ökumanna
var stöðvaður um helgina,
vegna of hraðs aksturs.
Sumir þeirra vildu kenna
öðrum um en sjálfum sér
og einn steytti skapi sínum
á radarvara, sem hann var
með í bílnum.
Ökumennirnir óku margir á
rúmlega 100 km hraða á
klukkustund. Að sögn lögreglu
voru fjórir þeirra með radar-
vara í bílnum, sem ekki virtist
þó vara þá við hraðamælingum
lögreglu. Ökumaður nokkur,
sem var stöðvaður á tæplega
120 km hraða, varð ævareið-
ur, greip radarvarann sinn,
bölvaði honum í sand og ösku
og grýtti honum í gólfið.
Fannst lögreglu sem þar væri
verið að hengja bakara fyrir
smið.
Hann sagði að umhverfisráðuneyt-
ið væri ungt ráðuneyti og það tæki
sinn tíma að gerast aðilar að slíkum
alþjóðlegum samþykktum. „Það eru
inni ákvæði sem íslendingar verða
að skoða mjög vandlega, eins og í
sambandi við Bonn-samþykktina sem
tekur til fartegunda og þar með
hvala,“ sagði Jón Gunnar.
Gagnrýnt hefur verið að Islending-
ar séu einungis þátttakendur í einni
alþjóðlegri samþykkt um náttúru-
vernd, Ramsar-samþykktinni,sem-
fjallar um verndun votlendissvæða
og þá sérstaklega kjörlendi votlendis-
fugla. Jón Gunnar sagði rétt að af
95 Ramsar-svæðum á Norðurlöndum
væru aðeins tvö á íslandi, þ.e. á
Mývatni og í Þjórsárveri. Þessi svæði
væru hins vegar mjög stór. Það
væri hægt að skipta þessum svæðum
niður í minni einingar, einstaka árósa
eða eitthvað slíkt. Fjöldi slíkra svæða
segði því ekki alla söguna. Sömuleið-
is kæmu önnur svæði til greina, en
það væri á hendi Náttúruverndarráðs
að koma beiðnum um það á framfæri.
Annar áfangi Suðuræðar lagður
Morgunblaðið/Þorkell
Framkvæmdir Hitaveitu Reykjavíkur við annan
áfanga svokallaðrar Suðuræðar til Hafnarfjarðar eru
hafnar. Þessum áfanga á að ljúka í sumar. Lögð
verður æð frá geymunum á Reynisvatnsheiði og að
Breiðholtsbraut og Reykjanesbraut fyrir neðan
Breiðholt. í fyrra var fyrsti áfangi æðarinnar lagð-
ur, milii Vífilsstaða og Hafnarfjarðar. Lokaáfanginn
verður svo frá Reykjanesbraut yfir í Vífilsstaði, fyr-
ir ofan Breiðholt. Einhver bið verður á framkvæmd-
um við lokaáfanga, þar sem endanlegt skipulag fyr-
ir svæðið liggur ekki fyrir. A myndinni sést einn
starfsmanna við lagningu æðarinnar, Jón Þór Sig-
urðsson, munda slípirokkinn.
Frumvarp um Lánasjóð íslenskra námsmanna:
Fallið frá að lán endurgreið-
ist á fjórföldum námstíma
Boslon. Frá Karli Blöndal, fréttaritara Morgunblaðsins.
Á FUNDI sem Ólafur Arnarson,
aðstoðarmaður menntamálaráð-
herra, hélt með námsmönnum í
Boston á sunnudag kom fram að
menntamálanefnd Alþingis hefði
svo gott sem lokið umfjöllun um
frumvarp ríkissljórnarinnar um
Lánasjóð íslenskra námsmanna
og það færi brátt til annarrar
umræðu á Alþingi. Af orðum ÓI-
afs mátti ráða að ýmsar breyting-
ar hefðu verið gerðar á frumvarp-
inu, þótt það stæði í meginatrið-
um. Felld hafa verið niður ákvæði
um að endurgreiðsla námslána
skuli fara fram á fjórföldum
námstima og að námsmenn þurfi
að hafa náð 20 ára aldri til að
eiga rétt á láni.
Ólafur sagði að í umfjöllun nefnd-
arinnar hefði komið í ljós að endur-
Hugmyndir að nýjum kjarasamningi þegar slitnaði upp úr viðræðum:
Kaupmáttur félaga í ASÍ hefði
haldist óbreyttur á samningstíma
ASMUNDUR Stefánsson, forseti Alþýðusambands íslands kynnti hug-
myndir að kjarasamningi á fundi samninganefndar Alþýðusambands
Islands á laugardagskvöld scm endurspegluðu mat hans á því sem
hann taldi unnt að fá vinnuveitendur til þess að samþykkja. Vinnuveit-
endur höfðu ekki samþykkt þessar hugmyndir og óeining var um þær
innan raða Alþýðusambandsins, einkum innan raða Verkamannasam-
bandsins. Þar þótti mönnum ekki gengið nógu langt til móts við sjónar-
mið verkalýðshreyfingarinnar. Slitnaði upp úr viðræðunum í fram-
haidi af því aðfararnótt sunnudagsins.
Samkvæmt hugmyndunum hefðu
laun hækkað um 1% við undirritun
samninga og 0,5% í september. Des-
emberuppbót hefði hækkað úr 10
þúsund krónum í 12 þúsund og or-
lofsuppbót 7.500 krónum í 8 þúsund
eða um það bil sem næmi hækkun
verðlags frá því á síðasta ári. Lág-
launabætur á laun undir 80 þúsund-
um kæmu tvisvar á samningstíman-
um 1. júní og 1. desember. Það er
metið á 0,2% í kaupi í hvort sinn
fyrir heildina en 0,8% fyrir þá sem
eru undir viðmiðunarmörkum.
Launabætumar eru hærri eftir því
sem launin eru lægri og koma þann-
ig út að sá sem er með 50 þúsund
krónur að meðaltali í iaun á mánuði'
færtvisvar sinnum 15 þúsund krónur
á samningstímanum, sá sem er með
60 þúsund fær tvisvar- sinnum 10
þúsund og sá sem er með 70 þúsund
að meðaltali á mánuði fær tvisvar
sinnum 5 þúsund krónur. Miðað við
þessar launahækkanir var gert ráð
fyrir að verðbólga á samningstíman-
um yrði rétt innan við 2%. Þá var
sá möguleiki einnig fyrir hendi sam-
kvæmt hugmyndunum að félög gætu
framlengt samninga í mars 1993 til
haustsins og þá hefði orðið 1,25%
hækkun 1. apríl og láglaunabætur
komið í júní.
Kaupmáttur á samningstímanum
miðað við 100 í janúar 1992 hefði
haldist að meðaltali fyrir ASÍ félaga
og einnig orðið heldur hærri að með-
altali fyrir þá sem ertu með 80 þús-
und krónur í laun. Kaupmáttur lægri
launa hefði hins vegar hækkað meira
og verið með þeim hætti að 1. febr-
úar 1993 væri kaupmáttur þess sem
hefur 50 þúsund í tekjur um 5%
hærri en í janúar 1992 og um 3%
hærri að meðaltali á samningstíman-
um.
Einar Oddur Kristjánsson, for-
maður Vinnuveitendasambands ís-
lands, segir að það séu vonbrigði að
það skuli dragast að samningar náist
og það dýpki og lengi kreppuna sem
við sé að glíma. Vinnuveitendur séu
ekki undir neinum kringumstæðum
tilbúnir til að gera samninga sem
verða til þess að það þurfi að fella
gengið, verðbólga aukist og við
sökkvum dýpra í skuldafenið.
Ásmundur Stefánsson, forseti
ASÍ, segir að hann hefði dregið fram
á fundi samninganefndarinnar hvað
hann teldi atvinnurekendur tilbúna
til þess að ganga langt og það hefði
fljótlega komið í ljós í hópnum að
það hefði ekki getað orðið samstaða
um það sem forsendu áframhaldandi
samningaviðræðna.
Davíð Oddsson, foi'sætisráðherra,
sagðist í utandagskrárumræðum á
Alþingi í gær ekki líta svo á að slitn-
að hefði upp úr samningaviðræðum
heldur hefðu aðilar tekið sér nokkuit
hlé. Forystumenn notuðu tímann til
að tala við sitt fólk og aðilar myndu
hittast á ný.
Svanhildur Kaaber, formaður
Kennarasambands Islands, sagði að
næstu skref væru að fara yfir málið
og endurmeta stöðuna. Hún teldi
aðgerðir ekki líklegar á næstu vikum
og að fljótlega yrði haldið áfram þar
sem frá var horfið.
Sjá fréttir á bls. 31 og 36.
greiðsla á fjórföldum námstíma legði'
of þungar byrðar á lánþega og væri
því ekki raunhæft markmið.
Áður en frumvarpið var lagt fyrir
menntamálanefnd var gert ráð fyrir
því að endurgreiðslur hæfust einu
ári eftir að námi lyki, næmu fjórum
prósentum af útsvarstekjum fyrstu
fimm árin og átta prósentum eftir
það. Eftir breytingarnar mun endur-
greiðslum þannig háttað að þær
hefjast tveimur árum eftir námslok,
nema fimm prósentum af útsvars-
tekjum fyrstu fimm árin og sjö pró-
sentum þar á eftir. Árlegar greiðslur
munu þó aldrei verða lægri en 48
þúsund krónur.
Til samanburðar má geta þess að
nú hefjast endurgreiðslur þremur
árum eftir námslok og nema 3,75
prósentum af útsvarstekjum.
Greiðslulágmark er 28 þúsund krón-
ur á ári.
Ólafur sagði að það væri sigur
fyrir námsmenn að útlán lánasjóðs-
ins myndu ekki einskorðast við
námsmenn yfir tuttugu ára aldri eins
og fyrri útgáfa frumvarpsins gerði
ráð fyrir. Afnám aldurstakmarks
myndi auðvelda verknám.
Frumvarpið kveður eftir sem áður
á um að vextir verði lagðir á náms-
lán sem tekin verða frá og með
næsta hausti. Hámarksvextir verða
þijú prósent, en Ólafur sagði að
þeir yrðu ákveðnir hveiju sinni og
yrðu tæpast svo háir.
Einnig er mælt svo fyrir í frum-
varpinu að námsmönnum verði ekki
veitt lán fyrr en þeir hafi sýnt fram
á námsárangur hveiju sinni. Þetta
skilyrði á eins og stendur við um
fyrsta misseri í námi, en nái frum-
varpið fram að ganga mun það eiga
við um allan námstímann.