Morgunblaðið - 14.06.1992, Blaðsíða 17

í Finnlandi er hlaupið haldið í
Helsinki og safnast þar saman kon-
ur hvaðanæva af landinu. „Þar er
eingöngu boðið upp á eina vega-
lengd, 10 kílómetra, og er hægt
að hlaupa þá leið, skokka eða
ganga, sumar dansa jafnvel
samba!“ segir Margrét. „Þetta er
orðinn meiri háttar viðburður þar
í borg ög þegar konurnar koma í
mark fá þær rósir, sem karlmenn
að sjálfsögðu afhenda þeim. Kon-
umar sex sem voru upphafsmenn
hlaupsins hafa nú stofnað fyrirtæki
sem sér um allt varðandi hlaupið
og svo umfangsmikið er það orðið
að skrifstofan er opin allt árið. Þær
gefa til dæmis út bækur með leið-
beiningum um hlaup, upphitun og
teygjuæfingar og eru með verslun
þar sem seldar eru íþróttavörur.“
HVAÐ VILJA KONUR?
í Stokkhólmi er einnig haldið
kvennahlaup árlega og var til þess
stofnað af íþróttafélagi þar í borg
nokkrum mánuðum eftir fyrsta
kvennahlaupið í Finnlandi. íslend-
ingar fengu upplýsingar um hlaup-
ið í gegnum norræn íþróttasam-
bönd og Lovísa Einarsdóttir, sem
er formaður undirbúningsnefndar
fyrir Kvennahlaup ÍSÍ og á jafn-
framt sæti í framkvæmdastjórn
ÍSÍ, var í nefnd sem skipulagði
íþróttahátíð 1990 og var sú nefnd
að leita að nýjum viðfangsefnum.
„Við fengum upplýsingar um
finnska kvennahlaupið í gegnum
norræn íþróttasambönd og fannst
okkur það hvalreki. Við renndum
blint í sjóinn, vissum ekki hver
þátttakan yrði, en um 2.400 konur
tóku þátt í fyrsta hlaupinu hér og
ári síðar voru þær orðnar um
3.000.“
Lovísa, sem hafði kennt íþróttir
lengi í Garðabæ, kom með þá upp-
ástungu að hlaupið yrði haldið þar
í bæ og hlaut það góðan hljóm-
grunn. Einnig fer Kvennahlaupið
fram úti á landi, en samtals er nú
hlaupið á 15 stöðum. „Tilgangurinn
með hlaupinu er tvenns konar,“
segir Lovísa. „I fyrsta lagi sá að
örva konur til þátttöku í íþróttum
og til að stunda reglubundna lík-
amsrækt, og í öðru lagi að hvetja
þær til að starfa að íþróttamálum
og vinna að framgangi íþróttamála.
Hópur kvenna getur af fjárhags-
legum ástæðum ekki sótt líkams-
ræktarstöðvar og aðrar hafa ekki
áhuga á að vera með hópi í íþrótta-
sal. En hlaupið er einfalt og hentar
öllum. Það er aðeins að fara út um
dyrnar hjá sér í góðum skóm, eng-
in fjárútlát, engir glansbúningar.
Ég get til dæmis ekki séð að konur
sem vinna frá morgni til kvölds
hafi tíma til að fara í líkamsræktar-
stöð þrisvar í viku. Það fyrirkomu-
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 14. JÚNÍ 1992
'"fi; i v' ■! •"/.'f’-w.1 HTrn .
LOVÍSA EINARSDÓTT-
IR: Konur hafa áhuga á
skokki, leikfimi eða ein-
hverju í þeim dúr.
lag sem er á hlaupinu, að konur
megi ganga, laðar líka að mikinn
fjöida.“
Menn hafa velt því fyrir sér hvort
konur almennt hafi lítinn áhuga á
keppnisíþróttum og segist Lovísa
ekkert vilja alhæfa í því sambandi.
„í raun og veru hafa þær áhuga á
keppnisíþróttum, en þó ekki eins
og þær eru skipulagðar í dag. Það
hefur aldrei komið fram hvað það
er sem konur vilja. Hvað vilja kon-
ur? Maður getur hvergi flett því
upp. Þær virðast þó hafa áhuga á
skokki, leikfimi eða einhverju í þeim
dúr.“
ÍÞRÓTTAAFREK
Konur virðast sækja mest í þær
íþróttagreinar þar sem engin skyld-
umæting er og ekki undarlegt því
fæstar hlaupa út og suður á æfing-
ar þegar börnin eru komin til sög-
unnar. Hins vegar ættu þær að
hafa jafnmikla möguleika og
drengirnir fram að þeim tíma, en
svo virðist þó ekki vera í raun.
Iþróttaafrek íslenskra kvenna
eru ekki höfð í hámæli hér á landi
og umíjöllun er eftir því. í sam-
bandi við umfjöllun fjölmiðla hefur
stundum verið bent á að íþrótta-
fréttamenn séu flestir karlkyns og
því áhugalausir um kvennaíþróttir,
en ekki er nú aldeilis um slíkt að
ræða í öllum tilvikum. Fyrir stuttu
voru bestu handknattleiksmenn 1.
deildarinnar af báðum kynjum
valdir og fjallaði kvenkyns íþróttaf-
réttaritari um afrek þeirra í sjón-
varpi. Voru sýnd eitt eða tvö mörk
af þeim sem konan hafði skorað
um veturinn, en löng og ítarleg
syrpa um karlmanninn með mörg-
um mörkum og sendingum.
Þótt fjölmiðlar sýni lítinn áhuga
á kvennaíþróttum, hafa konur í
Garðabæ hins vegar gert það. Nú
ALLAR
BROSANDI
KONURNAR í fjölskyldu Liyu G. Jóhannesdóttur, 17 ára nema
í Fjölbrautaskólanum í Garðabæ, tóku allar þátt I hlaupinu og
þvi langaði Lilju að reyna líka. Hljóp hún fimm kílómetra ásamt
frænku sinni og jafnöldru, og einnig hljóp þama móðir hennar
með mágkonu sinni og systur hennar.
Eg var nú eitthvað að reyna
að skokka fyrir hlaupið, en
það var ósköp lítið,“ segir Lilja
þegar við ræðum um undirbúning.
„í fyrra æfði ég badminton og
þá hlupum við oft í upphituninni
þannig að það var smáæfing. Ég
hún æft handbolta og fótbolta,
auk þess sem hún var í dansi í
vetur. Samt segist hún ekki fá
nógu mikla 'hreyfingu og því sé
Kvennahlaupið ágæt viðbót. „Það
eru svo margir unglingar sem eru
ekki í íþróttum og fá enga hreyf-
Lilja G. Jóhann-
esdóttir hleypur
sér til skemmtun-
ar í Kvenna-
hlaupinu, þar
sem allir keppa
við sjálfa sig.
Morgunblaðið/Svemr Vilhelmsson
var líka að vinna um sumarið og
hafði því lítinn tíma.
- Hvernig var svo að hlaupa?
„Það var góð stemmning og
mjög skemmtilegt. Þarna var leik-
fimi á undan og íþróttakennaran-
um tókst vel að hrista okkur upp,
lét okkur teygja og hoppa og síð-
an hlupu allar af stað með bros
á vör!
- Eru ekki konur þarna með
kerrur og vagna?
„Jú, og sumar fóru þetta gang-
andi. Margar voru að grínast
þama og „skjóta“ hver á aðra.
Sumar voru í góðri þjálfun og
hlupu strax á undan, eins og litlu
krakkarnir sem tættu framúr
manni. Eldri konurnar drógust
kannski aftur úr, þær gengu þetta
bara sér til hressingar. Það togn-
aði því fljótlega úr hópnum, en
síðan hittust allar hjá Garðaskóla,
fengu pening og hlýddu á
skemmtiatriði.“
Þótt ung sé að árum er það
ekkert nýtt fyrir Lilju að taka við
verðlaunapeningi, því bæði hefur
ingu fyrir utan leikfimina í skólan-
um. Eg hætti í fótbolta þegar ég
byijaði í framhaldsskóla, og þegar
námið þyngdist hætti ég í hand-
boltanum og fór að æfa badmin-
ton! Oft er lítill tími aflögu fyrir
íþróttir því námið er svo tíma-
frekt.“
- Heldur þú að hlaupið hvetji
konur til að hreyfa sig meira?
„Það held ég, ég hef séð þær
hér í kringum mig fara út fyrir
kvöldmat og skokka, sennilega
að hita sig upp fyrir hlaupið. Ég
held að konur á öllum aldri hafi
gott af þessu. Margar em til
dæmis bundnar yfir smábörnum
alla daga og hafa sjaldan tæki-
færi til að hreyfa sig.
Ég hleyp þetta mér til skemmt-
unar og ætla að gera það áfram.
Það keppa allir við sjálfa sig,
nema litlu krakkarnir auðvitað,
þeir em í hörkukeppni. Það er líka
svo skemmtilegur andi í Kvenna-
hlaupinu, engin kona að pína sig
í þetta, öllum finnst gaman og
allar eru brosandi.“
KONA VIÐ KONU
ALDURINN hefur lítið að segja þegar Kvenna-
hlaupið er annars vegar eins og sannast best á
Gunnþórunni Egilsdóttur, eiganda Skemmunnar
í Hafnarfirði, sem skokkaði fimm kílómetra átta-
tiu ára gömul. Hún hefur tekið þátt í Kvennahlaup-
inu frá upphafi og ætlar að öllu forfallalausu að
skokka næstkomandi laugardag.
Gunnþórunn Eg-
ilsdóttir í versl-
un sinni. Hún
hefur ætið tekið
þátt í Kvenna-
hlaupinu ásamt
öðru kvenfólki
ættarinnar.
Morgunblaðið/Sverrir Vilhelmsson
Gunnþómnn segir að hún
hafi smitast af fjölskyld-
unni þegar hlaupið var annars
vegar. „Við vorum þama saman
dóttir mín, bamabömin og
langömmubömin, í fyrra reyndar
fór ég fimm kílómetrana með
dóttur minni. Ég er nú að hugsa
um að láta tvo kílómetra nægja
núna.“
- Bjóstu þig undir hlaupið á
einhvem hátt?
„Nei, alls ekki, og hef ekkert
verið í íþróttum. Það hafa verið
æfíngar á laugardögum fyrir
hlaupið en ég hef ekki komist því
ég er alltaf að vinna í búðinni.
En annars á ég gott með að
ganga, fínn aldrei til í fótunum,
hef verið mjög heppin með það.“
- Hvernig gekk þér nú með
þessa fímm kílómetra?
„Alveg ljómandi, við skokkuð-
um stundum, gengum hratt á
milli og ég var ekkert lúin eftir
þetta, fékk mér bara kaffí á eftir
svona eins og gengur.“
Gunnþómnn segir að hlaupið
hafí verið’ virkilega skemmtilegt.
Ekki nóg með að dóttirin hafi
verið þarna, heldur einnig tengda-
dóttirin og sonardóttirin þannig
að þær fjölmenntu úr fjölskyld-
unni. „Þetta var ljómandi
stemmning og gríðarlega margt.
Kona við konu og allar svo kátar
og léttar í skapi. Ég varð nú
reyndar ekki vör við fleiri á mínum
aldri þarna í hlaupinu. Mágkona
mín var þama líka, en hún er nú
svo ung, ekki orðin sjötug.“
- Nú fá allir verðlaunapening,
hafðir þú fengið slíkan pening áður?
„Nei, bara þennan. Var héma
í leikfími í gamla daga, en elskan
mín, þá voru engin hlaup fyrir
konur. Kvennahlaup sem þessi
hafa mikinn tilgang, held ég, kon-
ur koma saman og gleðjast hver
með annarri. Ég tel þetta líka
hiklaust mikla hvatningu fyrir
konur og held að íþróttaiðkun
hafí aukist frekar en hitt vegna
hlaupsins.
Að öllu forfallalausu ætla ég
að taka þátt aftur. Guð hefur
gefið niér svo góða heilsu seinni
árin. Ég var með asma hér áður
fyrr en hef alveg losnað við hann
og fer sjaldan til læknis. Það eina
sem angrar mig er bakið. Ef ég
er í erfiðisvinnu fínn ég stundum
til, eins og um daginn þegar ég
var að setja niður kartöflur og
stinga upp.“
- Hvar hengir þú þinn verð-
launapening upp?
„Ég geri það nú ekki, elskan
mín. Hann fer bara ofan í skúffu.
Ég gorta ekkert af þessu, þetta
er bara fyrir mig.“

Morgunblaðið/Árni Sæberg
MARGRET JÓNSDÓTT-
IR: í Kvennahlaupinu í
Finnlandi skokka þær eða
ganga, sumar dansa jafn-
vel samba!
er ekki átt við Kvennahlaupið, held-
ur handboltann.
Segir Lovísa að í Garðabæ hafí
nefnd verið sett á laggimar sem
standi að baki meistaraflokknum.
„Þær hafa unnið geysilega mikið
og skemmtilegt starf, þessar kon-
ur. Þær hafa séð um fjáröflun,
fylgst með æfíngaferlinum og upp-
byggingu, séð um íþróttamál þeirra'
og síðast en ekki síst farið á alla
leikina og sent bréf í hvert hús og
hvatt okkur hinar til að koma. Það
hefur verið einstök stemmning á
öllum leikjum og húsið oftast fullt.“
KONUR í STJÓRN
Af þessu má sjá að það er gam-
an að vera handboltakona í
Garðabæ og hvetjandi fyrir þær
sem eru í yngri flokkunum. Því
sennilega er ekkert eins niðurdrep-
andi fyrir ungar íþróttastúlkur og
áhugaleysi almennings.
Félagsstörf hafa hingað til ekki
þvælst fyrir konum ef marka má
öll þau kvenfélög sem spretta upp
á landinu hversu lítið sem viðkom-
andi pláss er. Þegar kemur að
stjóm íþróttafélaga verða þær hins
vegar athafnaminni og hefur engin
kona til að mynda átt sæti í fram-
kvæmdanefnd Ólympíunefndar ís-
lands né heldur í íþróttanefnd ríkis-
ins í þau 50 ár sem hún hefur starf-
að. Tvær konur eru þó loks komnar
í framkvæmdastjórn ÍSÍ, Lovísa
Einarsdóttir og Katrín Gunnars-
dóttir.
Lovísa er spurð hvort ástæðan
fyrir þessum trega kvenna til
stjómunar í íþróttamálum sé sú að
þær séu orðnar leiðar á að vera
settar í basar og bakstur um leið
og þær sýna sig á fundum, og seg-
ir hún að það sé því miður ekkert
ólíklegt. „Þær vinna oftast á bak
við og inna þar mjög gott og göf-
ugt starf af hendi, en þróunin þarf
að verða sú að þær sækist meira
eftir stjórnunarstörfum. Nú veit ég
að karlarnir hafa hvatt þær til að
mæta á ársþing, en segja að reynsl-
an sé sú að ef þær þurfí að halda
tölu um eitthvert mál séu þær
horfnar. Við reyndum að breyta
þessu í Garðabænum og héldum tvö
námskeið í fyrra ætluð konum sem
sýna íþróttamálum áhuga og
nokkrar úr þeim hópi hafa komið
sterkar fram í íþróttafélaginu. Nú
er það svo að karlamir sitja alltaf
að öllum fjármálum, ef kona er
valin í stjórn er hún mjög oft rit-
ari. Þetta er okkur sjálfum að
kenna og þessu þurfum við að
breyta og axla meiri ábyrgð.“
Konur skipuleggja og stjóma
Kvennahlaupinu í Garðabæ og víðs-
vegar um landið næstkomandi
laugardag. Engin tímataka er á
hlaupinu, þær ráða hvort þær
ganga, skokka eða hlaupa 2 km, 5
km eða 7 km, og allar fá verðlauna-
pening. Skráning í hlaupið fer fram
í íþróttaverslunum og um leið og
þær borga kr. 350, fá þær afhentan
hvítan bol merktan Kvennahlaup-
inu.
Þar sem konur eru hvort eð er
alltaf á hlaupum fará þær líklega
létt með að skokka smáspotta á
laugardaginn, ekki aðeins sjálfum
sér til ánægju og uppbyggingar,
heldur einnig til að sýna ungum
stúlkum fram á að þær geti
óhræddar lagt á íþróttabrautina því
stuðninginn hafí þær. Heilan flokk.