Morgunblaðið - 14.06.1992, Blaðsíða 24

24.MORGUNBLAÐIÐ MllMN^m^GUR 14. JÚNÍ 1992
Karl Elíasson, Hafn
arfirði - Minning
Fæddur 17. febrúar 1911
Dáinn 7. júní 1992
Aðfaranótt sunnudagsins 7. júní
lést á Sólvangi Karl Elíasson fyrr-
verandi umsjónarmaður þar. Með
honum er horfinn af sjónarsviðinu
einn af þessum fágætu drengskap-
armönnum, sem vinna verk sín
hljóðlátlega af alúð og trúmennsku.
Margir Hafnfirðingar minnast hans
með þökk í huga, í vinsemd og með
virðingu.
Hann var þannig, hann Kalli á
Sólvangi, eins og hann var oftast
kallaður. Það var vegna þess að
síðustu áratugi ævi sinnar starfaði
hann sem umsjónarmaður á Sól-
vangi í Hafnarfirði eða frá árinu
1954 og þar til hann lét af því starfi
fyrir aldurs sakir. Á Sólvangi ávann
hann sér traust og vináttu samferð-
amanna sinna eins og reyndar hvar
sem hann fór.
Karl Elíasson fæddist á Kjalvegi
við Hellissand hinn 17. febrúar árið
1911. Hann var sonur Elíasar Krist-
jánssonar bónda og sjómanns þar
og Guðbjargar Guðmundsdóttur,
sem ættuð var úr Ólafsvík. Elías
var fæddur á Kjalvegi, sem er rétt
hjá Ingjaldshóli á Snæfellsnesi, og
þar bjó hann þar til hann fluttist á
Hellissand, að undanskildum tveim-
ur árum sem hann bjó á Skarði.
Karl ólst upp hjá föður sínum á
Kjalvegi til átta ára aldurs, en þá
fluttust þeir feðgamir niður á Hell-
issand. Þar stundaði Elías sjóróðra
eins og hann hafði reyndar gert
áður á vetrarvertíðum. Elías Krist-
jánsson lést árið 1933, þá áttatíu
ára gamall.
Karl átti eitt systkini, hálfsystur,
sem var sammæðra. Hún hét Helga
Illugadóttir og var fædd í Ólafsvík
árið 1901 og var því réttum tíu
árum eldri en hann. Helga bjó
lengst af á Laugalandi í Reykhóla-
sveit. Hún lést í janúar 1991. Hún
átti fjögur börn.
Karl Elíasson átti heima á Hellis-
sandi í aldarfjórðung eða til ársins
1944. Þar starfaði hann við þau
störf sem til féllu, svo sem sjóróðra
og beitningu. Karl gerði snemma
jafnaðarstefnuna að lífsviðhorfi
sínu enda félagshyggjumaður að
allri gerð. Hann skipaði sér snemma
í sveit forystumanna í verkalýðs-
málum á Hellissandi og var m.a. í
stjóm Verkalýðsfélagsins Aftureld-
ingar á Hellissandi.
Karl var einn af þeim mönnum
sem gerðu sér ljóst að hugsjónir
samvinnustefnunnar fóm vel saman
við hugmyndir jafnaðarmanna.
Hann gerðist því félagi í Kaupfélagi
Hellissands og var þar í stjóm um
nokkurra ára skeið. Og þegar hann
kom til Hafnarfjarðar gerðist hann
fljótlega félagi í Kaupfélagi Hafn-
fírðinga og var þar virkur og áhuga-
samur félagi og bar heill þess og"
hag mjög fyrir brjóstí.
Það var svo á sjálfu lýðveldisár-
inu 1944 sem hann kynntist Guð-
ríði Fjólu Óskarsdóttur frá Bervík
á Snæfellsnesi, sem síðar varð eig-
inkona hans. Guðríður Fjóla, eða
Fjóla eins og hún er kölluð, er fædd
23. desember 1917. Foreldrar henn-
ar voru Óskar Jósef Gíslason frá
Tröð í Eyrarsveit og Pétrún Sigur-
björg Þórarinsdóttir frá Saxhóli í
Breiðuvíkurhreppi.
Árið 1946 hefla þau Karl og Fjóla
sambúð á Akranesi og þar eiga þau
heima til ársins 1948 er þau flytja
suður til Hafnaríjarðar. Og í Hafn-
arfírði gifta þau sig árið 1949.
Karl og Fjóla eignuðust fímm
böm og em íjögur þeirra á lífí:
Elías Andri, fæddur 1946, maki
Rannveig Jónsdóttir frá Norður-
garði í Mýrdal; Ómar Sævar, fædd-
ur 1949, maki Fjóla Valdimarsdótt-
ir frá Dalvík; Oskar Gísli, fæddur
1954, maki Brynhildur Jónsdóttir
úr Kópavogi og Sólbjörg, fædd
1959, maki Tómas Þorsteinsson úr
Garðinum. Og bamabörn þeirra
Karls og Fjólu em ellefu talsins og
bamabamabörnin era þrjú.
Fyrstu árin eftir að Karl kom til
Hafnarfjarðar vann hann við hafn-
argerð í Suðurhöfninni á sumrin,
en við beitningu á vetrarvertíðum.
Þá vann hann í Hraunsteypunni í
Hafnarfírði í tvö ár uns hann tók
til starfa á Sólvangi 1954 eins og
áður segir.
Karli Elíassyni vom alltaf félags-
störfín ofarlega í huga. Hann var
félagslyndur, traustur og góður fé-
lagi samferðamanna sinna og
skynjaði mátt samtaka og sam-
vinnu. Um það vitnar öll þátttaka
hans í félagsstarfí alþýðuflokksfé-
lags Hafnarfjarðar, Kaupfélags
Hafnfirðinga, í Verkamannafélag-
inu Hlíf, í Starfsmannafélagi Hafn-
arfjarðar og í Byggingarfélagi Al-
þýðu í Hafnarfírði, en þar sat hann
lengi í stjórn.
Við munum hann Kalla á Sól-
vangi með bros á vör og spurn í
auga, með lifandi áhuga á því sem
var að gerast í veröldinni í kring
um hann. Hógvær gekk hann um
fundarsali en fylgdist vel með því
sem fram fór þar. Hann vildi ávallt
vita sem gleggst skil á öllu og spurði
gjaman, ef honum fannst ekki ræð-
umenn gera máli sínu nægilega góð
skil. Hann var hlýr í viðmóti, sam-
viskusamur í hveiju verki, hugsun
og orði. Mönnum leið vel í návist
hans.
Við Hafnfírðingar kveðjum Karl
Elíasson með virðingu og þökk.
Vinsemd okkar í hans garð fylgir
honum yfír landamæri lífs og
dauða. Minningamar sem hann
skilur eftir meðal vina sinna 'og
ástvina em hlýjar og góðar. Hann
var maður þeirrar gerðar.
Fjólu, bömum hans og mökum
þeirra, bamabömum svo og barna-
bamabömum sendum við innilegar
samúðarkveðjur. Ég og kona mín
biðjum ykkur öllum guðsblessunar
og þökkum honum og ykkur góð
kynni.
Maður er genginn götuna til
Guðs, saddur lífdaga. Hvíldin verð-
ur honum ljúf og góð. Guð blessi
hann og minningu hans.
Hörður Zóphaníasson.
Kvaddur er frá Víðistaðakirkju í
Hafnarfírði mánudaginn 15. þessa
mánaðar vinur okkar, mágur og
svili, Karl Elíasson. Hann andaðist
á Sólvangi 7. júní eftir erfítt tíma-
bil. Minningamar frá þeim tíma sem
allir vom við góða heilsu em
ánægjulegar. í mörg ár fóram við
fjölskyldurnar saman í ferðalög um
landið, tjölduðum og höfðum það
skemmtilegt. Betri ferðafélaga var
vart hægt að hugsa sér en Kalla
og Fjólu. Hann hafði rólegt og yfír-
vegað skap og ef einhver var leiðin-
legur í hópnum, eins og stundum
getur komið fyrir, var hann alltaf
fyrstur til að slá á aðra strengi og
gera gott úr öllu.
Þegar við bjuggum í sveitinni
vom synir hans hjá okkur á sumr-
in. Það varð til þess að þau hjónin
komu oft til okkar og vom alltaf
jafn kærkomnir gestir. Þegar dóttir
okkar var í skóla í Reykjavík var
hún alltaf velkomin í Hafnarfjörð-
inn til Kalla og og fjölskyldu, þar
sem henni var alltaf tekið opnum
örmum og notalegheitin vom í fyrir-
rúmi. Við þökkum fyrir það.
Kalli var einn af þeim sem var
sannur vinur vina sinna og við fjöl-
skyldan kveðjum hann með sökn-
uði. Við þökkum honum alla þá
tryggð sem hann sýndi okkur með-
an hann lifði og sendum Fjólu og
fjölskyldu hjartanlegar samúðar-
kveðjur.
Blessuð sé minning góðs manns
og vinar.
Kristín og Ingi.
Bjöm Hjartarson
útibústjóri - Kveðja
Að kveðja þann mann sem er
manni kær er ekki auðvelt. Mig
langar að skrifa nokkrar línur um
vin minn Bjöm Hjartarson. Fyrstu
kynni mín af honum vom þegar ég
hafði sótt um vinnu hjá Útvegs-
banka íslands fyrir 24 ámm og var
send í viðtal til hans upp á Lauga-
veg 105. Er ég gekk inn á skrifstof-
una til hans var ég mjög óstyrk,
því þetta var í fyrsta skipti sem ég
fór í viðtal vegna atvinnu.
í gegnum árin hlógum við oft
af þessum fyrstu kynnum okkar. í
mínu samstarfí við Bjöm lærði ég
margt og ekki hvað síst mannleg
samskiþti. Bjöm var mér mikill vin-
ur og alltaf úrræðagóður þegar ég
þurfti að leita til hans og er ég
þess ævinlega þakklátur að hafa
haft hann sem yfírmann þessi 24 ár.
Nú þegar Bjöm hefur svo skyndi-
lega verið á brott kvaddur mun ég
sakna hans ævinlega og geyma
minninguna um hann. Elsku Sigríð-
ur mín, Ásta, böm, tengdabörn og
bamaböm megi góður Guð blessa
ykkur og styrkja í sorg ykkar.
Anna Guðmundsdóttir.
Það er erfítt að kveðja jafn fyrir-
ferðarmikinn mann og Bjöm Hjart-
arson frænda minn. Ifyrirferðar-
mikinn á þann hátt að þegar ég
hugsa til baka sé ég að öll mín
ungdómsár var Bjössi frændi og
fjölskylda hans fastur liður í tilveru
minni. Nýtt ár var í raun ekki byrj-
að fyrr en ég hafði farið niður í
útibúið á Hlemmi og fengið Dagbók
Útvegsbankans í hendumar. Það
var ekki sumar fyrr en búið var að
fara minnst tvisvar í sumarbústað-
inn við Svignaskarð. Og ekki var
kominn vetur fyrr en ég hafði inn-
ritað mig í Ballettskóla Sigríðar
Ármann (eða talað mig útúr skóla-
vist með því að lofa að byqa
„kannski næsta vetur“)
Þegar maður varð eldri urðu ferð-
imar í bankann fleiri. Ef maður var
að leggja inn, stóð maður hreykinn
á miðju gólfi í von um að útibústjór-
inn myndi taka eftir manni í monit-
orkerfí bankans. Ef aftur á móti
var verið að biðja um frekari yfír-
dráttarheimild lét maður minna á
sér bara. En það gekk ekki, í hvert
skipti, var komið auga á mann og
ef ekki var sest niður til samræðna
átti Bjössi alltaf nokkrar mínútur
aflögu til að ræða málin yfír glerið
í gjaldeyrnum. Ekki var minnst á
erindið í bankann heldur mínútum
frekar eytt í mikilvægari umræður.
Ég fór betri maður út úr bankanum
vitandi það að frændi minn hafði
ósvikinn áhuga á því hvemig lífíð
gekk hjá mér.
Ofá vom þau einnig kvöldin sem
fóm í það að ræða málin í símann.
Þegar svarað var og á hinum enda
línunnar var Bjössi frændi var eins
,gott að koma sér vel fyrir í síma-
stólnum. Ævinlega stóð fyrir dymm
klukkustundar símtal ef ekki
lengra. Það var ekki gert upp á
milli þeirra sem svömðu. Hver sem
það var sem svaraði var þá þegar
orðinn móttakandi frétta og í sama
mund fréttafulltrúi sinnar íjöl-
skyldu. Auk þess að forvitnast um
þína eigin hagi var Bjössa unun af
að segja fréttir af sinni fjölskyldu.
Ekkert var það sem hann vildi ekki
deila. Hvort sem það var ballettskól-
inn, bankinn, sumarbústaðurinn,
eða annað þá var Bjössi hreykinn
af sínu fólki og hafði ærna ástæðu
til. Ekki gerði maður sér grein fyr-
ir hve lengi í raun hafði verið talað
fyrr en upp var staðið og tekið eft-
ir því að stillimyndin var kominn á
sjónvarpsskerminn. Það skipti ekki
máli. Tímanum hafði verið vel varið
og Bjössi hafði talað við mig ungl-
inginn sem jafningja og með því
fengið mig til að tjá mig um hluti
sem ég var óvanur að tala um við
þá sem eldri voru. Nú þegar ég
reyni að koma undir mig fótunum
sem ungur maður sé ég hve mikil-
vægar þessar stundir með Bjössa
vom, og í sama mund syrgi ég það
að hafa ekki fengið að þakka nægi-
iega fyrir þær. En ég er viss um
að Bjössi hefur komið sér upp ein-
hvers konar monitorkerfí og fylgist
hreykinn með sínu fólki.
Það er erfítt að tjá fólki samúð
sína þegar 10.000 mílur skilja að,
en elsku Lilla, Sigurbjöm, Ásta og
Pálína, af vanmætti reyni ég og
vona að hluttekning mín aukist á
ferðinni yfír hafíð. Missir ykkar er
stór og ætla ég ekki að reyna að
koma honum í orð. Minning um
stórfenglegan mann hjálpar okkur
öllum.
Ég kveð vin minn og frænda
Bjöm Hjartarson með söknuði.
Hjörtur Grétarsson,
Los Angeles.
Það var á vordögum árið 1976
að ég kom við hjá mági mínum á
Matstofu Austurbæjar sem þá var
og hét. Þetta var um hádegisbil svo
að ég fékk mér snarl á disk. Ég
fékk mér sæti við borð þar sem
mágur minn sat við annan mann
og vom þeir í hrókasamræðum og
var greinilegt að það fór vel á með
þeim. Þessi glaðlyndi maður kynnti
sig og kom þá í ljós, að þetta var
hann Bjöm í Útvegsbankanum, sem
ég hafði stundum heyrt nefndan.
Yfír hádegisverðinum tókum við tal
saman og kom þá í ljós að ég, ný-
kominn úr skóla, var í atvinnuleit
og Bjöm vantaði starfsmann í bank-
ann sinn, svo ég sló til og sótti um
starf hjá útibúinu á Laugavegi 105.
Það er svo gaman að rifja upp þessi
fyrstu kynni okkar Bjöms og það
er enginn tilviljun að þau em svo
ljóslifandi í huga mér. Þau vora
upphafíð af sextán ára gæfuríku
samstarfí.
Ég vil með þessum fáu orðum
þakka það að hafa orðið þeirri
gæfu aðnjótandi að hafa kynnst og
starfað með Bimi þessi sextán ár.
Þessi ár em mikill skóli í mínum
huga. Við sátum oft saman og
ræddum um lífið og tilvemna, allt
milli himins og jarðar og streymdu
þá margir gullmolamir frá vömm
hans og hafa margir þeirra orðið
mér að leiðarljósi á lífsleiðinni.
Ég kveð hér Bjöm með miklum
söknuði og vil senda Sigríði, Ástu
móður hans, Sigbimi og Rögnu,
Ástu og Guðna og Pálínu mínar
dýpstu samúðarkveðjur og bið góð-
an Guð að styrkja þau við þessi
snöggu umskipti í lífí þeirra.
Kjartan O. Jóhannsson.
Vinur minn og gamall starfsfé-
lagi, Björn Hjartarson, er látinn.
Skyndilegt fráfall þessa góða
drengs minnti mig óþyrmilega á þau
sannindi, að ótrúlega skammt er
milli lífs og dauða.
Hann kenndi sér einskis meins,
svo orð sé á gerandi. Þess vegna
kom harmafregnin um fráfall hans,
eins og þmma úr heiðskím lofti.
Ég kynntist honum ungur á æsku-
heimili mínu við Sólvallagötu, þar
sem hann var tíður gestur, enda
bekkjarbróðir og vinur bróður míns.
Hann hafði til að bera einstaka
persónutöfra og glaðværð, sem gat
komið hinum mestu fylupokum til
að brosa. Jákvæðu hliðar lífsins
hafði hann að leiðarljósi, þótt and-
streymið mætti honum sem flestum
öðmm. Bölsýni var ekki til í hans
huga, enda átti hann það til að
gera góðlátlegt gys að slíku fólki
með meðfæddri lagni sinni í mann-
legum samskiptum, að snúa bölsýni
þess í bjartsýni. Hann var nærgæt-
inn við alla, hjálpsamur, hlýr og
alúðlegur, enda leitaðist hann við
að greiða götu flestra, sem til hans
leituðu. Það er ekki hugmyndin í
þessum fátæklegu línum að draga
upp dýrlingsmynd af Bimi, þó að
hann hafí verið hinn mesti öðlingur
og mörgum mannkostum prýddur.
Það hefði einfaldlega verið 'þessum
prúða og lítilláta manni á móti
skapi.
Ég kynntist honum náið í Ham-
borg, þar sem hann var við fram-
haldsnám um tíma, eða áður en
hann gerði bankastörf að ævistarfí
sínu. Minnist ég með þakklæti ljúfra
stunda, sem við áttum saman,
ásamt Sigríði eiginkonu hans. Það
dreif margt skemmtilegt á daga
okkar, þann stutta tíma, sem þau
hjón dvöldu þar og svo einkennilegt
sem það kann að virðast hefí ég
jafnvel notið betur frásagnar Bjössa
frá þessum tíma er dvalarinnar
sjálfrar. Slík var frásagnargáfa
hans og hæfileiki til þess að glæða
sögur sínar lífi um löngu liðna at-
burði.
Bjöm átti því láni að fagna, að
eignast traustan lífsföranaut, Sig-
ríði Ármann, ballettkennara, en þau
kynntust bamung og hafa stutt
hvort annað dyggilega á lífsleið-
inni. Hjónaband þeirra var að
mörgu leyti til fyrirmyndar og ein-
kenndist samband þeirra af gagn-
kvæmri virðingu fyrir hvort öðm,
samheldni og ástúð.
Þau fluttu nokkm sinnum á
fyrstu ámm hjónabandsins og
stækkuðu við sig, eftir því sem fjöl-
skyldan óx. Heimili þeirra bar vott
um smekkvísi húsráðenda frá fyrstu
tíð.
Fyrir ca. 14 ámm byggðu þau
yndislegt hús í Stallaseli 8, sem þau
fengu tækifæri til að hanna eftir
sínum smekk frá gmnni. Bjöm og
Lilla áttu sér ennfremur athvarf í
sveitinni, lítinn sumarbústað sem
þau byggðu 1964 í landi Svigna-
skarðs í Borgarfirði. Þar sem bú-
staðurinn var svo að segja í alfara-
leið var mjög gestkvæmt hjá þeim
hjónum, enda tóku þau á móti gest-
um sínum af einlægri gleði og eng-
inn hafði það nokkm sinni á tilfinn-
ingunni, að hann eða hún væri að
gera þeim ónæði.
Björn hóf störf hjá Útvegsbanka
íslands 1955. Starfaði hann í fyrstu
sem fulltrúi í sparisjóðsdeild, en var
ráðinn útibússtjóri vð útibú bankans
á Laugavegi 105 frá stofnun þess
í febrúar 1957. Það var jafnframt
fyrsta útibú bankans í Reykjavík.
Bjöm var frá fyrstu tíð hollur hús-
bændum sínum og hafði hagsmuni
bankans ætíð í fyrirrúmi, enda vildi
hann veg sinnar stofnunar sem
mestan. Hann hefur trúlega fengið
markaðshyggjuna í vöggugjöf, því
fljótlega sópaði hann að sér við-
skiptamönnum, bæði fyrirtækjum
og einstaklingum. Hann var vin-
sæll og jafnframt farsæll banka-
maður og stóð við hlið viðskipta-
manna sinna í blíðu og stríðu.
Starfsmönnum sínum reyndist hann
vel og umgekkst þá sem jafningja,
enda hafði hann frá fyrstu tíð geng-
ið í flest störf í bankanum.
Undirritaður sá um marga ára
skeið um starfsmanna- og launamál
í bankanum. Samkvæmt kjara-
samningnum áttu að fara fram
launatilfaerslur á milli þrepa í byijun
desember ár hvert og var yfírmönn-
um bankans ætlað að senda inn til-
lögur fyrir sitt fólk. Bjöm var van-
ur að senda sínar tillögur snemma
fyrir starfsmenn útibúsins og fylgdi
þeim svo úr hlaði með heimsókn til
mín ár hvert. Honum var skiljanlega
mikið í mun að halda góðu starfs-
fólki, sem kunni til verka og hafði
náð hylli viðskiptamanna og vissi
sem var, að mannsæmandi laun