Morgunblaðið - 05.07.1992, Qupperneq 31

■ ' vívV-.í/ ' ‘-V ,
MORGUNBLAÐIÐ UTVARP/SJONVARP SUNNUDAGUR 5. JÚLÍ 1992
0£
31
Fangi verður
rithöfundur
Fyrir skömmu var sýndur á
BBC-sjónvarpsstöðinni í Englandi
nýr söngleikur er nefnist Killing
Time. Hið óvenjulega við þennan
söngleik er að hann fjallar um
glæpamann sem afplánar lífstíð-
ardóm í fangelsi, og var söngleik-
urinn saminn með þeim hætti að
notast var nær eingöngu við efni
sem fangar höfðu skrifað.
Einn þeirra fanga sem eiga
efni sem notað var er Tom New-
ell. Newell er 32 ára gamall og á
tvö börn, 12 og 7 ára gömul. í
viðtali við breskan blaðamann
kom fram að hann hætti skóla-
göngu 15 ára gamall og segist
aðeins muna eftir að hafa lesið
eina bók sem barn. Hann hóf að
skrifa eftir að hafa verið sex og
hálfa viku í einangrun sem hættu-
legur fangi, en hafði áður drepið
tímann í fangelsinu með lestri og
las þá tíu til tólf bækur á viku
um átján mánaða skeið. Þá hugs-
aði hann með sér; „Þetta get ég.“
Enn sem komið er hefur ekkert
verið gefið út af því sem Newell
hefur skrifað. Hann hefur þó þeg-
ar unnið til verðlauna sem veitt
eru fyrir skrif fanga. Verðlaunaf-
éð var 250 pund sem jafnast á
við tveggja ára laun í fangelsinu.
Hann hefur þegar útvegað sér
umboðsmann og fyrstu bókinni
er nú lokið.
Engu að síður hefur Newell
ákveðið að hætta að skrifa sögur
en snúa sér þess í stað að leikrit-
um. Ástæðan er fyrst og fremst
sú hveru erfítt er að afla nauðsyn-
legra upplýsinga úr fangelsinu.
Aftur á móti hentar vel að skrifa
samtöl og margir innan múranna
hafa ýmislegt að segja sem styðj-
ast má við.
Newell hefur þegar setið í fang-
elsi í fímm ár og þarf hugsanlega
að sitja átta ár enn. Auk þess að
skrifa segist hann gera mikið af
því að elda enda sé fangelsið góð-
ur staður til að læra matreiðslu
þar sem þar eru saman komnir
menn ættaðir úr öllum heimsálf-
um sem geti leiðbeint í matreiðslu
sinna þjóðarrétta.
Newell tekur undir að lífíð í
fangelsinu venjist. Hann sagði að
það versta við einangrunina væri
ekki þegar dymar lokuðust heldur
fremur það að vita ekki hvenær
þær opnist aftur. En eins og hjá
öðrum föngum er það vitneskjan
um að einhvern tímann verði hann
frjáls aftur sem heldur honum
gangandi. Þangað til heldur hann
sig við skriftimar.
R. Magnússon.
24.00 Fréttir.
0.10 Sólstafir. Endurtekinn tónlistarþáttur.
1.00 Veðurlregnir.
1.10 Næturútvarp á báðum rásum til morguns.
RÁS2
FM 90,1
7.03 Morgunútvarpið - Vaknað til lifsins. Leifur
Hauksson og Eiríkur Hjálmarsson hefja daginn.
8.00 Morgunfréttir. • Morgunútvarpið frtt.
9.03 9 - fjögur. Umsjón: Þorgeir Astvaldsson,
Magnús R. Einarsson, Margrét Blöndal og Snorri
Sturluson. Sagan á bak við lagið. Furðufregnir
utan úr hinum stóra heimi. - Ferðalagið, ferðaget-
raun, ferðaráðgjöf. Sigmar B. Hauksson. Limra
dagsins. Afmæliskveðjur.
12.00 Fréttayfirlit og veður.
12^0 Hádegisfréttir.
12.45 9 - fjögur, frh.
12.45 Fréttahaukur dagsins spurður út úr.
16.00 Fréttir.
16.03 Dagskrá: Dægumálaútvarp og fréttir. Starfs-
menn dægurmálaútvarpsins, Anna Kristine
Magnúsdóftir, Kristin Ólafsdóttir, Kristján Þor-
valdsson, Lísa Páls, Sigurður G. Tómasson, Stef-
án Jón Hafstein og fréttaritarar heima og erlend-
is rekja stór og smá mál. - Kristinn R. Olafsson
talar frá Spáni.
17.00 Fréttir. - Dagskrá heldur áfram, meðal ann-
ars með máli dagsins og landshornafréttum. -
Meinhornið: Óðurinn til gremjunnar.
18.00 Fréttir.
18.03 Þjóðarsálin — Þjóðfundur i beinni útsend-
ingu. Sigurður G. Tömasson og Stefán Jón Haf-
stein sitja við simann.
19.00 Kvöldfréttir.
19.30 Ekki fréttir. Haukur Hauksson endurtekur
fréttirnar sinar frá þvi fyrr um daginn.
19.32 Út um alltl Kvölddagskrá Rásar 2 fyrir ferða-
menn og útiverufólk. Tónlist, íþróttalýsingar og
spjall. Umsjón: Andrea Jónsdóttir, Gyða Dröfn
Tryggvadóttir og Darri Ólason.
21.00 Vinsældalisti götunnar. Hlustendur velja og
kynna uppáhaldslögin sín.
22.10 Blitt og létt. íslensk tónlist við allra hæfi.
0.10 i háttinn. Gyða Dröfn Tryggvadóttir leikur Ijúfa
kvöldtónlist.
1.00 Næturútvarp á báðum rásum til morguns.
NÆTURÚTVARPIÐ
1.00 Sunnudagsmorgunn með Svavari Gests.
2.00 Fréttir. - Þáttur Svavars heldur áfram.
3.00 Næturfónar.
3.30 Glefsur. Úrdægurmálaútvarpimánudagsins.
4.00 Næturlög.
4.30 Veðurfregnir. - Næturlögin halda áfram.
5.00 Fréttir af veðri, færð og flugsamgöngum.
6.05 Blitt og létt. íslensk tónlist við allra hæfi.
6.00 Fréttir af veðri, færð og flugSamgöngum.
6.01 Morguntónar. Ljúf lög i morgunsáriö.
LANDSHLUTAÚTVARP Á RÁS 2
8.10-8.30 og 18.35-19.00. Útvarp Norðurland.
AÐALSTÖÐIN
FM 90,9 / 103,2
7.00 Morgunútvarpið. Umsjón Guðmundur Bene
diktsson. Kl. 9.00 og 12.00 fréttir á ensku frá
BBC World Service. Kl. 11.03 Útvarpsþátturinn
Radius. Steinn Ármann og Davið Þór skemmta
hlustendum. Kl. 12.09 Með hádegismatnum.
12.30 Aðalportið. Flóamarkaður.
13.05 Hjólin snúast. Umsjón Jón Atli Jónasson og
Sigmar Guðmundsson. Kl. 14.30 Útvarpsþáttur-
inn Radíus. Steinn Ármann og Davið Þór bregða
á leik. Kl. 14.35 Hjólin snúast. Kl. 17.00 fréttir
á ensku frá BBC World Service. Kl. 17.05 Hjólin
snúast. Kl. 18.00 Útvarpsþátturinn Radius.
18.05 íslandsdeildin. íslensk dægurlög frá ýmsum
timum.
19.00 Fréttir á ensku frá BBC Worfd Senrice.
19.05 Kvöldverðartónar.
20.00 f sæluvimu á sumarkvöldi. Óskalög og kveðj-
ur.
22.00 Blár mánudagur. Blúsþáttur. Umsjón Pétur
Tyrfingsson.
Fréttir kl. 8,9,10,11,12,13.14,15.16 og 17.
STJARNAN
FM 102,2
7.00 Morgunútvarp. Umsjón Ásgeir Páll.
7.45 .Morgunkorn Gunnars Þorsteinssonar.
9.00 Jódis Konráðsdóttir
11.00 „Ágóðum degi". Jódis. Óli og Gummi bregða
á leik. »
13.00 Ásgeir Páll.
17.00 Morgunkorn (endurtekið).
17.05 Ólafur Haukur.
19.00 Kvölddagskrá i umsjón Rikka E.
19.05 Ævintýraferð i Odyssey.
20.00 Reverant B.R. Hicks prédikar.
20.45 Richard Perinchief prédikar.
22.00 Fræðsluþáttur um fjölskylduna. Umsjón: Dr.
James Dobson.
24.00 Dagskrárlok.
Bænastund kl. 9.30, 13.30,17.30,22.45 og 23.50.
Bænalínan er opin kl. 7 - 24.
BYLGJAN
FM 98,9
7.00 Fréttir.
7.05 Morgunútvarp Bylgjunnar. Eirikur Jónsson
árrisull sem fyrr. Fréttir kl. 8.00.
9.05 Tveir með öllu. Jón Axel Ólafsson og Gunn-
laugur Helgason. Fréttir kl. 10, 11.
12.00 Hádegsfréttir.
12.15 Rokk og rólegheit. Anna Björk Birgisdóttir
með tónlist í hádeginu.
13.00 íþröttafréttir eitt.
13.05 Rokk og rólegheit. Fréttir kl. 15.00 og 16.00.
16.05 Reykjavik siðdegis. HallgrimurThorsteinsson
og Steingrimur Ólafsson. Fréttir k. 17.00.
17.15 Reykjavik siðdegis. Hallgrímur og Steingrim-
ur mæta aftur. Fréttir kl. 18.
18.00 Það er komið sumar. Kristófer Helgason leik-
ur létt lög.
19.00 Flóamarkaður Bylgjunnar.
19.19 Fréttir.
20.00 Kristófer Helgason leikur óskalög.
23.00 Bjartar nætur. Erla Friðgeirsdóttir með tónlist
og létt spjall um heima og geima fyrir þá sem
vaka frameftir.
3.00 Nætun/aktin. Tónlist til kl. 7.00.
FM957
FM 96,7
7.00 i morgunsárið. Sverrir Hreiðarsson.
9.00 Morgunþáttur. Ágúst Héðinsson.
12.00 Hádegisfréttir.
12.10 Valdis Gunnarsdóttir. Tónlist og getraunir.
15.00 ívar Guðmundsson. Stafaruglið.
18.00 Kvöldfréttir.
18.10 Gullsafnið. Ragnar Bjarnason.
19.00 Halldór Backman. Kvöldmatartónlistin.
22.00 Ragnar Már Vilhjálmsson.
1.05 Haraldur Jóhannsson.
5.00 Náttfari.
HUÓÐBYLGJAN
Akureyri
FM 101,8
17.00-19.00 Pálmi Guðmundsson fylgir ykkur með
góðri tónlist. Tekið á móti óskalögum og afmæl-
iskveðjum. Frétfir frá fréttastofu Bylgjunnar og
Stöðvar 2 kl. 18.00.
HITTNÍUSEX
FM 96,6
7.00 Morgunþáttur. Umsjón Arnar Albertsson.
10.00 Klemens Arnarson. Tónlist.
13.00 Amar Bjamason. Tónlist.
16.00 Páll Sævar Guðjónsson. Tónlist.
19.00 Karl Lúðvíksson.
22.00 Rokkhjartað. Umsjón Sigurjón Skæringsson.
1.00 Næturvaktin.
SÓLIN
FM 100,6
8.00 Morgunþáttur. Umsjón Ólafur Birgisson .
10.00 Jóhannes.
13.00 Hulda Skjaldar.
17.00 Steinn Kári. Óskalög.
19.00 Kvöldmatartónlist
21.00 Vigfús.
1.00 Næturdagskrá.
ÚTRÁS
FM 97,7
16.00 Iðnskólinn í Reykjavik.
18.00 FB.
20.00 Kvennaskólinn.
22.00 I öftustu röð. Umsjón Ottó Geir Borg og Isak
Jónsson. 1.00 Dagskrárlok.
BOSCH
V E R S L U N
Lágmúla 9 sími 3 88 20
Ný sending frá NATUZZI
Sófasett - homsófar
Aldrei meira úrval, aldrei betra verð
nú er rétti timinn til að skoða úrvalið!

ÁRMÚLA 8, SÍMI812275 OG 885375
RAFSTÖÐVAR
ALLT AÐ 30%
LÆ K K U N
1,90 kw 62.627 stgr.
2,15 kw 55.456 stgr.
3,00 kw 80.741 stgr.
3,40 kw 1 tasa 3,80 kw 3 tasa 115.446 stgr.
Cárur
eftir Elínu Pálmadóttur
Til hreins lands
og lýðræðis
Að sjá ekki skóginn fyrir trján-
um er máltæki, sem allir íslend-
ingar skilja og nota óspart í yfír-
færðri merkingu. í hinni miklu
fréttaflóru nútímans vilja trén
hvert fyrir sig - þ.e. hver frétt -
afmarkast svo að þau ná ekki að
tengjast í einn skóg. Kannski er
það þessvegna sem menn koma
svona illa auga á samhengið í
hlutunum. Allt frá okkur sem
bara horfum og til hinna sem
taka ákvarðanirnar og leiða.
Svo gerðist það nú í vikunni
að í sömu morgunblöðum mátti
lesa aðskiljanlegar fréttir, sem í
raun tengjast. Kom flatt upp á
okkur sem alltaf erum að segja
útlendingum að hér sé hreint
land, að við sendum síst minna
af skaðlegum lofttegundum út í
geiminn en aðrar mengunarþjóð-
ir, samkvæmt úttekt sérfræðinga
eftir kröfu alþjóðastofnana svo
sem umhverfisráðstefnunnar í
Rio de Janero. Brennisteinoxíði
erum við drýgri við að blása frá
okkur en aðrar þjóðir vegna ál-
framleiðslunnar, sem við höfum
hug að auka svolítið, svo og CFC-
efni frá kælikerfum og harðfroðu-
framleiðslu o.fl. Það
sem mesta athygli
vakti í þessu sam-
hengi er koltvíoxíðið
af manna völdum,
sem kemur frá báta-
flotanum og ekki síð-
ur bílaflotanum. En
þetta síðasta er
hreinn óþarfi eða
verður innan
skamms.
í öðru lagi var
þarna frétt og mynd
af Englendingi, sem
ók hér um landið í
rafbíl sínum, norður
um úr feijunni og
yfir fjallvegi í vondu
veðri og gekk bara
vel. Heima notar hann bílinn dag-
lega og þarf að hlaða hann fyrir
hveija 90 kflómetra fyrir aðeins
60 kr. á 4-6 klukkustundum.
Þennan smábíl er hann sagður
hafa keypt fyrir litlar 100 þúsund
krónur fyrir fáum árum. Nú eru
rafbílarnir víst orðnir svolítið dýr-
ari og betri.
Hér á landi eigum við svo mik-
ið ónýtt rafmagn að við reynum
með öllum ráðum að fínna því
not. Allt frá fyrri hluta níunda
áratugarins höfum við vitað að
þessi kostur væri á leiðinni og
Gísli Jónsson prófessor var um
árabil með rafbfl í prófun, til þess
að sjá hvaða eiginleika rafbíll
þyrfti að hafa til að henta íslensk-
um aðstasðum. Og nú sé ég í
þriðju fréttinni sama dag af
hverju íslendingar kjósa heldur
að senda gróðurhúsamengandi
útblástur frá bílum og kaupa
miklu dýrara innflutt eldsneyti á
bflinn en svo mikið sem gera til-
raun til að nýta afgangsrafmagn-
ið, sem kostar í vöxtum og af-
borgunum himinháar upphæðir.
Nýlega útskýrði Gísli í fyrirlestri
að á íslandi sé of dýrt að reka
rafbíl. Og hvers vegna í ósköpun-
um? Jú, stjórnvöld og rafmagns-
veitur setja því stólinn - eða regl-
ur - fyrir dymar. Tvær ástæður.
f fyrsta lagi er þungaskattur af
iitlum rafbfl reiknaður eins og af
dieselbfl. Þótt Gísla tækist að fá
að borga aðeins hálfan skatt fyr-
ir rafbílinn, miðast fastagjaldið
við minnst 4-5 tonna bíl og verð-
ur því svo hátt að það er út úr
myndinni. Enn furðulegra er
kannski að hér er ekki hægt að
fá nægilega ódýrt rafmagn í
hleðslurnar. Bílinn má hlaða
heima á nóttunni, þegar álagið
er minnst. En fyrir nokkrum
árum hugkvæmdist rafveitunum
að setja svo hátt fastagjald á
þessa næturtaxta að lítill munur
er á hvort notaður er nætur- eða
heimilistaxti. Maður þyrfti að
eiga 10 rafmagnsbíla til að losna
undan þeirri kvöð. Niðurstaðan
sú að rafmagnskostnaðurinn og
þungaskatturinn eru hærri en
bensínkostnaður.
Auðvitað viljum við heldur láta
okkur dreyma um rafstreng með
gífurlegri fjárfestingu þegar
kemur fram á næstu öld en reyna
strax að nýta í litlum skömmtum
rafmagnið fyrir okkur sjálf. Og
menga heiminn á við hveija aðra
iðnaðarþjóð. Heyrist jafnvel að
mengun geri okkur ekkert til, því
rokin okkar blessuð sendi hana
bara yfir til annarra þjóða. Lík-
lega í þeirra sælu trú að eyðing
ósonlagsins og gróðurhúsaáhrifin
komi bara yfír barnabörn annarra
þjóða. í vikunni sagði mér rúss-
nesk kona, ritjóri frá Moskvu, að
mengun af sömu gerð sé svo
mikil í Moskvu og Sankti Péturs-
borg að 9 af hveijum 10 börnum
þar séu sjúk. Það sé nú normalt
ástand þar.
Kannski má lengi lifa í sælli
trú. Varla þó endalaust. Nú hryn-
ur hver blekkingin af annarri af
okkur íslendingum. Ekki aðeins
að við skoðun reynast íjörurnar
okkar jafn óhreinar og iðnríkja
Evrópu og útsending af manna-
völdum af skaðlegum lofttegund-
um álíka og annars staðar. Við
erum að upplifa það að mikið
vantar á að við séum það lýð-
ræðisríki sem við héldum. Höfð-
um enn fyrirkomulag frá dönsku
einvaldskóngunum á síðustu öld
og urðum í snarheitum að skilja
á milli framkvæmdavalds og
dómsvalds til að halda höfði. Virð-
ingin fyrir embættismönnum
kóngsins lifir líka enn svo góðu
lífi að skv. lögum lýðveldisins ís-
lands er verra að móðga embætt-
ismenn en annað fólk. Og nú er
Evrópudómstóll væntanlega að
neyða okkur til að losa fólk hér
úr félagafjötrum. Næsta stóra
skrefið verður þá fyrr en seinna
að kæra brot á heftum atkvæðis-
rétti sumra þegnanna. Þótt
skammarlegt sé, er þó gott að fá
með fjölþjóðadómum viðmiðun til
þess að iosna við sjálfblekkinguna
og vera neydd til að gera raunsæ-
ar úttektir vegna alþjóðasamn-
inga. Ætli við endum ekki bara
með því að verða lýræðisríki í
hreinu landi - tilneydd.
1