Morgunblaðið - 05.09.1992, Qupperneq 36

36
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. SEPTEMBER 1992
Ertu búin að gleyma, að sá Teldu bara tannaförin. Þá
sem er heimavinnandi á að veistu hvað margar tennur
vera í eldhúsinu? eru komnar.
HÖGNI HREKKVÍSI
BREF TDL BLAÐSINS
Aðalstræti 6 101 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691222
Fréttaritari í hálfa öld
Frá Árna Helgasyni:
Á ÞESSU ári, 1992, eru ýmis merk
tímamót í mínu lífi, og eitt af því
merkasta tel ég vera að nú er hálf
öld liðin síðan ég gerðist starfsmað-
ur Morgunblaðsins. Ég varð árið
1942, nokkru eftir að ég flutti til
Stykkishólms, fréttaritari blaðsins.
Þótt ég hefði nóg að gera við að
stýra málefnum sýsluskrifstofunnar
og sýslunnar, gaf ég mér tíma til
að líta í kringum mig, fylgjast með
því sem var á seyði hér í sýslu til
að geta látið Morgunblaðið njóta
þess. Ég hafði áður kynnst blaðinu
meðan ég var á Eskifirði og eins
þegar ég var í höfuðborginni, 1929
til lækninga og 1938 á stjórnmála-
skóla Gunnars Thoroddsen. Þau
voru ekki mörg eintökin að blaðinu
sem komu til Eskiijarðar í æsku
minni, enda samgöngumar á frum-
stigi. Strandferðaskipið kom stund-
um einu sinni í mánuði og þá komu
yfir 20 blöð í einu og þótt blaðið
væri ekki margar síður, var það
mikill lestur. Við vorum nokkrir í
hóp sem keyptum blaðið saman og
var það látið ganga í miili og lesið
upp til agna. Ef ég sendi blaðinu
eitthvað smávegis tók stundum tíma
að koma því á áfangastað. Um sím-
ann var varla hægt að senda nokk-
uð, sambandið erfitt og meira en
það.
Þegar ég kom í Hólminn, þurfti
ekki að bíða í mánuð eftir Mbl. og
þar voru kaupendur margir á þeirra
tíma mælikvarða. En það var sama
með símann. Sambandið var ekkert
betra en austur og allt sem ætlað
var blaðinu varð að senda með pósti.
Það var fyrir beiðni og tilstilli ívars
Guðmundssonar að ég tók að mér
fréttaritun. Þá var hann blaðamaður
og Pétur Ólafsson, ekki man ég þá
fleiri. Ritstjórarnir voru þá Jón
Kjartansson og Valtýr Stefánsson
og mig minnir að ritstjórnarskrif-
stofurnar hefðu þeir heima hjá sér.
Af þeim og sérstaklega Valtý lærði
ég margt og mikið og kynni við
hann gleymast ekki. Leiðbeinandi
var hann mikill. Morgunblaðið var
þá í ísafoldarhúsinu. Prentsmiðjan
í kjallaranum, að vísu vélræn en
blöðin þurfti að tína vandlega úr
pressunni og það var kvenmanns-
verk þá. Byijað var að prenta um
miðnætti. Það var gluggi sem sneri
að Austurvelli sem margir komu að
og mörg voru blöðin sem fóru út
um gluggann til fréttaþyrstra les-
enda. Ég dáðist að tækninni og
gleymi ekki Aðalsteini sem taldi
blöðin í bunka og aldrei á ævi minni
hefi ég séð fimari fingur. Og þetta
brást ekki.
Sigfús Jónsson sá sérstaki per-
sónuleiki, gamansamur, skylduræk-
inn var framkvæmdastjóri og sá um
bókhaldið í lítilli kompu og þó fáar
væru hillurnar og gólfið þakið
rekstrarefni, gat hann gengið að
öllum gögnum á „sínum stað“. Pen-
ingaskápur var þar, ekki stór, enda
lítið pláss. Hann hafði iyklavöldin
og greiddi alla reikninga og tók á
móti greiðslum. Sigfús var Snæfell-
ingur og hafði numið verslunarfræði
í Hólminum. Ég leit mjög upp til
hans og líklega var það gagn-
kvæmt. Kaffistofan var í upphæð-
um, í risinu og þar var svo þröngt
að þar var ég viss um að málshátt-
urinn „þröngt mega sáttir sitja“
átti rétt á sér. Eftir því sem lengra
leið og með stækkun blaðsins, fékk
ég meira pláss fyrir fréttir og skrif.
Árni Óla skáld og rithöfundur var
einn af starfsmönnum. Honum var
skemmtilegt að kynnast og áttum
við margt saman að sælda. Hann
kvaðst vera fyrsti blaðamaður
landsins, hafði fylgt Morgunblaðinu
svo að segja frá upphafi og gat
gegnt flestum störfum á blaðinu.
Hann var auglýsingastjóri og sá um
Lesbókina. Hugleiddi margt blaðinu
til framdráttar og sá marga sigra í
hillingum. Þeir ræddu margt saman
hann og Valtýr og var gaman að
koma við hjá þeim þegar ég kom
til Reykjavíkur. í fréttum var unnið
þar til blaðinu var lokað og heyrði
ég minnst á kvöldvaktir. Það var
ótrúlegt hvað hægt var að gera
góða hluti við erfið skilyrði og þröng
húsakynni. Sigfús var afburðagjald-
keri og rasaði ekki um ráð fram
eins og góður Mbl. maður sagði um
hann. Hann og ritstjórar og eigend-
ur höfðu ábyggilega rætt mikið um
ný húsakynni. Og alltaf þegar ég
kom við, barst húsmálið í tal og hún
kom fyrr en varir sú stund þegar
fyrsta skóflustungan var tekin af
nýju Morgunblaðshúsi, sem við vor-
um vissir um að myndi duga í heila
öld og meira. Okkur datt aldrei í
hug að blaðið yrði svo stórt að ekki
væri hægt að binda það inn. Lesbók
blaðsins var vinsæl frá upphafi og
fjöldinn allur batt hana inn í gott
band sem fáum eða éngum dettur
nú í hug, enda brotið orðið alltof
stórt. En hvað sem öðru líður er
mín gleði mikil yfir því að hafa
getað fylgt blaðinu í öllum þessum
umbrotum nýrra tíma og sjónarmiða
og einnig kjörorði Valtys sem hann
sagði við mig einu sinni. Alltaf betra
blað. Aldrei nógu gott. Og eftir
þessu starfaði hann og hans lið.
Og enn er haldið áfram á þessari
braut. Og nú er blaðið orðið svo
stórt og umsvif svo mikil að ný
Morgunblaðshöll stærri og nýtísku-
legri er í augsýn. Og það er gaman
og gæfa að fá að vera með í starf-
inu áfram, þótt í litlum mæli sé.
Megi þetta góða og vandaða dag-
blað verða énn fjölda ár þjóð og
landi til mikils gagns og umbóta.
ÁRNI HELGASON,
Stykkishólmi.
Víkveiji skrifar
Reglulega er brýnt fyrir mönn-
um að nota öryggisbelti og
síbyljur líkt og „Lífið veltur á belt-
unum“ dynja á okkur. Víkverji er
einn þeirra sem ávallt spennir belt-
in í eigin bíl, börnin eru í sérstökum
barnabílstólum og brýnt er fyrir
öðrum farþegum að nota einnig
belti. Enda eru dæmi um það að
bílbeltanotkun bjargi mannslífum.
Þegar hins vegar ferðast er um
í leiguþíl kemur upp vandamál. Oft
á tíðum eru hreinlega engin bílbelti
í aftursætum þeirra og farþegar
því óvarðir. Undanfarin 3 skipti
þegar Víkveiji hefur ferðast í leigu-
bíl hefur bílbeltin vantað í aftursæt-
in og einu skýringamar sem gefnar
eru af leigubílstjórunum eru að bíl-
arnir hafi verið framleiddir svona!
í lögum segir að ökumönnum
leigubifreiða til mannflutninga sé
ekki skylt að nota bílbelti í leigu-
akstri og það sama gildir um far-
þega í aftursæti leigubifreiðar. Hins
vegar segir jafnframt að þeir sem
sitji í sæti bifreiðar sem búið er
öryggisbelti sé skylt að nota það.
Hvers vegna skyldi það nú vera?
Jú, vegna öryggisins. En menn eru
ekki öryggir þótt þeir sitji í aftur-
sæti, dæmin sanna það.
Framvegis ætlar Víkveiji að
panta leigubíla með því skilyrði að
þeim fylgi belti og ef fleiri eru sömu
skoðunar verða slíkir Ieigubílar mun
eftirsóttari. Hins vegar getur varla
verið mikið vandamál fyrir leigubíl-
stjóra að setja upp öryggisbelti í
aftursæti bíla sinna ... þó svo þeir
hafi ekki verið framleiddir þannig.
xxx
Kunningi Víkveija kom að máli
við hann nýverið og var þungt
um hjartarætur. Kvaðst hann hafa
áhyggjur af þróun mála í íslenskri
knattspyrnu og átti þá við vaxandi
Ijölda erlendra leikmanna í íslensk-
um knattspyrnuliðum. Hann tók
það skýrt fram að hann hefði ekk-
ert á móti þessum útlendingum
persónulega, en hins vegar hefði
hann áhyggjur af því að þessi þróun
kynni að grafa undan unglinga-
starfi knattspyrnuliðanna. Rekstur
yngri flokkana væri dýr og yrði
óþarfur er fram liðu stundir með
þessu áframhaldi. „En hvers eiga
íslensku strákarnir, sem margir
hveijir hafa fórnað sér fyrir félögin
frá barnæsku, að gjalda?“ spurði
kunninginn og bætti við að þessi
þróun væri áreiðanlega ekki í sam-
ræmi við hugsjónir séra Friðriks
Friðrikssonar eða annarra frum-
kvöðla íslenskrar knattspyrnu.
XXX
Víkveiji hefur áþreifanlega orðið
var við að hátt verð á bjór á
veitingahúsum og krám hér á landi
veldur oft óánægju og undrun hjá
gestum þeirra, ekki síst meðal er-
lendra ferðamanna. Ekki verður
vart við mikla verðsamkeppni á
þessu sviði og raunar virðast sumir
þessara staða komnir út fyrir öll
skynsamleg mörk í verðlagning-
unni. Fyrr í sumar brá Víkveiji sér
inn á krá í miðbænum þar sem ein
flaska af þýskum bjór kostaði 550
krónur. Þetta hlýtur að teljast
óheyrilega hátt verð þar sem ekki
var boðið upp á nein skemmtiatriði
og mátti raunar fjöldi gesta standa
upp á endann við að að neyta þess-
ara dýru veiga. Til samanburðar
má nefna að sex flöskur af sama
bjór kosta 920 krónur hjá ÁTVR
þannig að hver flaska kostar 153
krónur. Hjá ýmsum öðrum stöðum
er verðið nokkuð hóflegra sam-
kvæmt lauslegri athugun Víkveija
eða á bilinu 400—500 krónur.
Sú spurning vaknar óneitanlega
hvers vegna verðskyn almennings
hefur ekki fyrir löngu brotið þessa
verðlagningu á bak aftur. Bjórkrá
á Seltjarnarnesi hefur reyndar
lækkað verð á tunnuöli talsvert og
á Hótel Stykkishólmi var verð á
bjór lækkað í sumar í 220 krónur
glasið til að koma til móts við er-
lenda ferðamenn. Vonandi verða
fleiri staðir til að fylgja fordæmi
þeirra þannig að kaup á bjór komi
ekki jafn óþyrmilega við pyngju
kráar- og veitingahúsagesta og ver-
ið hefur, einkanlega þó hinn erlendu
sem eru öðru vanir og fá ómögu-
lega skilið þessa verðlagningu.