Morgunblaðið - 21.03.1993, Blaðsíða 45

MORGÚNBLAÐl^f^I\’U)A(U R 21. UARzKl^

45 -
Landskeppni við Frakka
Island með vinningsforskot
Sháh
Bragi Kristjánsson
LANDSKEPPNI við Frakka í
skák hófst á miðvikudag í
íþróttahúsinu við Strandgötu í
Hafnarfirði. Tíu meistarar
tefla fyrir hvora þjóð, og er
keppt með svokölluðu Sche-
veningen-fyrirkomulagi. Sér-
hver keppandi í öðru liðinu
teflir við alla keppendur hins
landsins, þannig að umferðirn-
ar verða 10. Sveitirnar hafa
til skiptis hvítt á öllum borð-
um, og þeim hefur verið raðað
þannig niður að í síðustu um-
ferð tefla þær saman með liðs-
menn í réttri styrkleikaröð.
Til að auka enn á spennuna
er keppnin svo jafnframt ein-
staklingskeppni, og verða veitt
10 verðlaun þeim keppendum,
sem best standa sig. Hafnar-
fjarðar- og Kópavogsbær
styðja vel við bak Skáksam-
bands íslands í framkvæmd
keppninnar, og verða fimm
fyrstu umferðirnar tefldar í
Hafnarfirði, en seinni fimm í
Digranesskóla í Kópavogi.
Þegar þetta er skrifað, hafa
verið tefldar þrjár umferðir. Is-
land hafði hvítt á öllum borðum
í 1. umferð og vann 6-4, en í
annarri umferð minnkuðu Frakk-
ar muninn í einn vinning með
sigri, 5‘/2-4‘/2. í þriðju umferð-
inni gerðu þjóðirnar jafntefli, 5-5.
Landskeppnin verður örugg-
lega mjög spennandi og skemmti-
leg, því að sveitirnar eru hnífjafn-
ar, ef miðar er við meðalstig,
báðar með 2480 Elo-stig. Keppn-
isfyrirkomulagið veldur því að
auki, að sveiflur geta orðið mikl-
ar. Ekki aðeins vegna þess, að
önnur sveitin hefur hvítt á öllum
borðum í hverri umferð, heldur
einnig vegna þess, að andstæð-
ingar raðast misjafnlega saman
í umferðunum. Keppnin gefur
auk þess tækifæri til að ná al-
þjóðlegum titlum. Hannes Hlífar
gæti bætt við sig þeim stigum,
sem hann vantar á stórmeistara-
titilinn, og Karl og Þröstur eru
á höttunum eftir áfanga að sama
titli. Björgvin og Héðinn hafa auk
þess möguleika á að tryggja sér
alþjóðlegan meistaratitil í keppn-
inni. Stórmeistaraárangur mun
vera 7 vinningar, en alþjóðlegs
meistara 5 v. Við skulum nú sjá
skemmtilega skák úr 2. umferð,
þar sem Helgi sigrar stórmeistar-
ann, Renet.
2. umferð:
Hvítt: Olivier Renet
Svart: Helgi Ólafsson
Enskur leikur
1. c4 — g6, 2. Rc3 — c5, 3. g3
- Bg7, 4. Bg2 - Rc6, 5. Rf3
— e6, 6. d4 — exd4, 7. Rb5 —
d5, 8. cxdö - Da5+, 9. Rd2!? -
Önnur leið í þessari sjaldséðu
byijun er 9. Dd2 — Dxb5, 10.
dxc6 - Re7! 11. Rxd4 - Db6,
12. e3!?, sem gefur hvíti örlítið
betra tafl.
9. - exd5, 10. Rd6+ - Ke7,
11. Rxc8+ — Hxc8, 12. 0-0 —
Rf6, 13. Rb3 - Db6, 14. e3 -
Hhe8, 15. exd4 - Kf8, 16. Be3
- Kg8, 17. Hcl — Re4, 18. a3
- He7, 19. Dd3 - Hce8, 20.
Hc2 - h5, 21. Hdl?! -
Renet hefði getað haldið þægi-
legra tafli með 21. Hfcl ásamt
22. Rc5 o.s.frv.
21. - Kh7, 22. Rc5 - Rd6!?,
23. Bxd5 - Rf5, 24. Bxc6 -
Eða 24. Re4 — Rcxd4, 25.
Rg5+ - Kg8, 26. Bxd4 - Dxd4,
27. Dxd4 — Rxd4, 28. Hcdl —
Hel+, 29. Hxel — Hxel+, 30.
Kg2 — He7 með jöfnu tafli.
24. - bxc6, 25. Dc4 - Dd8.
Eftir 25. — Hxe3 verður skák-
in jafntefli: 26. fxe3 — Rxe3, 27.
Dxf7 - Hf8, 28. De7 - Rxdl,
29. Re6 - Hg8, 30. Rg5+ -
Kh6 (eða h8) 31. Rf7+ með þrá-
skák.
26. Hccl — Rxe3, 27. fxe3 —
Bh6, 28. e4! — Bxcl, 29. Hxcl
- h4, 30. Hfl - Kg7, 31. b4 -
hxg3, 32. hxg3 — Dc8, 33. Dc3
- f6.
Ekki gengur fyrir svart að
tefla upp á mát: 33. — Hh8, 34.
d5+ - Kg8, 35. d6 - Dh3, 36.
Kf2! og hvítur á vinningsstöðu.
34. d5 - Hf7, 35. Re6+ -
Hxe6, 36. dxe6 — Dxe6, 37.
Dd4? -
Renet var í miklu tímahraki.
37. - Db3, 38. Kg2 - Dxa3,
39. e5 - Da2+, 40. Hf2? -
Frakkinn leikur illa af sér í
síðasta leiknum fyrir tímamörkin!
Eftir 40. Kgl — fxe5, 41. Dxe5+
- Kh7, 42. Hxf7+ - Dxf7 er
erfitt að sjá, að svartur eigi mikla
vinningsmöguleika í endataflinu.
40. — Dd5+, 41. Dxd5 — cxd5,
42. exf6+ - Hxf6, 43. Hc2 -
Betra var að leika strax 43.
Hd2.
43. - d4, 44. Hc7+ - Hxf7+,
45. Hxf7+? -
Renet misreiknar peðsenda-
taflið. Hann varð að reyna 46.
Hd2, þótt hann haldi varla jafn-
tefli eftir það.
45. - Kxf7, 46. Kf3 - Kf6, 47.
Ke4 - g5, 48. b5 - d3, 49.
Kxd3 - Ke5, 50. Kc4 - g4,
51. Kc5 - Ke4, 52. Kc6 - Kd4!
Hvítt: Kc6 peð: b5, g3
Svart: Kd4 peð: a7, g4.
Hvítur gafst upp, því að hann
tapar eftir 53. Kb7 — Kc5 o.s.frv.
Lífeyrisrétt-
indi samvinnu-
starfsmanna
skerðast ekki
EKKI þarf að skerða lífeyrisrétt-
indi sjóðfélaga Samvinnulífeyris-
sjóðsins vegna réttinda fram-
kvæmdastjóra Sambandsins hjá
sjóðnum að sögn framkvæmda-
stjóra sjóðsins.
í fréttum Stöðvar 2 hefur komið
fram að heildarlífeyrisskuldbinding-
ar Sambandsins og dótturfyrirtækja
þess vejfna forstjóra og fram-
kvæmdastjóra þess nemi alls 808
milljónum króna miðað við 2% vexti. _
Þar af beri Samvinnulífeyrissjóður- •
inn 269 milljónir en Sambandið og
dótturfyrirtæki þess afganginn.
Vitnað var í skýrslu trygginga-
stærðfræðings Sambandsins þar
sem sagði ljóst að skerða þyrfti líf-
eyrisréttinda sjóðfélaga Samvinnu-
lífeyrissjóðsins vegna réttinda fram-
kvæmdastjóranna hjá sjóðnum.
Þessu mótmælir Margeir Daníelsson
framkvæmdastjóri sjóðsins í frétta-
tilkynningu og segir eftiriauna-
samninga Sambandsins við fram-
kvæmdastjóra sína komi sjóðnum
ekkert við.
Lýst eftirf
vitnum
EKIÐ var á gráan Mitsubishi Lanc-
er, árgerð 1987 á bílastæði við
Miklagarð í Reykjavík á föstudag
milli kl. 16.10 og 16.45. Sá sem það
gerði ók á brott án þess að láta vita.
Ef einhver hefur orðið vitni að þessu
óhappi er hann vinsamlegast beðinn
um að hafa samband við lögreglu.
Glæsilegt frímerkjauppboð 27. marz nk.

utef J'Zk™
n

I '7
Jón Aóalsteinn Jónsson
Laugardaginn 27. þ.m. verður
haldið frímerkjauppboð í Ziirich í
Sviss, sem íslenzkir safnarar hafa
áreiðanlega áhuga á að fylgjast
með og sumir hveijir jafnvel hug
á taka þátt í. Því verður þessi frí-
merkjaþáttur einvörðungu helgað-
ur þessu uppboði og þess freistað
að gera örlitla grein fyrir því
geysifallega og áhugaverða efni,
sem í boði er. Uppboðsfyrirtækið
Christie’s Robson Lowe í London
heldur þetta uppboð. Hefur það
af þessu tilefni gefið út mjög fal-
lega uppboðsskrá, sem er hrein-
asta augnayndi að skoða. Minnir
hún um margt á skrána frá Rob-
son Lowe 1965, sem þá bauð upp
rúmlega 400 númer af íslenzku
efni, m.a. skildingabréf.
Segja má, að þetta uppboð núna
snerti verulega íslenzka frímerkja-
sögu. Þess vegna er enn meiri
ástæða til að fjalla um það á þess-
um vettvangi.
í Zúrich verður þennan dag
boðið upp, að ég hygg, síðasta
frímerkjaefni úr hinu heimsþekkta
danska safni F.T.K. Caröe. En þar
á eftir verður boðið upp íslands-
safn bróður hans, Sir Athelstans
Caröe, sem miklar sagnir hafa
gengið um ineðal íslenzkra safn-
ara á liðnum áratugum.
Þeir Caröe-bræður voru komnir
af þekktri danskri ætt, en afi
þeirra mun hafa flutzt til Eng-
lands snemma á 19. öld. í upp-
boðsskránni er greint nokkuð frá
ævi þeirra og því, sem þeir gerðu
fyrir skandínavíska frímerkja-
fræði um sína daga. Hafa þeir
báðir orðið þjóðsagnapersónur
meðal norrænna safnara. Thor
Caröe (1896-1971) helgaði sig
að mestu klassískum dönskum og
dönskum vestur-indískum frí-
merkjum og átti frábært safn
þessara frímerkja. Sir Athelstan
helgaði sig hins vegar klassískum
íslenzkum frímerkjum og safnaði
þeim sérstaklega. Saman unnu
þeir bræður svo að því að ákvarða
prentanir og plötugalla í tvílitu
dönsku og vestur-indísku frí-
merkjunum 1870-1904 og eins
prentanir íslenzku aura-frímerkj-
anna og loks prentsátur (settings)
yfirprentunarinnar í GILDI —02
----03.
Sir Athelstan varð geysifróður
um sögu íslenzkrar póst- og frí-
merkjasögu og skrifaði mikið um
þau efni. Þar er langþekktast ritið
The Icelandic Post 1776-1919.
Nú er væntanleg á markað end-
urútgáfa af ritum hans, og því
hljóta íslenzkir frímerkjasafnarar
að fagna.
Úr safni Thors Caröe eru boðin
upp 122 númer. Mun þar vera um
að ræða síðustu leifar af safni
hans, en áður er búið að selja
mikinn hluta af safninu á uppboð-
um. Af því, sem hér verður selt,
er þriðjungur 2 Rigsbank-skilling
frá 1851, bæði svonefnd Ferslew-
prentun og Thiele-prentun. Er
þetta fágætt efni og verðmætt og
allt stimplað. Um er að ræða stök
merki og í tvenndum og eins á
heilum bréfum. Þar sem merkin
er ótökkuð, vekur það sérstaka
athygli hversu vel þau eru klippt
og með breiða rönd allt um kring.
Enn fremur eru hér 4 Rigsbank-
skilling 1851—54, bæði stimplað
og óstimplað og báðar prentanir.
Þá er margt mjög fallegt úr útgáf-
unni 1854-63, m.a. áhugaverð
bréf. Sama er að segja um útgáf-
una 1864-70. Ekki eru hér nema
20 hlutir úr tvílitu útgáfunni frá
1870, en þeir sjást ekki heldur á
hveijum degi á uppboðum. Hér
má m. a. nefna allmarga ónotaða
arkarbúta, svo sem 2 sk. í tveimur
tólf-blokkum og svo í hálfri örk
(50 stk.), mismunandi prentanir.
Þá er heil örk af 4 sk. (4. pr.),
Annað af tveimur varðveittum
Englands.
sem mun vera einna mest fágæti
af þessari útgáfu, enda metin á
um 350 þús. kr. Loks má nefna
ónotaða tí-blokk (hornblokk) af 8
aur. frá 1903 (vatnsmerki Ný kór-
óna), sem er líklega stærsta blokk
af þessu fágæta frímerki.
íslandssafn Sir Athelstans
Caröe
Þá er komið að þeim hluta upp-
boðsins í Zúrich, sem ætla má að
veki roesta athygli íslenzkra safn-
ara. Þar er margt óvenjulegt að
sjá, enda má búast við, að langt
verði, þar til menn eigi aftur kost
á slíku efni á sama uppboði. Hér
verður mjög sjaldgæft skildin-
gaumslag boðið upp, eitt af þrem-
ur, sein þekkt eru og send til landa
utan Danmerkurríkis. Bréfið var
sent frá Reykjavík til London 7.5.
1875 og fór síðan um Leirvík á
Hjaltlandi og bakstimplað þar og
svo að lokum í London. Þetta
umslag hefur verið í safni Sir
Athelstans síðan um 1935, en þá
var kaupverðið £38. Nú er það
metið til boðs á 1,7-2,1 milljónir
ísl. króna eða rúmlega £22.000.
íslenzkum skildingabréfum til
En svo er að sjá, hvað fæst fyrir
það á þessu herrans ári. Trúlega
verða þeir ekki margir, sem ráða
við þennan bita, þó að áhugann
vanti örugglega ekki. Frímerkin
og umslagið er engan veginn
gallalaust, svo sem getið er ná-
kvæmlega um í skránni. Við því
er vart heldur að búast af 120 ára
gömlum hlut. - Áreiðanlega næst-
sjaldgæfasta bréfið þarna var sent
frá Rvík til Liverpool 1878 með
20 aur. frímerki Ijósfjólubláu (1.
pr.), en það er metið á um 170
þús. kr. Ekki er ólíklegt, að sölu-
verð þess verði snöggtum hærra,
þegar upp verður staðið. - Þriðja
umslagið, sem er fágætt, er pen-
ingabréf frá Seyðisfirði með 5
aur. og 50 aur. frímerkjum. Seinna
merkið er sjaldséð á umslagi og
auk þess með öfugum ramma.
Þessi þijú umslög lánaði Sir At-
helstan ísl. póststjórninni til birt-
ingar í bókinni íslenzk frímerki í
hundrað ár. - Þá eru þjónustubréf
frá þessum árum ekki á hveiju
strái. Hér er eitt peningabréf, sent
frá Akureyri til prestsins á Skorra-
stað í Norðfirði, með 20 aur. og
5 aur. frímerkjum og leiðarstimpli
á bakhlið, DJÚPIVOGUR. Mats-
verðið er um 200 þús. kr. - Fjöldi
skildingafrímerkja eru í þessu
safni, en gæði þeirra margra eru
misjöfn. Engu að síður eru þau
áhugaverð og þá ekki sízt fyrir
sjaldgæfa stimpla.
Sir Athelstan kannaði rækilega
yfirprentanirnar þrír frá 1897 og
I GILDI —02 ------03 og skrifaði
sérstaklega um þær. Af því leiddi
að sjálfsögðu, að hann átti mjög
gott safn þessara frímerkja. Nú
eru þau hér boðin upp og vekja
vissulega áhuga margra safnara.
Þrír-merkin eru hér með alls kyns
afbrigðum í báðum tökkunum.
Hér er „sápubréfið" til Magnúsar
Ólafssonar á Akranesi og bæði
prentaða og handskrifaða bréfið
til Ólafs Hjaltesteðs í Hafnarfírði.
Þá er mikið safn í GILDI-merkja,
stimpluð sem óstimpluð, og eins á
umslögum. Hér er einnig heil örk
af 4 aura þjónustumerki með svo-
nefndri Bernarprentun og senni-
lega einstæð, enda ekki skráð í
Facit-listanum.
Þá verða boðin upp mörg
skemmtileg umslög frá tímabili
Kristjáns IX. og Tveggja kónga-
frímerkjanna, bæði með þjónustu-
og almennum merkjum.
Að lokum verðuf boðið upp fá-
gætt safn kórónustimpla og tölu-
stimpla. Eru sumir þeirra mjög
fágætir og því sjaldséðir á uppboð-
um. Af kórónustimplum má nefna
samkv. skránni stimpla eins og
LEIRVOGSTUNGA, MÝRAR,
STAÐARSTAÐUR, BOTN,
GRÍMSEY, ROFABÆR og ÚLF-
LJÓTSVATN. Eru tveir þeir síð-
asttöldu einna sjaldgæfastir þess-
ara stimpla. Ekki verður séð, að
SELJALAND undir Eyjafjöllum
sé hér með, enda sá stimpill geys-
ifágætur.
I þessum þætti hefur einungis
verið minnzt á nokkra áhugaverð-
ustu hluti úr söfnum þeirra Caröe-
bræðra. Nokkra hugmynd ættu
lesendur samt að hafa af því, hví-
líkt fágæti danskra og íslenzkra
frímerkja verður boðið upp í
Zúrich annan laugardag.