Morgunblaðið - 16.01.1994, Blaðsíða 14

14 B
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 16. JANUAR 1994
NÝÖLDIN Í NÝJU LJÓSI
Dulúó er skemmtileg
en dugar skammt
eftir Dóru Magnúsdóttur
Umræðan í þjóðfélaginu
hefur á stundum snúist
um hvort ósýnilegar ver-
ur svo sem geimverur eða
álfar séu til. Vangaveltur
þessar náðu hámarki þeg-
ar Hafnarfjarðarbær gaf
út huliðsheimakort og svo
aftur þegar fólk þyrptist
hvaðanæva að til að fylgj-
ast með lendingu geim-
vera á Snæfellsnesi. Ljóst
er að sitt sýnist hverjum
um þessi mál og hafa
margir orðið til að út-
hrópa þessar verur; segja
þær hindurvitni og engin
marktæk rök sanni tilvist
þeirra. Hugmyndir um
ósýnilegar verur, svæða-
nudd, sljörnuspeki, anda-
trú, orkusteina, heilun,
sjálfsrækt, reiki, kjarnol-
íur o.s.frv. eru gjarnan
settar undir einn og sama
hattinn sem kallaður er
„Nýöld“. Nýöldin er öld
Vatnsberans, öld sem
okkar tilvistarstig er sagt
vera færast inn í. Fólk
sem aðhyllist þessar
kenningar telur að við
verðum að undirbúa okk-
ur vel fyrir breytta tíma.
tla má að allur þorri
fólks hafi velt fyrir sér
nýaldarfyrirbærum án
þess að hafa nokkurn
tíma téngt þau við öld
Vatnsberans. Fjöldi
fólks hefur látið spá
fyrir sér, les stjörnuspár, gengur
með lukkusteina og hefur farið í
andaglas. Andatrú er einnig gjarn-
an sett undir hatt nýaldar. Mörg
þessara fyrirbæra eru ævaforn, sum
ættuð úr öðrum heimsálfum en
önnur eru ný af nálinni.
Eftir því sem fylgjendum nýald-
arinnar hefur vaxið ásmegin hefur
þeim einnig ijölgað sem hafa gagn-
rýnt einstaka eða alla þætti nýald-
arinnar. Sumir eru mjög einarðir í
afstöðu sinni en öðrum nægir að
lýsa yfír að þeir séu ósammála
ýmsu sem þar kemur fram. Þessir
aðilar ganga út frá ólíkum forsend-
um í gagnrýni sinni m.a. vísindaleg-
um og trúarlegum forsendum.
Óskilgreind hugtök
Ari Trausti Guðmundsson jarð-
fræðingur er einn þeirra sem gagn-
rýnt hafa hugmyndir nýaldarsinna.
„Persónulega hef ég engan sér-
stakan áhuga á þessum málum né
gefíð mér nokkurn tíma til að kynna
mér þau,“ segir Ari Trausti og und-
irstrikar að hann er ekki svarinn
andstæðingur nýaldarinnar. „En
þegar fólk fer með botnlaust rugl
um þau vísindi sem ég þekki best
til þ.e. jarð- og stjömufræði hef ég
fundið mig knúinn til að tjá mig.“
Ari Trausti segist einungis vera
þess megnugur að tja sig um þá
hluti sem hann hefur sérþekkingu
á. Hann hefur sérstaklega gagnrýnt
notkun orkusteina til lækninga,
stjörnuspeki og stjömuspár og nú
síðast fljúgandi furðuhluti. Hann
segir að í nýaldarfræðunum sé
margt að finna, í raun bæði allt og
ekkert. Þarna sé hópur manna sem
blandar saman raunvísindum og
dulúð og býr til nýja hluti sem ekki
er hægt að færa sönnur á. Hugtök-
um úr raunvísindum s.s. rafsegul-
áhrifum, segulsviði og orku sé hnoð-
að saman við hugmyndir nýaldar
og út komi óskilgreind hugtök eins
og hugarorka, steinaorka, alheims-
orka og fleira.
Ari Trausti segir að steinar leysi
ekki orku úr læðingi né geti segul-
armbönd sent strauma. „Þú getur
alveg eins sett venjulegt grjót í
vasann eða keypt þér nagla í
Brynju.“ Allir hlutir hafa kjarnorku
en Ari Trausti segir nýaldarfólk
vera að tala um aðra hluti. Kjarn-
orka leysist ekki auðveldlega úr
læðingi.
Hann segir einnig áru manns-
líkamans vera staðreynd. „Það er
rafmagn í okkur öllum, til að mynda
eru taugaboð send með veikum raf-
segulbylgjum. Þessar rafsegul-
bylgjur hafa mismunandi liti og
hægt er að mynda þær en það er
. ekkert dularfullt við þær. Hvað þá
að hægt sé að segja nákvæmlega
til um veikindi manns eða skilgreina
persónuleika hans út frá árunni.
Það er eðlilegt að litimir í árunni
séu mismunandi eftir ástandi við-
komandi. Það er munur á því hvort
fólk er þreytt, æst, í slökun eða
sofandi.“
Manninum fylgir sú þörf að trúa
á eitthvað sem hann ekki skilur og
nýöldin er ekkert annað en fram-
hald af því, segir Ari Trausti. „Þessi
gegndarlausa sölumennska í kring-
um þetta allt saman er einnig gagn-
rýni verð. Fáfróðu fólki er talin trú
um að steinar hafí lækningamátt,
t.a.m. fjarlægi nýmasteina. Það er
einnig dapurlegt að fólk skuli í sum-
um tilfellum frekar leita til handayf-
irlagningarmanna og reikimeistara
með sín veikindi en til lækna. Að
Dæmin sanna aó
óhefóbundnar
lækningar eru
alla jafna ekki
hættulegar,
allavega ekki
hér á landi. Nú
má vera aó þaó
breytist vió
tæknivæóingu
kuklaranna.
vísu mætti sumt betur fara hjá
læknunum, þeir eru stundum einum
of duglegir við að skrifa nýja lyf-
seðla.“ Að lokum telur Ari Trausti
það gagnrýni vert að fólk taki mikil-
vægar ákvarðanir út frá afstöðu
stjarnanna. I stjörnuspekinni hefur
fólk gefíð sér forsendur sem ekki
standast. Stjömurnar eru valdar án
tillits til vemleikans. Mannþekkjar-
ar geta auðveldlega búið til skap-
gerðarímynd fyrir fólk sem á al-
mennt vel við. „Til þess að ég geti
trúað einhveiju af þessu verður að
sýna mér haldbær vísindaleg rök,“
segir Ari Trausti.
Öld vatnsberans framundan
Guðrún Bergmann talsmaður
Nýaldarsamtakanna segir samtökin
byggjast á hópi fólks sem hafi
sjálfsþroska að markmiði. „Önnur
meginmarkmið eru að efla virðingn
fyrir sjálfum okkur, öðmm og lífinu
í heild, ... að breyta heiminum til
hins betra... og að rækta líkamann,
þroska hugann og næra andann.
„Mikilvægt er að fólk geri sér grein
fyrir því að ef maður vill breyta
heiminum verður maður að byija á
sjálfum sér og til þess eru margar
leiðir s.s. reiki, stjömuspeki, Mika-
elfræði, breytt mataræði, hugleiðsla
og þannig mætti lengi telja. Guðrún
segir að allar leiðir séu nothæfar
sem stuðli að betra mannlífi. Ef til
vill er það þess vegna sem fólki
fínnst gjarnan að innan nýaldarinn-
ar sé svo til allt að finna.
„Við emm að fara inn í aðra al-
heimstíðni, öld Vatnsberans. Þessi
tíðni lýsir sér m.a. með meiri hraða
á öllum hlutum. I dag er til að
mynda meiri hraði á öllu en var
fyrir aðeins tíu árum. Þéttleiki efn-
isins er ekki sá sami í nýrri tíðni
og því komumst við auðveldar í
tengsl við önnur vitundarsvið.“
Máli sínu til sönnunnar nefnir Guð-
rún að umræða um geimvemr og
aðrar verur s.s. álfa hafi aukist
mikið að undanfömu. Gefnir em
út tugir bóka um geimvemr en fólk
ræddi ekki um þær fyrir fáum árum.
„Víddir eru að ganga saman, efnið
er lausara í sér og þess vegna er
okkur fyrst núna kléift að hafa
samband við geimverur."
„Það er ljóst að við getum ekki
boðið jörðinni upp á sömu meðferð
í framtíðinni og hingað til. Þess
vegna verðum við að læra'að hugsa
öðmvísi." Guðrún segir það of al-
gengt að fólk vinni ekki úr sínum
málum og erfíðleikum. Það situr
eftir með tómleikatilfinningu og
veit ekki hvað til bragðs eigi að
taka. Hún segir að með sjálfsrækt
geti einstaklingurinn losað sig úr
fjötrum fortíðar og tekið á móti ljós-
inu. „í nýrri öld er ljósmagnið að
breytast, tíðni ljóssins eykst. Til
þess að gerast ljósvemr og geta