Morgunblaðið - 02.07.1994, Síða 11

MORGUNBLAÐIÐ
LANDIÐ
LAUGARDAGUR 2. JÚLÍ 1994 11
Síldarmmjasafn í Róaldsbrakka
Siglufirði - Miklar framkvæmdir standa nú
yfir við Róaldsbrakka á Siglufirði. Brakkinn er
frá 1907 og hýsir Síldarminjasafnið í framtíð-
inni. Nýlega var lokið við endursmíði hússins
að utanverðu og einnig 1. hæð sem er 180 fm
salur. Trésmiðirnir Ágúst Stefánsson og Hjálmar
Jóhannesson hafa séð um það verk sem unnið
hefur verið í áföngum sl. þijú ár.
Bryggjusmíði framan við brakkann er langt
komin en samkvæmt hefðinni þá voru síldar-
brakkinn og bryggjan ein heild. Bryggjusmiðir
eru Aðalsteinn Áðalsteinsson og Ólafur Kárason.
Þann 9. júlí nk. verður framkvæmdum lokið
og þá verður Síldarminjasafnið opnað í brakkan-
um með hátíðlegum hætti. Að sögn Örlygs
Kristfinnssonar, safnvarðar, rætist þá gamall
draumur margra Siglfirðinga að eiga glæsilegt
safn um sögu, veiðar og vinnslu síldarinnar og
Morgunblaðið/Sigríður Ingvarsdóttir
MIKLAR framkvæmdir standa nú yfir
við Róaldsbrakka á Siglufirði en verið
er að koma brakkanum og bryggjunni
í upprunalegt horf.
þar með verði því bráðabirgðasafni, sem sett var
á stofn fyrir þremur árum, komið heim í sitt rétta
umhverfi.
Róaldsbrakki er norskt hús og þótti einn veg-
legasti síldarbrakkinn á sínum tíma og var hann
friðaður 1978. Þess má geta hér að orðið brakki
er náttúrulega skylt orðinu braggi en er eldra
í málinu og var mikið notað eingöngu fyrstu
áratugi síldarinnar á Siglufirði.
Endursmíði Róaldsbrakka hefur verið kostuð
með styrkjum frá Húsfriðunarsjóði, tjóðhátíðar-
sjóði, Siglufjarðarkaupstað, menntamálaráðu-
neytinu, Islandsbanka, Skeljungi hf. og Sjóvá-
Almennum hf. Síðast en ekki síst verður að
geta beinnar vinnu og fjáröflunar Félags áhuga-
manna um minjasafn, en félagið hefur séð um
framkvæmdir og uppbyggingu Síldarminjasafns-
ins á síðustu árum.
Sungið fyrir
gesti og
gangandi
BÖRNIN í Ieikskóla Ólafsvíkur
gerðu sér dagamun miðvikudag-
inn 29. júní sl. í tilefni þess að
nú fá börnin árlegt frí sem
stendur í einn mánuð. Gengu
börnin ásamt starfsfólki leik-
skólans um götur bæjarsins og
sungu nokkur sumarlög fyrir
gesti og gangandi og var börn-
unum tekið vel og lyfti þessi
uppákoma mikið upp á bæjarlíf-
ið. I leikskólanum var haldin
grillveisla og boðið upp á kók
og grillaðar pylsur og voru
börnin mjög ánægð með daginn.
Rólegt í
Reykjavík
en gott í
Vopnafirði
Veiði hefst að jafnaði seinna í
Vopnafjarðaránum en annars staðar
og veldur því sjálfsagt lega landsins.
Hofsá og Selá hafa nú verið opnaðar
og veiði hefur gengið vel. Þær hafa
verið vatnsmikilar og örlítið skolað-
ar, en laxinn hefur greinilega ekki
sett það fyrir sig. Heldur hefur hægst
um veiðiskapinn í næsta nágrenni
Reykjavíkur, en þar gætu þó verið
betri tímar framundan, því júní hefur
sjaldnast verið sterkur í Elliðaánum,
Leirvogsá og Úlfarsá.
„Þetta hefur gengið mjög vel, þeir
byijuðu með fjórar stangir eftir há-
degi á mánudag og voru komnir með
30 laxa í kvöld,“ sagði Friðrik Wend-
el, kokkur í veiðihúsinu við Selá í
Vopnafirði, er Morgunblaðið ræddi
við hann á fimmtudagskvöld. Lax-
arnir voru allir stórir, 9 til 16 pund,
og flestir veiddir á maðk. Nokkrir á
spón. „Það er erfitt að átta sig á því
hvað mikið er gengið af físki, því
áin er vatnsmikil og aðeins lituð. En
það hlýtur þó að vera töluvert miðað
við þessa byijun.“
Veiðin hefur einnig byijað með
glans í Hofsá, Lien, hin nýsjálenska
bústýra í veiðihúsinu við Teig, sagði
á fimmtudagskvöld að veiðin hefði
þá verið milli 25 og 30 laxar, en
veiðin hófst eftir hádegið 25. júní.
„Menn eru hressir með þessa byij-
un,“ sagði Lien. Hún sagði enn frem-
ur, að laxinn væri yfirleitt vænn, 10
til 14,5 pund, en stöku fiskur væri
smærri. Spónn og devon hafa gefið
þennan afla.
Lifnar yfir Norðurá ...
Botninn datt úr veiðiskap í Norð-
urá í sólfarinu mikla í vikunni en á
miðvikudaginn byijaði hins vegar að
hitna í kolunum, enda hafði þá
þykknað upp. 20 stykki lágu í valnum
eftir daginn og sagði Stefán Viðars-
son, kokkur á Rjúpnahæð, að það
kæmi ekki á óvart, því mikill lax
væri í ánni og að undanförnu hafi
smálax verið á ferð. „Þetta er mest
5-6 punda fiskur þessa dagana, en
þeir stóru eru þó enn innan um,“
sagði Stefán. Aðalsvæðið hafði gefið
um 360 laxa á miðvikudagskvöld,
en Munaðarnesveiðarnar 20-30 til
viðbótar.
Þverásterk ...
Þverá hefur nú gefið um 380 laxa,
bæði svæðin. Smálax er farinn að
ganga af krafti, en enn veiðist tals-
vert af stórlaxi. Sá stærsti var 25
punda hængur Jóns Hjartarsonar,
stærsti fiskurinn það sem af er sumri
Gömlu
vinmi-
brögðin
rifjuð upp
Selfossi - Fornir og samnorrænir
búskaparhættir verða rifjaðir upp
á Núpstúni sem tilheyrir Kaffi-
Krús við Sigtún og Austurveg á
Selfossi í dag, laugardaginn 2. júlí.
Túnið verður slegið að fornum
sið með orfi og ljá, heyinu rakað
í flekk og snúið með hrífu til þerr-
is. Síðan verður heyið bundið í
bagga og þeir reiddir á klakk.
Kunnáttumenn í slætti munu slá
og má þar nefna Þór Vigfússon
læriföður, fræðimann og fyn-ver-
andi skólameistara. Vanur
brýnslumaður mun leggja ljáina á
hverfistein undir húsvegg og allur
umbúnaður mun minna á gamlan
tíma. Sláttumönnum og rakstrar-
fólki verður fært kaffi í sokk á
teiginn í sérstökum malpoka.
Sláttumenn munu fara með kvið-
linga og dragspil verður þanið í
flekknum.
Sérstakt töðu- og engjakaffi
verður framreitt og kaffigestir sem
koma ríðandi geta geymt hesta
sína á túninu við kaffihúsið í sér-
stöku gerði. Þá munu hestamenn
Feðgarnir Helgi Sigfússon
t.h. og Heiðar Ingi með fyrstu
laxana, 12 og 13 punda, úr
Mýrarkvísl.
yfir landið allt. Veiði hefur glæst að
undanförnu á efri hluta svæðisins,
sem kennt er við Kjarrá.
Rólegt í „Reykjavíkuránuin"
Athygli vekur hversu lélegar Ell-
iðaárnar hafa verið, en að morgni
fimmtudags, 30. júní, voru aðeins
komnir 33 laxar á land. Þótt alkunna
sé að veiði sveiflist milli ára og hefur
komið á daginn að laxgengd í árnar
í júní í fyrra og árið þar áður var
ósköp áþekk og nú. En veiðin hins
vegar mun betri. Á miðvikudags-
kvöldið voru til að mynda komnir
137 laxar í gegnum teljarann og 33
fiskar höfðu veiðst. Í fyrra höfðu á
sama degi farið 148 laxar um teljar-
ann, en 82 laxar höfðu veiðst. Og
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson
Anna og Guðmundur sem
mundar ljáinn í slægjunni við
Kaffi-Krús.
geta fengið hey fyrir hesta sína á
meðan þeir á. við kaffihúsið.
Að sögn Önnu Árnadóttur og
Guðmundar Sigurðssonar í Kaffi-
Krús er þetta framtak haft í
frammi til þess að halda á lofti
þjóðmenningunni og efla ítök
hennar með fólki. „Túnskikinn er
ósleginn og því upplagt að nota
tækifærið til að'hafa dálitla dag-
skrá í kringum sláttinn og hirðing-
una á blettinum,“ sagði Anna.
1992 hafði 161 lax farið fram hjá
teljaranum og 84 veiðst. Gott vatn
hefur verið lengst af þessum mánuði
þótt það hafi minnkað nokkuð.
Aðrar smáár
Úlfarsá hafði gefið 17 laxa á
flmmtudagsmorgun, en þar hófst
veiði 20. júní. Fyrsta daginn veidd-
ust sjö laxar og annan daginn fjórir.
Síðan hefur verið kropp. Áin er að
verða æði vatnslítil.
Leirvogsá var opnuð 25. júní og
veiddust sex laxar sem þykir góð
opnun á þeim bæ. Skúli Skarphéðins-
son veiðivörður sem er öllum hnútum
kunnugur veiddi fjóra físka. Á þriðju-
dag veiddist einn og þrír á miðviku-
dag. Enn er gott vatn í Leirvogsá
og reytingur af flski í ánni. Laxarnir
hafa veiðst víða um ána, allt fram
að Iíetilhyl, og allir á maðk.
Hér og þar
Ytri-Rangá er yfirleitt sein til, en
hefur nú gefið hátt í 30 laxa, suma
rígvæna, allt að 14 punda. Þröstur
Elliðason leigutaki segist hæst-
ánægður með þessa byijun og hún
lofí góðu um framhaldið, enda hafi
hann sleppt feiknalegu magni göngu-
seiða í ána síðasta ár.
Veiði hefur verið mjög góð á Núpa-
svæðinu í ofanverðri Laxá í Aðaldal.
Þar höfðu í vikulokin veiðst um 30
laxar sem er afar góð júníveiði þar
efra. Laxinn hefur verið vænn, allt
að 21 punds.
Gljúfurá í Borgarfirði gaf níu laxa
fyrsta daginn, 21. júní og síðan hef-
ur verið reytingsveiði. Þetta er góð
byijun, því oft veiðist lítið eða ekk-
ert fyrr en komið er fram í júlí.
Landbúnað-
arnefnd í
Dölunum
Búðardal - Nýverið var land-
búnaðarnefd Alþingis á ferð í Döl-
um og átti m.a. fund í Búðardal
með sveitarstjórn Dalabyggðar,
ásamt fulltrúum úr sveitastjórn
Saurbæjarhrepps. Fundurinn var
liður í dagskrá 3 daga skipulagðrar
ferðar nefndarinnar um Strandir,
Reykhólahrepp, Dalasýslu og
Húnavatnssýslu.
I upphafi fundar kom m.a. fram
í máli formanns landbúnaðarnefnd-
ar, að tekjumissir bænda undanfar-
in ár vegna samdráttar í landbún-
aði næmi um 3 milljörðum kr. Ljóst
væri að þetta bitnaði hart á svæð-
um eins og Dalasýslu. Til fundarins
væri boðið til að kynnast sjónarmið-
um sveitarstjórnarmanna.
Helsta einkenni Dalasýslu og
algjör sérstaða er hlutfall ársverka
í landbúnaði eða 46% sem væri það
hæsta á landinu. Við iðnað starfa
16% vinnuafls. Þar af 14% við
matvælaiðnað en Afurðastöðin í
Búðardal og Mjólkurasamlagið eru
stærstu atvinnufyrirtækin í sýsl-
unni. Iðnaður í Dölum hefði frá
upphafi byggst á hráefni frá land-
búnaði.
Heimamenn sögðu að samdrátt-
ur í sauðfjárrækt undanfarin ár
hefði kippt svo stoðum undan sauð-
fjárbúskap i Dölum að lengra yrði
ekki gengið ef veijast ætti falli
greinarinnar, en skerðing á fulll-
virðisrétti í Dölum sl. 3 ár væri um
30%.
-----» ♦ -4---
Snæfellsnes
Grassprettu
miðar liægt
Borg í Eyja- og Miklaholtshreppi
- Sláttur er hafinn á Snæfellsnesi.
Grassprettu hefur miðað hægt og
dró Jónsmessuhretið úr sprettu. Þó
eru til tún sem eru að verða tilbúin
til sláttar einkanlega þau sem ekki
hefur verið beitt á í vor.
Hjarðarfellsbændur munu vera
fyrstir til að bera ljá í gras hér
sunnan fjalls, þeir slógu nokkuð á
þriðjudag en urðu að setja það í
vothey því nú er súld en 10-12
stiga hiti og gott grasveður.
Alltaf nóg af ref
Nú er sá tími sem grenjavinnsla
stendur yfír og þó drepið hafi verið
mikið af ref undanfarin ár virðist
alltaf vera nóg til. Fengsælar
grenjaskyttur í Eyja- og Miklaholts-
hreppi, Erling á Eiðhúsum, Sveinn
á Stekkjai-völlum og Svanur í Dals-
mynni, hafa nú á stuttum tíma
unnið fjögur gren og drepið um 30
dýr. í Kolbeinsstaðahreppi liafa
unnist þijú gren og nokkur hlaupa-
dýr, og er búið að drepa 30 dýr alls.