Morgunblaðið - 08.07.1994, Qupperneq 4

4 FÖSTUDAGUR 8. JÚLÍ 1994
MORGUNBLAÐIÐ
Reytingsveiði á
loðnumiðunum
Mun meira
er komið
á land en
ífyrra
ÞRÁTT fyrir frekar trega loðnuveiði
síðustu sólarhringa er mun meira
komið af loðnu á land en á sama
tíma í fyrra. Ástæðan er ekki síst
sú að mun fleiri skip eru við veiðar
nú en í fyrra. Reytingsveiði var á
miðunum í gær. A.m.k. sjö skip voru
á leið í land með yfir 4.000 tonn.
Skipin halda sig enn á svæðinu
norður af Kolbeinsey. Um 30 skip
eru við veiðamar þessa dagana.
Hálfdán Hálfdánarson, stýrimaður á
Berki frá Neskaupsstað, sagði að
menn þyrftu að kasta oft til að fylla
skipin. Hann sagði að Börkur hefði
náð að fylla sig á tveimur sólarhring-
um eftir að hafa kastað 17 sinnum.
Börkur er á leið í land með um 1.150
tonn. Þetta er önnur veiðiferð skips-
ins á vertíðinni.
40.000 tonn komin á land
Það sem af er vertíðar hafa yfir
40.000 tonn af loðnu komið á land.
Á sama tíma í fyrra var veiðin orðin
um 15.000 tonn. Í fyrra glæddist
veiðin um miðjan júlímánuð og veiði
í mánuðinum öllum fór upp í 134.000
tonn.
Teitur Stefánsson, framkvæmda-
stjóri Félags islenskra fískimjöls-
verksmiðja, sagði að verð á loðnu-
mjöli sé svipað og í fyrra eða um
320 pund fyrir tonnið af venjulegu
mjöli. Hann sagði að verð á lýsi hefði
heldur lækkað vegna mikillar veiði
Perúmanna, en þeir hafa aukið sölu
á lýsi til Evrópu þangað sem íslenska
lýsið fer aðallega. Teitur sagði að
Islendingar hefðu ekki gengið frá
neinum sölusamningum á lýsi og því
sé of snemmt að segja ti! um hvert
verðið verði. Það skýrist í haust.
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Theódór
Þýskur ferðailangur á óvenjulegu farartæki
í hestakerru í
kringum landið
ÞAÐ VAKTI mikla athygli
þegar þýskur ferðalangur á
hestvagni kom við í Borgar-
nesi á leið sinni í kringum
landið.
Það er ekki á hverýum degi
sem að hestvagn sést á ferð-
inni í umferðinni þó að hér á
árum áður hafi þeir þótt sjálf-
sagðir. Þjóðverjinn og tann-
læknirinn, Dieter H. Kolb,
sannaði það að slíkur vagn á
ennþá erindi á vegum landsins.
Hann kom við í Borgarnesi á
leið sinni í kring um landið.
Vakti koma hans mikla athygli
og létu börnin ekki standa á
sér er þeim var boðið í ökuferð.
Tannlæknirinn er mikill ís-
landsvinur og á töluvert af ís-
lenskum hestum. Aðspurður
sagði hann ferðina hafa gengið
nyög vel í alla staði og sagði
hann íslenska bílsljóra hafa
verið mjög tillitssama.
Kvaðst hann hafa komið til
íslands áður og ferðast í bíl
en þá ákveðið að koma aftur
og fara hægar yfir til þess að
njóta náttúrunnar betur. Hest-
vagn hefði orðið fyrir valinu
og hann hefði meðal annars
viljað sýna íslenskum bændum
hvað það væri tilvalið fyrir þá
að koma sér upp slíkum vögn-
um til að bjóða ferðafólki upp
á öðruvísi ökuferðir um við-
kvæmt landið.
Pétur Guðmundsson flugvallarstjóri á Keflavíkurflugvelli
Lækkun á leigu
tengist fjárlaga-
gerð fyrir 1995
PÉTUR Guðmundsson, flugvall-
arstjóri á Keflavíkurflugvelli,
segist ekki geta sagt til um hvort
svigrúm sé til að lækka leigu í
Flugstöð Leifs Eiríkssonar. Und-
anfarið hafi staðið yfír samninga-
viðræður við leigutaka í flugstöð-
inni þar sem rætt hafi verið um
lækkun sameiginlegs rekstrar-
kostnaðar og lækkun á leigu.
Hvað varði það síðamefnda
verði að koma í ljós hvort hægt
verður að lækka leiguna og teng-
ist það meðal annars fjárlagagerð
fyrir árið 1995.
13 þúsund á fermetra
Pétur segir að leiga á verslunar-
húsnæði á Keflavíkurflugvelli á
síðasta ári hafi verið 190 dollarar
fýrir fyrstu 34 fermetrana, eða
rúmlega 13 þúsund krónur. Eftir
það greiddu leigutakar 50 dollara
á fermetra, 3.500 krónur, nema
Fríhöfnin sem greiddi 60 dollara
á fermetra, eða rúmlega 4.000
krónur. Leiga á skrifstofuhúsnæði
kosti 20 dollara á fermetra, tæpar
1.400 krónur, en 12 dollara, 820
krónur, fyrir geymslur.
Pétur segir að alls séu leigðir
út um 15 þúsund fermetrar í flug-
stöðinni og hafí meðalleiga þar á
síðasta ári verið 23,90 dollarar,
eða 1.650 krónur. Ef innritunar-
salur, komusalur og farangurs-
skáli eru dregnir frá séu eftir rúm-
lega 7.000 fermetrar undir versl-
anir og skrifstofur og hafí meðal-
leiga þar verið 36 dollarar, tæpar
2.500 krónur.
Flugstöðin arðbær
Pétur segir að fullur vilji sé hjá
öllum aðilum að reyna að leysa
þessi mál. „Það eru allir sammála
um að reyna að gera sitt besta til
að koma á móts við þessar þarf-
ir,“ segir hann
Hann bendir á að Flugstöð Leifs
Eiríkssonar sé mjög arðbært fyrir-
tæki, það hafí skilað um 1,3 millj-
örðum króna í hagnað á síðasta
ári. Hins vegar séu hendur flug-
stöðvarinnar bundnar af því að
henni beri að skila 900 milljónum
í ríkissjóð.
Fjármálaráðherra varar við fljótfærnislegnmályktunum af mati Hagstofu á launaþróun I^Sunum ,fkipulagsbreyt
Launavísitala aðeins
þáttur í lánskjaravísitölu
Friðrik Sophusson fjármálaráðherra fullyrðir að
launavísitölu hafí aldrei verið ætlað að standa
undir kjarasamanburði heldur einungis að mæla
launavísitölu sem þátt í lánskjaravísitölu.
FJÁRMÁLARÁÐHERRA leggur
áherslu á að kjararannsóknir séu
erfíðar í framkvæmd og það sé
ýmsum vandkvæðum bundið að
túlka niðurstöður. Hann bendir á
að Hagstofan hafí í greinargerð
sinni með niðurstöðum um launa-
vísitölu og launasamanburð bent
á nokkra annmarka. í fyrsta lagi
telji hún gögn sín „ósamstæð“ sem
ekki „gefí færi á nákvæmum
samanburði vegna mismunandi
aðferða við athuganir“. í annan
stað taki hún fram að líklega
gæti nokkurs ofmats á launabreyt-
ingum opinberra starfsmanna og
bankamanna en jafnframt van-
mats á breytingum á almennum
vinnumarkaði.
Óhæf til kj arasamanbu r ðar
Friðrik bendir loks á að Hag-
stofan hafí gert grein fyrir þeim
fyrirvara að launavísitala sé aðeins
reiknuð í þeim tilgangi að til yrði
Iögformleg vísitala til notkunar við
gerð lánskjaravísitölu. „Henni hef-
ur því aldrei verið ætlað það hlut-
verk að vera mælikvarði á kjara-
þróun einstakra hópa,“ sagði Frið-
rik í viðtali við Morgunblaðið.
„Hún er allsendis óhæf í slíkum
samanburði og það sést best á því
að 500 manna úrtak liggur til
grundvallar mati Hagstofunnar á
launaþróun almennra launþega
samanborið við að upplýsingar
liggi fyrir um rúmlega 15 þúsund
opinbera starfsmenn,“ sagði hann.
Lög gera ráð fyrir að launavísi-
tala sé byggð á mánaðarlegu mati
Hagstofunnar á meðaldagvinnu-
launum á grundvelli fyrirliggjandi
gagna á hveijum tíma að sögn
Friðriks. „Oftar en ekki kemur upp
sú staða að síðar liggi fyrir betri
vitneskja um þróun launa á við-
komandi tímabili. Við þær aðstæð-
ur þarf að endurskoða fyrra mat.
Af þessu má draga þá ályktun að
launavísitalan getur aldrei orðið
endanlegur mælikvarði á almenna
launaþróun, hvað þá fyrir einstaka
launahópa,“ sagði hann og bendir
á að Hagstofan hafí komist að
svipaðri niðurstöðu í greinargerð-
inni og talið vísitöluna einungis
þokkalegan mælikvarða á þróun
launa í heild sinni.
Ólík niðurstaða
kjararannsóknarnefnda
Fjármálaráðherra bendir á að á
vinnumarkaðinum séu starfræktar
tvær opinberar nefndir sem bein-
Iínis hafí það klutverk að fylgjast
með kjaraþróun einstakra hópa og
launaþróun almennt. Kjararann-
sóknamefírá almenna markaðar-
ins, þ.e. ASÍ, VSÍ og VMSÍ, geri
ársfjórðungslegar kannanir á
launaþróun og hlutverk kjararann-
sóknamefndar opinberra starfs-
manna (KOS) sé svipað. „Það hef-
ur áður verið bent á það í fjölmiðl-
um að niðurstöður þessara nefnda
stangist á við niðurstöður Hag-
stofunnar. Laun landverkafólks
innan ASÍ hækkuðu um 20,1% á
sama tímabili og könnun Hagstof-
unnar tók til en laun opinberra
starfsmanna hækkuðu á hinn bóg-
inn um 18,8% skv. útreikningum
nefndanna," sagði Friðrik.
Óbreytt launastefna
Þó að það komi fram i þessu
mati Hagstofunnar að munur í
launaþróun opinberra starfs-
manna og almennra launþega sé
um 3% þá á það sér ekki þær
skýringar að mati fjármálaráð-
herra að launastefna ríkisstjómar-
innar hafí verið önnur en á al-
mennum vinnumarkaði. „Það er
stefna ríkisstjórnarinnar að við-
haldá þeirri launastefnu sem
mörkuð var af hálfu vinnumarkað-
arins á sínum tíma,“ fullyrðir Frið-
rik.
Aðspurður sagði ráðherra ríkis-
stjórnina aldrei hafa sett í gang
ferli dulinna launahækkana eins
og talsmenn ASÍ hafí látið liggja
að. „Við höfum ekki dregið dul á
það að laun hafa óhjákvæmilega
hækkað í nokkrum stéttum á
þessu tímabili en bendum jafn-
framt á að ástæðurnar séu eðlileg-
ar. Laun lögreglumanna og toll-
varða hækkuðu t.a.m. á gmnd-
velli niðurstöðu gerðardóms,
Hæstiréttur felldi nýverið dóm í
máli flugumferðarstjóra sem olli
nokkurri launahækkun afturvirkt
og loks hafa launabreytingar átt
sér stað í nokkrum stéttum í kjöl-
far sameiningar stéttarfélaga,
Enginn afstöðumunur
Friðrik vísar á bug þeim fullyrð-
ingum að hann og forsætisráð-
herra greini á í þessu máli. „Ég
kannast ekkert við að neinn af-
stöðumunur hafí komið fram,
hvorki á þeim fundi sem við héld-
um með fulltrúum ASÍ né á öðrum
vettvangi," sagði hann.
Friðrik vildi taka það fram sem
svar við leiðaraskrifum í Morgun-
blaðinu í gær að samninganefnd
ríkisins semji aðeins fyrir ríkið en
ekki fyrir bankana. Það standist
því ekki að hið opinbera hafí misst
tökin á launakerfí bankamanna
eins og fullyrt sé í leiðaranum.
Það má heldur ekki rugla saman
því hlutverki launavísitölunnar að
vera liður í lánskjaravísitölunni og
hinu að reyna að gera vísitöluna
að fóðri til samanburðar á kjörum
einstakra stétta sagði Friðrik og
vísar enn í leiðaraskrif blaðsins.
„Þannig snýst málið ekki um það
hvort niðurstöður Hagstofu séu
marktækar eða ekki. Þær geta
verið marktækar fyrir launavísi-
töluna en algjörlega út í hött sem
grundvöllur til samanburðar."
Vill slíðra sverðin
Fjármálaráðherra telur að fund-
ur ríkisstjórnar og fulltrúa ASÍ á
þriðjudagskvöld hafí verið ákaf-
lega gagnlegur. „Ég vonast eftir
því að í framhaldi af honum muni
menn einsetja sér að slíðra sverðin
í þessari orrahríð um tölur og
talnaleik og snúa sér þess í stað
að því hvernig veija megi stöðug-
leikann í þjóðfélaginu og draga
úr atvinnuleysinu," sagði Friðrik
að endingu.
í
t
\
\
í
\
I
i
I
i
I