Morgunblaðið - 11.11.1994, Blaðsíða 14

14 FÖSTUDAGUR 11. NÓVEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
SCANIA- umboðið verður dágóð búbót fyrir Heklu hf. og gæti skilað um 10% veltuaukningu.
Hekla tekur við
umboði fyrir Scania
Endi bundinn á 40 ára viðskiptasamband Scania og ísarns hf.
HEKLA hf. hefur tekið við um-
boði fyrir sænska bílaframleiðand-
ann Scania af ísarni sem hefur
haft umboðið undanfarin 40 ár.
Þetta hefur í för með sér töluverða
aukningu á umsvifum Heklu þar
sem fyrir eru í landinu um 1.Í00
vörubílar, iangferðabíiar, strætis-
vagnar og flutningabílar af þess-
ari tegund.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins er varahlutasala Scan-
ia- umboðsins nálægt 150 milljón-
um á ári án virðisaukaskatts. Til-
tölulega fáir nýir vöru- og flutn-
ingabílar hafa hins vegar selst
undanfarin ár vegna samdráttar-
ins í efnahagslífinu.
ar um 10% af áætlaðri veltu Heklu
á þessu ári.
Nýja umboðið fellur afar vel að
rekstri Heklu ekki síst þar sem
fyrirtækið tók nýlega í notkun
nýtt verkstæði fyrir Caterpillar
þungavinnuvélar. Mun þessi að-
staða nýtast miklu betur en verið
hefur og litlu þarf að kosta til.
Þrír fyrrum starfsmenn Isarn hafa
þegar verið ráðnir til starfa hjá
Heklu.
Auk fjölmargra fyrirtækja sem
nota Scania-bíla í flutningum um
allt iand eru 24 Scania strætis-
vagnar í notkun á Strætisvögnum
Reykjavíkur.
í venjulegu árferði ér áætlað
að velta þessa umboðs gæti numið
um 300 milljónum en það samsvar-
Margir sýndu áhuga á
Scania-umboðinu
Allmargir aðilar hafa sýnt
áhuga á að taka við Scania-
umboðinu undanfarið. í lok októ-
ber kom fram í frétt Morgunblaðs-
ins að verið væri að ganga frá
samningum um að Vélar og þjón-
usta hf. og ísarn hf., Scania-
umboðið, yrðu sameinuð. Vélar og
þjónusta hefur umboð fyrir DAF
auk margvíslegra tækja til land-
búnaðar. Var rætt um að stofna
nýtt fyrirtæki um bæði Scania og
Daf-umboðin í höfuðstöðvum Véla
og þjónustu á Járnhálsi.
I sömu frétt kom fram að mark-
aðshlutdeild ísarns í notuðum vö-
rubílum sem fluttir eru til landsins
hefði verið á bilinu 50-55% og
nálægt fjórðungur af markaði
nýrra bíla. Alls voru fluttir inn til
landsins 44 notaðir Scania-bílar
árið 1993. Því sem næst þriðji
hver stór vörubíll á landinu, yfir
16 tonn, er af þessari gerð.
Heimsviðskipti
Yfirmaður GA TT óttast
að samningur sé íhættu
Genf. Reuter.
YFIRMAÐUR GATT, Peter Suther-
land, sagði á fimmtudag að Banda-
ríkin mundu greiða hinum nýja
samningi um viðskipti í heiminum
„banahögg," ef Bandaríkjaþing
staðfesti ekki samkomulagið fyrir
árslok vegna kosningasigurs repú-
blikana í bandarísku þingkosning-
Hann sagði á blaðamannafundi
að ef samningurinn yrði ekki stað-
festur mundi það vekja ótta á
heimsmörkuðum og grafa undan
efnahagsbata í heiminum. Gert hef-
ur verið ráð fyrir að samningurinn
taki gildi 1. janúar samkvæmt sam-
komulagi því sem tókst í Uruguay-
umferð GATT-viðræðnanna er lauk
í desember í fyrra eftir sjö ára þref.
Með ummælum sínum túlkaði
Sutherland ugg í röðum 124 aðild-
arríkja hins almenna samkomulags
um tolla og viðskipti — GATT —
um að kosningasigur repúblíkana
kunni að leiða til þess að ráðgerðri
atkvæðagreiðslu um samkomulagið
á Bandaríkjaþingi 3. desember verði
frestað.
Kunnugir segja að þessi uggur
hafi aukizt við það að leiðtogi repú-
blikana í öldungadeildinni, Bob
Dole, hefur beðið Bill Clinton for-
seta um nánari skýringar á samn-
ingnum, sem var undirritaður í
Marokkó í apríl.
Sutherland kvaðst þó búast við
því að þingið samþykki samninginn
á fundum um hann 29. nóvember
til 3. desember. En hann sagði að
ef staðfestingunni yrði frestað yrði
það til þess að nýju Alþjóðavið-
skiptasamökin WTO, sem eiga að
taka við af GATT, gætu ekki tekið
til starfa í ársbyrjun 1995 sam-
kvæmt áætlun — og ef til vill aldrei.
Fyrirhugað hefur verið að Ijúka
undirbúningi stofnunar WTO á ráð-
stefnu GATT 8. desember.
Talsmenn GATT og fleiri telja
að ef repúblikanar ákveði að bera
fram sérstakt frumvarp á nýkjömu
þingi í stað þess að samþykkja
frumvarp stjórnarinnar verði það
tætt í sundur í endalausum umræð-
GATT að með Uruguay-samkomu-
laginu yrði að minnsta kosti 510
milljarða dollara viðbótafjármagni
bætt við tekjur heimsins á ári fyrir
árið 2005.
Til þess að hafa áhrif á banda-
ríska þingmenn skýrðu þeir frá því
að árlegur gróði Bandaríkjanna af
ftjálsum viðskiptum vegna afnáms
hafta gæti orðið 122.4 milljarðar
dollara innan tíu ára.
Árlegar tekjur Evrópusambands-
ins munu aukast um 163.5 milljarða
dollara 2005 að sögn sérfræðing-
anna. Hagnaður Japans mun aukast
um 26.7 milljarða dollara og
Kanada um 12.4 milljarða að þeirra
sogn.
33,5 milljarðar dala til EFTA
Jafnframt sögðu sérfræðingar
Þróunarríki og ríki á aðlögunar-
skeiði munu hagnast um 116.1
milljarða dollara á ári fyrir 2005,
EFTA-lönd að íslandi meðtöldu um
33.5 milljarða dollara, Ástralía og
Nýja Sjáland um 5.8 milljarða, Kína
18.7 milljarða ogTaiwan 10.2 millj-
arða dollara.
Hlutafélag stofnað um rekstur fjöl-
rása sjónvarpskerfis í Vestmannaeyjum
Stefnt að út-
sendingu ífebr-
úar á næsta ári
STOFNFUNDUR hlutafélags um
rekstur fjölrása sjónvarpskerfis í
Vestmannaeyjum er fyrirhugaður
26. nóvember nk. Undirbúnings-
nefnd sem skipuð var sl. vor að
stofnun slíks hlutafélags um
endurvarp hefur skilað áliti sínu
og að sögn Eiríks Bogasonar, for-
manns nefndarinnar, er málið nú
komið á framkvæmdasig að lok-
inni undirbúningsvinnu.
Elnet sf., sem er sérhæft félag
á fjarskiptasviði og sá m.a. um
uppsetningu á Fjölvarpi íslenska
útvarpsfélagsins í Reykjavík, hef-
ur fengið leyfi útvarpsréttarnefnd-
ar til dreifingar á 8 rása sjónvarpi
með örbylgju á sjö stöðum víðs
vegar um landið. „Málið er lengst
komið í Vestmannaeyjum þar sem
framkvæmdir geta hafist að lokn-
um stofnfundi hlutafélags um
rekstur kerfisins,“ segir Ómar
Guðmundsson, hjá Elneti. „Við
stefnum að því að þar verði kerfið
komið í gang í febrúar."
Ómar sagði að hugmyndin væri
að fara af stað í Vestmannaeyjum
með tvær íslenskar sjónvarps-
stöðvar, fimm erlendar og eina
innanbæjarrás. „Innanbæjarrásin
verður í fyrstu rekin sem auglýs-
ingarás og síðan fer það eftir því
hvað bæjarbúar eru duglegir að
nýta sér rásina, hvernig málin
þróast. Möguleikarnir eru marg-
ir,“ sagði Ómar. Miklar væntingar
eru bundnar við þessa innanbæjar-
rás hjá Vestmannaeyingum að
sögn Eiríks Bogasonar og hugur
í mönnum að nýta sér þá mögu-
leika sem hún býður upp á.
Auk Vestmannaeyja hefur El-
net fengið leyfi til sjónvarpsdreif-
ingar á Selfossi, Egilstöðum,
Húsavík, Akureyri, Sauðárkróki
og Isafirði. „Á þessum stöðum
hefur verið horft talsvert til Vest-
mannaeyja og beðið eftir hvernig
mál þróuðust þar. Niðurstaðan þar
hefur því væntanlega mikla þýð-
mgu fyrir framhaldið,“ segir
Ómar.
McDonnell Douglas
semur við Kínverja
Washington. Feuter.
MCDONNELL Douglas flugvéla-
framleiðandinn hefur undirritað
samning upp á 1,6 milljarð dala,
sem svarar um 106 milljörðum
ísl. kr., við Kínveija. Felur samn-
ingurinn í sér að McDonnell Dou-
glas framleiðir fjörutíu farþega-
þotur fyrir Kínveija og að helm-
ingur þeirra verði smíðaður í kín-
verskum verksmiðjum.
Um er að ræða vélar af gerð-
inni MD80 og MD90 og verða þær
afhentar á næstu fjórum árum.
Samningurinn er árangur víðtæks
viðskiptasamkomulags Banda-
ríkjamanna og Kínveija sem náð-
ist í Kínaferð Rons Browns við-
skiptaráðherra í sumar.
Samningurinn kemur sér sér-
staklega vel á vesturströnd Banda-
ríkjanna þar sem óánægja er mik-
il með atvinnu- og efnahags-
ástand, en það verða fyrst og
fremst verkamenn á vesturströnd-
inni sem munu framleiða vélarnar.
Alls skapar hann um 4.600 störf
í Bandaríkjunum.
Bankar
Danir skipa konu
seðlabankastjóra
Kaupmannahöfn. Reuter.
DANSKA stjórnin hefur skipað
Bodil Nybö Andersen seðlabanka-
stjóra í stað Eriks Hoffmeyers,
sem dregur sig í hlé 31. desember
eftir 30 ára störf.
Andersen er fyrsta konan sem
tekur við stöðu seðlabankastjóra í
Danmörku, en hún hefur stundað
störf í banka síðan 1980 og skipun
hennar kemur ekki á óvart. Hún
sagði í danska sjónvarpinu að hún
mundi fylgja sömu stefnu og Hoff-
meye, sem hefur lagt áherzlu á
litla verðbólgu og fast gengi.
einnig seðlabankastjórar í Finn-
landi, Austurríki og Póllandi.
Sömu grundvallarskoðanir
„Tekur við af goðsögn"
Hoffmeyer hefur átt mikinn
þátt í því að Danir hafa sagt skil-
ið við verðbólgustefnu og reynt
að tryggja stöðugleika í efnahags-
málum eins og í Þýzkalandi. Sæti
hans verður vandfyllt ef trúa má
fyrirsögn í Berlingske Tidende:
„Tekur við af goðsögn.“
Skipun Andersens, sem 54 ára
fráskilin móðir, hafði engin áhríf
á peningamörkuðum. Konur eru
„Breytingin hefur ekkert að
segja, því að ég hef nákvæmlæega
sömu grundvallarskoðanir og
Hoffmeyer,“ sagði Andersen. „Ég
styð eindregið þá stefnu, sem nú
er fylgt, að halda genginu stöðugu
og stemma stigu við verðbólgu.“
Andersen var lektor við Kaup-
mannahafnarháskóla 1968-1980
er hún hóf störf í banka. Tíu árum
síðar lét hún af starfi fram-
kvæmdastjóra Unidanmark A/S,
eignarhaldsfyrirtækis næst-
stærsta banka Danmerkur, og hóf
störf í seðlabankanum.
Faðir hennar er Poul Nybö And-
ersen, fyrrverandi prófessor í hag-
fræði og efnahagsráðherra. Hún
á sæti í peningamálanefnd Evr-
ópusambandsins og hefur stund-
um setið fundi seðlabankastjóra
ESB í forföllum Hoffmeyers.