Morgunblaðið - 16.09.1995, Qupperneq 28

28 LAUGARDAGUR 16. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
PENIIMGAMARKAÐURINIM
ALMANNATRYGGINGAR, helstu bótaflokkar
1. september 1995 Mánaðargreiðslur
Elli / örorkulífeyrir (grunnlífeyrir) 12.921
’A hjónalífeyrir 11.629
Full tekjutrygging ellilífeyrisþega 23.773
Full tekjutrygging örorkulífeyrisþega 24.439
Fleimilisuppþót 8.081
Sérstök heimilisuppbót 5.559
Bensínstyrkur 4.317
Barnalífeyrir v/1 barns 10.794
Meðlag v/1 barns 10.794
Mæðralaun/feðralaun v/1 barns 1.048
Mæðralaun/feðralaun v/ 2ja barna 5.240
Mæðralaun/feðralaun v/ 3ja barna eða fleiri .. 11.318
Ekkjubætur/ekkilsbætur6mánaða 16.190
Ekkjubætur/ekkilsbætur12mánaða 12.139
Fullur ekkjulífeyrir 12.921
Dánarbæturí8ár(v/slysa) 16.190
Fæðingarstyrkur 26.294
Vasapeningarvistmanna 10.658
Vasapeningarv/sjúkratrygginga 10.658
Daggreiðslur
Fullirfæðingardagpeningar 1.102,00
Sjúkradagpeningareinstaklings 552,00
Sjúkradagpeningar fyrir hvert barn á framfæri 150,00
Slysadagpeningareinstaklings 698,00
Slysadagpeningar fyrir hvert barn á framfæri 150,00
Vakin skal athygli á því að frá og með 1. september er bensínstyrkur staðgreiðslu- skyldur. I júlí var greiddar 26% uppbót á fjárhæð tekjutryggingar, heimilisuppbót-
I ar og sérstaks heimilisuppbótar vegna launabóta og í ágúst var greidd á þessar
fjárhæðir 20% uppbót vegna orlofsuppbótar. Engar slíkar uppbætur eru greiddar í september og eru því þessar fjárhæðir lægri í september en fyrrgreinda mánuði.
Olíuverð á Rotterdam-markaði, 6. júlí til 14. sept.
AÐSENDAR GREINAR
Meðferð fyrir
ofbeldismenn er aðstoð
við fórnarlömbin
í TÓLF ár hefur
Kvennaathvarfið í
Reykjavík veitt konurh
sem beittar hafa verið
ofbeldi af sínum nán-
ustu, tilfínningalegan og
efnislegan stuðning. A
hinn bóginn hefur lítið
verið sinnt því verkefni
að bjóða meðferð þeim
körlum sem ofbeldinu
beita og hafa á þann
hátt gert tilvist Kvenna-
athvarfsins nauðsyn-
lega. Það er orðið tíma-
bært að íslenskt samfé-
lag takist á við vanda-
málið sjálft en ekki að-
eins einkenni þess.
Ekki má vanmeta mikilvægi þess
að bjóða ofbeldismönnum upp á
meðferð. Rannsóknir hafa leitt í ljós
að milli 40 og 60% þeirra karla sem
orðið hafa vitni að því að feður
þeirra legðu hendur á mæðurnar,
taka sjálfir upp hegðun föðurins í
eigin sambúð. Til þess að koma í
veg fyrir að hverri kynslóð fylgi ný
ofbeldissambönd ber okkur skylda
til að bjóða meðferð og aðstoða karla
við að takast á við ofbeldishegðun
sína.
Margar goðsagnir tengjast heimil-
isofbeldi. Þtjár þær algengustu hér-
lendis eru: 1. Konan bað um þetta og
í raun líkar henni það vel. 2. Þetta
er aðeins áfengisvandamál. 3. Ofbeld-
ismenn breyta aldrei hegðun sinni.
Ég hef í mörg ár unnið bæði með
fómarlömb ofbeldis og þá karla sem
beita ofbeldi. Eftir þá reynslu er ég
sannfærð um að engin biður um að ,
vera barin, né nýtur þess, áfengi
getur aukið ofbeldið en það heldur
áfram eftir áfengismeðferð og þá er
það Ijóst að margir karlar geta breytt
ofbeldishegðun sinni og innihaldi til-
veru sinnar og sambúðar.
Ofbeldiskarlar eru ekki skrýmsli
og það er engin lausn að læsa þá
inni og henda lyklinum. Það er held-
ur engin lausn að neita þeim um
aðstoð og hjálp samfélagsins. Ollu
skiptir að viðurkenna að ofbeldiskarl-
ar eiga í erfiðleikum og eru í mikilli
þörf fyrir hjálp.
Hluti vandans við að hjálpa þess-
um mönnum felst í því að þó svo
karlar viðurkenni að þeir eigi við
erfiðleika að stríða þá eru þeir treg-
Heidi Greenfield
FISKVERÐ A UPPBOÐSMORKUÐUM - HEIMA
15.9.95
Hæsta
verð
ALLIR MARKAÐIR
Annarafli 51
Blálanga 86
Hlýri 104
Háfur 10
Karfi 85
Keila 78
Langa ' 108
Langlúra 118
Lúða 500
Lýsa 25
Steinb/hlýri 98
Sandkoli 75
Skarkoli 129
Skata 170
Skrápflúra 55
Skötuselur 195
Spærlingur 8
Steinbítur 108
Stórkjafta * 30
Sólkoli 215
Tindaskata 5
Ufsi 79
Undirmálsfiskur 70
Ýsa 148
Þorskur 160
Samtals
BETRI FISKMARKAÐURINN
Þorskur sl 88
Ýsasl 126
Samtals
FAXAMARKAÐURINN
Blálanga 53
Keila 68
Langa 100
Lýsa 25
Sandkoli 60
Steinbítur 99
Ufsi 58
Undirmálsfiskur 43
Þorskur 125
Ýsa 138
Samtals
Lægsta
verð
20
53
80
10
30
35
30
115
100
17
98
36
70
170
20
185
8
30
30
131
1
20
26
30
50
88
116
53
50
79
25
60
90
20
26
70
73
Meðal-
verð
33
67
88
10
73
65
94
117
277
24
98
70
104
170
46
189
8
93
30
179
4
69
63
95
95
90
88
122
97
53
68
100
25
60
94
55
37
97
86
88
Magn
(kíló)
248
1.823
969
181
9.961
6.734
8.136
1.301
1.758
455
259
2.521
7.195
32
1.398
211
58
3.403
32
249
821
32.846
1.549
33.075
132.936
248.151
2.292
861
3.153
53
5.208
2.736
74
90
529
537
56
15.081
8.890
33.254
Heildar-
verð (kr.)
8.153
122.245
85.370
1.810
730.512
438.920
768.839
152.720
486.096
10.943
25.382
176.446
751.365
5.440
64.764
39.791
464
315.949
960
44.481
3.493
2.272.855
97.695
3.143.566
12.565.818
22.314.075
201.696
104.878
306.574
2.809
353.415
272.834
1.850
5.400
49.715
29.626
2.085
1.458 936
764.540
2.941.210
Keila ,
Langa
Lúða
Sandkoli
Skarkoli
Steinbítur
Sólkoli
Ufsi sl
Undirmálsfiskur
Þorskur sl
Ýsa sl
Samtals
55
66
410
50
127
104
160
60
70
122
137
Karfi
Langa
Ufsi
Þorskur
Ýsa
Samtals
67
85
67
132
97
67
85
52
63
46
ir til jið jeita sér aðstoð-
ar. Á íslandi er helgi
einkalífsins slík að hún
gerir körlum enn erfíð-
ara að ræða persónuleg
vandamál utan fjöl-
skyldunnar. Sumir
karlar hafa verið mót-
aðir á þann hátt að
þeir eiga að vera sterk-
ir, hafa fullt vald á eig-
in lífi og vera færir um
að leysa hvern vanda
sem upp kemur. Raun-
veruleikinn er, því mið-
ur, allt öðruvísi. Karlar,
líkt og konur, búa við
ótta, áhyggjur, sárindi
og vonbrigði.
Meðferð
Þegar ég hef haft ofbeldiskarla til
meðferðar hef ég orðið snortin af
þeim djúpa og víðtæka sársauka sem
þjakar þa og hversu þung er sú auka
byrði að finnast maður aldrei mega
sýna þennan sársauka. Stór þáttur
hans felst í því hvernig samskipti
þeirra við voru föður sinn. Konur
njóta þeirra forréttinda að
ræða erfíð samskipti sín við
móður sína og fá samúð,
skiining, stuðning og hugg-
un. Flestir karlar byrgja
sorgina, sársáukann, reið-
ina, gremjuna og vonbrigðin
innra með sér.
Þegar karlar fínna til til-
finningalegs sársauka
hneigjast þeir til að líta á
sjálfa sig sem ófullkomna
og eru þá skiljanlega ófúsir
til að játa það fyrir nokkrum
manni. En sá sársauki og sú skömm
sem fylgir lífsreynslu þeirra og þeirri
tilfinningu að hafa ekki staðið sig,
eru raunverulegar tilfinningar og hjá
ofbeldiskörlum breytist hún allt of
auðveldlega í reiði. Þessi reiði getur
orðið mjög eyðandi; fyrst og fremst
gegn sambúðaraðila en einnig getur
hún beinst að körlunum sjálfum og
börnum þeirra.
Góðu tíðindin varðandi þessi mál
eru þau að þegar ofbeldismenn leyfa
sér að fara að tala um tilfínningar
sínar, innri sársauka og skömm þá
geta þeir hætt ofbeldishegðun sinni.
Þar að auki taka þeir stórfelldum
framförum í tilfinningaþroska og
KARLAR
CáECáN
OFBELDj
Hæsta Lægsta
verð verð
FISKMARKAÐUR SNÆFELLS
55
66
315
50
116
104
160
60
70
90
137
FISKMARKAÐUR SUÐURNESJA
Blálanga 86 86
Háfur 10 10
Karfi 85 50
Keila 78 50
Langa 108 30
Langlúra 118 118
Lúða 285 230
Skarkoli 110 102
Skata 170 170
Skötuselur 195 185
Steinbítur 108 90
Sólkoli 215 215
Tindaskata 5 5
Ufsisl 79 55
Þorskursl 148 75
Ýsasl 130 30
Skrápflúra 20 20
Stórkjafta 30 30
Samtals
FISKMARKAÐUR VESTMANNAEYJA
Blálanga 59 59
Meðal-
verð
55
66
363
50
122
104
160
60
70
113
137
106
86
10
82
76
103
118
238
106
170
188
104
215
5
73
123
104
20
30
93
59
67
85
58
70
78
70
Magn
(kíló)
459
26
42
58
999
119
6
461
94
3.658
134
6.056
358
181
2.215
334
2.120
1.035
422
223
32
187
117
125
516
19.571
9.601
5.532.
37
32
42.638
137
948
548
940
32.399
1.090
36.062
Heildar-
verð (kr.)
25.245
1.716
15.225
2.900
121.388
12.376
960
27.660
6.580
412.110
18.358
644.519
30.788
1.810
180.567
25.297
219.378
122.130
100.364
23.571
5.440
35.231
12.180
26.875
2.580
1.426.726
1.179.771
576.490
740
960
3.970.897
8.083
63.516
46.580
54.417
2.260.802
84.769
2.518.167
Karlar sem beita
ofbeldi þurfa, að mati
Heidi Greenfield,
hjálp og meðferð.
auðga tengsl sín við þá sem þeir
elska.
Inntak hópmeðferðar fyrir ofbeld-
iskarla undir stjórn þjálfaðra sér-
fræðinga getur stutt og hvatt þá til
að ganga þennan erfiða veg. Ofbeld-
ismenn læra að greina milli reiðitil-
finningar og ofbeldisviðbragða. Þeir
þróa heilbrigðar leiðir til að takast
á við reiðina og læra nýjar og við-
kunnanlegri aðferðir til að tjá til-
finningar sínar. Þegar ofbeldisbeit-
ingu lýkur snýst meðferðin meira
um þeirra eigin sársauka. Smátt og
smátt þróa þeir virðingu gagnvart
sjálfum sér og öðrum. Þeir fara að
skilja hvernig samfélagið í heild og
persónuleg reynsla þeirra hefur
mótað þá og hvernig þeir geta valið
um hvernig þeir vilja lifa
lífinu. Auk þess er það
mikilvægur þáttur að þeir
eru að ala upp næstu kyn-
slóð og geta tekið ábyrgð
á því að skapa samfélag
þar sem ofbeldi gagnvart
konum og börnum (og
körlum) er óásættanlegt.
Því miður hjálpar meðferð
ekki öllum en hún hefur
hjálpað mörgum og getur
hjálpað enn fleirum.
Þrýstingur
Raunsætt mat segir okkur að
karlar munu ekki koma í hjörðum
til að fá meðferð. Við iifum í samfé-
lagi sem er vant ofbeldi og því valda-
misvægi sem einkennir stöðu kynj-
anna. Það þarf að ýta hraustlega á
ofbeldiskarla til að fá þá til að bera
sig eftir hjálp. Þrír aðilar geta tekið
það hlutverk að sér, hver um sig
eða í sameiningu: Konur þeirra geta
gert meðferðina að skilyrði fyrir
áframhaldandi sambúð, félagslega
kerfið getur sett meðferð sem skil-
yrði réttar til að umgangast börnin
og réttarkerfið getur farið að axla
ábyrgð á því að kæra menn fyrir
ofbeldi gagnvart konum og krafist
þess að þeir sæki sér aðstoð.
Ofbeldi gagnvart konum verður
að fordæma svipað og það er nú al-
mennt fordæmt að aka drukkinn.
Þegar enginn hafði trú á því að unnt
væri að hjálpa ofbeldismönnum og
engin leið til slíks virtist fyrir hendi
fóru allir kraftar samfélagsins í að
aðstoða fórnarlömbin. Núna er fyrir
hendi sú sérfræðiþekking sem þarf
til að meðhöndla ofbeldismenn. Því
er það á ábyrgð íslensks samfélags
að búa til meðferðaráætlun og krefj-
ast þess að ofbeldismönnum verði
boðið upp á meðferð. Þá er von til
þess að ofbeidinu linni og þær konur
og þáu börn sem búa við ofbeldi sem
þátt í sínu daglega lífi geti farið að
finna það öryggi og þá huggun heim-
ilisins sem mörg okkar ganga að sem
gefnu.
Höfundur er félagsráðgjafi.
GENGISSKRÁNING
Nr. 178 15. september 1995
Kr. Kr. Toll-
Eln. kl.9.15 Dollari Kaup 66.45000 Sata 66,63000 Gengl 65,92000
Sterlp 102,79000 103.07000 102,23000
Kan dollari 48,72000 48,92000 49,07000
Dönsk kr 11,50100 11.53900 11,56900
Norsk kr 10,20000 10,23400 10,25400
Sænsk kr 9,28000 9,31200 9.02100
Fmn mark 14,93700 14,98700 15,09300
Fr. franki 12,92500 12,96900 13,00100
Belg.franki 2.16490 2,17230 2,18240
Sv franki 54,65000 54,83000 54.49000
Holl. gyllini 39,73000 39,87000 40,08000
Þýskt mark 44,52000 44,64000 44,88000
it lyra 0.04116 0,04134 0,04066
Austurr. sch 6,32700 6.35100 6,38300
Port escudo 0,42850 0,43030 0.43230
Sp. peseti 0.52200 0,52420 0,52460
Jap ien 0,64190 0,64390 0,68350
irskt pund 104,64000 105,08000 104,62000
SDR(Sérst) 97,23000 97,61000 98,52000
ECU. evr m 83,56000 83,84000 84,04000
Tollgengi fyrir september er sólugengi 28 ágúst S|áll
virkur simsvan gengisskráningar er 62 32 70