Morgunblaðið - 06.07.1997, Qupperneq 21

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 6. JÚLÍ 1997 21
LOFTNETSMASTRIÐ á Gufu-
skálum var eitt hæsta mann-
virki í heimi þegar það var
reist 1963. Það er 412 metra
hátt og var notað fyrir lóran-
stöðina. Ríkisútvarpið mun
nota mastrið til langbylgju-
sendinga og er reiknað með
að þær hefjist í næsta mánuði.
uppsetningu búnaðarins, er hann
með því tæknilegasta og fullkomn-
asta sem gert er í heiminum á þessu
sviði. Þetta er fyrsta alhálfleiðara-
vædda og stafrænt mótaða lang-
bylgjustöð í heiminum.
Þaðan sem ég stóð í mastrinu
sást í fjóra strompa á Gufuskálastöð-
inni. Eru það púströr af fjórum vél-
um sem áður voru notaðar sem vara-
# Morgunblaðið/Guðlaugur Wíum
A MIÐRI leið upp mastrið var tekið kaffihlé. Frá vinstri: Bill tannlæknanemi, fullu nafni Wiliiam H. Clark III., Kristján Sævarsson málari
og Steinn Sigurðsson, sem er á förum til náms í myndlist á Spáni.
Morgunblaðið/Guðlaugur Wíum
ÚTSÝNIÐ var stórkostlegt úteftir norðanverðu Snæfellsnesi. Næst
er Hellissandur, þá Rif. A góðum degi sést alla leið í Stykkishólm.
aflgjafi. Nú verður sett niður ein
Perkins-vél sem nota á sem varaafl-
stöð fyrir útvarpssendana.
Þyngdaraflið segir til sín
Jæja, haldið var áfram upp og um
tíuleytið tókum við okkur stuttan
kaffitíma. Höfðu þeir félagar með
sér nesti sem þeir báru til skiptis í
bakpoka. Þegar þeir byijuðu á þess-
ari vinnu höfðu þeir spil niðri til að
hífa upp málningu, pensla og nestið.
Hurfu fljótlega frá því, það tók allt-
of langan tíma. „Það er fljótlegra
að bera þetta upp,“ sögðu þeir.
Við þriðja stag var tekin örstutt
hvíld. Eg var eitthvað að fara í vas-
ana og missti þá gleraugun og féllu
þau beint niður með örlítilli viðkomu
á einum bitanum. Ekki datt mér í
hug að sjá þau aftur. Hæðin var svo
mikil.
En Bill horfði niður og vildi greini-
lega ekki láta trufla sig þar sem
einbeitingin var mikil að horfa á
hvar gleraugun ientu. Sagði síðan
að þau hefðu lent hjá spýtunni og
benti á einhveija spýtu sem lá þarna
við húsið fyrir neðan. Ekki var ég
mjög trúaður á að það gengi upp.
Áfram var haldið og alltaf fannst
mér stutt eftir. Þegar við vorum á
fimmta stagi missti ég húfuna. Bill
þóttist eins og fyrra skiptið sjá hvar
hún lenti. Ekki var ég alveg jafnviss.
Ég tók myndir annað slagið og
var útsýnið alveg einstakt. Snæfells-
jökullinn í allri sinni dýrð þó að hann
hafí verið með smáskýjahatt. Ég
hafði oft flogið yfír Snæfellsnesið
og horft út um gluggann á flugvél-
unum. En þar var aðeins út um
glugga að sjá. Þarna var allt annað
útsýni. Maður bara snéri höfðinu,
þá sá maður það
sem maður vildi
í hvaða átt sem
var. Upp í himin-
inn eða beint nið-
ur á jörðina.
Þegar við vor-
um alveg að
koma upp
masturstoppinn
missti einn mál-
arinn tvo pensla
sem hann var
með í bandi.
Penslarnir lentu
á einum bitanum
á mastrinu og
voru þar, þótt
þeir héngju tæpt.
Kristján sagði að
þetta væri
ábyggilega eins-
dæmi. Það hefði
ekkert verið
gaman að þurfa
að fara alla leið
niður til að sækja
þá.
Stórkostlegt útsýni
Við komumst upp á toppinn kl.
11.45, þá búnir að vera tæpa þijá
tíma á leiðinni. Málararnir sögðu
mér að óstaðfest met í uppgöngu á
toppinn ætti starfsmaður hjá Pósti
og síma hf. sem hefði farið upp
mastrið á 59 mínútum. Bill sagðist
staðráðinn í að slá það met þegar
búið væri að mála.
Útsýnið var glæsilegt, vægast
sagt. Veðrið eins og best varð á
kosið. Nú var nánast logn en piltarn-
ir sögðu að S sterkum vindi sveiflað-
ist masturstoppurinn fram og aftur
um 3-4 metra. Með því að lygna
aftur augunum gat ég fundið hvern-
ig mastrið vaggaði aðeins. Skemmti-
legtilfinning.
Ég tók nátturulega myndir á fullu
og málararnir voru fyrirmyndin
ásamt öllu sem fyrir augun bar.
Stóðum við þarna um stund og virt-
um fyrir okkur útsýnið. Sögðust
þeir sjá inn í Stykkishólm þegar létt-
skýjað var en nú var mistur í lofti
sem skyggði svolitið. Þarna mátti
sjá áletranir eftir þá Stein og William
frá 1989 þegar þeir voru að vinna
við mastrið.
Þó fannst mér eitt sem skyggði á
fegurðina. Á milli mastursins og
Snæfellsjökuls eru heljarinnar rusla-
haugar. Mikil sjónmengun. Þetta var
nokkuð sem maður átti ekki von á,
enda venjulega ekki aimenningi til
sýnis, til dæmis $ akstri um þjóðvegi
landsins. Þessir og aðrir ruslahaugar
eru oft vel faldir
með tilliti til
ferðafóiks á veg-
um en það gleym-
ist alveg að þeir
sjást vel úr lofti.
Það er mál sem
þarf að taka til
gaumgæfilegar
skoðunar.
Við vorum að
ræða þetta þegar
Kristján sagði að
þeir vissu alltaf
hvenær rusl væri
losað á haugun-
um. Þá nefnilega
fylltist svæðið af
einkabílum. Ekki
voru þeir i vafa
um að þar færu
hirðusamir
menn.
Ég var næst-
um búinn með
filmurnar og tími
var kominn til að
fara niður og fyr-
ir strákana að fara að vinna af al-
vöru. Þeir höfðu notað tímann á leið-
inni upp til að fara betur yfir og
finna það sem þeim hafði yfirsést.
Voru það nokkrir ryðblettir. Verkið
var langt komið og reiknuðu þeir
með að vera búnir 23. júní. Þá ætl-
aði Kristján að taka sveinsprófið,
Steinn að fara til Spánar til náms
en Bill vera eftir til að fara yfir ef
einhveiju yrði ólokið.
Undraverð nákvæmni
Ferðin niður tók mig um 40 min-
útur með hléum til að taka nokkrar
myndir. Þegar niður var komið fór
ég að huga að gleraugunum og húf-
unni sem ég missti á leiðinni upp.
Viti menn, gieraugun voru nákvæm-
lega þar sem Bill sagði þau vera.
Óskemmd og húfan einnig.
Nokkrum dögum eftir þessa ferð
frétti ég að Bill hefði staðið við heit-
ið og sett nýtt hraðamet upp ma-
strið 25. júní. Hann fór þessa vega-
lengd á 32 mínútum og 40 sekúnd-
um. Metið var staðfest af viðstödd-
um og atlagan tekin upp á stafræna
myndbandstökuvél af Kristjáni
Benediktsyni verkfræðingi dreifi-
kerfis RÚV. Bill skráði metið sjálfur
efst á mastrið.
Ég held ég láti það alveg vera
að reyna við þetta met - þótt boru-
brattur sé!
Höfundur er lögreglumaður og
fréttaritari Morgunblaðsins í
Ólafsvik.