Morgunblaðið - 14.09.1997, Blaðsíða 2

2 B SUNNUDAGUR 14. SEPTEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
Sungu sig inn í
hjörtu Grænlendinga
Morgunblaðið/Ragnar Axelsson
HEIMISMENN ganga frá skipshlið í Brattahlíð í búningum Heimis.
ótt vissulega sé vík milli
vina, Grænlendinga og ís-
lendinga, leyndi sér ekki í
heimsókn Heimismanna
til Grænlands að við erum
grannar og eftirvænting, væntum-
þykja og virðing góðra granna sem
hittast á hátíðarstundu var gagn-
kvæm. Það er í mikið ráðist að fara
með liðlega 100 manna hóp til
Grænlands, því það er stór hópur í
tiltölulega fámennum byggðum eins
og eru á Suður-Grænlandi, en
Heimismenn eru þekktir fyrir að
láta vaða og vfla ekki fyrir sér hlut-
ina. Heimir er 70 ára á þessu ári,
einn vinsælasti kór landsins og
margsigldur til austurs , vesturs og
suðurs. Það var því kominn tími á
næsta granna í vestri, landið sem
hefur rótgróna ímynd norðursins
en er kennt við gróður og gullna
möguleika frá nafngift Eiríks rauðá
er hann sigldi til Grænlands frá ís-
landi fyrir 1000 árum.
Og nú átti að upphefja íslands-
daga á ný á Suður-Grænlandi með
söng og gleði og líklega hefur hópur
Heimsmanna, liðlega 100 talsins,
verið stærsti hópur íslendinga sem
hefur farið í einni ferð til Suður-
Grænlands síðan Eiríkur rauði
sigldi með landann á 25 skipum til
Grænlands skömmu fyrir fund Am-
eríku. Bréf voru send inn á öll
heimili á Suður-Grænlandi, 1.100
talsins, rituð á grænlensku og
myndskreytt með ljósmynd af
Heimismönnum, en með bréfinu
var viðtakendum boðið á tónleika
Heimis, sem alls urðu 6 talsins á
fjórum dögum. Einnig voru settar
upp auglýsingar, og sagt frá heim-
sókn Heimis í útvarpi og sjónvarpi
með tilheyrandi tónlistarflutningi af
geisladiskum Heimis.
Það var galvaskur hópur sem
lagði af stað úr Skagafirðinum árla
dags í rútum til þes að ná kvöldflugi
til Grænlands frá Reykjavík. Flug-
félag íslands og Ferðaskrifstofan
Nonni á Akureyri höfðu lagt á ráðin
og allt var klappað og klárt. Það er
tiltölulega dýrt að ferðast um
Grænland ef eitthvað er gert öðru-
vísi en hefðbundnar áætlunarferðir
þar bjóða upp á og Karlakórinn
Heimir sprengdi allt í þeim efnum
með fjölda ferðafélaganna. Rflds-
stjórnin samþykkti 2,5 millj. kr.
styrk til ferðar Heimis og íslands-
daganna og einnig styrktu ferðina
Grænlandssjóðurj SAMIK, sem er
samstarfshópur Islands og Græn-
lands á sviði ferðamála, íslenska
menntamálaráðuneytið og Nor-
ræna stofnunin á Grænlandi.
Flugvélamar þrjár sem fluttu
hópinn lentu á svipuðum tíma í
Narsarsuaq sem er í Eiríksfírði, en
handan flugvallarins blasir við bæj-
arstæði Eiríks rauða í Brattahlíð.
Það var staldrað nokkra klukku-
tíma í Narsarsuaq, en síðan gert
klárt fyrir kvöldsiglingu til Qaqor-
toq, stærsta bæjarins á Suður-
Grænlandi, með iiðlega 3.000 íbúa,
en þaðan átti að gera út til tónleika-
halds næstu daga.
Þar sem lífsorkan liggur létt
Það var orðið kvöldsett þegar
farþegaskipið sem átti að sækja
okkur lagði að bryggju í Narsarsu-
aq, en það var ekki eftir neinu að
bíða, mannskapurinn snakaði sér
um borð með töskur og allt sitt haf-
urtask og síðan var lagt í hann út
Eiríksfjörðinn í kjölfar Leifs
heppna og hinna norrænu mann-
anna, íslendinganna sem bjuggu á
Suður-Grænlandi í um 500 ár eða
frá því skömmu fyrir 1000. Skipið
sigldi inn í nóttina með kastljósin á
til þess að varast ísjakana á víð og
dreif. Það geislaði af upplýstum
ísjökunum, en himinn, haf og jörð
runnu saman í eitt þegar djúpt
myrkrið lagðist yfir. Stöku sinnum
bar þó fjallatoppa við gloppur af
tunglsljósi. Langur dagur var að
baki en samt ekki lokið hjá ferða-
löngum sem höfðu lagt upp frá
Skagafirði, ekið til Suðurlands,
flogið yfir „skaflinn" til vestur-
strandar Grænlands og sigldu nú
hraðbyri út hina djúpu firði Græn-
lands. Sumir hölluðu sér í skipinu,
aðrir ræddu málin og svo voru að
sjálfsögðu nokkrir sem tóku lagið,
hvað annað í hóp sem talar tungu
Á LEIÐINNI frá Hvalseyjarkirkju var soðin bleikja borin fram með krækibeijum á steinfati úr fiallshlíðinni.
ir höfðinu. Það kom hins vegar
fljótlega í ljós að hitinn var um 20
gráður og hin alræmda stórvaxna
grænlenska býfluga var á bak og
burt úr bænum, enda sá árstími
genginn í garð. Eg hafði á orði við
þessa tvo félaga sem ætluðu ekki að
láta helvítis býfluguna hanka sig að
flugan sem væri á ferli væri sauð-
meinlaus. Þeir tóku því varlega og
þegar ég áréttaði að þeir gætu tek-
ið netin ofan, því þessi tegund biti
ekki, svaraði annar að bragði:
„Henni gæti nú dottið það í hug.“
Svona eiga sýslumenn að vera,
halda sínu striki.
Sungið sjöraddað í
næturhúminu
Það var síðla dags á fimmtudegi
að Heimir hélt fyrstu tónleikana á
Grænlandi úti undir berum himni á
torginu í Qaqortoq við eina gos-
brunninn á Grænlandi, en hánn var
byggður fyrir um það bil 60 árum.
Qaqortoq er á svipaðri breidd-
argráðu og Osló og Stokkhólmur,
en í skandinavísku borgunum andar
ekki af jöklinum og þar er ekki tak-
mörkuð gróðurmold. Þó er blærinn
á ákveðnum árstíðum sá sami.
Heimamenn í Qaqortoq flykktust á
torgið í veðurblíðunni. Margir
höfðu klætt sig upp, sérstaklega
konur og sumar voru í grænlensk-
um þjóðbúningum. Fleiri hundruð
manns mættu á torgið og tóku
Heimisfélögum með miklum virkt-
um. Um kvöldið voru síðan tónleik-
ar í kirkju bæjarins og var hún þétt
setin fólki á öllum aldri, um 300
manns, og var rífandi stemmning,
enda kórinn f fínu formi og allt lék í
lyndi undir stjórn Stefáns R. Gísla-
sonar við undirleik Thomasar Hig-
gerson á píanó og Jóns St. Gísla-
sonar á harmonikku og þá létu ekki
sinn hlut efth- liggja einsöngvaram-
ir Gísli Pétursson, Pétur Pétursson,
Sigfús Pétursson, Óskar Pétursson
og Einar Halldórsson auk fleiri
snjallra söngmanna sem sungu
fleiri og færri saman. Kórinn varð
að syngja mörg aukalög, en í upp-
hafi tónleikanna hafði bæjarstjór-
SJÁ BLS. 12
LÉTT sönglota tekin á torginu í Qaqortoq.
söngsins svo afbragðs vel. Það var
nú einnig tilefni tíl, því Siggi á
Ökrum, Sigurður Bjömsson, sem
hefur sungið í Heimi liðlega hálfa
öld, átti sjötugsafmæli þennan dag,
svo bjartur og fagur og léttur í
spori sem lund. Það var langt liðið á
nótt þegar allir vom komnir í svefn-
pláss í lýðháskólanum í Qaqortoq, á
sjómannaheimilinu og hótelinu. En
Skagfirðingar em skapaðir af Guðs
náð og menn vom ekkert að kippa
sér upp við lítinn svefn, lífsorkan
liggur þeim svo létt. Og svo fór Hfið
að ganga sinn vana gang, handan
við fjall og fjörð í framandi landi, en
samt svo nálægu, því vissulega sést
birta Grænlandsjökuls af hæstu
fjöllum Vestfjarða við góðar að-
stæður. Sumir höfðu vaðið vendi-
lega fyrir neðan sig, mættu jafnvel í
morgungönguna í foðurlandinu,
snjósleðagalla og með flugnanet yf-
ELÍSABET Ögmundsdóttir og Pétur Pétursson bregða á leik með
Grænlendingi sem hafði þjálfað sig sérstaklega í andlitsgrettum og til
gamans rukkaði hann 10 kr. danskar fyrir geifluna.