Morgunblaðið - 17.02.1998, Síða 36

36 ÞRIÐJUDAGUR 17. FEBRÚAR 1998
MORGUNBLAÐIÐ
MENNTUN
Stærðfræði Hefðbundnar kennslubækur í stærðfræði hafa ekki fengið góða dóma en nýtt kennsluefni gefur
nemendum færi á að beita skapandi hugsun. Gunnar Hersveinn kynnti sér stærðfræðikennslu í Hafnarfirði
og á Alftanesi og hvaða stefnu megi fínna í markmiðum um kennsluna fyrir næstu kynslóð.
Stærðfræði
sem vekur
umræðu með
nemendum
• Betri tíð virðist vera að renna upp fyrir
stærðfræðinema í skyldunámi
• Markmiðið er að skapa jákvætt viðhorf
til greinarinnar með breyttum aðferðum
V
SLENSKT skólafólk hefur
undanfarin ár unnið að því að
efla stærðfræðikennsluna í
grunnskólum og var það
starf hafið áður en hin víðkunna
TIMSS-könnun um raungreina-
þekkingu skólabarna í heiminum
var birt. Hins vegar var hún sem
byr í seglin. Anna Kristjánsdóttir,
prófessor í stærðfræði við Kenn-
araháskóla Islands, hefur staðið
~%rir námskeiðum síðustu þrjú ár
um CGI aðferðina, þrautalausnir,
og vefsíðuna www.ismennt.is/vef-
ir/heilabrot og kennarar víða um
land hafa breytt um form á stærð-
fræðikennslu.
Nýjar aðferðir hafa falist í því að
virða aðferðir bamsins til að, kom-
ast að réttum niðurstöðum. Útbúið
hefur verið nýtt námsefni sem telst
á tilraunastigi og er það kennt
meðfram hefðbundnum bókum frá
áttunda áratugnum, en samkvæmt
niðurstöðum Geoffreys Howsons
sem bar saman kennslubækur í
tengslum við TIMSS-könnunina
eru venjulegar stærfræðibækur í
flestum löndum tilbreytingalausar
. pg staðlaðar eða m.ö.o. leiðinlegar.
w
Nemendur öðlist trú á stærð-
fræði sem tæki í lifínu
Þrautalausnir hefur hins vegar
náð vinsældum og hefur foi-vinnu-
hópur að markmiðum stærðfræði-
kennslu í endurskoðaðri aðal-
námskrá lýst því hvað fæst með
þeim og lagt til: „Að þung áhersla
verði lögð á að nemendur geti tjáð
sig um aðferðir sínar og lausnir á
stærðfræðiverkefnum, bæði í töl-
uðu máli og skriflega,“ og „að
áhersla verði lögð á að æfa nem-
endur í að leysa þrautir þar sem
þeir þurfa sjálfir að finna þær
lausnaraðferðir sem henta.“
^ Þrautalausnir eru í tillögum for-
vinnuhópsins einnig settar sem eitt
af lokamarkmiðum stærðfræði-
náms í grunnskóla og segir þar
m.a.: „Að nemandi skilji að unnt er
með skipulögðum vinnubrögðum
og hugkvæmni að leysa verkefni af
margs konar tagi, þótt engar leið-
beiningar liggi fyrir um hvernig
það skuli gert; fái trú á stærðfræði
sem tæki sem má nota til að leysa
erfið verkefni; öðlist skilning á
stærðfræðilegum hugtökum með
þvi að nota þau við lausnir ólíkra
þrauta þannig að hann treysti sér
til að nota þau einnig undir öðrum
kringumstæðum."
Sterkur vilji virðist vera meðal
kennara um að betri tíð renni upp í
stærðfræðikennslu á íslandi.
Samstarf við merka rannsókn-
arstofnun í Utrekt
Meðal þeiiTa sem hafa unnið að
breytingum í stærðfræðikennslu er
Skólaskrifstofa Hafnarfjarðar en
hún hóf í haust tveggja ára átak til
að efla þessa kennslu í grunnskól-
um bæjarins. Atakið er margþætt
og felst m.a. í upplýsingaöflun,
námskeiðum fyrir kennara, fund-
um fyrir foreldra og þróunarstarfi
úti í skólunum.
„Það er mikilvægt að varðveita
skapandi hugsun með börnum og
leyfa þeim að þróa með sér eigin
leiðir að lausnum," segir Guðný
Helga Gunnarsdóttir sem hefur
umsjón með þessu stærðfræðiverk-
efni. „Um eitt hundrað kennarar
sækja hingað námskeið í stærð-
fræði og við fylgjum þeim vel eftir
og höfum kynnt þetta foreldrum."
Magnús Baldursson og Guðjón
Olafsson á Skólaskrifstofunni fóru
til Hollands og náðu góðu sam-
bandi við sérfræðinga hjá Freu-
denthalstofnuninni í Utrecht þar
en hún er ein helsta rannsóknar-
og þróunarstofnun á sviði stærð;
fræðimenntunar í heiminum. í
kjölfarið kom hingað dr. Jan de
Morgunblaðið/Árni Sæberg
FÖSTUDAGINN 13. febrúar, var 7. bekkur í Álftanesskóla að glíma við dæmi um
fjölnotasal í Hólaskóla. Sigurður Magnús Sigurðsson í prósentureikingi með hjálp Svövu Rós Sveinsdóttur.

NOKKRIR 10 ára nemendur voru í stærðfræðistofunni að setja saman farartæki úr legókubbunum og
að reikna áhrif hjólastærðar á hraða. Orri Már Kristinsson einbeitir sér.
Lange og dr. Marja van den Heu-
vel-Panhuizen frá stofnuninni og
héldu fyrirlestra fyrir kennara.
Guðný segir að Skólaskrifstofan
hafi síðan verið í sambandi við
Freundenthalstofnunina og meðal
annars fengið að styðjast við nýtt
efni, sem stofnunin þróaði í sam-
vinnu við Wisconsin-háskólann í
Bandaríkjunum, handa 5.-8. bekk.
Einkenni þessa stærðfræðiefnis
er að leitað er dæma úr umhverfi
bamanna þannig að þau fáist við
raunveruleg viðfangsefni úr dag-
legu lífi. Núna stendur yfir hjá
Guðnýju stærðfræðinámskeið fyrir
kennara barna í 3.-6. bekk og er
lögð áhersla á þrautir og þrauta-
lausnir og aðrar breyttar áherslur í
reikningskennslunni. Tvö sumar-
námskeið eru einnig í undirbúningi
með leiðbeinendum frá Freudent-
halstofnuninni. Fagstjói-um í
stærðfræði gefst svo kostur á ferð
til Hollands, þar sem bæði verður
farið í skóla og á námskeið.
Kennarar í Hafnarfirði hafa tek-
ið stærðfræðiátakinu fagnandi og
hafa einnig kennarar í næstu ná-
grannasveitarfélögum verið með í
því. Alftanesskóli er einn þeirra.
Heimsókn í Álftanesskóla
Erla Guðjónsdóttir, skólastjóri
Alftanesskóla, segir að í vetur hafi
verið lögð sérstök rækt við stærð-
Viðamikið
fræðslustarf
í Hafnarfírði
skólar/námskeið
skjalastjórnun
Inngangur að skjalastjórnun
Námskeið haldið 2. og 3. mars. (mánud.
og þriðjud.). Gjald kr. 13.000.
Bókin, „Skjalastjómun" innifalin.
Skráning hjá Skipulagi og skjölum
í síma 564 4688, fax 564 4689.
Skjalastjórnun 2:
Skjöl í gæðaumhverfi
Námskeið haldið 9. og 10. mars. (mánud.
og þriðjud.). Gjald kr. 13.000.
Námskeiðsgögn o.fl. innifalið.
Skráning hjá Skipulagi og skjölum
- í síma 564 4688, fax 564 4689.
SKÓLASKRIFSTOFA Hafnar-
fjarðar hefur staðið fyrir öflugu
fræðslustarfi í vetur sem kennar-
ar hafa sótt stíft. Skrifstofan er til
húsa á tveimur hæðum á Strand-
götu 31 og hjá henni eru 25
starfsmenn á launaskrá. Hún
skiptist í þrjú svið: leikskóladeild,
þjónustudeild og rekstrardeild, og
verður þjónustudeildin aðeins
skoðuð hér.
Undir þjónustudeildina fellur
endurmenntun, fræðslufundir,
ráðstefnur og þróunarstarf en
einnig ráðgjöf og þjónusta fyrir
einstaklinga og hópa. Magnús
Baldursson er framkvæmdasljóri
fræðslusviðs, Guðjón Ólafsson
deildarsljóri þjónustudeildar og
Þórleif Drífa Jónsdóttir er
kennslufulltrúi. Deildin stendur í
vetur fyrir 17 fræðslufundum og
13 mismunandi námskeiðum sem
sum hver eru haldin nokkrum
sinnum. Nefna má námskeið um
kennslu barna með tilfinninga-
lega erfiðleika og hegðunar-
vanda, um tónmennt, tölvur,
stærðfræði og námskeið handa
foreldrum um hvernig þeir geti
aðstoðað börn sín í samræmdu
prófunum.
„Fræðslustarfið er mjög vel
sótt,“ segir Guðjón Ólafsson,
„skólaárið 1996-97 kom til dæmis
hver kennari hingað 5 sinnum til
að sækja þjónustu."
Hann segir að í húsinu sé öll
þjónusta vegna sérkennslu og
þurfi því ekki að leita til annarra
sveitarfélaga. Einnig er þar að
finna allar námsbækur Náms-
gagnastofnunar og aðrar sem
gefnar eru út í Hafnarfirði.
Grunnskólarnir sem deildin
þjónar eru Lækjarskóli, Öldutúns-
skóli, Víðistaðaskóli, Engidals-
skóli, Setbergsskóli og Hvaleyrar-
skóli og einnig tónlistarskóli og
Námsflokkar Ilafnaríjarðar. Skól-
ar á Álftanesi, Garðabæ og Kópa-
vogi hafa einnig verið í samstarfí
við Skólaskrifstofuna.
Stærðfræðikennsla er sérstakt
áhugamál á Skólaskrifstofunni.