Morgunblaðið - 03.05.1998, Blaðsíða 2

2 B SUNNUDAGUR 3. MAÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
Margar
myndir,
lftil aðsókn
Frakkar eru með mestu kvikmyndaþjóðum
í heiminum og framleiddu um 140 bíó-
myndir á síðasta ári að því er fram kemur í
grein Arnaldar Indriðasonar. En aðsóknin
hefur dalað. Dýrar og metnaðarfullar
myndir hafa ekki náð inn fyrir kostnaði
nema Luc Besson geri þær og Bruce Willis
fari með aðalhlutverkið.
GAMANMYNDIR ganga vel; úr Didier eftir Alain Chabat.
ALLS seldust 50 milljón
bíómiðar á franskar bíó-
myndir í Frakklandi á síð-
asta ári og mætti ætla að kvik-
myndaþjóðin mikla væri nokkuð
stolt af því. Markaðshlutdeild
franskra mynda er 34 prósent í
heimalandinu. Þegar málið er
skoðað nánar kemur í ljós að 15
prósent af þessum 34 prósentum
tilheyrðu mynd Luc Bessons,
Fimmtu höfuðskepnunni, sem var
gerð á ensku og með bandaríska
leikaranum Bruce Willis í aðalhlut-
verki. Önnur tíu prósent tilheyrðu
gamanmyndinni Mundi ég ljúga að
þér eða „La verite si je mens“ svo
einungis tvær bíómyndir eru með
25 prósent af aðsókninni á fransk-
ar myndir á síðasta ári. Það þýðir
að um 140 aðrar franskar myndir
sem frumsýndar voru í Frakklandi
á síðasta ári skiptu með sér þeim
níu próentum sem eftir eru og það
kallast varla mikil aðsókn.
Blómleg kvikmyndagerð
Svo það er kannski ekki að
undra þótt þeir sem komi að kvik-
myndamálum í Frakklandi sitji og
klóri sér í hausnum og spyrji
sjálfa sig hvers vegna dýrar
myndir með frægum stjömum
gengu ekki í áhorfendur en litlar
myndir urðu vinsælar, myndir
sem enginn vissi hvaðan komu.
Franski kvikmyndaiðnaðurinn er
á fullu blússi; fjölsala kvikmynda-
hús hafa sprottið upp eins og
gorkúlur og bíóaðsókn eykst með
ári hverju og kvikmyndaframleið-
endur eru að setja saman metnað-
arfyllri myndir en oft áður að því
er segir í bandaríska skemmtana-
tímai-itinu Variety, sem
fjallaði um aðsóknarmál
í Frakklandi nýlega.
Þannig mun mynd
Claude Zidis, Ástríkur
og Steinríkur berjast við
Sesar, kosta um 42
milljónir dollara. Einnig
eru franskir framleið-
endur í æ ríkari mæli að setja pen-
inga í útleriskar myndii’ eins og
breskar og bandarískar. En það
verður æ erfíðara fyrir þá að spá í
hvers konar myndir ganga í
franska áhorfendur.
Fyrir tveimur eða þremur árum
var hugsunin sú að ef kvikmynda-
framleiðendur hugsuðu stórt
fengju þeir mikið af áhorfendum;
því dýrari sem myndirnar yrðu
því meiri yrði aðsóknin. Árið 1997
sýndi þveröfuga þróun. Þær sex
myndir sem kostuðu yfír 11 millj-
ónir dollara, en frönsk bíómynd
kostar að meðaltali um fjórar
milljónir, gengu allar illa í miða-
sölunni. Hinn frægi Claude Berri
gerði 23 milljón dollara mynd sem
heitir „Lucie Aubrac" en fékk að-
eins 10 milljónir í kassann.
Gamanmyndin Ástin liggur til
allra átta eða „Un amour de sorci-
ere“ eftir Rene Manzor kostaði 16
milljónir en tók inn 5,5. Mynd
Philippe de Broca, „Le Bossu“
kostaði 24 milljónir en tók inn 12.
Stjörnurnar bjarga engu
„Það gerist æ erfiðara að sjá
fyrir hvað áhorfendur vilja og nú
í seinni tíð á það sérstaklega við
um leikaravalið," er haft eftir
gagnrýnandanum Phil-
ippe Maarek. Framleið-
endur treysta ekki á að
leikarar eins og Gérard
Depardieu, Sophie
Marceau, Daniel Au-
teuil eða Carole Boquet
tryggi aðsókn á myndir
þeirra. Aðsókn á mynd-
ir þessara leikara var slæm á síð-
asta ári. Stjömurnar koma
kannski frekar að notum þegar
mynd er fjármögnuð. „Stór-
stjörnur eru ákaflega mikilvægar
þegar kemur að því að finna fjár-
magn í myndir og þú vilt fá sjón-
varpsstöðvamar til þess að taka
þátt,“ er haft eftir framkvæmda-
stjóra hjá Pathé kvikmyndafyrir-
tækinu. Vandamálið er að stjörn-
urnar eru engin trygging fyrir
aðsókn.
Frönsku sjónvarpsstöðvamar
taka gjaman þátt í að fjármagna
kvikmyndir og frönsku kvik-
myndastjömumar eru mjög vin-
sælar á meðal sjónvarpsáhorf-
enda. Þar með eru stjömurnar
vinsælar á meðal þeirra sem reka
sjónvarpsstöðvarnar. Einnig er
gott að geta flaggað stjöraum þeg-
ar reynt er að selja franskar
myndir erlendis.
Hluti af vandamálinu sem snýr
að stjömunum er sá að bannað er
að auglýsa fmmsýningar bíó-
mynda í sjónvarpi sem þýðir að
franskar kvikmyndastjörnur
þræða viðtalsþætti og fréttaþætti
og úttala sig um myndimar þar til
fólk jafnvel fær leiða á þeim, sem
aldrei má gerast. „Með þeim hætti
verða stjömurnar kannski of
áberandi, engin dulúð er lengur
bundin við þær,“ er haft eftir ein-
um dreifingaraðila.
Það hvernig bíómyndir spyrjast
út hefur mikið að segja í Frakk-
landi. Gott orðspor getur mjög
aukið aðsóknina. Myndir nokk-
urra áður óþekktra leikstjóra
spurðust mjög vel út í fyrra;
Thomas Gilou, Manuel Poirier,
Philippe Harel og Robert Gu-
ediguian. Myndir þeima kostuðu
allar undir fjómm milljónum doll-
ara en hafa skilað inn á bilinu sex
til 28 milljónum. Nýjasta mynd
Alain Resnais, „On connait la
chanson", fékk mikið umtal meðal
kvikmyndaáhugamanna og 11
milljónir í kassann.
Sagt er að franskir kvikmyndaá-
horfendur hafi þróast hraðar en
framleiðendumir og geri nú aukn-
ar kröfur um söguþráð og umfjöll-
un um þjóðfélagsmál. Þá em sjón-
varpsstjömur í auknum mæli að
flytja sig yfir í kvikmyndirnar og
unga kynslóðin sem ólst upp með
þeim fylgir á eftir. Fyrrverandi fé-
lagar í gamanþáttum Les nuls og
Les inconnus hafa snúið sér að
Þeim fylgir
lítil áhætta
en gróðinn
getur orðið
talsverður
STÓRMYND sem klikkaöi; úr Lucie Aubrac.
kvikmyndagerð. Stjama fyrr-
nefnda hópsins, Alain Chabat,
gerði sína fyrstu gamanmynd í
fyrra, „Didier“, sem kostaði 10
milljónir og tók inn 17 en grínist-
arnir úr hinum hópnum, Didier
Bourdan og Bemard Campan,
græddu 21 milljón dollara á „Le
pari“.
Kvikmyndahúsaeigendur í
Frakklandi segja að litlar myndir
gerðar af óháðum aðil-
um geti komið skemmti-
lega á óvart. Þeim fylgir
lítil áhætta en gróðinn
getur orðið talsverður.
Með tilkomu nýju fjöl-
salabíóanna getur slík
mynd átt mikla mögu-
leika ef áhugi vaknar á
henni á annað borð.
Vandamálin byrja þegar
Franskir kvik-
mynda-
áhorfendur
þróast hraðar
en framleið-
endurnir
stór-
mynd frá einhverju af stóru kvik-
myndafyrirtækjunum tekur besta
plássið í bíóunum og klikkar svo í
miðasölunni.
Nokkur góð ráð
drama, eins og „Le bossu“ og
„Marquise", hafa ekki notið mikill-
ar hylli.
2. Þunglyndislegar stríðsmyndir
eins og „Lucie Aubrac"; Frakkar
eru nógu þunglyndir fyrir í augna-
blikinu og unga fólkið finnur sig
ekki í seinni heimstyrjöldinni.
3. Kvikmyndir sem kosta meira en
20 milljónir dollara - nema þær
séu gerðar af Luc Besson og séu
leiknar á ensku.
4. Myndir sem fela ekki
í sér þjóðfélagslegt
raunsæi.
5. Myndir þar sem
áhersla er lögð á tækni-
brellur og stílfærslu og
stjörnur en gleymst hef-
ur að skrifa handritið.
6. Myndir þar sem
þekktir gamanleikarar reyna að
fara með alvarleg hlutverk. Dæmi:
Alain Chabat og Patrick Timsit
sem gerðu ekki mikið fyrir „Le
cousin".
7. Myndir sem leggja ofuráherslu
á að ná til krakka. Þeir eiga eftir
Variety talaði við fjölda fólks
sem kemur að kvikmyndamálum í
Frakklandi og spurði hvað væri til
ráða til þess að auka aðsókn á
franskar bíómyndir; hvemig þær
ættu að vera til þess að draga að
áhorfendur. Fáir þorðu að spá því
hvað gengi í áhorfendur en nokkr-
ar hugmyndir komu fram um það
sem ekki gengur í Frakka og gætu
þær verið umhugsunarefni fyrir
franska kvikmyndaframleiðendur.
1. Rándýrar myndir sem gerast í
fortíðinni, svokallað búninga-
að vaxa úr grasi og hvers vegna að
hafa áhyggjur af þeim; auk þess
er Disney alltaf til staðar.
8. Myndir sem segja frá stóru
skipi sem sekkur á hafsbotn.
Þetta sama eru kvikmyndagerð-
armenn að spá í um allan heim
með misjöfnum árangri því það er
aðeins til einn sannleikur í kvik-
myndagerð, sem handritshöfund-
urinn William Goldman orðaði svo
ágætlega þegar hann ræddi um
hvað gengi og gengi ekki í áhorf-
endur: Um það veit enginn neitt..