Morgunblaðið - 03.05.1998, Qupperneq 5

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 3. MAÍ 1998 B 5
óháðir og frjálsir. Kirkjan ber nú
um of að mínu mati ímynd og ein-
kenni ríkisrekinnar stofnunar þar
sem mest eru áberandi embættis-
menn í svörtum klæðum, en ég vildi
heldur sjá hana sem samfélag fólks
sem starfar í anda Krists - ekki
kerfísstofnun heldur grasrótar-
hreyfingu fólksins, lýðræðislega
grasrótarhreyfingu fjöldans sem
byggist á gagnkvæmum kærleiks-
samskiptum fólks.“
Kirlyan og fjölmiðlar
Hjörtur Magni kveðst fyrst hafa
fengið verulegan áhuga á samskipt-
um fjölmiðla og kirkju í tengslum
við starf sitt sem sóknarprestur Út-
skálaprestakalls, en þar hefur hann
þjónað í ellefu ár. „Ég var í forsvari
fyrir samtök hér á Suðurnesjum
sem heita Bjarmi, samtök um sorg
og sorgarviðbrögð. Þar varð ég var
við að margt fólk sem misst hafði
ástvini eða hafði lent í válegum at-
Skotlandi þá segir það ekki alla
söguna. Á örlagastundum í lífinu
leitum við öll til trúarinnar, hver
með sínum hætti. Við rannsókn
mína á ímynd kirkjunnar einsog
hún birtist í fjölmiðlum annars veg-
ar hér og hins vegar í Skotlandi
kom í ljós að við válega atburði
virðist kirkja hafa að mati fjölmiðla
stóru hlutverki að gegna. Á slíkum
stundum gerast fjölmiðlarnir sjálfir
„trúaðir". Sem dæmi hófst frétta-
tími á Stöð 2 með bænastund eftir
snjóflóðaslysin og er það nokkuð
sambærilegt við það sem gerist í
Skotlandi er álíka válegir atburðir
verða. Ég gerði í athugun minni
samanburð á því hvernig BBC, rík-
isrekinn sjónvarps-miðill, ber frétt-
ir af skosku þjóðkirkjunni og svo
hvernig ríkissjónvarpið hér ber
fréttir af okkar þjóðkirkju. Þjóðirn-
ar eru báðar smáar og Skotar eiga
margt sameiginlegt með okkur. Á
báðum stöðum er sem sagt þjóð-
HÖFUÐKÚPAN í höndum séra Hjartar. Hún fannst ásamt fleiri bein-
um í gömlum htíl milli Útskála og Sandgerðis.
SÉRA Hjörtur ásamt eiginkonu sinni Ebbu Margréti og dtíttur sinni
Ágústu Ebbu á Fríkirkjutröppunum.
burðum var sárt og jafnvel biturt út
í fréttaflutning fjölmiðla af slíkum
atburðum. Ég setti mig í samband
við Blaðamannafélagið og úr varð
að ég flutti erindi um þetta mál á
fundi félagsins, en á efnisskrá þess
fundar voi*u slysafréttir. Það að
komast í samband við blaðamanna-
stéttina vakti áhuga minn á fjöl-
miðlum og ábyrgð þeirra í samfé-
laginu. Tengslin milli fjölmiðlunar
og kirkju og trúar eru kannski ekki
svo ljós í fyrstu, en þegar farið er að
athuga málið betur kemur í ljós að
kirkjan, trú og trúarbrögð snúast
að miklu leyti um samfélag, sam-
skipti og upplýsingamiðlun.
Presturinn er oft boðberi válegra
tíðinda og þess vegna er það eðli-
legur hluti starfsins að reyna að
hjálpa sorgmæddu fólki og fræða
það um sorgarferlið, en sjálfur hef
ég hins vegar ekki misst neinn mér
nákominn og hvort þessi reynsla af
úrvinnslu annarra á sorginni undir-
býr mig sem menneskju til að
mæta missi, það skal ég ekki segja
um,“ segir Hjörtur. „Við erum oft
svo vernduð fyi'ir dauðanum, rétt
eins og við lifum í einhverjum
draumaheimi þar sem við erum
ósnertanleg, gleymum að við erum
dauðleg. I nútímasamfélagi erum
við komin langt frá þeirri hringiðu
lífs og dauða sem fólk bjó við í
bændasamfélaginu áður fyi'r. Mín
reynsla er sú að íslendingar séu
mjög trúaðir. Þótt það beri minna á
trúarlegu efni hér í fjölmiðlum og
kirkjusókn sé minni en til dæmis í
kirkja, ríkisreknir fjölmiðlar og af-
ar sterk þjóðernisvitund er ríkj-
andi.
Var í námi í ísrael
Af hverju skyldi Hjörtur Magni
hafa gerst prestur? „Það er með mig
eins og marga aðra presta, þetta var
í minni fjölskyldu. Móðir mín Sigríð-
ur Jónsdóttir og önnur systir mín
voru báðar mjög virkar í trúarlegu
starfi, ekki þó endilega innan þjóð-
kirkjunnar. Mamma átti góða vini í
Hvítasunnusöfnuðinum, meðal að-
ventista og innan KFUK og ég fór
stundum með henni á samkomur.
Síðar fór ég á biblíuskóla í Suður-
Englandi og ferðaðist síðan með
kennurum og öðrum nemendum um
Mið-Austurlönd. Við útbjuggum
okkur í bíla og unnum síðan í ýms-
um kirkjudeildum í ýmsum löndum.
Við héldum samkomur og ræddum
við íbúana um trúmál og vorum líka
með götutrúboð, ræddum við fólk á
götum úti. Ég ánetjaðist Israel og
Egyptalandi og var þar tvö ár til við-
bótar, ég fékk styrki frá sænsku
kirkjunni og fór í hebreska háskól-
ann í Jerúsalem, það var meðfram
guðfræðinámi mínu hér. Ég var
þarna í hebreskunámi, bæði fornri
og nútímahebresku og var einnig að
rannsaka sögu borgarinnar, sem og
gyðinglegan bakgrunn okkar trúar.
Munurinn á kristinni trú og gyðing-
dómi er ekki eins mikill og menn
gætu haldið, raunar miklu minni.
Margt af því sem við teljum mjög
sérstakt við kristna trú höfum við
fengið beint frá gyðingum, sem
dæmi má nefna páskahátíðina,
hvítasunnuhátíðina og jafnvel vissa
þætti jólahátíðarinnar. Gyðingar
trúa á Messías en hann á bara eftir
að koma, kristið fólk á Jesú Krist.
Munurinn verður minni en ella þeg-
ar þess er gætt að kristið fólk trúir á
endurkomu krists, báðir trúflokkar
bíða því komu Messíasar eða Jesú
Krists. Grunnkjarni þessara trúar-
bragða er sá sami, mikil áhersla er
lögð á náð, miskunn, iðrun og fyrir-
gefningu. Hefndin, harkan og rétt-
lætishugtakið, sem við teljum oft
gyðinglegt, það er alls ekki svo, náð-
in og miskunnin er beint úr gyðing-
dómi. Þess ber líka að geta að innan
gyðingdóms er alveg jafnmikill fjöl:
breytileiki og innan kristindóms. I
ísrael er minnihluti gyðinga strang-
trúaður og kreddufastur. Það var
mér mjög til góðs að víkka á þennan
hátt sjóndeildarhring minn. Það var
hins vegar ekki gott að flagga því í
ísrael að vera lútherstrúar, Hitler
var lútherstrúar segja þeir og í aug-
um margra gyðinga er krossinn
tákn ofsókna.“
Hvílt í fölsku öryggi
Á táningsárunum gerði Hjörtm-
Magni vissa „uppreisn" frá hinu
kirkjulega umhverfi sínu, „ég vildi
finna mig sjálfur," segir hann.
Hjörtur fæddist fyrir réttum fjöru-
tíu árum í Keflavík og ólst þar upp,
yngsta barn Jóhanns Hjartarsonar
húsasmíðameistara og konu hans
Sign'ðar. „Það er öllum hollt að
spyi’ja gagnrýnna spurninga, oft
vilja trúarleg samfélög þrengja að
fólki, skapandi hugsun er ekki alls
staðar talin æskileg, né heldur
frjálslyndi eða umburðarlyndi, ég er
þó ekki að segja að ég hafi fundið
meira fyrir slíku en aðrir. Líklega
hef ég þó ekki fjarlægst þetta um-
hverfi nógu mikið, í það minnsta
sneri ég aftur, guðstrúin hefur alltaf
átt mjög sterkar rætur innra með
mér og ég trúi því að trú sé mannin-
um eðlislæg, en trúarsamfélagið og
sú umgjörð sem mannfólkið býr
sinni trúartilbeiðslu er oft gagnrýn-
isvert. Þetta ríkiskirkjufyrirkomu-
lag sem við búum við hér á Islandi
tel ég að hafi ekki verið sannri trú
sérlega til framdráttar. Reyndar er
það svo að víðast hvar í heiminum
þar sem þjóðkirkjur og ríkiskirkju-
fyrirkomulag hafa verið við lýði, er
það á hröðu undanhaldi. Það er ekki
hvetjandi íyrir trúarlíf að ríkið reki
trúarstofnun, miklu fremur
slævandi. Kirkjan á Islandi hefur
borið merki þess að vera presta-
kirkja, embættismannakirkja, eins
og hún var á miðöldum, við búum
enn við það form að miklu leyti. Við
prestar höfum kannski fullmikið
skýlt okkur bak við þennan emb-
ættismannaskilning, það að vera
launaðir og æviráðnir af ríkinu hef-
ur gert það af verkum að prestar
hafa „hvílt í fölsku öryggi", og það
hefur skapað fjarlægð milli prest-
anna annars vegar og safnaðanna
hins vegar - skapað fremur óhollt
samband sem hefur meðal annars
valdið deilum.“
Söfnuður Fríkirkjunnar í Reykja-
vík er að sögn séra Hjartar nokkuð
dreifður. „Hann er ekki skilgreind-
ur út frá landfræðilegum mörkum
eins og gerist með söfnuði Þjóð-
kirkjunnar. Það er nokkur munur á
starfi fríkirkjunnar og þjóðkirkj-
unnar. Hver og einn getur skráð sig
og tekið þátt í starfi fríkirkjunnar,
óháð búsetu og á sama hátt sagt sig
úr söfnuðinum. Það er nokkur mun-
ur á starfi fríkirkjunnar og þjóð-
kirkjunnar. Þeir sem tilheyra frí-
kirkjunni ættu að finna frekar til
samkenndar vegna þess að þeir
hafa valið að vera í þessum söfnuði.
Mín skoðun er að fríkirkjan eigi
ekki að bera ímynd prestakirkjunn-
ar. Ég lít svo á að prestur fríkirkj-
unnar sé aðeins hluti af söfnuðinum.
Ég hef átt gott samstarf við sóknar-
börn mín hér í Útskálaprestakalli,
mér var strax vel tekið og það hef
ég kunnað að meta. Ég kveð því
mína gömlu sókn með söknuði, en á
móti kemur að ég hlakka til að
takast á við ný verkefni, ég er eins
og fyrr sagði heillaður af hugsjón
fríkirkjunnar og hygg gott til að
starfa á þeim vettvangi.“
gfc.r:
-
n
Trimmarar - Skokkarar - Hlauparar
Sumardagskrá Hlaupahóps Máttar hefst
mánudaginn 4. maí með kynningarfundi
og skokki. Nú er tækifærið fyrir þá sem
hafa legið í vetrardvala að rífa sig upp úr
sófanum og út í náttúruna.
Hlaupahópur Máttar er einn elsti
starfandi hlaupahópurinn. Hann hefur starfað síðan 1990
og hefur á að skipa velþjálfuðum og reynslumiklum
leiðbeinendum.
• Sérstakur byrjendahópur þar sem áhersla verður lögð á
að fara rólega af stað.
• Fræðsla og mælingar.
• Styrktarþjálfun og teygjur.
• Ótakmarkaður tfmafjöldi og aðgangur að tækjum.
• Bolur, hlaupasokkar, svitaband og derhúfa handa öllum
sem skrá sig f hlaupahópinn í boði Mizuno.
• Meðlimir hlaupahópsins fá góðan hlaupabúnað
(byrjendapakka) á frábæru verði frá Mizuno.
• Allt þetta, ásamt 4 mánaða korti, á aðeins 9.900 krónur.
Þjálfarar eru sem fyrr Ragnheiður Sæmundsdóttir
íþróttakennari og Heimir Bergsson fþróttafræðingur.
Skráning hefst f dag, nánari upplýsingar
í síma 568 9915. Takmarkaður fjöldi.
/fl\z\no
Sumarkort sem gildir ti! 10. september kr. 9.900
(kr. 2.475 á mánuði)
Námsmannakortin - kr. 7.500 fyrir fjóra mánuði
(kr. 1.875 á mánuði)
Upplýsingar i síma 568 9915
Spinning
Byrjendanámskeið í Spinning
Spinning og tækjaþjálfun
• Þrír lokaðir tímar í viku.
Ótakmarkaður tímafjöldi og aðgangur að tækjum.
• Fræðsla og mælingar.
• Fjórar vikur á aðeins kr. 5.000.
• Takmarkaður fjöldi þátttakenda.
Upplýsingar og skráning í síma 568 9915
A - " V

' s '
MÚmM
HEILSURÆKT
Faxafeni U - Sími 56B 9915 • langarima 21-23 - Sfmi 567 7474 • Skipholti 50a - Simi 581 4522