Morgunblaðið - 12.05.1998, Page 54

54 ÞRIÐJUDAGUR 12. MAÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
f þ/IÐÆTT/jÞ, SÝftA
þessu/A NAUNGA
Tommi og Jenni
Ljóska
Smáfólk
THIS 15 REPORT 0N U)HAT'5 HI5 NAME^^ HE WA5 BORN 50METIME BETtðEEN SEVENTEEN ANP EI5HTEEN HUNDREP.. VERV LITTLE 15 KNOWN A0OUTHIM..
W JÉju
in fact,u;e pont
EVEN KN0U)U>H0HE
WA5,0R5HE WA5,
OR WHATEVER..
VE5, MAAM.
THANK VOU..
ANOTHER
ONE OFTHE
6REAT
REP0RT50F
ALLTIME.5IR
Sgo
IN6 TO
1
BE HARD
TO FOLLOW,
HOH.
AAAffnP?
Þetta er rit- Hann var fæddur ein- Satt að segja vitum Já, kenn-
gerðin mín um: hvers staðar milli við ekki hver hann ari... þakka
„Hver er mað- sautján og átján var, eða hvað... þér fyrir
urinn!... hundruð ... mjög lítið
er vitað um hann ...
Ein af bestu ritgerðum
allra tíma herra.
Verður erfitt að gera bet-
ur, ha, Magga?
fHtfgtiiiMattfe
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
Skráning heilsufars-
upplýsinga - tímabært
þjóðþrifamál
Frá Guðrúnu Maríu Óskarsdóttur:
FRUMVARP er nú liggur frammi
um færslu heilbrigðisgagna lands-
manna í gagnagrunn tel ég vera
mjög af hinu góða, og að stjórnvöld
skuli nú viija hefjast handa við þetta
stórverkefni er virðingai-vert. Avinn-
ingur af slíku kann nefnilega að
verða stórkostlegri til handa lands-
mönnum en okkur getur órað fyrir
nú. Fyrir það fyrsta mun nást yfirsýn
yfir kerfi heilbrigðismála í heild, það
er hvað hver læknir framkvæmir til
handa sjúklingi, hvar og hvenær, inn-
an þjónusturamma ríkisins.
Til dæmis mun nást yfirsýn yfir
hvar ofþjónusta hefur átt sér stað og
hvar skortir á þjónustu á hinum
ýmsu sérsviðum lækninga. Upplýs-
ingar sem þessar koma til með að
geta nýst stjómmálamönnum einkar
vel við útdeilingu fjármagns til hinna
ýmsu stofnana. Féð ætti því að koma
helst að notum þar sem þess er mest
þörf, og gætu deilur og togstreita
hinna ýmsu stofnana í fjölmiðlum því
ef til vill heyrt sögunni til og yrði án
efa andlegur léttir mörgum lands-
mönnum.
Heilbrigðiskerfið hefur verið
heilög ríkiskýr til margra ára, að því
leytinu til að engin gagmýni af
nokkru tagi hefur verið á aðferða-
fræði þar innan dyi’a fyiT en nú á
allra síðustu árum.
Við eigum vissulega marga frá-
bæra lækna og hjúkrunarfræðinga
en við eigum líka nokkra sem era
ekki neitt sérstaklega færir í sínu
fagi. Það segir okkur aftur að mann-
anna verk eru aldeilis ekki hafin yfir
gagnrýni, nákvæmlega sama hvers
eðlis þau eru. Hávær mótmæli lækna
og „áhyggjur“ vegna skráningar hei-
ilsufarsupplýsinga nú tel ég vera
„storm í vatnsglasi" með tilliti til
þess hve litla yfirsýn menn hafa í
heild yfu- framkvæmd læknisverka á
Islandi, en þá yfirsýn er að finna í
pappírsskýrslum úti um allt.
HeimUislæknar hafa tU dæmis
ekki alltaf fengið upplýsingar frá sér-
fræðingum um þeirra eigin sjúklinga
er hafa verið til meðferðar á einka-
stofum með þjónustusamninga við
i’íkið.
Ekki hefur verið hægt að fylgjast
með lyfjaávísunum lækna á landinu
öllu. Greiðsluþátttaka rUdsins í lyfja-
verði sjúklinga miðaðist við handa-
hófsúrtak hjá Tryggingastofnun ár
hvert, en nú fyrst er verið að taka
tölvur í notkun þar á bæ tU þess
arna.
Ef ég man rétt þá átti landlæknir
einnig í stríði við apótekara um tíma
við að fá upplýsingar um sölu frá
þeim. Hvað sjúklinginn varðar mun
varðveisla og gæsla heilsufarsupplýs-
inga stórbatna frá því sem verið hef-
ur og mun færri aðilar hafa aðgang
að upplýsingum þessum ef færsla í
einn gagnagrann á sér stað og per-
sónuverndin því mun betur tryggð að
mínu áliti. Ef sjúklingur hefur kvart-
anir fram að færa eða óskar færslu
gagna um sig sjálfan mun aðgangur
að slíku mjög líklega verða mun auð-
veldari en hann er í dag, en mjög
stutt er síðan læknar þverneituðu að
afhenda sjúklingi gögn um hann
sjálfan, ekki síst ef um meint lækna-
mistök var að ræða.
Við viljum viðhalda velferðarkei'fi
þar sem tryggt er að allir njóti
grunnþjónustu. Því miður hefur
komið í ljós að vegna þjónustugjalda
í heUbrigðisþjónustunni snýr hluti
fólks frá því að leita sér aðstoðar
vegna gjaldtöku. Þetta sama fólk hef-
ur þó greitt dijúgan hluta skattpró-
sentu sinnar gegnum tíðina einmitt
tU þess að mennta heilbrigðisstarfs-
menn og reka heUbrigðiskerfið. Það
hlýtm- því að vera siðferðUeg skylda
allra hlutaðeigandi að stuðla að fram-
þróun í heilbrigðismálum með nýt-
ingu nútímatækni, ásamt því að nýta
hagkvæmni þá er felst í því öfluga
einkaframtaki er Islensk erfðagrein-
ing getur boðið nú um stundir. Þótt
íslendingar kunni að verða öðrum
þjóðum fordæmi í þessum efnum er
það aðeins jákvætt, við höfum án efa
tU þess aUa burði, samanber árangur
íslenskra tölvumanna innan lands og
utan.
Orð skáldsins E. Benediktssonar í
Aldamótaljóði sínu eiga aldrei betur
við en í þessu tilviki, en hann sagði:
,Að fortíð skal hyggja ef frumlegt
skal byggja, án fræðslu þess liðna
sést ei hvað er nýtt“. Ljóðið allt er
okkur ágæt og holl lesning, ekki síst í
Ijósi þess að við stöndum nú við dyr
annarra aldamóta, í heilbrigðismál-
um, sem öðrum mikilvægum málum 1
samfélaginu.
GUÐRÚN MARÍA
ÓSKARSDÓTTIR,
Eiðistorgi 3, Seltjarnamesi.
Foreldrar, börn og áfengi
Frá Halldóri Kristjánssyni:
LÍTIL saga frá Svíþjóð.
Þrettán ára stúlka kemur heim úr
skóla og segir móður sinni að bömin í
bekknum hafi veri spurð um áfengis-
neyslu sína:
„Og hvað sagðir þú?“ spyr móðirin.
„Eg sagði eins og satt er að ég
hefði tvisvar drukkið áfengi,“ svarar
telpan.
Þá er eins og móðirin átti sig ekki á
þessari skýrslu svo telpan bætir við:
„Þegar ég stalst í glasið hans
pabba og þegar við villtumst á glös-
unum svo að ég saup á víninu þínu í
staðinn fyrir ávaxtasafanum mínum.“
Lítil saga en mætti þó verða til
umhugsunar.
En í sambandi við áfengisneyslu
bama, sem öllum ofbýður að mér
virðist, minnist ég þess, sem Jónas
Hallgrímsson kvað um þorskinn:
Hvað mundi hugsa þessi þorri
þilju sem að undir vorri
háskatólinhremmafer?
Þótt þeir sjái, séu dregnir
synir þeirra, beitu fegnir
gamlir þorskar gleyma sér.
Fátt einkennir nú um stundir
áfengismálin á íslandi betur en
þetta: „Gamlir þorskar gleyma sér.“
HALLDÓR KRISTJÁNSSON
frá Kirkjubóli.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.