Morgunblaðið - 11.06.1998, Page 6

6 FIMMTUDAGUR 11. JÚNÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
A morgun eru 30 ár liðin frá því Landhelgisgæslan tók varðskipið Ægi í notkun
Hefur siglt
um 744 þús-
und sjómilur
Á MORGUN eru þrjátíu ár liðin
frá komu varðskipsins Ægis til
Reykjavíkur, en það var smíðað í
Álaborg í Danmörku árið 1968. Á
þessum þriggja áratuga ferli hefur
skipið siglt samkvæmt lauslegri
áætlun um 744 þúsund sjómílur,
sem samsvarar um 34 hnattsigling-
um um miðbaug.
Ægir tók við af „gamla“ Ægi
sem þjónað hafði Landhelgisgæsl-
unni frá 1928 og hafa því aðeins tvö
skip Landhelgisgæslunnar borið
þetta nafn á síðustu 70 árum. Hall-
dór B. Nellett skipherra segir að
„nýi“ Ægir, sem lengst af hefur
verið nefndur svo, beri aldurinn
vel, hafi ávallt verið vel haldið við,
en á síðasta ári voru gerðar vel
heppnaðar breytingar á skipinu í
Póllandi. Halldór fletti dagbókun-
um í tilefni af þessum tímamótum
og fann meðal annars eftirfarandi:
Nærri 80 skip dregin til
hafnar og af strandstað
„Kafarar Ægis hafa á þessum 30
árum skorið úr skrúfum 142 skipa
og hefur það gerst við ýmsar að-
stæður, úti á rúmsjó, í höfnum eða
inni á fjörðum. Þá hafa 69 skip af
öllum stærðum verið dregin til
hafnar og 10 skip hefur Ægir dreg-
ið af strandstað. Ymis aðstoð hefur
verið veitt alls 30 skipum og má til
dæmis nefna flutning á slösuðum,
aðstoð við að ná upp veiðarfærum,
slökkvistörf, fylgd skipa og leit og
raunar margt fleira.“
Halldór hóf feril sinn hjá Land-
helgisgæslunni 16 ára sem
messagutti og segist hafa unnið
flest störf um borð í varðskipi
nema í vél.
- Hefur þá ekki mikið breyst á
þessum árum?
„Jú, það er óhætt að segja það.
Verkefni varðskipanna eru að vísu
svipuð, við erum í margs konar eft-
irliti og þjónustu og alltaf til taks
vegna björgunarstarfa. I lögum um
Landhelgisgæsluna eru verkefnin
skilgreind þannig að hún eigi að
hafa með höndum almenna lög-
gæslu á haflnu umhverfis Island,
jafnt innan sem utan landhelgi,
veita hjálp við björgun manna úr
sjávarháska, sjúkraflutningar,
veita afskekktum byggðum nauð-
synlega hjálp, sjá um sjómælingar,
aðstoða við framkvæmd almanna-
varna, vitaþjónustu og fleira. Þetta
eru enn verkefni okkar.
Eg hugsa að meðal helstu breyt-
inga sé aukin sjálfrirkni í sjó-
mennskunni og um leið hefur orðið
fækkun í áhöfn varðskipanna, en
hún má þó ekki verða meiri. Áður
voru 25 til 26 manna áhafnir á
varðskipunum en í dag erum við
18. Við allar venjulegar kringum-
stæður er það nægur mannskapur
en það getur skipt máli þegar við
þurfum kannski að senda nokkra
menn yfír í annað skip vegna að-
stoðar eða til eftirlits, þá deilast
störfín í varðskipinu á færri menn
og það munar um hvem og einn,“
sagði Halldór.
En áfram með söguyfirlitið og
Halldór rifjar upp að stærstu skip
sem Ægir hefur bjargað era
sænska olíuskipið Staholm sem
var um 19 þúsund brúttótonn og
flutningaskipið Euro Feeder sem
er 6.000 brt. „Það var í nóvember
árið 1969 sem Staholm varð vélar-
vana skammt undan grynningum
við Eldey og var mikil hætta á að
skipið ræki þar upp. Skipverjum á
Ægi tókst að koma dráttartaug
um borð í skipið og draga það frá
grynningunum áleiðis til Reykja-
víkur. í apríl 1994 brotnaði sveif-
arás í Euro Feeder um 670 sjómíl-
ur suðvestur af landinu en skipið
var um 120 metra langt og farm-
urinn 200 gámar. Ægi tókst að
Morgunblaðið/Ami Sæberg
ÁTJÁN manna áhöfn er á Ægi. f aftari röð eru frá vinstri: Ögmundur Guðmundsson smyrjari, Óskar Skúla-
son háseti, Vigfús Morthens smyrjari, Jóhann Sigurjónsson háseti, Guðmundur St. Valdimarsson bátsmaður,
Gísli Hallsson háseti, Björn Straumland liáseti, Sigurður Óskarsson háseti, Hjördfs Ilalldóra Sigurðardóttir
viðvaningur og Ingibjörg Sigursteinsdóttir viðvaningur. í fremri röð frá vinstri eru Walter Riedel bryti, Jó-
hannes B. Jóhannesson annar vélstjóri, Rúnar Jónsson fyrsti vélstjóri, Ólafur Pálsson yfirvélstjóri, Halldór B.
Nellett skipherra, Einar H. Valsson yfirstýrimaður, Guðmundur Guðmundsson annar stýrimaður og Björn
Haukur Pálsson þriðji stýrimaður.
ÆGIR við Þrídranga í fyrradag, en skipið kom í gær úr 16 daga vita-
leiðangri. Næsta verkefni segir skipherrann vera sjómælingar og
venjubundin eftirlitsstörf sem farið verður í eftir helgina.
draga skipið til Reykjavíkur en
fárriðri tafði mjög ferðina," sagði
Halldór.
Verkefnin alltaf
að aukast
„Verkefnin hafa verið að aukast
heldur en hitt síðustu árin og það
er meðal annars vegna þess að al-
mennt eftirlit er í dag meira en áð-
ur var, til dæmis eftirlit með smá-
fiskadrápi, athuganir á ýmsum
réttindamálum skipverja, eftirlit
með öryggisbúnaði og fleira."
- Og á Ægir eftir að þjóna
Landhelgisgæslunni lengi enn?
„Eg geri alveg ráð fyrir því, en
okkur hjá Landhelgisgæslunni er
það mikið ánægjuefni að loks skuli
vera hafínn undirbúningur að smíði
nýs varðskips sem leysa á Oðin af
hólmi, en hann verður 40 ára á
næsta ári.“
Eistlandsheimsókn forseta Islands
Fórnarlamba sovéttímans
minnzt í vinaskogi
Tartu, Tallinn. Morgunbladið.
Á ÞRIÐJA degi opinberrar heim-
sóknar forseta Islands, Ólafs Ragn-
ars Grímssonar, og frú Guðrúnar
Katrinar Þorbergsdóttur til Eist-
lands var í gær haldið frá Tallinn til
háskólaborgarinnar Tartu. Á leið-
inni frá höfuðborginni til Tartu, sem
er inni í miðju landi, var áð í smá-
bænum Poltsamaa. Þar gróðursetti
forsetinn tré í „vinaskógi“ Eist-
lands.
Upphafsmaðurinn að plöntun
trjáa þar, Ants Paju, sýndi forseta-
hjónunum trjágarðinn og aðstoðaði
forsetann við gróðursetninguna. Pa-
ju þessi, sem nú á sæti á eistneska
þinginu, var fiest æskuár sín með
foreldrum sínum í útlegð í Síberíu,
en slíkt var hlutskipti margra Eista
á dögum sovézkra yfírráða. Paju
hafði með sér úr útlegðinni mold af
gröfum þeirra landa sinna sem lét-
ust fjarri heimahögum og hóf rækt-
unarstarfið í Poltsamaa upp úr
henni. Sú hefð hefur myndazt að
þegar tignir erlendir gestir sækja
Eistland heim koma þeir rið í „rina-
skóginum" í Poltsamaa til þess að
minnast fómarlamba sovéttímans
með því að gróðursetja trjáplöntu í
garðinum.
I Tartu tók borgarstjórinn Rom-
an Mugur og forseti borgarráðs,
Váino Kull, á móti forsetahjónunum
í ráðhúsinu, þar sem þau rituðu
nöfn sín í hina gullnu bók. Þá rifjaði
forsetinn upp fyrra hlutverk sitt
sem háskólakennara í stjómmála-
fræði og hélt fyrirlestur í hátíðarsal
hins fomfræga háskóla Tartu undir
yfirskriftinni (!lítil lýðveldi í Evr-
ópu“. Ræddi Ólafur Ragnar stöðu
smáþjóða í nýrri Evrópu, áhrif
breyttrar heimsmyndar og þróun
lýðræðis og öryggismála í álfunni.
Kvútakerfi í fiskveiðum
í gær var flogið með Halldór Ás-
grímsson utanríkisráðherra í þyrlu
til eyjarinnar Saaremaa, þar sem
hann heimsótti eistnesk sjávarút-
vegsfyrirtæki. Halldór sagði eist-
nesk yfirvöld mjög áhugasöm um að
auka samstarfíð á sjávarútvegssvið-
inu. Aðspurður um í hverju hann
teldi slíkt samstarf helzt geta falizt
sagði hann að íslendingar byggju
yfír ákveðinni þekkingu og reynslu
á þessu sriði en Eistar hefðu meiri
þekkingu á mörkuðunum í Rúss-
landi og öðrum fyrrverandi lýðveld-
um Sovétríkjanna.
„Það er alveg ljóst að hér eru
möguleikar á því að vinna meira
hráefni inn á þessa markaði," sagði
Halldór. Þá sagði hann það hafa
vakið athygli sína að Eistar hefðu í
fyrra innleitt kvótakerfí í fiskveið-
um með sripuðu sniði og íslenzka
kerfið frá 1984. Vandamálin í
stjórnun fískveiða væru þau sömu
og íslendingar þekktu; „vandinn er
sá að þeir geta veitt allar aflaheim-
ildirnar á 50 skipum en eiga 250“.
Halldór hélt auk þess fyrirlestur
um öryggismál í Concordia-háskól-
anum í Tallinn, þar sem hann ræddi
fyrst og fremst riðhorf íslenzkra
stjórnvalda til stækkunar Atlants-
hafsbandalagsins.
Dagskrá dagsins lauk með mót-
töku í boði íslenzku forsetahjónanna
til heiðurs eistnesku forsetahjónun-
um Lennart Meri og Helle Meri.
Heimsókninni lýkur í dag, þegar
haldið verður til Riga í opinbera
heimsókn til Lettlands.
Morgunblaðið/Ásdís
FORSETI Islands gróðursetur tré í eistneskum „vinaskógi" með
upphafsmanni hans, þingmanninum Alts Paju. Guðrún Katrín
Þorbergsdóttir forsetafrú fylgist með.