Morgunblaðið - 06.10.1999, Qupperneq 22

22 MIÐVIKUDAGUR 6. OKTÓBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
1
Neistaflug og glerbrot
„Eg er hissa á því að vera á lífí,
það er kraftaverk,“ sagði 21 árs
gömul kona er slapp óhult úr slys-
inu. Sagði hún tárvotum augum við
blaðamenn að lestin hefði stoppað
skyndilega og oltið á hliðina.
Neistaflug og glerbrot hefði borið
fyrir augu og farþegarnir hefðu
æpt af skelfíngu. Annar farþegi,
Patrick Welcome, kvaðst hafa lent
í öðru slysi fyrir tveimur vikum, er
þota sem hann var farþegi í rann út
af flugbraut í Bangkok í Taflandi
og rakst á tré. „Vemdarenglarnir
mínir hafa verið að vinna yfir-
vinnu,“ sagði Welcome við frétta-
menn.
Elísabet Bretadrottning tjáði að-
standendum hinna látnu samúð
sína í gær og Tony Blair, forsætis-
ráðherra Bretlands, sagði að slysið
væri „hræðilegur harmleikur".
John Prescott aðstoðarforsætis-
ráðherra skoðaði slysstaðinn og
Flak lestanna á slysstað í miðborg London í gær.
Reuters
lýsti því yfír að opinber rannsókn
yrði gerð á tildrögum slyssins.
Óánægja með breska
lestarkerfíð
Railtrack, fyrirtækið sem rekur
lestarteina og -stöðvar í Bretlandi,
tók í gær fulla ábyrgð á slysinu.
Sögðu fulltrúar fyrirtækisins að
þegar ljóst yrði hvað hefði orsakað
slysið, yrði strax gripið til viðeig-
andi ráðstafana til að það henti
ekki aftur. Fyrirkomulag breska
lestarkerfisins hefur sætt harðri
gagnrýni undanfarið, en það var
einkavætt fyrir tveimur árum.
Samtök neytenda og opinberir eft-
irlitsaðilar hafa fullyrt að kerfið
anni ekki öllum þeim farþega-
fjölda sem það þarf að þjóna, en
farþegum hefur fjölgað umfram
áætlanir. Þess er krafíst að meira
fé verði varið til viðhalds og ör-
yggisráðstafana. Búast má við að
gagnrýnin harðni enn í kjölfar
slyssins.
Er þetta versta lestarslys á
Englandi síðan 35 létust er þrjár
lestir rákust saman við Clapham
Junction í London árið 1988. Fyrir
tveimur ámm dóu 7 manns í slysi á
sömu lestarteinum og slysið varð á
nú.
Flokksþing breska
Ihaldsflokksins
Deilt um
Evrópu-
málin
Blackpool. AFP, Reuters.
HART var deilt um Evrópumál á
öðrum degi flokksþings breska
Ihaldsflokksins í Blackpool í gær.
Kunnir stuðningsmenn Evrópu-
sammna gagnrýndu íhaldssamari
flokkssystkini sín harðlega, en
Margrét Thatcher, fyrrverandi for-
sætisráðherra Bretlands, svaraði
þeim fullum hálsi.
Er þetta fyrsta flokksþingið sem
Thatcher sækir síðan hún hraktist
frá völdum árið 1990, og við kom-
una brást hún til varnar fyrir
breska pundið. „Við munum vinna
með Evrópu, en við munum halda
sjálfræði okkar ... og pundinu,“
sagði hún við fréttamenn.
Fyrr um daginn hafði Kenneth
Clarke, fyrrverandi fjármálaráð-
herra fyrir Ihaldsflokkinn, hins
vegar haldið afar ákveðna ræðu til
stuðnings sameiginlegum gjald-
miðli Evrópuríkja. Lýsti hann
þeirri skoðun sinni að ríkisstjórn
sem væri tortryggin í garð Evr-
ópusamvinnu myndi ekki einungis
fara halloka á vettvangi álfunnar,
heldur einnig í alþjóðlega efna-
hagskerfinu. Sjónarmið Clarkes
eru í beinni andstöðu við skoðanir
Williams Hagues, formanns
ílokksins; sem hefur heitið því að
komist Ihaldsflokkurinn í ríkis-
stjórn eftir næstu þingkosningar
verði evran ekki tekin upp á því
kjörtímabili.
Tebbit lávarður, fyrrverandi for-
maður flokksins, hvatti til þess í
grein í The Times í gær að Rómar-
sáttmálinn yrði endurskoðaður, í
þá veru að aðildarríki Evrópusam-
bandsins fengju ríkara sjálfræði.
Sagði hann það óhjákvæmilegt,
ætti að vera unnt að framfylgja
stefnu Hagues.
Alvarlegasta lestarslys
Englandi í áratug
London. AFP, AP, Reuters.
ÁÞRIÐJA tug manna létust er
tvær fullar farþegalestir rákust
saman í miðborg London í gær-
morgun. Um 160 manns slösuðust,
þar af um 30 alvarlega. Mun þetta
vera alvarlegasta lestarslysið í
Englandi í áratug, en ekki var ljóst
í gær hvað olli því.
Slysið átti sér stað á háannatíma
laust eftir klukkan átta, nálægt
Paddington-brautarstöðinni. Tvær
lestar frá Great Western og
Thames Trains rákust saman með
þeim afleiðingum að nokkrir lest-
arvagnar þeyttust af teinunum og
eldur blossaði upp. Margir farþeg-
ar voru fastir í löskuðum lestar-
vögnum og tók það lögreglu fimm
klukkustundir að ná öllum farþeg-
unum sem komust lífs af út. Síð-
degis í gær var talið að lík fleiri
farþega væru enn föst í flaki lest-
anna.
Árangursrík tilraun Bandaríkjamanna
með eldflaugavarnakerfí
„Kjarnaoddi“
eytt í
háloftunum
Washington. Reuters.
TALSMAÐUR Bandaríkjahers
skýrði frá því á sunnudag, að til-
raun með nýtt vopn til að verjast
eldflaugum hefði tekist mjög vel.
Sagði hann, að nýja vopnið yrði
hugsanlega uppistaðan í banda-
rísku eldflaugavarnakerfi en Willi-
am Cohen, varnarmálaráðherra
Bandaríkjanna, sagði, að ákvarðan-
ir um það yrðu ekki teknar fyrr en
einhvem tíma á næsta ári.
Tilraunin fór þannig fram, að
langdrægri en vopnlausri Minu-
teman-eldflaug var skotið upp frá
Kaliforníu og nokkru síðar var
„drápsvélinni“, sem svo er kölluð",
skotið upp frá Marshall-eyjum í
6.880 km fjarlægð. Tortímdi hún
síðan „kjamoddinum" eftir að hon-
um hafði verið sleppt hátt yfir
Kyrrahafi. Var það ekki gert með
sprengiefni, heldur með því að
fljúga á eða hitta skotmarkið í lofti.
„Drápsvélinni", sem bandaríska
fyrirtækið Raytheon hefur hann-
að, er skotið á loft með eldflaug en
lögunin minnir nokkuð á sjón-
varpsmyndavél. Er hún 140 sm
löng og vegur 55 kg. Er hún búin
tölvu, sem reiknar út staðsetningu
með tilliti til ákveðinna stjarna og
velur síðan skotmarkið og ræðst á
það.
Tilraunin um helgina kostaði
rúmlega sjö milljarða ísl. kr. og var
sú fyrsta af um 20, sem ráðgerðar
eru á næstu sex árum. William
Cohen, varnarmálaráðherra
Bandaríkjanna, sagði í Manila á
Filippseyjum á sunnudag, að til-
raunin væri merkilegur áfangi en
Bill Clinton Bandaríkjaforseti
hefði gefið í skyn, að ákvörðun um
að koma upp eldflaugavarnakerfi
yrði ekki tekin fyrr en um mitt
næsta ár.
Nýtt vopn til að verjast eldflaugum
Bandaríkjaher skaut á loft nýju vopni til að verjast eldflaugum I tilraunaskyni um helgina. Tilraunin hófst með
því að langdrægri eldflaug var skotið á loft frá bandarískri herstöð og nýja vopnið, svokölluð "drápssvél", var
notað til að splundra henni I háloftunum. Vopnið verður hugsanlega uppistaðan í bandarísku eldflaugavarnakerfi
sem ráðgert er að koma upp. Hér er sýnt hvernig tilraunin fór fram.
Rússar mótmæla
Rússnesk stjómvöld hafa lýst yf-
ir, að hugsanlegt varnakerfi sé brot
á gagneldflaugasamningi ríkjanna
frá 1972 og honum vilja þau ekki
breyta. Bandaríkjastjórn vill aftur
á móti breyta honum og viðurkenn-
ir um leið, að það sé nauðsynlegt til
að unnt sé að koma upp varnakerfi
af þessu tagi.
Bandaríkjamenn telja, að sér
stafi vaxandi ógn af kjarnorku-
vopnaeign annarra ríkja og í ný-
legri skýrslu, sem bandaríska
leyniþjónustan hefur tekið saman,
segir, að á næstu 15 árum muni
Bandaríkjunum „mjög líklega“
stafa hætta af eldflaugum frá
Rússlandi, Kína og Norður-Kóreu,
„trúlega" frá íran og „hugsan-
lega“ frá Irak.