Morgunblaðið - 07.05.2000, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 7. MAÍ 2000 B 9
Þórólfur starfaði fjögur sumur á Grænlandi þar sem hann flaug með jarð-
vísindamenn. Hann á skrautlegt steinasafn frá þessum árum.
cargo og Kristinn Finnbogason ætl-
aði að koma því á koppinn aftur.
Það gekk ekki. Arnarflug var nýkom-
ið úr pílagrímaflugi og átti peninga
sem þeir voru í vandræðum með.
Það varð úr að þeir keyptu rekstur-
inn. Þaö var svolítið vesen að kom-
ast aftur í loftið. Flugleiöir voru
með Twin Otterinn í yfirhalningu og
það tók langan tíma að Ijúka henni,
enda eitt og annað að vélinni. Á
meöan leigði Arnarflug Islander-vél
frá Noregi og ég fór að fljúga áætl-
unarflug á henni. Loks komst Twin
Otterinn í gagnið og Arnarflug tók
alveg við áætlun Vængja."
Arnarflugi var síðan skipt í Arnar-
flug-innanlands og Arnarflug-utan-
lands. Arnarflug-innanlands varð
stofninn aö Islandsflugi, sem yfir-
tók alla aðstöðu, vélar og skýli.
„Vængir gufuðu upp. Ég á ennþá
600-700 þúsund króna hlutabréf í
Vængjum, en þau eru einskis viröi.
Einhvers staðar sefurfélagiö svefn-
inum langa."
Náttúran eins og opin bók
Þórólfur hefur öölast grfðarlega
reynslu og þekkingu á veðurað-
stæðum víða um land. Hann segir
að fyrstu árin í fluginu hafi hann
verið miklu háðari veðri en síöari
árin. Veðurathuganir voru þá
gloppóttari og tækin á jörðu og í
lofti ekki eins fullkomin. Veðurstof-
an var úti á flugvelli og þar unnu
snillingar, að sögn Þórólfs. „Maöur
fór gjarnan til þeirra áöur en farið
var í flug og spurði um veðriö á leið-
inni. Þarna voru miklir spekingar
eins og Jónas Jakobsson og Knútur
heitinn Knudsen og fleiri ágætir
menn.“
Sumirfélagar Þórólfs lýsa honum
sem náttúrubarni í flugi. Hann
kunni aö lesa í náttúruna, sá lands-
lag í skýjum þar sem aðrir sáu ekk-
ert nema gráa þólstra. Þegar
minnst er á þekkingu á staðbundn-
um veðuraðstæðum segir Þórólfur
hógvær: „Þetta er bara íslenskt,
svona er ísland og hefur alltaf ver-
ið. Þeir sem hér hafa búiö hafa allt-
af þurft að taka tillit til veðursins."
Passlega hræddur
Þórólfur er ekki í vafa um hvaða
veðuraðstæöur honum þykja verst-
ar I flugi. „ísingin er langverst, því
hún getur skert flughæfni vélarinn-
ar ef mikið sest á vængi og skrúfur.
Það er bara eitt að gera þegar mað-
ur lendir í svoleiöis veðri - það er
að forða sér. Vmist er að fara upp,
niður eöa króka frá. Á daginn getur
maöur séö kólguklakka og élin og
krókað. Það er mottóió aö fara ekki
inn í óþverrann."
En hvernig var til dæmis í sjúkra-
flugi, tóku menn ekki stundum
áhættu?
„Sérstaklega í fyrstu var svolítil
grimmd í að ná sjúkrafluginu. Þarna
var einhver í neyð og gat veriö upp
á líf og dauða. Það var leitað allra
bragða í að semja við veöriö og
komast með sjúklinginn."
- Tókstu aldrei áhættu?
„Maöur verður alltaf að vera
passlega hræddur í þessu - eiga
alltaf undankomuleið. Ef þú ert að
skríða með ströndum, í slæmu
skyggni, þarftu að vita hvar sjórinn
er og geta beygt frá landinu. Maöur
beygir ekki upp að Ijöllunum. Yfir
sjónum er hægt að klifra upp. Það
er kúnstin að eiga undankomu-
leið."
- En hvað með myrkriö og
skammdegið?
„Það var verra mál því þá sá
maður ekki éljaklakka og skúraský-
in. Það var nú yfirleitt reynt að fara
uppfyrir, en það gat veriö verra þeg-
ar maöur var að leita að lendingar-
staðnum úti á landi. Reykjavík var
ágætlega útbúin með radíómiðanir,
en verra í sveitinni. Ég man að ég
fór einhvern tímann á Siglufjörð.
Maður gat siglt ströndina og strax
og ég náði radíósambandi bað ég
um að sendir væru bílar út á flug-
völl aö lýsa upp flugbrautina, þar er
ekki flugbrautarlýsing. Maður varð
að semja við bílstjórana um að lýsa
eftir lendingarstefnu, en þeir vildu
stundum lýsa þvert á brautina eða
á móti manni."
- Og gekk þetta vel?
„Samningar náðust við veður og
vinda - og myrkriö líka! Þaö hefur
aldrei neitt komið fyrir," segir Þór-
ólfur. „Maður varð alltaf aö undir-
búa sig vel og kanna allar aðstæð-
ur eins og hægt var." Liður í
undirbúningnum var að hringja í
bændur og spyrjast fyrir um veður á
leiöinni. Þórólfur nefnir til dæmis
Trausta Magnússon vitavörð á
Sauðanesi, sem var alltaf til í að
gefa upp veöur ef tvísýnt var með
Siglufjörö. Eins var með Gjögur.
„Maöur fékk þá kannski veður á
Hólmavík til að komast niður, því
þar var radíóviti. Svo fór maöur út
meö Ströndum, sigldi bara í flæðar-
málinu."
Þórólfur segir að á tímabili hafi
mikiö verið um sjúkraflug frá Rifi á
Snæfellsnesi, jafnvel oftar á næt-
urnar. „Læknirinn reyndi að gera
hvað hann gat, en þegar dró að
kvöldi og hann náði ekki sjúklingn-
um upp, þá var hringt í sjúkraflug. Á
tímabili voru allir sjúklingar sendir í
bæinn, ef eitthvað mikið var að."
Þórólfur segir að þetta hafi breyst,
ef til vill vegna þess að vegirnir hafi
skánaö. „Þetta gat veriö svolítið
slæmt í vondu veðri, því jökullinn er
svo hár. Maöur þurfti að koma hátt
yfir vitann sem er á Rifi og lækka
sig svo yfir sjónum. Ef var norðlæg
átt eöa norövestan fór maöur á
Malarrif og sigldi svo með strönd-
um. í noröaustanátt eru Svörtuloft
svo slæm að þar gat verið vont að
vera vegna ókyrrðar. Vindurinn kom
á eftir manni, móti manni og á allar
hliðar."
Þotur í innanlandsflugið
Á löngum ferli hefur Þórólfur stýrt
mörgum flugvélum. Er einhver í sér-
stöku uppáhaldi?
„Dornierinn. Mér finnst eiginlega
best aö vinna með hana. Hún er
fljót á milli staða, gott að hlaða
hana og afhlaða og svo er hún
ágætlega tækjum búin. Þetta er
eins og með bílana, nýjasti bíllinn
er alltaf bestur." Þórólfur segir að
Dornier-flugvélarnar, eins og ís-
landsflug hefur notað til innan-
landsflugs, séu eiginlega með
þotuvæng. Hafi stóra flapsa og
slétt yfirborð. „Það er hægt að
hleypa henni á 200 hnúta (370 km)
hraða og lenda á 50-60 hnútum
(90-110 km). Þetta hefur verið
draumavél í flugi á minni staðina
en það er kominn tími til að fá þot-
ur í innanlandsflugið. Bíllinn sækir
svo skarþt á.“
Þórólfur bendir á að flugtími þotu
geti verið um 25 mínútur til Akur-
eyrar og 15 mínútur til Vestmanna-
eyja. „Það er svo ör þróun á þessu
sviði. Það er engin goðgá að gera
því skóna að þær geti jafnvel lent
hægt, eins og Dornierinn."
Innanlandsflug hefur átt undir
högg að sækja. Þórólfur segir að
þetta megi að hluta skýra með
harðri samkeppni og viðhorfum nú-
tímans til peninga, en það kemur
fleira til. „Fólkið sem ferðast verður
að skilja þaö að til þess að vélarn-
ar fari í loftið þarf það að fljúga
með þeim. Þegar Islandsflug reyndi
flug til Akureyrar var ef til vill verið
að fljúga með þrjá til fjóra farþega
en Flugfélagiö með fulla vél. Þeir
voru svo vanir að fljúga meö því, en
áttuðu sig ekki á því að ef þeir
sinntu ekki íslandsflugi yröi því
hætt. Það er bannað að tapa pen-
ingum núorðið."
Þórólfurtelur að eina leiðin til að
halda uppi áætlun t.d. til Húsavíkur
sé að vera með litla þotu. Hún
myndi keyra bílinn í kaf. Hann segir
að nýjustu gerðir þotna séu vissu-
lega dýrar, en hraöinn skipti öliu.
„Fólk vildi heldur vera 25 mínútur í
bæinn en fimm tíma. Vegirnir eru
svo mjóir á íslandi að það er hörk-
uvinna að aka eftir þeim. Mæta bíl-
um ogfara framúr."
Þróunin heldur áfram
En hvað um að flytja innanlands-
flugið til Keflavíkur?
„Það myndi alveg skera það nið-
ur. ísland verður alltaf Island. Það
verður kannski ófært ogfarþegarnir
komnir út á völl. Svo á að athuga
tveimur tímum seinna. Eiga þeir þá
að aka í bæinn aftur? Þetta myndi
rugla allt kerfiö og leggja flugið af
að mestu leyti. Það getur veriö að
Egilsstaðir og Hornafjörður yrðu
áfram inni - þessir fjarlægustu
staóir.
Eins og þróunin hefur verið hing-
að til í flugmálum munu vélarnar
gjörbreytast. Reykjavíkurflugvöllur
gæti minnkað og samt veriö full-
nægjandi fyrir innanlandsflugið.
Það mætti líka minnka afgreiðslu-
svæðið, það gæti alveg verið eins
og góð Umferðarmiðstöð með bíla-
plani ogtilheyrandi. Við erum nú að
byrja öldina og veröum aö sjá til!
Þróunin stoppar ekki, allt verður
fullkomnara."
Veldu þér stein
Þórólfur hefur verið félagi í eldri
deild Karlakórs Reykjavíkur í 2-3 ár
og syngur annan tenór. Áður söng
hann 113 ár meö aðalkórnum. Þór-
ólfur segir að söngurinn liggi t ætt-
inni og mikiö sungið þegar fjöl-
skyldan komi saman. Einnig hefur
hann gaman af að teikna og mála.
Garðurinn við heimili Þórólfs í
Breiðholtinu ber þess glögg merki
aö þar hefur hann átt ófá handtök.
„Komdu hérna á bakvið hús," sagði
Þórólfur og vísaði veginn inn í stór-
an garð. Við húshornið beygöi hann
sig og tók upp svolítinn hnullung og
rétti blaöamanni. Steinninn var
gríðarþungur og þegar haft var orð
á því hló Þórólfur og sagði: „Þetta
er blý." Steininn haföi hann fengið í
Grænlandi.
Handan við húshorn benti Þórólf-
ur á hillur fullar af grjóti og steinum
í öllum regnbogans litum sem glitr-
uðu og skinu í vetrarsólinni. „Þetta
er allt frá Grænlandi - veldu þér
stein."
Þórólfur var nýbúinn að sníða of-
an af hávöxnum grenitrjám til þess
að veita birtu inn í garöinn. Græð-
lingar úr garöinum hans hafa víða
ratað. Hann setti afskornar greinar
í vatn og kom þeim til, svo tók hann
þær meö sér út á land og gróður-
setti við flugvellina. I Vestmanna-
eyjum, á Siglufirði, Bíldudal og víð-
ar er að finna hríslur frá Þórólfi.
Austur á Héraði í heimabyggö Þor-
bjargar Júlíusdóttur, eiginkonu Þór-
ólfs, er svo heill skógur ættaður úr
garði þeirra hjóna.
En hvernig er það fyrir mann í
fullu fjöri að hætta störfum?
„Ég er kannski ekki alveg búinn
að trekkja mig niöur. Auðvitaö var
mér Ijóst að ef tímamörk eru sett
þá kemur að því að þeim er náð.
Klukkan tifar. Maður verður að
sætta sig við það. Þú fæðist og svo
deyrðu, þetta er gangur mann-
skepnunnar."
Er erfitt að sætta sig við þetta?
„Það þýðir ekkert annað en að
sætta sig við þetta. Temað í gegn-
um þetta allt er að maður hefur
orðið að sætta sig við þau skilyröi
og aöstæður sem fyrir liggja hverju
sinni. Gera það besta úr hlutunum
og standa sína vakt. Vonandi fæ ég
eitthvaö að starfa, á meðan heils-
an er góö."
ÉujC
LÍjJJ Uj) L
:j m

jl

250 flugsæti
á tilboði
*■ •V/!> ♦
Legoland er í Billund en
þaðan er einnig örstutt
í fjölda skemmtigaröa
&M V * svo sem Ljónagarðinn,
Duurs Sommerland,
Tívolí í Árósum, sjávar-
Uýrasafnið í Hirtshals
íMíV og fleiri staði sem
skemmtilegt er að sjá.
| Akranes»S: 431 4884
Blönduós* S: 452 4168
Borgames • S: 437 1040
Dalvik*S: 466 1405
ísafjörður • S: 456 5111
Sauðárkrókur • S: 453 6262/896 8477
Akureyri • S: 462 5000
Höfn • S: 4781000
Egilsstaðir • S: 471 2000
Selfoss • S: 4821666
Vestmannaeyjar • S: 481 1450 |
Keflavík • S: 421 1353
Grindavík • S: 426 8060
Faxafem 5 • 108 Reykjavik • Sinn 535 2100 • Fax 535 2110
Netfang nliisf@plusferdir.is • Veffang www.plusferdir.is