Morgunblaðið - 07.05.2000, Side 26

26 B SUNNUDAGUR 7. MAÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
DÆGURTONLIST
Daðrað við
þunglyndi og
vonleysi
SÉRVITRINGURINN Bill
Callahan, sem kallar sigiðulega
Smog, bindur ekki bagga sína sömu
hnútum og samferðamennimir.
Upplýsingar um það sem hann tek-
ur sér fyrir hendur er jafnan erfitt
að komast yfir og
þó hann sendi
reglulega frá sér
breiðskífur - en
þær verða tíu með
plötunni Dongs of
Sevotion, sem
kemur út í vikunni
- er erfitt að kom-
Eftir Árna Ualthíosson
ast í tæri við hann. Tónlistin sem
hann flytur dregur einnig upp mynd
af einfara og í einu af fáum viðtölum,
sem hann hefur veitt, segist hann
einmitt búa einn i nánast tómu húsi.
Fyrsta útgáfa Smog var snældan
Macrame Gunplay, sem kom út á
eigin merki Callahans 1988. Önnur
snælda kom út ári síðar og síðan
þrjár til 1990, A Table Setting, Tir-
ed Tape Machine og Sewn to the
Sky. Arið 1991 kom út fyrsta eigin-
lega platan, stuttskífan Floating
sem óháða útgáfan Drag City gaf út.
Snældumar, sem áður er getið, voru
frekar hugmyndasöfn en eiginleg
lagasöfn, en á Floating var tónlistin
betur mótuð og á fyrstu breiðskíf-
unni, Forgotten Foundation, sem
kom út 1992, var Smog orðin að
hljómsveit. Á þeirri skífu lagði söng-
konan Lisa Carver Callahan lið í
lagasmíðum og flutningi, en upp frá
því hefur hann starfað einn að mestu
þó ýmsir komið við sögu á skífum
hans.
Vemlega eftirtekt meðal rokk-
fróðra vakti breiðskífan Julius
Caesar, sem Callahan vann með
þeim Cynthiu Dall og Jim O’Rour-
ke. Tónlistin er uppfull af frumleg-
um hugmyndum, óvæntum fléttum
og sérkennilegum stemmningum,
eins og til að mynda þegar Callahan
notar bút úr Honky Tonk Women
Rollinganna sem hluta af undirspili í
einu lagi. Næsta plata, Buming
Kingdom, var sex laga safn af þung-
lyndislegum stemmum og kom út
1994. Á henni er Dall enn með í
Smog, en næsta plata þar á eftir,
Wild Love, sem kom út 1995, var sú
síðasta sem hún átti þátt í sem sam-
starfsmaður en ekki gestasöngvari,
en því hefur verið haldið fram að
platan sé allsherjar lofsöngur til ein-
semdarinnar og þess að starfa einn
að listsköpun. Sama ár kom út plat-
an Sewn to the Sky, en ári síðar kom
út stuttskífa, Kicking a Couple
Around. Síðar sama ár kom út plata
sem talin er með helstu verkum
Smog, The Doctor Came at Dawn,
en á henni syngja þau Callahan og
Cindy Dall meðal annars einskonar
uppgjörssöng elskenda, sem átti
víst rætur í sambandi þeirra.
Red Apple Falls, sem kom út
1997, þótti enn betri skífa en þær
sem á undan höfðu komið. Fram að
henni hafði Callahan daðrað við
þunglyndi og vonleysi af mikilli
smekkvísi, en nú i>ar svo við að von-
arglætu mátti víða sjá. Reyndar er
ekki örgrannt um að trúarlegar
vangaveltur skjóti upp kollinum, þó
það sé ekki sú ríkistrú sem menn
eiga að venjast, en Callahan söng
reyndar um einskonar Jesú á Sewn
to the Sky. Meira var einnig lagt í
upptökur en áður, þó ekki sé verið
að eyða of miklum tíma í hlutina, en
fram að þessu hafði Callahan tekið
skífurnar að mestu upp heima hjá
sér og þá oftar en ekki upp á fjög-
urra rása kassettutæki.
Á síðasta ári kom svo út breiðskíf-
an Knock Knock, sem er afbragðs-
skífa, fáguð og heilsteypt og skiptir
miklu að beisk ltímni Callahans skín
hvarvetna í gegn, þó hann sé oft að
hlægja að eigin óforum og gera grín
að ömurleikanum.
Á næstu dögum kemur svo plata
sem mikið hefur veríð beðið eftir,
áðumefnd Dongs of Sevotion. Heiti
stófunnar er orðaleikur sem skilja
má á ýmsa vegu, en þegar hlustað er
á hana má heyra að Callahan er ekki
síst að velta fyrir sér trú og dauða.
Líkt og alltaf eru sambandsslit ekki
langt undan, en sungið er um þau af
meiri fimi og kímni en oft áður.
Þannig myndi textinn við Dress
Sexy for My Funeral sóma sér vel í
hreinræktuðu kántrýlagi. Lokalag
skífunnar er síðan útgáfa Callahans
af lofgjörð til lífsins sem sprettur af
dauða.
Hljómurinn á Dongs of Sevotion
er fágaðri en forðum og mun meiri
vinna lögð í úteetningar og upptökur
sem skilar enn betri sldfii en þegai-
lággæðaupptökur voru aðal Smog.
Fyrir vikið á stófan eflaust eftir að
rata ofarlega á árslista þein-a sem á
annað borð heyra hana.
RAPPSVEITIN Cypress Hill er merki-
leg fyrir margt og þá einna helst þau
áhrif sem hún hafði á rappid og reyndar
aðrar tónlistarstefnur einnig, þar á
meðal triphop. sem sumir segja skilget-
ið afkvæmi DJ Muggs. sem var fremst-
ur meðai jafningja í Cypress Hill.
Cypress Hill var fyrsta rappsveit
spænskumælandi vestan hafs sem
vakti verulega athygli og reyndar hefur
engin slfk sveit komist með tærnar þar
sem hún hefur hælana þó rúmur ára-
tugur sé sfðan fyrsta skffan kom út. Þeir
Cypress Hill-menn hafa sent frá sér
fjórar breiðskifur og reyndar áttu þær
ekki að verða nema fjórar því eftir að
sfðasta skífa kom út, sem hét einfald-
lega IV. var það opinbert leyndarmál að
sveitin væri búin að rappa sitt síðasta,
aðeins væri eftir tónleikaferð til að
fylgja skífunni eftir og svo væri allt búið.
Sen Dog hætti reyndar þegar 1986
og Muggs gekk bráðvel með sólóverk-
efni sítt, Soul Assassins, sem kom út
snemma árs 1997, og B-Real spreytti
sig sem gestur hjá öðrum til að hita upp
fyrir sóloferil. Þeir félagar tóku þó upp
þráðinn aftur sfðla árs 1997 og tóku
upp plötuna IV sem var ætlað að verða
kveöjuskífa. Hún þótti ekkert sérstak-
lega vel heppnuð og seldist ekki nema
miðlungi vel. Þrátt fyrir það komust þeir
félagar að því að enn væri vert að halda
nafninu liíandi og fyrir stuttu kom út tvö-
föld breiðskífa, Skull & Bones.
Ýmsar rokksveitir vestan hafs og
austan hafa daðrað við hart og kraft-
niikið rokk og einnig hefur eitthvað ver-
ið um að rapparar beiti fyrir sig rokk-
trösum, Þeir Cypress Hill-félagar
ganga þó skrefinu lengra því í pakkan-
um er önnur skífan nánast undirlögð af
kraftmiklu rokkrappi, sem bendir til
þess að þeir félagar séu fráleitt dauðir
úröllumæðum.
Vin
Mei o
FIRE
EINNAR plötu var saknað í plötu-
flóðinu fyrir síðustu jól, enda átti
margur von á að breiðskífa Vindva
Mei yrði með helstu skífum ársins.
Hún verður fyrir vikið eflaust á listum
yfir bestu skífur þessa árs, enda kemur
hún út um þessar mundir.
Platan sem hér um ræðir heitir
Vindva Mei on FIRE, en Pétur
Eyvindsson, helmingur sveitarinnar,
segir að hún eigi sér langa
sögu; tónlistin á henni sé alla
vega búin að bíða útgáfu
lengi. Hann segir svo frá að
hann og félagi hans í sveit-
inni, Rúnar Magnússon, hafi
tekið upp talsvert af tónlist
árið 1995, skömmu eftir að
þriðji liðsmaðurinn, Ásmund-
ur Ásmundsson, hvarf til listnáms vest-
an hafs. Pétur segir að þeim hafi litist vel
á það sem þeir voru að gera og einsett sér
að gefa það út. Þeir settu sig í samband við
þýskan útgefanda sem hugðist gefa plötuna
út en sú útgáfa komst í uppnám vegna
persónulegra erfiðleika útgefandans.
Lög af plötunni sem aldrei kom
út er að finna á skífunni
nýju en einnig er þar
að finna tónleika-
upptökur og
sitthvað ann-
að. Sveitin
hefur
reyndar breyst talsvert frá því tónlistin var
tekin upp enda hefur Rúnar búið í Danmörku
síðustu ár en Pétur á íslandi. Hann segir að
það komi ekki að sök; þeir séu í álíka pælingum
í tónlist þar sem þeir eru að semja hvor í sínu
lagi og síðan flétta þeir tónlistina saman eftir
því sem verkast vill. „Næstu skífur verða þó all
frábrugðnar plötunni nýju, meðal annars vegna
þess hvernig við vinnum í dag,“ segir Pétur en
ekki vill hann lofa ákveðinni dagsetningu á
næstu plötu eða plötum. „Það fer
svo mikill tími í umstang í kringum
útgáfu að tónlistarmenn í hluta-
starfi eiga óhægt um vik að koma
frá sér plötu. Það er ekki víst að
þessi plata hefði komið út ef
Heimir Björgúlfsson í Stillupp-
steypu hefði ekki vitað af upp-
tökunum og sótt fast að fá að
gefa hana út. Hann valdi líka á plötuna
blöndu af lögum á ýmsum aldri, einskonar
safnplötu af því besta,“ segir Pétur og kím-
ir.
Eins og getið er býr Rúnar Magnússon í
Danmörku og stundar meðal annars tóns-
míðar á styrk frá danska ríkinu. Pétur seg-
ir að það sé ekki á næsta leyti að hann
flytji hingað til lands, en hann vonist til
þess að þeir eigi eftir að leika á tónleikum
í sumar. „Við græðum svo mikið á því að spila
á tónleikum saman. Þar koma óteljandi nýir
hlutir í ljós því þó við séum kannski búnir að
ræða eitthvað saman fyrirfram þá komum við
hvor öðrum sífellt á óvart.“
Þeir semja
hvor í sínu lagi
og f létta tón-
listina saman
síðar
Trega-
blandin
fegurð
FÁAR hljómsveitir hafa
vakið aðra eins athygli
suður í Bretlandi og
Mogwai-flokkurinn skoski.
Mesta athygli vakti fyrsta
breiðskífa sveitarinnar en
þær sem á eftir hafa komið
hafa ekki þótt síðri.
Mogwai er fimm ára og
kemur frá Glasgow. Stofn-
endur voru þeir Stuart
Braithwaite, Dominic Aitchi-
son og Martin Bulloch, en
síðar slógust í hópinn John
Cummings og Brendan
O’Hare, þótt O’Hare hafi
helst úr lestinni þegar eftir
fyrstu eiginlegu breiðskíf-
una, Young Team.
Fyrsta skífan, Young
Team, var tekin upp við
sérkennilegar aðstæður, en
til að komast í rétta stemmn-
ingu krúnurökuðu þeir fé-
lagar sig allir og brugðu
upp aukasjálfum: pLasmatr-
oN, Demonic, Capt. Meat,
Bionic og The Relic. Hugs-
anlega hafði það sitt að
segja um hve skífan varð
mögnuð, en þess má geta að
þótt tónlistin sé fráleitt vin-
sældaleg seldist platan í um
50.000 eintökum í Bretlandi,
sem þykir harla gott.
Young Team kom út 1997
en annir við að kynna skíf-
una seinkuðu nokkuð fram-
haldinu. Biðleikur þeirra
Mogwai-manna var að gefa
út safn endurunninna laga,
Kicking A Dead Pig, en þess
má geta að útgáfuflóra
Mogwai er mjög íjölbreytt
og skífur sem gefnar eru út
vestanhafs iðulega talsvert
frábrugðnar þeim sem koma
út í heimalandinu.
Haustið 1998 tóku þeir fé-
lagar svo upp aðra skífu,
Come On Die Young, með
nýjan liðsmann innanborðs,
Barry Burns. Skífan var tek-
in upp skammt utan við New
York og á tökkunum var
Dave Fridmann sem lék áður
með Mercury Rev og stýrði
upptökum á helstu plötu
þeirrar sveitar. Tónlistin á
Come On Die Young var fyr-
ir vikið öllu fágaðri og pæld-
ari en á fyrri skífum og ekki
kunnu allir að meta það.
Fyrir stuttu kom svo enn
út Mogwai-skífa, að þessu
sinni fjögurra laga stuttskífa
sem heitir einfaldlega
Mogwai. Enn eru þeir félag-
ar að skipta um kúrs, þótt
framhaldið sé rökrétt eins
og áður. Innri gerð skífunn-
ar þykir myrk og tónlistin
þrungin tregablandinni feg-
urð.
Hljómsveitin Mogwai.