Morgunblaðið - 29.09.2000, Qupperneq 33

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 29. SEPTEMBER 2000 33
LISTIR
Sérensk kamnier-
söngverk
TONLIST
F r í k i r k j a n
KAMMERSÖNGUR
Þórunn Guðinundsdóttir,
Hildigunnur Halldórsdóttir, Sigur-
laug Eðvaldsdóttir, Guðmundur
Kristmundsson, Sigurður Hall-
dórsson, Kristinn Örn Kristinsson,
Hallfríður Ólafsdóttir og Eydís
Franzdóttir fluttu ensk kammer-
söngverk. Miðvikudagurinn 27.
september 2000.
ENSK tónlist hefur ávallt þótt sér-
stæð hvað snertir stíl og vinnubrögð
og hafa Bretar sjálfír ritað um þetta
vandamál, sem þeir segja, að liggi í
þeim kennsluaðferðum sem viðhafðar
eru í breskum skólum í hljómfræði og
kontrapunkti. Það er t.d. töluverður
munur á þýskri og enskri hljómfræði,
hvað snertir liðleika í hljómskiptum
og tilfærslum á milli tóntegunda
(modulation) og þá ekki síður er varð-
ar kontrapunkt. Breskir fræðimenn
hafa jafnvel haldið því fram, að J.S.
Bach hafi ekki kunnað að semja fúgur
og ekki farið að reglum varðandi tón-
ferli og samskipan radda. Þessi af-
staða hefur komið fram hjá þeim, er
sömdu kennsluefni í þessum greinum,
og það er vitað, að lengi býr að fyrstu
gerð og að hljómfræði- og kontra-
punktnám heíitr áhrif á rithátt til
framtíðar, jafnvel hjá þeim er annars
teljast til byltingannanna á sviði tón-
sköpunar. Það var ekki fyrr en á
seinni hluta 19. aldar, sem Englend-
ingar hrökkva upp við vondan draum,
að tónlistarbann Olivers Cromwell
hafði stöðvað þróun enskrar tónsköp-
unar og fram komu menn eins og Sull-
ivan, Parry og Stanford, sem hrintu af
stað því sem kallað hefur verið „enska
endurreisnin". Þrír þeirra sem áttu
verk á efnisskrá tónleikanna í Frí-
kirkjunni sl. miðvikudag lærðu hjá
Stanford, þau Vaughan-Williams,
Rebecca Clarke og Frank Bridge.
Roger Quilter lærði tónsmíði í Frank-
furt hjá prússneska tónskáldinu Iwan
Knorr, sem starfaði síðustu ár ævi
sinnar í Frankfurt og kenndi nokkr-
um Englendingum tónsmíði, m.a. C.
Scott, Gardiner og Quilter. Sá er átti
síðasta og besta verkið á efnisskránni
var Philip Heseltine, er var fræðimað-
ur á sviði tónlistar en tók upp
tónskáldanafnið Peter Warlock. Hes-
eltine ritaði margt um enska tónlist
og gaf m.a. út tónlistarblaðið Sackbut.
Tónleikamir hófust á átta sönglög-
um undir yfirheitinu ,Along the
Field“, eftir Vaughan-Williams, fyrir
söngrödd og fiðlu. Það sem einkum er
sérkennilegt við þessi lög er að fiðlu-
röddin þjónar ekki sem undirleikur
við söngröddina, heldur er þama um
að ræða tvær sjálfstæðar raddir, sem
á köflum eiga sérlega fátt sameigin-
legt í samhljóman og stefgerðum. Þó
er þetta ekki óáheyrileg tónlist og var
vel flutt, einkum lögin „In the Mom-
ing“ og „Good-bye“ og í Along the
Fieid var fiðluleikurinn fallega mót-
aður.
Þrír Pastoral-söngvar, eftir Quilter
(sem hélt h'tið upp á Beethoven), fyrir
söngrödd, fiðlu, selló og píanó, voru
næst á efnisskránni. Þetta em ekta
enskir söngvar, nokkuð kröfuharðir í
söng, jaðra við það að vera dægurlög
og minnir stfll þessara laga á ensku
söngvana eftir Sveinbjöm Svein-
bjömsson. Þama fékk Þórunn að beita
röddinni meira en í Vaughan-lögun-
um. Rebecca Clarke átti „Three Old
English Songs“ og em kvæðin þekkt
og sum tónsett af ensku madrigalist-
unum frægu, með lögum við „It Was a
Lover and His Lass“, „Philips on the
New Made Hay“ og „The Tailor and
His Mouse“, nokkuð skemmtilega
leikræn lög fyrir söngrödd og fiðlu, er
Þórunn söng aldeilis vel.
Frank Bridge átti „Three Songs“,
íyrir söngrödd, lágfiðlu og píanó, við
texta eftir Amold, Heine og Shelley
og var þama meiri alvara á ferðinni
en í fyrri verkefnunum, vel unnin
tónlist og að mörgu leyti kröfuhörð
um vandaðan flutning, sem var mjög
góður. Besta verk tónleikanna var
„The Curlew" (Spóinn), eftir War-
lock, við ]jóð eftir Yeats en þar komu
til samstarfs við söngvarann flauta,
enskt hom og strengjakvartett og var
margt í þessu fallega verki mjög vel
flutt. Verk þetta mætti allt eins kalla
hljóðfæraverk, jafnvel miklu fremur
en söngverk, fyrfr langt og fallegt for-
spil og ekki síður fallega milliþætti og
eftirspil. Þetta kammersöngverk var
eins og fyrr segir mjög vel flutt og
söngur Þómnnar frábær, ekki aðeins
í síðasta verkinu heldur einnig í öllum
viðfangsefnunum á þessum sérensku
söngtónleikum.
Jón Ásgeirsson
Sinfóníutónleikar
á Selfossi
SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT ís-
lands heldur tónleika á morgun,
laugardag, kl. 15 í íþróttahúsinu á
Selfossi. Eru þetta jafnframt síð-
ustu tónleikarnir sem haldnir eru
áður en hljómsveitin heldur í langa
tónleikaferð til Ameríku í október.
Tónleikar Sinfóníuhljómsveitarinn-
ar sem fyrirhugaðir voru á Isafirði
nk. sunnudag, 1. október, falla nið-
ur.
Það er ekki oft sem tækifæri
gefst til að halda tónleika á lands-
byggðinni með aðalhljómsveitar-
stjóra Sinfóníunnar, Ricos Saccani,
og þekktum einleikara en Judith
Ingolfsson mun leika einleik í fiðlu-
konsert Khachaturian á tónleikun-
um, segir í frétt frá hljómsveitinni.
Judith Rico
Ingólfsson Saccani
Það gerðist á dögunum í Stykkis-
hólmi og nú aftur á Selfossi.
Auk fiðlukonsertsins mun Sinfón-
íuhljómsveitn flytja 1. sinfóníu
Siebeliusar. Bæði verkin verða á
boðstólum í Ameríkuferð hljóm-
sveitarinnar.
Lítil aðsókn á
Myrkradansarann
LITIL aðsókn er að mynd Lars von
Triers, „Myrkradansaranum", í
kvikmyndahúsum á Norðurlöndun-
um, að því er norska viðskiptablað-
ið Dagens næringsliv greinir frá.
Misjöfn gagnrýni fjölmiðla á
Myrkradansarann hefur minnkað
aðsókn á kvikmyndina en hún var
frumsýnd bæði í Noregi og Svíþjóð
fyrir rúmri viku.
Viðtökur á heimamarkaði leik-
stjórans í Danmörku hafa valdið
áhyggjum þeirra sem hagsmuna
eiga að gæta. Fyrstu sýningarvik-
una fengu 12 kvikmyndahús sem
samsvarar 15 milljónum fslenskra
króna í tekjur af myndinm og ann-
að eins vikuna á eftir, en þá eftir
sýningar f 49 hálftómum söium.
Danska dreifingarfyrirtækið
Angel Films á að hafa keypt sýning-
arréttinn á myndinni á Norðurlönd-
unum fyrir sem samsvarar rúmum
800 milljónum íslenskra króna.
DN greinir einnig frá því að
FilmFour, einn af aðstandendum
Myrkradansarans, hafi lagt í
auglýsingaherferð þar sem fram
kemur að kvikmyndahúsagestir fái
miðaverð endurgreitt ef þeir yfir-
gefa salinn á fyrsta hálftíma kvik-
myndasýningarinnar.
Eldri borgarar! UTIFUNDUR!
Félag eldri borgara í Reykjavík og nágrenni og
Landssamband eldri borgara efna til útifundar við
Alþingishúsið mánudaginn 2. okt. nk. kl. 15:00.
Enn og aftur verður krafist leiðréttinga á skerðingum greiðslna frá Tryggingastofnun ríkis-
ins, hækkunar grunnlífeyris til samræmis almennrar launaþróunar í landinu, hækkunar
skattleysismarka, lægri skattlagningar lífeyrissjóðstekna, styttri biðtíma á sjúkrastofnunum
o.fl. Stjórnvöld hafa lítilsvirt aldraða með skeytingarleysi gagnvart kröfum þeirra í mesta
góðæri allra tíma; góðæri sem aldraðir lögðu grunninn að. Mikill tekjuafgangur ríkisins ætti
að gefa svigrúm til að bæta verulega kjör þeirra verst settu, í stað þeirra „hundraðkalla“ sem
stjórnvöld hafa rétt lífeyrisþegum. Á fundinum munu formaður Félags eldri borgara í
Reykjavík, Ólafur Ólafsson, og formaður Landssambands eldri borgara, Benedikt Davíðs-
son, flytja stutt ávörp og afhenda forseta Alþingis áskorun um að nú þegar verði gerð veru-
leg bragarbót á kjörum aldraðra.
Lífevrisþegar! Eftirlaunafólk!
Tökum höndum saman. fjölmennum og svnum samstöðu.
því fleiri sem mæta. því áhrifameiri verður fundurinn.
Krefjumst sanngirni og réttlætis.