Fréttir frá Íslandi - 01.01.1876, Page 13

LANDSTJÓRN.
13
byggðarlag, eptir jiví sem til hagar á hverjum stað. f>á er um
nýbýli, einkum um stofnun þess, rjettindi nýbýlings og sam-
bandið milli hans og landeiganda. f>á er og enn ýmislegt um
búnaðarmálefni, svo sem um byggingarráð á jörðu, sem er sam-
eign, um skipti á landi jarðar og húsum, um Ijársamgöngur,
um fleirbýli á jörðum, um skipti á landi heimajarðar og hjá-
leigu, um meðferð á skógi, um það er hey berst á annars manns
land, um götur heim að bœjum, um friðun fugla, um leigupen-
ing, um fóðurpening o. fl. Að lyktum eru nokkrar ákvarðanir
um rjettarfarið í málum, sem rísa af brotum gegn landbúnað-
arlögum.
Á þessu yfirliti, sem tekið er mestmegnis úr athugasemd-
um meiri hluta nefndarinnar við frumvarpið, en nokkuð stytt,
má sjá, hvað er efni hinna fyrirhuguðu landbúnaðarlaga, eða
um hvað þau muni verða, en það hafa allflestir ekki áður haft
Ijósa hugmynd um. Á jafnstuttu yfirliti sem þessu og þannig
löguðu verður raunar eigi eða að minsta kosti lítið sjeð, hvað
farið er fram á eða lagt til í einstökum atriðum, en bæði er
það, að slikt yrði hjeroflangt mál, þar sem þessi atriði eru svo
afarmörg, enda er og nær að láta það heldur bíða, þangað til
lögin eru komin í kring, því að að því má ganga vísu, að frum-
varpinu kunni að verða í sumu breytt, cr til þings kemur.
f>ótt málið sje vel og ítarlega undirbúið, er það þó svo yfirgrips-
mikið, að skoðanir um sumt hljóta að verða mismunandi. Ann-
ars er frumvarp þetta eigi að því leyti nýtt, að margar ákvarð-
anir þess eru teknar að nokkru leyti eptir Jónsbók, einkum úr
landsleigubálki og rekabálki; sumt er og samkvæmt síðari á-
kvörðunum, og sumt tekið eptir landsvenju. En hjer er því öllu
komið í eina heild svo skipulega sem kostur er á, eptir hinu
venjulega lagaformi. Mart í frumvarpinu er og nýmæli, og sumt
af því mikilsvarðandi. Hjer má því vænta merkilegrar rjettar-
bótar. þ>ess má geta, að Jón Pjetursson eigi þýddist frumvarpið
þannig lagað, en gjörði þó ei við það neinar breytingaruppá-
stungur. Frumvarp sitt hefur hann eigi látið koma fyrir al-
menningssjónir.
Skólamálið var hið þriðja merkismál, er nefnd var sett
í milli þinga, og skal því einnig geta þess um leið, þótt það