Fréttir frá Íslandi - 01.01.1876, Page 48

48
MKNNTUN.
irlestra um eldstöðvarnar, myndun þeirra, og jafnframt jarð-
myndun og jarðlög landsins í heild sinni. Voru þeir fyrirlestrar
mjög fjölsóttir, og þóttu einkar fróðlegir. Eldstöðvunum lýsti
hann líkt og þeir, er áður liöfðu kannað þær, en enn nákvæm-
ar og vísindalegar, og með ýmsum mælingum. sem hjer yrði of
langt mál að skýra frá. þess skal hjer að eins getið, að hina
miklu kvos eða, jarðfall í Öskju og stöðuvatnið í kvosinni hugði
liann fremur hafa myndazt í eldri gosum, þótt það eigi hefði
fundizt fyr en eptir síðasta gosið. Úr gíg þeim hinum mikla,
cr liggur norðan við kvosina, kvað hann öskuhríðina hafa kom-
ið 29. marz árið áður, og markaði hann það á því, að jörðin
var þar í kring alþakin vikri. Við gosin á Mývatnsörœfum
hafði aptur myndazt regluleg hraunleðja. J>enna mismun taldi
hann komin afhæðarmun eldstöðvanna; kvað hann þær í Dyngju-
fjöllum vera 3600 fet, en á Mývatnsörœfum 1250—1400 fet yfir
sjávarflöt. Hann taldi það líklegt, að gosunum á hvorumtveggju
eldstöðvunum mundi nú affjett um sinn, enda væri gufuhver-
arnir í Dyngjufjöllunum ólokaðir, og á meðan svo væri, mundi
eigi þurfa að óttast ný eldgos. Raunar þóttust menn í ýmsum
lijeruðum og nokkrum sinnum á árinu sjá og heyra merki þess,
að eldur væri uppi, en að líkindum hefur það þó ekki verið, að
minsta kosti eigi á þessum eldstöðvum. Um jarðefni landsins
gat Johnstrup þess, að þar væri enga málma að finna, þá er að
notum mætti verða, og leiddi það af jarðmyndun landsins. Járni
kvað hann þó vcra nóg af, en eigi borga sig að vinna það.
Surtarbrandinn og mókol þau, er hjer finnast, kvað hann hálf-
sköpuð steinkol og lítt nýt. Kalk og silfurberg taldi fiann hjer
nýtilegustu jarðtegundir.
Af öðrum crlendum vísindamönnum, cr nú ferðuðust lijer
um land, má nefna Grönlund grasfrœðing, danskan mann, er
ferðaðist á eiginkostnað fyrir fróðleiks sakir; fór hann víða um,
og komst einnig norður á Mývatnsörœíi. fá ferðaðist hjer og
um danskur jarðbótafrœðingur, Feilberg að nafni. Hann var
sendur af hinu danska landbúnaðarfjelagi, og skyldi kynna sjer
hjer landkosti. Hann ferðaðist að eins um nokkur hjeruð sunn-
anlands og fór fijótt yfir. Að því er sjeð varð á svo hraðri
ferð, leizt honum land það, er hann fór yfir (Rangárvafla- og