Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 03.01.1986, Blaðsíða 12

28_______________________________________________ÁR13ÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
en þó er nyrðri kampurinn 0,10 m lengri. Þær eru 1,00-1,10 m á vídd
á milli kampa, þrcngri að vestan. Áður hefur verið talað um trékubb
undan hurðarás í A rétt við syðra kamphorn og að þess vegna séu líkur
fyrir dyrabúnaði þar, en ekki voru nein ótvíræð merki um dyrabúnað
vestan megin í dyraganginum, en þar voru þó steinar í gólfi við báða
kampana og eru trúlega undan stöfum, þó ekki sé þar með sagt að þar
hafi verið hurð. Ekki sáust nein merki um að dyr þessar eða dyragangur
hafi verið þiljaður að innan og er mér nær að halda að svo hafi ekki
verið.
Tóttin, sem dyr þessar opnuðust inn í, er 13,20 m löng og 4,20—4,50
m víð, þrengst austast. Norðurveggurinn má heita alveg beinn, en
suðurveggurinn er dálítið hlykkjóttur; hann er ciginlcga ckki í rcglu-
legum sveig og þó er tóttin víðust rétt vcstan við miðju þó litlu muni.
Veggir tóttarinnar cru að gerð eins og í A, en virðast lægri. Bæði er
„gólfið" hér allt að 0,50 m hærra út við veggina en í miðju og auk þcss
mun vanta meira ofan á þá hér. - Hcr má geta þess að svo sem bæjarlcið
vestar á sandinum í stefnu á Hjörleifshöfða er bæjarrúst, þar sem heitir
Arfabótý Hún er mjög lík þcssari rúst, svo að heita má að hús svari til
húss. Þar má sjá að efsti hluti veggjar, scm svarar til suðurveggjar hér
er hlaðinn úr torfi. Hafi sami háttur verið hafður á báðum bæjunum,
hefur torfhleðslan cyðst hér og er þá eðlilegt að veggirnir eru nú lágir.
- Miðað við mitt gólf eru veggirnir 1,20-1,50 m að hæð.
Svo er að sjá að hús þetta hafi verið undir einu þaki og jafnvel A
einnig, en vesturcndi hússins hefur verið þiljaður frá og þar eð svipur
og gerð gólfa sitt hvorum megin þilsins var sitt með hvorum hætti og
hlutverk húshlutanna gjörólík, hef ég kallað austurendann, eða megin-
hluta hússins B og vesturendann C Þá verða innanmál B þcssi: L. 11,30
m, br. 4,20-4,50 m.
Gólfið í B er þrískipt á langveginn. Miðgólfið er lægst og raunar er
það hið eina réttnefnda gólf í húsinu og verður enda nefnt svo hcr á
4. Eftirfarandi lýsingu hefur Gísli Gcstsson skrifað í dagbók cftir skoðunarfcrð að rúst-
unum í Arfabót árið 1972: „Austast cr langhús, 24 m langt og 5 m brcitt. Vestan við
það cr tótt, scm snýr þvcrt við langhúsið, hún er 3 m breið og 8 m löng. Þá kemur
14 m brcitt sund og er þó syðst í því garðlag. Þá kemur cnn rúst mcð sömu stcfnu.
Hún er 4 m breið og 7 m löng og gæti sem best verið fjós. Aðalmunur á þcssari rúst
cr að hcr virðist langhúsið vera óskipt og ckki ncma 24 m langt, en þess ber að gæta,
að annað kann að leynast undir yfirborðinu. Hér eru ekki heldur sjáanleg nein
bakhús. 22 m sunnan við austurgafl langhússins er scrstök tótt. Langhústóttin snýr
talsvcrt sunnar cn í vestur, en þessi staka tótt snýr rétt við höfuðáttum og sýnist vera
opin í vesturendann, þ.e. þar gæti hafa vcrið timburgafl. Þcssi tótt cr vcl 6 m löng
en varla nema 2 m brcið. Öll er þessi afstaða furðulík því scm á Kúabótarrúst."