Fréttablaðið - 18.10.2001, Qupperneq 10

10
FRÉTTABLAÐIÐ
18. október 2001 FIMMTUDAGUR
I K! I IABI A! )li)
Útgáfufélag: Fréttablaðið ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjóri: Einar Karl Haraldsson
Fréttastjóri: Pétur Gunnarsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Pverholti 9, 105 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Fréttablaðið ehf.
Plötugerð: ÍP-prentþjónustan ehf.
Prentun: ísafoldarprentsmiðja hf.
Dreifing: Póstflutningar ehf.
Fréttaþjónusta á Netinu: Vísir.is
Fréttablaðinu er dreift ókeypis til allra heimila á höf-
uðborgarsvæðinu. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn
greiðslu sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og (gagnabönkum
án endurgjalds.
| BRÉF TIL BLAÐSINiTT
RfKISÚTVARPIÐ
Eftirsjá í þættinum Fréttaauki á laugardegi,
segir bréfritari.
Saknar
Fréttaauka
á laugardegi
Helga ðgmundardóttir skrifar:_
fjöliviiðlar Fyrst vil ég þakka fyr-
ir ágætis fréttablað sem hægt er
að komast yfir að lesa án þess að
eyða of miklum tíma í það.
Einkum er ég ánægð með
Bakþanka Kristínar Helgu
Gunnarsdóttur sem er með því
beittasta og besta sem lesa má í
dagblaði um þessar mundir. Hug-
renningar hennar skerpa mann
fyrir amstur dagsins og endast
fram að næsta pistli.
En erindið var að minnast
þess ágæta þáttar Fréttaauka á
laugardegi í Ríkisútvarpinu á
Rás 1, sem ég og fleiri sakna
mikið. Á þessum síðustu og „ver-
stu“ tímum veitti ekki af slíkum
fréttaskýringaþætti fyrir fólk
sem vill fylgjast
—♦ - með (og getur þá
„Alltaf fleiri en vaskað upp á með-
ein hlið á an) en hefur ekki
heimsmálun- möguleika á að
um." leita sér upplýs-
..4,. inga í öllu því efni
sem sent er á hin-
um ýmsu rásum ljósvakamiðla
heimsins. Það er nefninlega full
vinna. Þar að auki komast ekki
alltaf fleiri hliðar að í algengustu
fjölmiðlunum en sú ríkjandi, sú
sem hæst hefur, sú sem orðræða
valdamestu manna og ríkja jarð-
ar gefur tóninn. Það þýðir ekki
að annar hafi rangt fyrir sér og
hinn þá sjálfkrafa rétt, það eru
bara alltaf fleiri en ein hlið á
heimsmálunum og jafnvel okkar
staðbundnu vandamálum hér á
íslandi. Nú er aðeins mögulegt
að heyra hinar hliðarnar öðru
hverju í Speglinum og hver veit
hvenær hann verður „sparaður
burt“. Það gengur ekki til lengd-
ar að látast búa við lýðræði ef
opin umræða um ólík viðhorf er
smám saman látin deyja út. ■
Svarti-Pétur og forsetar Alþingis
Asíðustu misserum hefur fram-
úrkeyrsla í opinberum bygg-
ingarframkvæmdum nánast verið
regla án undantekninga. í spilinu
um það hverjir beri ábyrgðina á
___4__ óraunhæfum áætl-
unum eða bruðli
hefur engin viljað
sitja uppi með
Svarta- Pétur.
Kostnaður við að
„Nú skal ekk-
ert fara úr-
skeiðis."
• —4—
breyta húsnæði í Austurstræti 8-
10 í skrifstofur þingmanna fór til
dæmis langt fram úr áætlunum og
fjárlagaheimildum. Forsætis-
nefnd þingsins sætti gangrýni
fyrir þetta, en Halldór Blöndal
forseti Alþingis, segir að Fram-
kvæmdasýslu ríkisins sé ekki
treystandi fyrir framkvæmdum
við nýjan þingskála í ljósi reynsl-
unnar. Forsetar þingsins hafa
ákveðið að stjórna því sjálfir með
handayfirlagningu að kostnaður
við skálabygginguna verði innan
ramma fjárlaga. Alþingi fer yfir
útboðsgögn með aðstoð verk-
fræðiskrifstofu og hefur ráðið
mann til eftirlits og mánaðarlegr-
ar skýrslugerðar. Nú skal ekkert
fara úrskeiðis.
Það er röggsemd yfir þessu hjá
forsetunum, en ef ég man rétt þá
varði Framkvæmdasýslan sig
með því að ekkert ætti að fara úr
böndum ef farið væri að þeim
reglum sem giltu. Geir H. Haarde
fjármálaráðherra tók undir þetta
með því að lýsa fullu trausti á
embættið sem undir hann heyrir.
MáLaianna
Eínar Karl Haraldsson
ræðir röggsemi þingforseta
Vandinn hefur einmitt verið í því
fólgin að þegar „gæluverkefni"
þingmanna eða ráðherra hafa ver-
ið í gangi, þá hefur ekki verið far-
ið eftir reglum, heldur unnið út í
reikning í stað þess að bjóða út,
framkvæmdum flýtt óhóflega
vegna merkisafmæla, eða fundn-
ar út einhverjar sérástæður aðrar
til þess að sniðganga reglurnar.
Forsetar Alþingis vilja vera
herrar í sínu húsi. Kosturinn við
ákvörðun þeirra er sú að enginn
þarf að efast um hverjir sitja uppi
með Svarta-Pétur, fari kostnaður
við þingskálann úr böndum. Hitt
má efast um að ákvörðun forset-
anna ýti undir stjórnfestu í ríkinu,
sem margir telja að sé forsenda
farsæls stjórnarfars. ■
„Þeir sem leggja þetta til eru allir að reyna að
minnka skaðsemi fíkniefna/‘ segir Gunnlaugur
Jónsson, sem hefur fært rök fyrir því, að af-
nema eigi bann við notkun fíkniefna.
fÍkniefnavandinn Gunnlaugur
Jónsson, framkvæmdastjóri, bar
upp tillögu á landsfundi Sjálfstæð-
isflokksins um síðustu helgi þess
efnis að við ættum að taka á fíkni-
efnavandanum sem heilbrigðis-
vandamáli fremur en glæpamáli.
íslensk stjórnvöld ættu að taka
upp umræðu um afnám fíkniefna-
bannsins á alþjóðavettvangi og
benda á fjölmarga ókosti þess.
Gunnlaugur telur þessa um-
ræðu tímabæra nú þar sem stríðið
gegn fíkniefnum gangi illa og hef-
ur fleiri ókosti en kosti í för með
sér. „Það sem ég var að reyna að
gera var að vekja fólk til umhugs-
unar um hvort nær allir þeir hrika-
legu hlutir, sem fólk telur almennt
að fylgi fíkniefnum, gætu orsakast
af fíkniefnabanninu."
Gunnlaugur segir bannið gera
það að verkum að margir fíkni-
efnasalar fremji ofbeldisverk til
að verja starfsemi sína. Neytendur
leiðast út í glæpi til að eiga fyrir
efnunum, sem eru mjög dýr vegna
bannsins.
Einnig segir Gunnlaugur að
fíkniefnin séu hættulegri vegna
bannsins þar sem glæpamennirnir
blandi ýmsum aukaefnum í
skammtana til að drýgja þá. Ef
efnin yrðu lögleg fengi fólk betri
upplýsingar um skammtastærð og
notkun þegar það tekur við pakkn-
ingum frá lyfjafyrirtækjum.
„í þriðja lagi nefndi ég á fundin-
GUNNLAUGUR JÓNSSON, FRAMKVÆMDASTJÓRI
Bann við notkun fíkniefna er ekki til þess gert að hjálpa ungu fólki, sem lendir
á glapstigu vímuefna.
um að bannið væri ekki til þess
gert að hjálpa ungu fólki sem lend-
ir í þessum vanda. Það fer í fang-
elsi og lendir í slæmum félagsskap
og á oft mjög erfitt með að komast
út úr þessu öngstræti. Sérstaklega
ef það hefur eytt æskunni í fang-
elsi/‘ segir Gunnlaugur.
I fjórða lagi höfðaði Gunnlaug-
ur til siðferðiskenndar landsfund-
arfulltrúa. Aukið frelsi væri til
þess gert að fólk tæki ábyrgð á
sínu lífi. Það væri rétt að kenna því
að það bæri sjálft ábyrgð en ekki
ríkið. „Það hugarfar hefur einmitt
reynst vel í áfengismeðferð í gegn-
um tíðina; þegar fólk gerir sér
grein fyrir því að það sjálft ber
ábyrgð á lífi sínu tekst því frekar
að feta sig út úr svona vandræð-
um.“
„Mér þótti mjög ánægjulegt að
landsfundarfulltrúar hlustuðu á
þessi rök og fjölluðu málefnalega
um þau. Reynsla frá Hollandi
sýnir að neysla kannabisefna hjá
ungu fólki þar er minni en bæði í
Bretlandi og Bandaríkjunum þar
sem yfirvöld ganga mjög hart
fram í stríði sínu gegn fíkniefn-
um,“ segir Gunnlaugur.
Hann leggur að lokum áherslu á
að fyrir tillögumönnum vaki að
draga úr notkun fíkniefna, og þeir
telji að aðrar aðferðir dugi betur
en þær sem nú er beitt. ■
Lögleiðing myndi auka neyslu
Umræðan á rétt á sér en umtalsverð hætta felst í að lögleiða fíkniefni að mati Einars Stefáns-
sonar prófessors, sem stýrði heilbrigðisnefnd á landsfundi Sjálfstæðisflokksins
fíkniefnavandinn „Ég held að það
væri til hins verra að lögleiða
fleiri fíkniefni en nú eru leyfð.
Þessi umræða á hins vegar fullan
rétt á sér og þeir sem eru fylgj-
andi lögleiðingu hafa ýmislegt til
síns máls. Fólk nálgast þetta frá
sinni hlið,“ segir Einar Stefáns-
son, prófessor, sem stýrði heil-
brigðisnefnd landsfundar Sjálf-
stæðisflokksins.
Einar segir helstu rökin fyrir
lögleiðingu vera að taka glæpa-
mennina út úr myndinni. Ef fíkni-
efni séu ólögleg sé verið að skapa
óvönduðum mönnum atvinnu-
grundvöll.
„Á hinn bóginn þá tel ég gríð-
arlegan mun á notkunarmynstri
og hversu margir nota fíkniefni
sem eru lögleg miðað við þau lyf
sem eru bönnuð. Þau sem eru
bönnuð eru sem betur fer ekki
notuð nema af fáeinum prósent-
um fólks og í mörgun tilvikum að-
eins brot úr prósenti," segir Einar.
Hann telur umtalsverða hættu
felast í því að lögleiða þessi lyf
því neyslan myndi að öllum
líkindum aukast. Fleiri
myndu leiðast til að nota
þessi efni og þar með fleiri
bíða skaða. „Ég vigta það
þannig í mínum huga að
þetta yfirgnæfi þau rök sem
felast í að bannið skapi
glæpamönnum starfsgrund-
völl,“ segir Einar.
í baráttunni gegn fíkni-
efnavandanum eigi að beita
öllum aðferðum. Hluti hans
er heilsufarsvandamál og
EINAR
STEFÁNSSON,
PRÓFESSOR
Heilbrigðisþjón-
usta og að öflug
löggæslu taki á
þess.
eru heil sjúkrahús starf-
rækt til að venja fólk af
notkun efnanna bg bráðum
fylgikvillum þeirra. „Það
er mjög mikið gert í heil-
brigðisþjónustu og annars
staðar til þess að eiga við
þessi mál. Það er og rök-
rétt að jafnframt því að
eiga við þetta sem heilsu-
farsvandamál að þá vinni
löggæsla og tollayfirvöld
gegn þessu líka,“ segir
Einar. ■
|ORÐRÉTT |
Gagnrýnir allt nema sjálfan sig
stjórnmál „Það hefur sennilega
ekki farið fram hjá nokkrum
manni að Sjálfstæðisflokkurinn
hefur haldið landsfund sinn. Að
venju hafa verið miklar umbúðir
um fundarhaldið og fjölmiðlar
hafa veitt umbúðunum mikla at-
hygli. Formaður flokksins, sem
jafnframt er forsætisráðherra
landsins, hefur látið gamminn
geysa í fjölmiðlum. Forsætisráð-
herranum, formanni Sjálfstæðis-
flokksins, hefur verið sýnd tillits-
semi og umburðarlyndi úr hófi
fram. Engu er líkara en fjölmiðla-
menn hafi verið að ræða mál við
barn í bleyju. Slík hefur umhyggj-
an verið. Þetta er slæmt, því um er
að ræða mann sem ekki treystir
sér til að koma í viðræðu við póli-
tíska
andstæðinga sína í fjölmiðlum
og sú spurning hefur óneitanlega
gerst áleitin hvort fjölmiðlar séu
orðnir svo veikir í hnjáliðunum að
enginn þori í alvöru að spyrja for-
sætisráðherrann út úr.“..
...“Hvað skyldi nú forsætisráð-
herra sem hefir slíkan málstað að
verja grípa til bragðs? Haldreipið
er að afvegaleiða fólk með tali um
alls óskylda hluti. Rætt er um per-
sónu Össurar Skarphéðinssonar og
reynt að gera lítið úr honum, lands-
fundarfulltrúum Sjálfstæðis-
flokksins til skemmtunar. Síðan er
Háskóli íslands tekinn til sérstakr-
ar umfjöllunar. Allt er þetta gert á
eins ómálefnalegan hátt og hugs-
ast getur. Dylgjað er um menn og
málefni. Sagt er að nú sé nauðsyn á
miklum aga í Háskóla
íslands. Engar röksemdir fylg-
ja, aðeins staðhæfingar um nauð-
syn á miðstýrðu agavaldi. Sú
spurning vaknar hvort maðurinn
sé að horfa til nærumhverfisins,
þ.e. ríkisstjórnarinnar, og hvort
hann vilji gera Háskóla íslands
eins smáan og hann hefur gert sína
samstarfsmenn í ríkisstjórninni.
Þar höfum við allt of mörg dæmi
um hvernig aga er beitt og hvernig
menn hafa látið agast á tíu ára
valdaferli Davíðs Oddssonar.“
Úr grein Ögmundur Jónassonar á vg.is
16.10.2001
DAVÍÐ ODDSSON
„Engu er líkara en fjölmiðlamenn hafi ver-
ið að ræða mál við bam í bleyju", segir
Ögmundur Jónasson um viðtöl við forsæt-
isráðherra.