Lögberg-Heimskringla - 19.12.1963, Blaðsíða 12

12
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 19. ÐESEMBER 1963
Getgátur fræðimanna
Snemma á fjórða tugi þess-
arar aldar komu saman í
Chicago borg nokkrir fræði-
menn, flestir af þeim stjörnu-
fræðingar, f y r i r tilstilli
Chicago háskólans. Efnið sem
fyrir þá var lagt var að ræða
um og bera saman það sem
þá var mest og bezt vitað um
hvernig og hvenær jörðin
hafði skapast. Á þeim dögum
voru ríkjandi aðallega tvær
hugmyndir um þetta, ein sett
fram af Eddington, kölluð
The Tidal Theory, þess efnis
að reikistjarna hafði farið
fram hjá sólinni okkar og rifið
úr henni flygsur en skilið þær
eftir sig á ýmsum fjarlægð-
um, sem svo tóku að snúast
um eigin möndul, þéttast og
verða að boltum og hringsól-
sKSnTgreetTng?
ast — pláneturnar níu og
tungl þeirra. Eddington gat
þess til að þessi nær-árekstur
hefði skeð fyrir ekki minna en
tveim billjón árum, en að lík-
indum miklu lengri tíma.
Hin getgátan, sett fram af
Hubble (að mig minnir), var
sú, að sólin okkar hafði verið
tvístyrni (binary), eins og
fullur helmingur þeirra
hundrað billjón sólna í vetrar-
brautar kerfinu, það er, tveir
eða fleiri sólir í námunda sem
snúast hver um aðra. önnur
þessara sólna hafði svo
sprungið, orðið að nýstyrni
(nova) spymt í hina og tekið
á rás út í geiminn, en skilið
eftir sig gasský sem síðar
þéttuðust og urðu að plánet-
unum. Þessar getgátur voru
MLX
beauty
shop
Lillian M. Eyolfson Herdis Moddin
Phone SUnset 3-6731
PERAAANENT WAVE SPECIALISTS
802 ELLICE AVE. (cor. Arlingfon Sf.) WINNIPEG j
Okkar mörgu íslenzku vinum og viðskiptamönnum
óskum vér af heilum hug
GLEÐILEGRA JÓLA
03
FARSÆLS NYARS
DOMINION VARIETY STORE
908 SARGENT AVE. H. Sussman, Mgr.
Phone SPruce 4-0901
ItftftMtMdtftMlMdtl
JÓLA- OG NYARSKVEÐJUR
til allra vorra vina og
viðskiptamanna
SELKIRK METAL
PRODIICTS LTD.
Monufocturers of the
SELKIRK INSULATED CHIMNEY
(Sveinson Potent)
625 WALL ST. Phone SPruce 4-1634 WINNIPEG
Joy Manufacturing Company (Canada) Ltd.
ALPHA FAN DIVISION
Hímaa mtíi
Nrut frar (Srrrttmtö tn
Alí ©ur (tatnmrru
Western Canada's Largest Manufacturers of
MILL EXHAUST BLOWERS
INDUSTRIAL VENTILATING FANS
AXIAL FLOW FANS
PROPELLOR FANS
FURNACE FANS
UNIT HEATERS
AIR HANDLING EQUIPMENT
774-5417
ALPHA FAN DIVISION
ENGINEERS AND MANUFACTURERS
118 Midlond St.
WINNIPEG
íj
ýtarlega ræddar af þessum
fræðimönnum í Chicago, sem
auðvitað komu sér saman um
ekkert, nema kannske það
eitt, að jarðskorpan væri í það
minsta fjögur til fimm billjón
ára gömul í því formi sem
hún er nú.
En nýleg bók eftir tvo
þekkta stjörnufræðinga í
Bandaríkjunum setur fram,
að álit fræðimanna um þessi
efni nú sé sú, 30 árum eftir
Chicago stefnuna, að jarð-
skorpan sé fyllilega tíu billjón
ára gömul og kannske vel um-
fram það, þar sem sólin er í
það minnsta 50 billjón ára og
hefur iþó enn ekki náð mið-
aldri (margar stærri stjörn-
urnar svo sem Antares,
Hercules og aðrar sem hafa
verið grandskoðaðar, eru á
fallandi fæti, gamlar og orðn-
ar að mestu að gasi sem síðar
tekur að þéttast, þar sem
hydrogen-helium jafnvægið
sé komið að þrotum, en þetta
er hægt að sjá á litbandinu).
Einnig segir í þessari bók
að tala stjörnuklasanna, hver
með að jafnaði 100 billjón
sólum, sé stórum að aukast
sem séðir verða í stóra Palom-
ar sjónaukanum (glerið 200
þumlungar í þvermál). Vetr-
arbrautin, sem okkar sólkerfi
tilheyrir, er einn slíkur klasi,
100,000 ljósár í þvermál, disk-
myndaður og snýst um mönd-
ul, og tekur hver umferð
200,000 milljón ár. Sól okkar
er utarlega í bendunni og fer
því hratt, 600,000 mílur á
kl.stundinni. Það er því út í
hött að segja að jörðin hring-
sólist. Væri samferð þeirra
sem utanað myndi koma 1 ljós
að jörðin bara flækjist með
sólinni, stundum fyrir fram-
an, þá fyrir aftan eða til hlið-
ar; útkoman sú sama og ef
sólin stæði kyrr.
Furðulegt hvernig efnið í
geimnum hefur raðað sér til
og hagar sér!
— L. F.
Eili var eíiir
Þórður Tómasson á Rauða-
felli var mikill kappsmaður.
Þegar elli færðist yfir hann,
þraut þrek og getu til þess að
standa í stórræðum, svo sem
hugur hans stóð þó enn til.
Þótti gamla manninum súrt
í brotið að vera svo bugaður
orðinn af ellinni og barmaði
sér yfir því með svofelldum
orðum:
„Það er ekkert orðið eftir af
mér, nema andskotans hugur-
inn til að kvelja mig“.
SEASON'S GREETINGS TO OUR CUSTOMERS
Benjaminson Construction
Co. Ltd.
911 Corydon Ph. GR 5-0498 - Res. GL 3-0089
addddtkftftftftftftftftftMtftftftftftftftftftftftftftftftftftftftftftMdtMdddddtJl
eieicicieeeeteeeeieteeeeeeeeieeieieteieeieiciceeeieteeeteictcicicieictcic*
INNILEGAR JÓLA- OG NÝÁRSÓSKIR
til allra vina og viðskiptamanna
Roberts & Whyte Ltd.
DRUGGISTS
Sorgent at Sherbrook, Winnipeg SPruce 4-3353
MddtftltftftftStMtMtftftftftftftftftftftftftftftitftftftftftkMtftMddddddddti
eeteieteteieteieieetetetcieeieteeteeieieieieteteieteteieietcteteteietcteieteieteteteteiea
Hugheilar jóla- og nýárskveðjur
Sargent Jewelers
Guaronteed Wotch ond Clock Repolrs
CLOCKS
WATCHES
SILVERWARE
DIAMONDS
CHINA
RINGS
884 SARGENT AVE., WINNIPEG Phone SUnset 3-3170
MdiMdtftftMiftkltftftftftMtldtftftftftftftftftftftftMdtftMdtltMddddiMt
GLEÐILEGAR HÁTIÐIR
Hamingja er sú dýrmætasta gjöf, sem þér getið veitt
yðar nánustu. Geðillska, veikindi og slys af völdum
áfengisneyzlu eyðileggja hátíðafagnaðinn.
Ef þér neytið áfengis, gerið það í hófi og með nærgætni.
Ef þér neytið áfengis, akið ekki bíl.
GLEÐILEGAR HATIÐIR
MANITOBA COMMITTEE
on ALCOHOL EDUCATION
Department of Education, Room 42,
I^esrialative fíuilding. Winnipeg 1