Lögberg-Heimskringla - 22.07.1965, Qupperneq 5

LÖGBERG-HEIMSKRINGL'A, FIMMTUDAGINN 22. JÚLÍ 1965
5
amerískrar heppni, þar sem
dollarinn er fljótteknari eins-
eyringnum heima, en ég vildi
ekki vera atvinnuleysingi í
New York eða sveitarómagi í
Iowa. Ameríka dylur skort og
neyð í sambýli við auð og
gróða. Sú hörmung kennist á
svipstundu, ef að er gáð. —
Þess vegna skera stjórnar-
völdin í Washington upp her-
ör gegn fátækt, vankunnáttu
og úrræðaleysi í ríkasta og
voldugasta landi heimsins. —
Þeim mun ljóst, að frelsi án
sósíalisma sé álíka varhuga-
vert og sósíalismi án frelsis.
Hér heyrist sósíalismi raun-
ar aldrei nefndur, enda kvað
Ameríkumönnum s t a n d a
sama ógn af honum og yfir-
vofandi kommúnisma. — Því
verður að blanda þeim hann
gegn vilja og vitund. En bar-
áttan fyrir atvinnu, menntun
og öryggi er eigi að síður
sósíalismi jafnaðarstefnunn-
ar, sem hefur gert lítil, dreif-
býli og hrjóstrug lönd að fyr-
irmynd samtíðarinnar. Furðu-
vélarnar og rafreiknarnir eru
sannarlega undratæki, en
þeim verður að stjórna með
velferð og hamingju fólksins
í huga en ekkj til ætlunar-
semi ágjarnra auðjöfra, sem
vilja mala allt í gróttakvörn-
um. Maður sannfærist bezt
um nauðsyn jafnaðarstefn-
unnar í heimsveldi misnot-
aðra allsnægta.
Bandaríkjamenn fara smám
saman að dæmi Norðurlanda-
þjóðanna, þótt fámennar séu
og fjarlægar, nú eins og á
kreppuárunum. Og þeim mun
takast að leysa vanda fjölda-
framleiðslunnar og sjálfvirkn-
innar með því að láta vélina
þjóna manninum og sam-
félagið einstaklingnum. —
Þannig gefst kostur þess, að
sérhver fái notið hæfileika
sinna og vaxið af nytsömum
verkefnum. Myndi ekki það
einstaklingsframtak vitur-
legra og farsælla en heimsk
og ómennsk keppni, þar sem
allir tapa nema svokallaður
sigurvegari líðandi stundar?
Á morgun er hann ef til vill
úr sögu, gleymdur eða dauð-
ur — og hefur ekkert gagn
haft af verðlaunapeningnum.
Gnýr borgarinnar minnir á
brimhljóð við klettótta
strönd, þar sem úthafið hníg-
ur og rís, rís og hnígur. Samt
er þetta helgidagur, en
Ameríkumenn unna sér
naumast hvíldar. Hvað liggur
þeim á, hvert flýta þeir sér?
Spurningunum skýtur upp í
huga aðkomumannsins eins
og kafgresi milli steina, en
þeir eru ekki hér, aðeins hörð
og traust steypa, sem hleðst
hátt og vítt. Og fyrr en varir
er gesturinn kominn heim
áður en ferðin fellur, sér land
sitt með fjöllum þess og fljót-
um, byggðum og bæjum,
körlum og konum og börnum
í starfi og leik, þroskandi bar-
áttu og hressandi gleði ís-
lenzks þjóðlífs. Hann er
miklu betur settur en hertog-
inn af Windsor, útlaginn með
milljónir dollara í götóttum
vösum.
Hvort annað sé í fréttum
héðan? Varla nema ef vera
skyldi, að leikkonan Judy
Garland er skilin við þriðja
mann sinn, Sid Luft. Hann
var orðinn henni vondur!
Helgi Sæmundsson.
SELKIRK LUMBER COMPANY
• Sash • Doors • Wollboard • Cement • Shingles
ond Concrete Blocks, made at Selkirk
For Prices Call Winnipeg Beach, Phone 72
Selkirk Phone 482-3141
Selkirk Manitoba
Compliments of . . .
MUNDY'S BARBER SHOP
Air-conditioned for your comfort
JOHN SLOBODIAN, Proprietor
1116 Portage Ave. Res. SPruce 5-3715
With the Compliments of . . .
EINARSON REALTY
TOWN PROPERTIES - FARM LANDS - RENTALS
FIRE AND AUTOMOBILE INSURANCE
60-lst St., Gimli Phone 642-5585
COMPLIMENTS OF . . .
RIVERTON CO-OP CREAMERY
ASS#N LTD.
CREAMERY GENERAL STORE
Riverton Brand First-Grade Buttcr
Groceries, Dry Goods, Hardware, Feed, Fertilizer, Oil, Grease
PHONE 378-2251 RIVERTON, MAN.
ÁLAGAB LETTI R
Snemma á s.l. ári heimsótti
ég ásamt fleirum Brynhildi
Eyólfsdóttur, sem lá þá veik
á sjúkrahúsi Akraness. Bryn-
hildur er borgfirzk bónda-
kona, og var þriggja barna
móðir orðini þá, en er fædd og
alin upp á Múla vestur í
Kollafirði.
Ég greip tækifærið til þess
að spyrja hana um álagabletti
og sögur, sem þjóðtrúin hefði
skapað, ef hún kynni. Hún
sagði mér frá álagabrekku
einni. Ég spurði, hvort hún
vissi um fleira.
Jú, eftir á að hyggja. Hún
lækkaði róminn, leit í kring
um sig á sjúkrastofunni og
næstum því hvíslaði orðun-
um:
-— Það er gríðarstór steinn
vestanverðum Gufudals-
hálsi, segir hún, rétt við veg-
inn, eitt af þessum Grettis
tökum, og hvílir á örlitlum
fleti samanborið við alla
stærð hans. Steinninn heitir
Gullsteinn og undir honum á
að vera grafið gull.
Eitt sinn fóru nokkrir ung-
ir menn úr Kollafirði upp
þangað og ætluðu sér að velta
steininum og ná gullinu. Þeir
voru nokkra stund að bisa við
steininn. Og loks, er þeir
hugðu sig vera búna að koma
steinum úr jafnvægi, varð
þeim ltiið yfir Kollafjörðinn.
Sýndist þeim þá hver einasti
bær standa í björtu báli og
bjarminn af eldinum taka
upp á miðjan himin og breið
ast að sama skapi út til
beggja handa.
Undir steininum voru
nefnilega eigur Gull-Þóris,
segir Brynhildur, gullkisturn-
ar með fjársjóðnum, sem Þór-
ir sótti forðum í Valshelli.
Samstundis og þeir sáu eld-
inn, slepptu þeir tökum á
steininum, sem settist aftur í
sama farið. Þeir þutu eins og
kólfi væri skotið ofan í Kolla-
fjörð. Og þótt þeir misstu af
gullinu í þetta sinn, fannst
þeim sér bættur skaðinn með
því að eldarnir dvínuðu æ
meir sem nær dró heimilum
þeirra og hurfu loks alveg. —
Þegar Brynhildur hóf frá-
sögn sína og lækkaði um leið
róminn, sló þeirri hugsun nið-
ur í mig eins og eldingu, að
Islendingar eru enn í dag að
semja íslendingasögurnar,
sem gerðust fyrir meir en
þúsund árum, með hugmynda
auðgi sinni og tilfinningahita.
I hugum unga fólksins í
Kollafirði er æfintýrið um
Gullstein blandið ótrúlegu
seiðmagni, dularfullri ógn og
kyngi.
Svona hafa þær verið svona
eru þær og svona verða Is-
lendingasögurnar allt af ný-
ar, sterkar, ósviknar, lifandi
og ferskar og endurnýast í
hugmyndaheimi þjóðarinnar
frá kynslóð til kynslóðar.
Starkaður, hinn danski ráð-
herra, ætti að koma í Kolla-
fjörðinn. Hann ætti að tala
við fólkið, ætti að bisa við
Gretistakið á Gufudalshálsi
og sjá eldana brenna. Þá
myndi hann skilja það til
fulls, að handritin eru okkur
hjartfólgnir þjóðardýrgripir
og sögurnar, sem þau segja
frá ívaf og uppistaða í þjóð-
arsál Islendinga.
— Talaðu við Sigurð Jóns-
son frá Skálanesi, sagði Bryn-
hildur um leið og ég kvaddi.
Hann fluttist hingað til Akra-
ness fyrir tæpum 20 árum og
býr á Skólabraut 24.
Og hér á eftir fylgja svo
tvær sögur, sem Sigurður
sagði mér, önnur um Gull-
stein, hin um Gunnstein á
Klettshálsi. Það er almenn
trú, að álög fylgi þeim stöð-
um, þar sem gull er fólgið.
Gullsteinn
Efst í hálsbrúninni á Gufu-
dalshálsi að vestan er stór
steinn, er Gullsteinn heitir.
Hann stendur þar framan í
brattri skriðu upp af Munda-
hjalla, situr þar á sléttri
klöpp. Annars eru grjótskrið-
ur allt í kring.
Framhald á bls. 7.
GREETINGS . . . from
JENKINSON'S TOM-BOY STORE
MEATS & GROCERIES
Sastified Customers Our Best Recommendation
Phone 482-3150 or 482-3151 Sclkirk, Man.

MINNUMST íSLENZKU
FRUMHERJANNA Á
ISLENDINGADEGINUM Á GIMLI
2. ÁGÚST
„Og munið/ að ekki var urðin sú
greið til ófangans, þor sem við
stöndum"
J. WILFRID SWANSON
& CO.
Insurance Specialists
Representing Strong Board Companies
MORTGflGES - REAL ESTATE - FARM LANDS
506 Power Bldg.
PHONE WH 2-6561
Winnipeg T, Man.
478 Portage Ave.